Sarı Dede Türbesi

Sarı Dede Türbesi 
İzmir-Bergama-Zeytindağ-Tekke Köyü

Sinan Dede..izmir

Sinan Dede’nin kabri ; İzmir – Selçuk’un Belevi Kasabası Cibe Boğazı Kavaklar Mevkii Yosunlu Taş karşısında bulunmaktadır.

1800′ lü yılların ikinci yarısında yaşadığı tahmin edilen Sinan Dede’ nin Keçi Kalesinin altında o zamanki adı Kozpınar Kırığı olan mevkide kıldan yapılmış bir çadırda yaşamış olduğu anlatılır. Çadırın bir bölümünü atölye olarak kullanan Sinan Dede’nin asıl işi, ters yüz edilmiş camız derisinden çarık ve o zamanki adıyla hönglü deri giysi diye tabir edilen yelek yapmaktır. O dönemlerde Balıkesir-Dursunbey yöresinde camız yetiştiriciliği yapılan bir çiftlik vardır. Bu çiftlikte hasta olan cılız, bakımsız camızların bakım ve tedavileri yapılarak bu çiftliğe yeniden kazandırılması amaçlandığından, Belevi Gölünde bunların bakımı yapılmaktadır. Yapılan bakım ve tedavi sonucu geri kazanılamayan camızların derisi işte bu zatın zanaatının ham maddesi olur. Sinan Dede, o devirde henüz yerleşik bir düzen oluşmadığından haftanın bir veya iki günü bakımlı ve cüsseli eşeğine binerek Görünmez Yaylası, Cibe ve Pranga Boğazı, Halka Çıkmazı yörelerini gezerek bağ, bahçe ve hayvancılıkla uğraşan göçebe ahalinin ayak ve omuz ölçülerini Belevi Gölünden kesildiği sanılan hasır otu (hasır sazı) ile tesbit edip (ölçü alıp) evine dönermiş. Sinan Dede ölçü almaya giderken çocukların sevdiği un helvası, boncuk, bakır bilezik, gibi hediyeleri heybesine doldurur, gördüğü çocuklara ve yaşlılara verirmiş. Bağ ve bahçe sahipleri ile yöre göçerleri zaman geçtikçe Sinan Dede’nin yolunu gözler ve bekler olmuşlar. Çünkü, hayvanı hasta olan, kızı oğlu evlenemeyen, oğlu kocası askerden dönmeyen, çocuğu olmayan gelinlerin devası olurmuş. Tavsiyeleri ile bu geliş ve gidişlerinde ahali ile arasında çok kuvvetli bir bağ oluşmuş. Sinan Dede bu vadilerde özlenen, beklenen, her konuda başvurulan bir bilge haline gelmiş. Ancak uzun bir süre uğramadığı fark edilen Sinan Dede sevenleri tarafından aranıldığında, ölmüş olduğu anlaşılır. Cibe boğazında ulu bir ağacın dibine gömüldüğü kabri bulunur. Sevenleri ona dua okurlar. Sinan Dede’nin kabri Belevi Kasabası Cibe Boğazı Kavaklar Mevkii Yosunlu Taş karşısında bulunmaktadır. Kabri her tahrip edildiğinde bir çok kişinin rüyasına da girdiği, kabrinin bozulduğu için şikayette bulunduğu ve rüyasında şikayet ettiği bu hayırsever insanlar tarafından kabrinin onarıldığı anlatılır.

ÖKSÜZ DEDE TÜRBESİ

Öksüz Dede Türbesi ;Belevi beldesinin doğusunda aynı isimle (Öksüz Dede) anılan mevkide bulunur

Sinan Dede, Işılkavaklı Dede yatırları gibi yol güzergahında bulunmamasından dolayı çevre halkı tarafından pek fazla bilinmemektedir. Defineciler tarafından sıklıkla tahrip edilen yatır Belevi Beldesi halkı için büyük anlam ifade eder. Öksüz Dede kurak giden yaz aylarında Belde halkının uğrak yeri haline gelir, burada yağmur duaları yapılır. Halk arasından gönüllü kişilerden toplanan yardım ve malzemelerle pilav pişirilir, helvalar karılır. Birçok kereler yapılan hayır esnasında yağan yağmurdan pilav ve helva kazanlarına su dolduğu anlatılır.

Hamza Şeyh Dede Türbesi

Gül Baba

Sarıkız Türbesi- / AMASYA

Sarıkız Türbesi- / AMASYA –Merkez- Sarıkız Köyü

Türbenin Yeri: Sarıkız Türbesi, Amasya İli Merkez İlçesi Amasya’ya bağlı Sarıkız Köyündedir.

Sarıkız Kimdir: Sarıkız bölgenin fethi sırasında askerlere yardım ederken burada şehit düşmüştür. Saçı da kendisi de sarı olan bir kızmış.

Türbenin Durumu: Türbenin durumu hakkında herhangi bir bilgimiz yoktur. Türbenin yanında Cemevi vardır.

Ziyaret Nedeni: Ziyaretçilerin bir şeyi öldüğü zaman Sarıkız’a gelip kurban keserler.

Kaynakça: Ebru Silahşör –Amasya Merkez Ağzı -2011.

Gözcü Baba ve Mehmet Hilmi Dedebaba

Erikli Baba Türbesi ve Derğahı

Cender Evliyası / AMASYA –Göynücek

Cender Evliyası / AMASYA –Göynücek –Kışlabeyi Köyü

Türbenin Yeri: Cender Evliyası Türbesi, Amasya İli Göynücek İlçesi Kışlabeyi Köyünün mezarlığındadır.

Cender Evliyası Kimdir: Emuren Dede olarak da anılan evliyanın, keramet sahibi ve yanan fırına elbiseleriyle giren bir veli kişi olduğuna inanılmaktadır. Emuren Dede’nin Ser Çoban’ın da akrabası olduğu söylenmektedir. Kışlabeyi Köyünün eski adı Cender olduğundan buradaki evliya Cender Evliyası olarak anılmakta ve saygı görmektedir.

Türbenin Durumu: Türbe mezarlığın içindedir. Mezarlıkta büyük bir çam ağacı ve suyu bol bir kaynak vardır. Cender Evliyasının mezarı bu ağaç ile kaynağın arasındaki mezarlardan birisidir.

Ziyaret Nedeni: Türbe değişik dilekler için ziyaret edilmektedir. Özellikle günahlarından arınmak için, hastalıktan kurtulmak, bahtı açmak ve çocuk sahibi olmak için evliya ziyaret edilir. Erkek çocuğu isteyenler türbe ziyaretine gelir ve istekleri olursa adını Satılmış koymaktadırlar.

Menkıbeler: 1-) Emuren Dede kendisinden keramet isteyenlere veliliğini ispat için, üzerinde elbiseleri olduğu halde kızgın fırına girermiş. Belli bir süre sonra elinde bir tutam otla fırının içinden yanmadan çıkarmış. Bu ota yörede Davar Otu denmektedir. Yörede hayvancılıkla meşgul olan köylüler her yıl düzenli olarak gelip bu otu bulurlar ve başında kurban kesip, kurbanın kanını bu ota bularlar.

2-) Türbe toprağının ve suyunun her derde deva olduğu belirtilmektedir. Mezar yanında ağaç kesenin ifla olmayacağına inanılmaktadır.

Kaynakça: Nihat Aytürk –Bayram Altan / Türkiye’de Dini Ziyaret Yerleri –Altanoğlu -1992

Sitti Zeynep Türbesi / ANTALYA / ALANYA

Sitti Zeynep Türbesi / ANTALYA / ALANYA – Kaleyolu Caddesi

Türbenin Yeri: Sitti Zeynep Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi, Kaleyolu Caddesinin başındadır.

Sitti Zeynep Kimdir: Sitti Zeynep bölgeye Horasan’dan gelmiş olduğuna inanılan yedi evliyadan biri olarak kabul edilmektedir. Bu evliya kadın olduğundan sadece kadınlar tarafından ziyaret edilmektedir.

Sitti Zeynep Türbesi

Türbenin Durumu: Türbe iki bölümden oluşur. Birinci bölüm ibadet yeri düzenlenmiş olup girişi yola bakmaktadır. Diğer bölümde türbe odası yer alır ve demir parmaklıkla diğer odadan ayrılmıştır.

Ziyaret Nedeni: Sitti Zeynep Türbesi her türlü şikayet ve değişik dilekler için ziyaret edilmektedir. Genellikle kadınlar Çarşamba günü ziyaret ederler. Kocası içki müptelası olan kadınlar, evinde huzursuzluk yaşayan kadınlar, bu illetlerden kurtulmak için türbeyi ziyaret eder. Türbeyi ziyaret edenler burada namaz kılar, Kuran okur. Gelenlerin bazıları dışarıda mum adağında bulunur.

Menkıbeler: 1-) Sitti Zeynep türbesinin kapısı daima açıktır. Birkaç kez geceleri kapısı kilitlenmiş ama sabah geldiklerinde kapısının kilidi kırılmış olarak bulmuşlar. Bu yüzden türbe kapısı açık bırakılmaktadır.

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Sultan Kadın Yatırı / ANTALYA / ALANYA – Geyik Dağı

Sultan Kadın Yatırı / ANTALYA / ALANYA – Geyik Dağı

Türbenin Yeri: Sultan Kadın Türbesi, Antalya İli, Alanya İlçesi sınırında, Sultan Pınarı yanında, Geyik Dağındaki yayladadır.

Sultan Kadın Kimdir: Bir kış günü atıyla dağa çıkan Sultan Kadın burada mahsur kalır. Mahsur kalınca kanatlanıp uçmuş ve Geyik Dağının tepesindeki delikte kaybolmuştur. Köylüler bu deliğe girdiğini ise delik ağzında buldukları Sultan Kadına ait elbise parçasından anlamışlardır. Sonra burayı ziyaret yeri yapmışlardır.

Sultan Kadın ziyaretinin Anadolu’muzda Türklerin dağa bağlı inanç sitemiyle oluşmuş bir ziyaret yeri olduğunu düşünmekteyiz.      

Türbenin Durumu: Türbe veya mezar yoktur. Yatırın yeri bir taş yığınından ibarettir ve yanında 40-50 cm.lik bir delik bulunmaktadır.   

Ziyaret Nedeni: Sultan Kadın Yatırı ancak yaz aylarında çevredeki Yörükler tarafından ziyaret edilmektedir. Bu yüksek noktaya çıkmayı başaran ziyaretçiler yatır yanında iki rekat namaz kılıp, dileklerini dilerler. Buraya Konya’dan bile gelenler olur, genellikle çocuğu olmayanlar veya erkek çocuk isteyenler tarafından ziyaret edilmektedir. İsteği olanlar kurban adarlar. Yatırda şu niyaz okunmaktadır: “Dolandım geldim ocağına, bir evlat ver kucağıma.”

Kaynak: Metin Türktaş –Alanya ve Köylerindeki Türbe Yatır ve Adak Yerleri -1997

Çoban İsa / ANTALYA / ELMALI – Çobanisa Mahallesi

Çoban İsa / ANTALYA / ELMALI – Çobanisa Mahallesi

Türbenin Yeri: Çoban İsa Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Çobanisa (Köyü) Mahallesindedir.

Çoban İsa Kimdir: Çobanisa Köyüne adını veren, geçimini çobanlıkla sağlayan ermiş bir veli olarak anılmaktadır. Hakkında başka herhangi bir bilgi yoktur. 

İlla Baba Türbesi / ANTALYA / ELMALI

İlla Baba Türbesi / ANTALYA / ELMALI – Çalpınar Mahallesi

Türbenin Yeri: İlla Baba Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Çalpınar (Köyü) Mahallesindedir. Köy içinden geçen derenin karşı tarafındadır.

İlla Baba Türbesi

İlla Baba Kimdir: Çalpınar Köyünün eski adı İlla’dır. Köye ismini veren burada medfun olan İlla Baba’dan aldığı söylenmektedir. Ermiş bir zat olarak anılmaktadır. Hakkında başka herhangi bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden kare plana yakın inşa edilmiştir. Türbe içinde üç sanduka bulunmaktadır.

Kınalı Türbesi / ANTALYA / ELMALI

Kınalı Türbesi / ANTALYA / ELMALI – Eskihisar Mahallesi

Türbenin Yeri: Kınalı Türbesi, Antalya İli, Elmalı İlçesi, Eskihisar (Köyü) Mahallesi Kınalı Mevkiinde yer almaktadır.

Kınalı Türbesi

Kınalı Kimdir: Eskihisar Köyü gelenek ve görenekleri bakımından Oğuz/Türkmen boylarından biri tarafından kurulmuş olmalıdır. Köy yakınındaki Kınalı Türbesi 6 Mayıs tarihinde Hıdrellez Törenleri kapsamında köylüler ve çevreden gelenler tarafından topluca ziyaret edilmektedir. Hakkında başka herhangi bir bilgi yoktur. 

Türbenin Durumu: Türbe betonarmeden kare plana yakın inşa edilmiştir. Çatısı kiremit kaplıdır.