Ali Baba türbesi

Ali Baba türbesi

 batı trakya

Orhan Bey zamanında, Çanakkale Boğazını geçerek 1354 yılında Gelibolu’ya ulaşan Osmanlı Devleti, 14. Yüzyılın sonunda bugünkü Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya topraklarının büyük bir kısmına egemen olur. Bu gelişme sürecinde, Osmanlı yönetimi ile erenler arasındaki ilişki yeni bir boyut kazanır. Bursa’dan başlayıp Balıkesir, Çanakkale üzerinden Edirne’ye kadar ulaşan bölge içinde, bu gelişme sürecinin maddi ve manevi mimarlarının izlerini görmek hala mümkün…Çoğunluğu Hacı Bektaş Veli’nin öğrencilerinden oluşan erenler, himayelerindeki topluluklarla, uç bölgelere yerleşip yöre halkı ile kaynaşmaya başlar. Anadolu’daki siyasal gelişmelerin etkisiyle sürekli Batı’ya doğru göç etmek zorunda kalan bu topluluklar, zaman zaman askeri güçlerden önce Balkan topraklarına yerleşir.

Balkanlar’a, Saru Saltuk’tan sonra ikinci ve kalıcı geçişin öncüsü Seyyid Ali Sultan’dır. Seyyid Ali Sultan önce Horasan’da yaşamıştır. Düşünde Hz. Muhammed tarafından verilen talimata uyarak 40 erenle birlikte Hacı Bektaş Veli’ye gelir. Hacı Bektaş Veli bu 40 ereni Rumeli’nin fethine yardımcı olmaları için Orhan Gazi’ye gönderir. Seyit Ali Sultan’ı da başlarına getirir. Böylece Seyyid Ali Sultan ve emrindeki erenler Rumeli’nin manevi fethiyle görevlendirilmiş olurlar. Pehlivanlığın piri olarak da bilinen Seyyid Ali Sultan, 1397 yılında bugünkü Yunanistan topraklarının kuzeyindeki Dimetoka yakınlarındaki Ruşenler köyünde dört önemli dergahtan birini kurar. Yakınından geçen Kızıl Deli ırmağı nedeniyle Kızıl Deli dergahı olarak anılır. Irmak adı aynı zamanda Seyyid Ali Sultan’ın da lakabı olur ve “Kızıl Deli Sultan” olarak tanınır.

Anlatılanlara göre, Ali Baba, Seyyid Ali Sultan ile Rumeli topraklarını Türklük ve İslamiyetle tanıştırmak için  Anadolu içlerinden  gelen kırk seçkin gurubun içinde yer alan kişilerdendir. Bu bölgede yaşamıştır. Halk zaman içinde kendisini efsaneleştirmiştir. Ali Baba, yiğit, hoşgörülü, bölgeyi düşman saldırılarından koruyan bir kişiliğe sahiptir, belki bu yüzden kendisine büyük bir türbe yaptırılmış ve mezar taşları da batı yönüne doğru kılıçlamasına koyulmuştur. Halk, mezar taşlarının kılıçlama koyulmasını, onun yiğitliğine ve kahramanlığına bağlarken; taşların batı yönüne çevrilmesini ise  ta Osmanlı’ya dayandırmaktadır. Osmanlılar feth ettikleri yerlerde mutlaka bir eser bırakırlardı. Ali Baba’nın türbesi de bu eserlerdendir. Türkler Doğudan ve Anadolu içlerinden bu topraklara geldiklerinden hedefleri hep batı olmuştur. Ali Baba’nın türbe taşları da bu yüzden batı yönüne doğru koyulmuştur.