5 Şubat 2016 Cuma

İstanbul’un Kaybolan Türbeleri: Beşiktaş 7-8 Hasan Paşa Türbesi

İstanbul’un Kaybolan Türbeleri: Beşiktaş 7-8 Hasan Paşa Türbesi – Müfid Yüksel

İstanbul’un Kaybolan Türbeleri: Beşiktaş 7-8 Hasan Paşa Türbesi

Müfid Yüksel

Türbe Beşiktaş’ta Barbaros Hayreddin Paşa türbesinin hizasında yer almaktaydı. Mimar Kemaleddin yapısıdır.

Beşiktaş Muhafızı, Sultan II. Abdülhamîd Han’ın ilk dönem alaylı paşalarından biridir. Çorumludur. 1831’de Çorum Kuşsaray’da dünyaya gelmiştir. İlkin demirci ustası olan babasının yanında çalışmış, sonra askerlik vazifesi ile İstanbul’a gelip, 1853-56 Kırım Muharebesine iştirak etmiştir. Savaş dönüşünde çavuş olup muhafız alaylarında yer bulmuştur. Muhafız olarak bir deniz seferi esnasında, batmakta olan gemiyi kurtardığından Sultan Abdülmecid tarafından mülâzım rütbesi ile taltif edilmiştir. Sultan II. Abdülhamid şehzâdeliği sırasında Hasan Paşa’nın sadakatine şahit olduğu için, tahta cülusu akabinde, Beşiktaş Muhafızlığına getirmiştir. Söylenildiğne göre, 7-8 Hasan Paşa, okuma yazma bilmediğinden adını bile yazamazmış. Bu yüzden 7/٧ ve 8/٨ rakamlarını yazıp aralarına bir çizgi çekmek suretiyle Hasan حسن ismini yazarmış. Bundan dolayı 7-8 Hasan Paşa lakabıyla ünlenmiştir. Padişaha sadakatiyle bilinen. Hasan Paşa Beşiktaş Muhafızı iken, 1878’de Ali Suavî’nin önderliğindeki ünlü Çırağan Baskınını bastırmaya memur edilmiş. Bu olayda Hasan Paşa, kendi demir topuzlu sopasıyla, isyancıların elebaşısı Ali Suavi’nin başına vurarak onu öldürmüş ve böylece isyan bastırılmış, Osmanlı Devleti büyük bir kargaşadan kurtulmuştur. Bu olay aslı itibarıyla, devr-i Hamîdî’nin de başlangıcı olmuştur. Bu hadiseden sonra, Sultan II. Abdülhamid kendisine paşalık ünvanı ve müşirlik payesi vermiştir. Son derece dindar olan 7-8 Hasan Paşa aynı zamanda Bektâşi tarikine bağlı olup, meşhur Mehmed Ali Hilmi Dedebaba’nın müntesiplerindendi. Hasan Paşa 1905’te bir gece yatsı namazını kılarken secde üzerinde Hakk’ın rahmetine kavuşmuştur. 7-8 Hasan Paşa 1310/1894’te memleketi Çorum’da halen ayakta olan 27,5 metre yüksekliğindeki saat kulesini memleketine hediye olarak inşâ ettirmiştir. Ayrıca, yine Çorum’da 1895 yılında Ulu Cami avlusunda 3692 Yazma eserin de yer aldığı Hasan Paşa Kütüphanesi binasını yaptırmıştır. 1963’te kütüphane modern bir binaya taşınmasına karşın halen Hasan Paşa’nın adıyla anılmaktadır. Muhafızlık yaptığı Beşiktaş’ta ise onun adına bir fırın kalmıştır.

Hasan Paşa, vefatında Muhafızlık yaptığı Beşiktaş’ta, Barbaros Hayreddin Paşa türbesi sahasında defn edilmiş, üzerine Mimar Kemaleddin tarafından bir cesim türbe inşa edilmiştir. Türbe, yine Mimar Kemaleddin yapısı olan Fatih Camii haziresindeki Gazi Osman Paşa türbesi ile aynı tarzda inşa edilmişti. Bu türbe, 1937 yılında, Hükümet kararnamesi ile Belediyece istimlak edilip yıkılmış, 7-8 Paşa’nın cenazesi buradan Yahya Efendi Dergahı mezaristanına nakledilip defnedilmiştir. رحمة الله عليه

Kaynaklar:

Eski Eser Encümeni Arşivi. No: 248, 1939

C.H.P Eminönü Halkevi, Müze Ve Sergiler Şubesi, Eski eserler Dosyası, No: 248., 1939

Beşiktaş’taki 7-8 Hasan Paşa Türbesi Ayakta İken