ZİYA BABA DİVANI

ZIYA BABA 

kaddesellahu sirrahu'l aziz 

DlVAN-I 
iLAHIYYATI 

ONSOZ 

Dogan Gunes Ulkesi anlamma gelen Horasan dan 
yola ciktiklarinda on ikinci yiizyil bitiyordu. Onlann 
Anadolu'ya dogru olusturduklan isik cizgilerinden, 
daha sonra Tiirk athlan gectiler... 
Horasan Erenleri kihc kullanmadilar, nutuklar 
soylediler. Ok atmadilar, nefesler okudular. Boylece 
Anadolu insanini bedeninden degil, ruhundan 
vurdular. 0 gonul sultanlannin kimi 
Sulucakarahoyuk'de, kimileri baska yerde karar 
kildilar. Otaglanni gonullere kurdular... 
Sevgiyi-saygiyi, dogruyu-guzeli, hakki-adaleti 
ogrenmislerdi. insanlara bunlan ogrettiler, son 
nefeslerine kadar da bunlan savundular. Hepsi 
Yaratan'a asiktilar. Yaratilmislari, Yaratan'dan bturu 
hos gorduler... 

Onlar, yediveren gulu gibiydiler. Budandikca 
buyuduler. Kopanldiklarmda, ruzgann savurdugu 
cicek tozlan gibi ucustular. Toprak bulamasalar bile, 
kayalarda, damlarda, duvarlarda yeserdiler... 
iste oyle yesermis gonul erlerinden ve zamaninin 
sahibi olanlardan biri, bu dTvanla caginyor insanhgi 
gercek yola. Mehmet Ziya Baba Erenler'imizin ve 
cumle erenlerin keremi uzerimizde daim olsun... 

Hasan Baba (Efe) 




MEHMET ZIYA BABA 
kaddesellahu sirrahu'l aziz 

"Akibet cekilir zuhur-u cemale perde 
Bu hatt-i hatiram kalsin berguzar sizde 


MEHMET ZIYA BABA 



Kaddesell&hu sirrahu'l aziz 



Nutuklarmda Abdal Ziya mahlasim kullanan M. Ziya 
Baba (Sisman), 1894 yilmda Uskup'te dunyaya 
gelmislerdir. Babalan Hamid bey, Anneleri Kamile 
hanimefendidir. 

f^ocukluk yillanni Uskup'te geciren M. Ziya Baba 
Erenler, daha genc yaslannda iken tarikatlara ilgi 
duymus ve Kadiri, Rufai, Halveti, Nak|ibendT 
tarikatlarma girerek, bu tarikatlarda hizmet etmistir. 

1927 yihnda Uskup'te Nazmiye hanimefendi ile 
evlenmisler ve bu evliliklerinden yedi cocuklan 
dunyaya gelmistir. 

1932 yilmda, esi, cocuklari ve babasi Hamid bey ile 
birlikte Turkiye'ye gelerek, istanbul'un Aksaray 
semtine yerlesmislerdir. Halen hayatta olan iki kizi ve 
torunlan istanbul'da oturmaktadirlar. 

istanbul'da hayatini dogramacihk meslegi ile surduren 
M. Ziya Baba Erenler, nihayet Seyyid Hasan Basri 
Taptuk Baba Erenler'e ulasarak Tarik-i NazenTn 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

(BektasT) yoluna intisab etmis ve omrunun sonuna 
kadar da bu yolda hizmet vermislerdir. 

H. Basri Babam 1949 yilmda Hakk'a yurumesinden 
sonra, sirasi ile Dervis ve Baba olarak Ali CemalT 
Baba'da hizmete devam eden M. Ziya Baba Erenler, 
bilahare Ankara'ya gelerek burada pek cok canlan 
uyandirmistir. 

1967 yilmda izmir'de Huseyin Haki Baba'dan Halife 
Baba olan M. Ziya Baba Erenler, 08 Ocak 1973 
tarihinde istanbul'da Hakk'a yurumus ve Kozlu 
mezarhgma defnedilmistir. 

Bilahare 20 Mayis 2001 tarihinde, naasi buradan 
ahnarak Ankara Sincan Kesiktas'da olan Taptuk Baba 
Turbesindeki ozel yerine sirlanmistir. 

Zamaninm sahibi olan M.Ziya Baba Erenler, 
nutuklannda gelecege yonelik pek cok hakikatlan 
isaret etmislerdir. 

Himmetleri uzerimizde daim olsun. 

Hasan Baba (Efe) 



MEHMET ZIYA BABA 

kaddesellahii sirrahu'l aziz 



DIVAN-I 



ILAHIYYATI 

[NUTK-U §ERlFLERl] 




Aciz gunahkar mucrimiz, kil terahhum halimize 
Ey nesl-i Ali, Hak Muhammed Ali, Hasan askina 
ilticagah sensin ey kutbu'l-evvelTn ve'l-ahirTn 
Medet muruvvet, dest-i Kerbela Huseyin askma 

Ars u kursT, levh u kalem senin yedd-i alandadir 
Bu fakirlere sevk u sefkat senin gulzanndadir 
Himmet-i asarm bu kemterlere burhanmdadir 
Zeynel-aba, Bakir, hem mezheb-i pak Cafer askina 

Bu gurbet illerde ganb kaldik halimiz pek yaman 
Ey kutb-u alem sensin dertlilerin derdine derman 
Feyzinle feyz-i yab et bu bT-careleri el-aman 
Musa Kazim, Ali Riza, §ah-i Horasan askma 

Dur eyleme kapindan, yok baska bir penah-gahimiz 
Merhamet eyle bizlere ganT ulu sultanimiz 
Ciimlemizin mutemedisin, sana intisabimiz 
Bagisla sucumuz TakT, NakT, AskerT askina 

Ask-i sevk ile niyaza geldik azTm dergahma 
Can-u dil yuzumuz goziimuz surduk hak-i payine 
§efaat kanisin, sefaat Abdal Ziya kuluna 
Muhammed Mehdi hem, car-deh ma'suman-i pak 
askma 



13 



Acilan meydan Hunkar Haci Bektas dTvanidir 
DTvan-i ezelde ikrarm veren alan gelsin 

Bu dTvanda vahdet sarabin icenler mest olur 
"Kunt-u kenzen mahfiyen" deryasina dalan gelsin 

Tevhid demine lediin ilminden ahnir sebak 
Eline, diline, beline gercek olan gelsin 

Gercek bezmine giren er, Varhgmdan soyunur 
Huzura bas acik sTne-cak uryan kalan gelsin 

"Mutu kable ente mutu"yu uryan olandan sor 
Candan gecmis zevrakini ummana salan gelsin 

Erkan ile arifan cemalinin hayranidir 

"Elest Bezmi"nde bin yilhk namazin kilan gelsin 

Abdal Ziya gelen gelsin, goren gorsiin yarini 
Gelir de gormez Hakk'i ayan kilan bulan gelsin 



Alemde bir zerre yok ki zikretmez Mevla'sini 
Bilen kus dilin isitir zerratin esmasini 

Vech-i nuru gulistan eylemis bu alemleri 
Gormek dileyenler silsin gonlundeki pasini 

Hakk'da ala-edna musavi, edna edna gorur 
Gercek olan gorur cumle zerratin alasini 

Soyunup uryan kalan bu alemde mi'rac eder 
EnTs geldi nurlandirdi la-mekan sahrasini 

Saray-i vahdet baginin sirnni izhar icin 
Abdal Ziya bulbul-ves gozler gul-i ranasini 



Ali rahma girdin 
Nedendir bu gafletin 
Omr-ii hayat dedigin 
Bir seldir akar gider 

Gel bu gafletten uyan 
Bir demin etme ziyan 
Cihana nes'e salan 
Bir yeldir eser gider 

Uzun sanihr yillar 
Dilde artar arzular 
Aldatir seni bunlar 
Bir gozdur kapar gider 

Bu mihneti dunyada 
Her biri bir sevdada 
Ten kafesinde vade 
Bir kustur ucar gider 

Bizden once gelenler 
Dunya mahn sevenler 
Karun zevkin surenler 
Bir yerdir batar gider 



Yola duzulur katar 
Evlad ayalin aglar 
Bilmem u^ bes gun kadar 
Bir nardir yakar gider 

Abdal Ziya goz a^tm 
Yine fani dunyaya 
Yar olur isen yar'e 
Yarani sarar gider 



Ali rahmda ol ferras 
Gercek askin cemal olsun 
Hak dostlanna ol kardas 
Gercek askin cemal olsun 

Nefsinle gel eyle savas 
Akit cesminden kanh yas 
Mertler menziline ulas 
Gercek askm cemal olsun 

Mert ol kimseye egme bas 
Kalmazsa tas ustunde tas 
Ser ver, sirri eyleme fas 
Gercek askm cemal olsun 

Na-merd ile olma yoldas 
Vanp yeme anmla as 
Bir an olsun olma haldas 
Gercek askm cemal olsun 

Abdal Ziya Haci Bektas 
Nahn u kasemnadan sirdas 
Sen de bu kervana yanas 
Gercek askin cemal olsun 



Ali zumresinden bizler almisiz as 
Hasan Hiiseyin'e biz olahm yoldas 
Nadana eylemeyiz sirrimizi fas 
Ko desinler onlar bizlere kizilbas 

YezTdT'ler kaldilar bu yoldan cuda 
Dil-i laet vallahi bunlara gida 
DTn, iman, mezheb bunlarda yoktur hasa 
Hamdolsun ki bizlere derler kizilbas 

Ne bilsin, Ali Muhammed birdir Huda 
Diistii saltanatm pesine o gum-rah 
Affeylemez bunlan §ah-i Kerbela 
Ko desinler onlar bizlere kizilbas 

Sefil Ahmed'dir bu nefesin rehberi 
Muzaffer Tann mevcudatin dilberi 
Abdal Ziya "Ehl-i Beyt" geda kemteri 
Hamdolsun ki bizlere derler kizilbas 



Aliin ey vaiz evsafin nokta-i ba'dan sor 
Aliin ilm ij fazlm var NebT-i zT-san'dan sor 

Ali "Hallak" degil amma nice murde kildi Hayy 
Aliin meal-i miktarin feyz-i Huda'dan sor 

Ali "rezzak" desem olmaz adl ile muadildir 
Aliin adl u sanin, "sure-i hel'eta"dan sor 

Ali her suret-i zerratin mir'at-i zatidir 
Aliin vasf-i esrann, esmaulhusna'dan sor 

Ali abdah Abdal Ziya bas egmez cihana 
Aliin kadrin var esrara vakif olandan sor 



Ankara'dan aynldik vakt-i seher 
Yolumuza engel olmasin agyar 
Menzilimiz Beypazar'in Karasar 
Yolumuza engel olmasin agyar 

Kivrim kivamdir ulu Ayas beli 
icinde yatar BunyamTn-i VelT 
Gecit verir bize irmagi seli 
Yolumuza engel olmasin agyar 

Uhud cayirinda cok davar kislar 
Gomleksiz koprusunden sellertasar 
Arif gelin, Gelinkaya'yi asar 
Yolumuza engel olmasin agyar 

Akyazi Karasar guzergahidir 
Tekkekoy Karadavut dergahidir 
Ge^it yerimiz dolasim rahidir 
Yolumuza engel olmasin agyar 

Mutedil Tekke daginin havasi 
Temasa yeri Elmah yaylasi 
Nalhkas'dan engin cansiz tarlasi 
Yolumuza engel olmasin agyar 
Aluccuk'da atmi siirme, durdur 



Tatar deresi Erenlerin yurdudur 
^akmacik yol verir bizi guldurur 
Yolumuza engel olmasin agyar 

^atagm deresi gulluk meyvahk 
Kozbeli zumrudu cayir cimenlik 
Kocakiz dereden ote esenlik 
Yolumuza engel olmasin agyar 

Ali, imirze Babalar sar gulu 
Uc dag tepesinde yatar uc velT 
Abdal Ziya bunlann kemter kulu 
Yolumuza engel olmasin agyar 



Asik isen terket dilden davayi 
Gonulden sil cumle hubb-i sivayi 
Her nazarin seksiz gorur Huda'yi 
Tecelliye payan yok bul nzayi 

Bende isen ol Haydar-i Kerrar'a 
Yalvar velTler sultani Hunkar'a 

Enfuse bak o yar degil afakta 
Cemal-i Hak sende degil uzakta 
Kur'an sensin, Kur'an degil mizrakta 
Kor korune munkir gezer nifakta 

Bende isen ol Haydar-i Kerrar'a 
Yalvar velTler sultani Hunkar'a 

Nazenin fukarasinda yok sag sol 
Mucahedesiyle bulur dogru yol 
Musahedesiyle zevki olur bol 
Lediin esrarma bil vakiflar ol 

Bende isen ol Haydar-i Kerrar'a 
Yalvar velTler sultani Hunkar'a 



Al-i aba ger^ek erler duragi 
0 nurdan uyanmis Hunkar ^eragi 
Abdal Ziya neyler behist buragi 
"Ehl-i Beyf'in yeter bize otagi 

Bende isen ol Haydar-i Kerrar'a 
Yalvar velTler sultani Hunkar'a 



Asik ozun bilmeyince 
Bilebilir mi kendini 
Emmareden gecmeyince 
Bilebilir mi kendini 

Kuyudati terketmeden 
Zuhd u taatdan gecmeden 
Vahdet sarabin icmeden 
Bilebilir mi kendini 

Ask bahrine dalmayinca 
Rehberini bulmayinca 
Mur^id pendin tutmayinca 
Bilebilir mi kendini 

Hak yoluna varmayanlar 
Nasibini almayanlar 
Hakk'i ayan gormeyenler 
Bilebilir mi kendini 

Ne var onsekiz bin alem 
Bir fazla vucud-i Adem 
Bilmeyen bunu dem-a-dem 
Bilebilir mi kendini 



Abdal Ziya ac can gbzun 
Ki zat-i mutlaktir ozun 
Tanimayanlar Hak yuzun 
Bilebilir mi kendini 



Asik, sarab-i a§ki ask elinden 
Daim icmezse Hakk'la Hak olamaz 
Asik deryalar gibi ask elinden 

Daim cosmazsa Hakk'la Hak olamaz 
Cun bT-ganedir Hakk'a kul olamaz 

Feda-yi can etmeyen Hak dostuna 
HakTkT berat almayan destine 
Asik gecip otursa pTr postuna 

Daim gecmezse Hakk'la Hak olamaz 
f^un bT-ganedir Hakk'a kul olamaz 

Bulbul olup etse efgani zan 

Gul acar dokulur dokulmez han 

Asikta eser batin ruzTgan 

Daim esmezse Hakk'la Hak olamaz 

Cun bT-ganedir Hakk'a kul olamaz 

Soyleyenle soyleten gayn degil 
Abdal Ziya da Hakk'tan gayn degil 
Hak Hakk'i secmeyenden gayn degil 

Daim secmezse Hakk'la Hak olamaz 
Cun bT-ganedir Hakk'a kul olamaz 



Asik, ister isen bulmak kemali 
Zikrin Ali ola, makamm Mahmud 
Sende ara, sende bul ol cemali 
Zikrin Ali ola, makamin Mahmud 

Her nereye bakip Hak gorse goziin 
Kimya olur bil ki senin her sozun 
Sen fanisin amma bil Hakk'dir oziin 
Zikrin Ali ola, makamm Mahmud 

Gayre bakma, sensin ol dilber heman 
§endedir bil cumle guher ciimle kan 
HadTs-i Nebeviyle oldu beyan 
Zikrin Ali ola, makamin Mahmud 

Cittigin yollari evvela dusun 
Birlikse Hak ile yapacak isin 
Zahirde kul, batinda Hakk'dir esin 
Zikrin Ali ola, makamin Mahmud 

Huzurda kalbini eyle durr-i nab 
Feth olur sana bil ne var ciimle bab 
Hak ile aranda kalmaz bir hicab 



Zikrin Ali ola, makamin Mahmud 

Abdal Ziya yurur sirrullah ile 
Birliktir her anda ol Allah ile 
Gece gun kaimdir zikrullah ile 
Zikrin Ali ola, makamin Mahmud 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Asik-i billah gelen gecen devrandan usanmaz 
Cananina verdigi ahd u peymandan usanmaz 

Ettigi ahde sidk u sadakatle sadik olur 
Huzur-i ask ile gordugu seyrandan usanmaz 

Meydan gorup verdi ikrar nes'e- yab oldu Sadik 
Er meydamna koydu ser, o meydandan usanmaz 

Sadiklarm sabrma mumkun mu hayran olmamak 
Can-i canana verir cun terk-i candan usanmaz 

Abdal Ziya bunca hali ahvali etti beyan 

Hak-i payine yuz surdugu sultandan usanmaz 



30 



m 



m 



Asikiz ezelden sana giizelim 
Sadikiz sidk ile bezme girelim 
Layikiz sanirim cemal gorelim 

Lutf eyle yar ayirma visalinden 
Bizi dur eyleme nur cemalinden 

Zahid anlamaz dur-kelamimizi 
Selam versek almaz selamimizi 
Ya Rab sen bilirsin meramimizi 

Lutf eyle yar ayirma visalinden 
Bizi dur eyleme nur cemalinden 

Cahilin sozune ebed uymayiz 
Edebi irfani elden koymayiz 
Muhammed Ali tadina doymayiz 

Lutf eyle yar ayirma visalinden 
Bizi dur eyleme nur cemalinden 

Varhktan gecmisiz hanmiz yoktur 

Cuzeli severiz anmiz yoktur 

Bizim Hakk'tan gayri yarimiz yoktur 



Lutf eyle yar ayirma visalinden 
Bizi dur eyleme nur cemalinden 

inn-Allah'e cemil yuhubbul cemal 
Sirrina vakif oldu ehl-i kemal 
Abdal Ziya ne cennet diler ne mal 

Lutf eyle yar ayirma visalinden 
Bizi dur eyleme nur cemalinden 



Asikken arardim derdime derman 
Buldum ustadimi acildi meydan 
Vuslat-i cananla oldum naciyan 

Nidem gayn sevda Ali kuluyum 
Hunkar Haci Bektas VelT guluyum 

Bu derde dustum ki derman neylerim 
Derman arayana acir gulerim 
Ruz u seb cananla gonul eglerim 

Nidem gayn sevda Ali kuluyum 
Hunkar Haci Bektas VelT guluyum 

Verdi muradimi ol avn-i Yezdan 
Attim varhk kaftanm kaldim uryan 
0 dem ref oldu perde-i du-cifian 

Nidem gayn sevda Ali kuluyum 
Hunkar Haci Bektas VelT guluyum 

Abdal Ziya'yim pTr nutkun hakladim 
Mursid pendini can icre sakladim 
Gonlum sivadan antip pakladim 

Nidem gayn sevda Ali kuluyum 
Hunkar Haci Bektas VelT guluyum 



Asiklar diler giil ile siimbiilii 
Gulumdur Muhammed siimbiiliim Ali 
Can icre canim Haci Bektas Veli 
Gulumdur Muhammed siimbiiliim Ali 

Hasan Hiiseyin giil u siimbiil bah 
Fatimatuz-Zehra'dir analan 
Bunlar mevcudatin nur-i cemali 
Gulumdur Muhammed sumbulum Ali 

Zeynel-aba Bakir rayiha-yi gul 
Cafer-i Sadik'dir maye-i sumbul 
Musa Kazim giilii sumbulde bu I bu I 
Gulumdur Muhammed sumbulum Ali 

Ali Riza Taki gul, sumbul lali 
NakT AskerT gul, sumbul visali 
Mehdi-hatemT gul, sumbiil cemali 
Giiliimdiir Muhammed siimbiiliim Ali 

Abdal Ziya, gezdi bunca cibali 
Nefsiyle eyledi ceng ii cidali 
Seyyid BasrT'de buldu Hak cemali 
Giiliimdiir Muhammed siimbiiliim Ali 



Asiksan Hakk'a ol racT 
Olursun guruh-i nacT 
Melamet nacinin taci 

Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 

Asik olmaz ehl-i gaflet 
Kesret-i alem bir kulfet 
Melamet bir ulu devlet 

Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 

Asik yar askiyla yanar 
Her nefes ma'sukun anar 
Melamet babmda kanar 

Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 

Asik, rumuzlu soz soyler 
Gah velT, gah deli derler 
Melamette gonul egler 



Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 

Asik cananmi gozler 
Gecersiz kahr kem sozler 
Melamet Hak Vech-in gizler 

Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 

Asik, ma-sivadan el cek 
istersen olasm gercek 
Melamet'te olan kocek 

Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 

Asik, kadTm yol bu yoldur 
Abdal Ziya daim kuldur 
Melamet derya-yi kulldur 

Melamet'le bed-nam olur 
Melamet'le sultan olur 



Ask ile bezmimize merdane olan gelsin 
Ask sem'-i ilahidir pervane olan gelsin 

SakT, asika sun bir cam-i muheyya icsin 
Bu meclis-i araya mestane olan gelsin 

Cusse-i ser-bulend'in berbad u harab edip 
Yok etmis cumle varin, vTrane olan gelsin 

Bu devran-i Ali'dir, akil eylemez idrak 
Feda-yi can eyleyip dTvane olan gelsin 

Abdal Ziya bu meydana evsafe layik can 
Serair-i ask dolu ferzane olan gelsin 



Aski bilmek diler isen 
Askla baglan bir kamile 
Huzur bulmak ister isen 
Askla baglan bir kamile 

Diler isen ilm-i irfan 
Hakikat-i aska boyan 
Gaflet uykusundan uyan 
Askla baglan bir kamile 

Aska ver butun vanni 
Askla bulursun yarini 
Cekme bu dunya kahrmi 
Askla baglan bir kamile 

Koyma gonulde gill u giss 
Can-i gonulden aska dus 
Nefsinle eyle ceng-i i§ 
Askla baglan bir kamile 

Dar-i Mansur vuslat yolu 
Gbniil askla olsun dolu 
Yoktur askin sagi solu 
Askla baglan bir kamile 



Asik gonlu ebed solmaz 
Hakk'dan gayri mihman olmaz 
Ask ehlinde riya olmaz 
Askla baglan bir kamile 

Ask bu alemin mayesi 
Hak dostunun sermayesi 
Hakk'a ulasmak gayesi 
Askla baglan bir kamile 

Asktir hakikatin ozu 
Askla uyanir can gozu 
Dogrudur fakirin sozu 
Askla baglan bir kamile 

Ask, Hakk'm kendi zatidir 
Esya anin sifatidir 
Mursid, gonul mir'atidir 
Askla baglan bir kamile 

Abdal Ziya geda kemter 
Hak askiyla yanar tiiter 
Ciimle isler askla biter 
Askla baglan bir kamile 



Askimi izhar etmege 
M u I k— i bekadan gelmisim 
Mihnet-i diinya gam degil 
Sevdigimi ben sevmisim 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-T ayn Bektas-i VelT 

Cihana gelmemis misli 
Muhammed Ali'dir ismi 
Hasan Huseyin'in nesli 
Bu miikevvenatin ash 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-Tayn Bektas-i VelT 

Hasanu'l-Mucteba §ahim 
Kiblem ile secde-gahim 
Dinim-imanim hem mahim 
iki cihanda penahim 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-Tayn Bektas-i VelT 



Hiiseyn §ah-i Kerbela'dir 
Server-i sirr-i Hiida'dir 
Nur-i cesmi Mustafa'dir 
Du-cihanda pTsivadir 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

Zeynel-aba kutb-i emced 
Seyyidu'l-kevneyn ced be ced 
Husran-i Kerbela huccet 
GencTne-i fazl-i hikmet 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

Muhammed Bakir tayyibdir 
Kurret-ul-ayn-i habTbdir 
DTn-i mubTne hatibdir 
Ciimle dertlere tabibdir 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

Cafer Sadik imam-i Hak 
VelTlerin sahi mutlak 
Ehl-i irfan sana mustak 
Yolun nacT, mezhebin pak 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

imam Kazim VelT server 
Kasif-i esrar-i huner 
Yoktur andan ulu rehber 
Mucize-i "hayr-ul beser" 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

imam-i Ali Riza'sm 
Nur-i cesm-i Evliya'sin 
Cihana sems u ziyasin 
BT-keslere hem devasin 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

Sirr-i velayettir TakT 
Hem esrar-i huvelbakT 
§arab-i kevsere sakT 
Rahmda olduk muttakT 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 



42 



m m 



imam NakT hadT-i cud 
Nur-i ilahT bir vucud 
Emr-i Hakk'tir eyle sucud 
Kainat bu nurla mevcud 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

imam Hasanu'l-AskerT 
Cumle alemin mihveri 
Ars-i a'la'enveri 
Oniki imam serveri 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 

imam MehdT, muktedamiz 
Gelmek uzre reh-numamiz 
Oluptur hem-i pTsvamiz 
Enbiya vu Evliyaiz 

Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 
Abdal Ziya der ki billah 
Hak Muhammed Ali vali ah 
Bu nutka sen de eyvallah 
Demeyen kafir-i billah 
Sevdigim Muhammed Ali 
Nur-i ayn Bektas-i VelT 



Askm beni deli dTvane etti 
Sinemde dermamm kalmadi gitti 
Artik derd-i hicran canima yetti 

Ruz u seb virdim Hak Muhammed Ali 
PTrim Hiinkar Haci Bektas-i VelT 

Nar-i firakmla sTne-cak oldum 
Eridi yiirek yagi gamla doldum 
Kurtulus demin esmanmda buldum 

Ruz u seb virdim Hak Muhammed Ali 
§ahim Hasan Huseyn Bektas-i VelT 

Esmaii'l-hiisnanla kuruldu cihan 
Nur-i Muhammed'le oldu niimayan 
Bunca NebTve Oniki imam'an 

Ruz u seb virdim Hak Muhammed Ali 
Zeynel-aba Bakir Bektas-i VelT 

Oniki imam'a bin camm feda 
inayet et yolum dogrult ey Hiida 
Olmayayim katarlanndan ciida 



Ruz u seb virdim Hakk Muhammed Ali 
Cafer Musa Kazim Bektas-i VelT 

"Ehl-i Beyt" katan katarimizdir 
Feda-yi can etmek ikrarimizdir 
Hakk deriz Haydar-i Kerrar'imizdir 

Ruz u seb virdim Hakk Muhammed Ali 
Ali Riza TakT Bektas-i VelT 

Hakk Haydar-i Kerrar Ali'dir Ali 
Ta "Bezm-i Elest"te demisiz belT 
Zikrimiz daim olsun seyenceli 

Ruz u seb virdim Hakk Muhammed Ali 
NakT Hasan Asker Bektas-i VelT 

Seyenceli olunca ezkanmiz 
Daim olur Abdal Ziya karimiz 
Kimse anlamaz bizim esrarimiz 

Ruz u seb virdim Hakk Muhammed Ali 
Kutb-u alem MehdT Bektas-i VelT 



Askla baghyim gevher-i kana ben 
Bende oldum ol ulu sultana ben 
Bulbul olup vardim gulistanina 
Feryad ettim Sultan Suleyman'a ben 

Ciriftar-i askla cani can ettim 
Terk-i can eyleyip canana yettim 

Ask elinden turlu cefa cekilir 
Zehir olsa yar elinden icilir 
Bu devranda yar u agyar secilir 
Visal-i yar icin candan gecilir 

Ciriftar-i askla cani can ettim 
Terk-i can eyleyip canana yettim 

Hicrinle ey yar na-tuvan olmusum 
Nar-i askinla gor ne hal almisim 
Zevkle melamet bahrine dalmisim 
Ki sayenle derde derman bulmusum 

Ciriftar-i askla cani can ettim 
Terk-i can eyleyip canana yettim 



Senle her kim ederse etsin niza 
Melamet rahmdadir cumle nza 
Sakin feryad eyleme Abdal Ziya 
Yardimcindir sahlar sahi Murteza 

Giriftar-i askla cam can ettim 
Terk-i can eyleyip canana yettim 



Askla doner sems u kamer nuhfelek 
Doner oyle, doner sarhos sanirsm 
Ey gonul asktan sen kam almaz isen 
Huzur-u Hakk'dayann utanirsin 

Ask bir bahr-i umman, yoktur fezasi 
Hakikatle mecaz bir kil arasi 
Mecaz baki degil, bil var fenasi 
Bu sufli asktan bir gun usanirsin 

Gel gbnul bu ask-i mecazla solma 
Canavan Hakk'in katina salma 
Hakk sende mihman, gel bT-edeb olma 
Edebten ayrilma, bil aldanirsin 

Ask ciimleye Hakk'tan bir besarettir 
Askdan gelen derde ask kefarettir 
Ask-i mecaz degil, ask sefalettir 
Mecazi hakikat et, nurlamrsm 

Gel gonul derdini dermana verme 
Sakla can sirrmi bT-cana deme 
Bedr oldu ask gel sen mecaza girme 
Ask'i hakikatle bil, kazanirsin 



Ask ile bu goniil girdi seyrane 
Ne Abdal Ziya 'yim ve ne divane 
Ask-i hakikatte yanan pervane 
Ask nuruna sen de, bil boyanirsin 



Asr-i Muharrem oldu, na-tuvanim Ya Hiiseyn 
Alevlendi nari dil-i suzanim Ya Huseyn 
Cuy-i revan oldu cesm-i giryanim Ya Huseyn 

Senin rahina fedadir bu canim Ya Huseyn 
Sun sarab-i vuslati, tesne-ganim Ya Huseyn 

Ates-i hicrinle sen yakma bu nar-i hasreti 

Cun susadim yetmez mi hem bu faninin mihneti 

Laet edin ol YezTd'e ey Muhammed ummeti 

Senin rahma fedadir bu canim Ya Hiiseyn 
Sun sarab-i vuslati, tesne-ganim Ya Huseyn 

"Ehl-i Beyt"den esirgedin felek ma'ul-hayat 
Bu dil-i suzamm sana eder mi iltifat 
Susuz kiydirdi Huseyin'i YezTd u Ziyad 

Senin rahma fedadir bu canim Ya Huseyn 
Sun sarab-i vuslati, tesne-gamm Ya Huseyn 

Bagiler evladi Resul'u dilhun ettiler 
Ana koynunda masumu tTr ile vurdular 
Vallahi bunlar islam degil kafir idiler 



Senin rahma fedadir bu camm Ya Huseyn 
Sun sarab-i vuslati, tesne-gamm Ya Huseyn 

DTn-i mubTni yikmaga YezTd etti kiyam 
Dinin bekasi senin sahadetin Ya imam 
Abdal Ziya YezTd'e laet eder subh u sam 

Senin rahma fedadir bu canim Ya Huseyn 
Sun sarab-i vuslati, tesne-gamm Ya Huseyn 



Asr-i Muharrem'dir bugiin, kan agladi ins u peri 
Zahid bile aglar varsa bir parcaTman eseri 

Yaraniyle §ah-i cihan gelip goctu Kerbela'ya 
Cun geldi eyyam-i bela titredi arsin mihveri 

Kerbela'da cem oldu yirmi iki bin kavm-i YezTd 
Oklarma hedef etti a'da sibt-i Peygamber'i 

Ey YezTd sinar mi sandin tTr-i barandan ol velT 
Can feda etti, cihanda sad olsun cedd-i minberi 

Curuh-i erazil yikmaga kalkti dTn-i mubTni 
Bela-yi azimle oldu nar-i cehennem yerleri 

Hiir zaleme firkasmdan aynhp oldu HuseynT 
Ki tevella ile oldu §ah Huseyn'in fermanberi 

Destur ahp §ah'dan oldu Hur sehidanin bnderi 
Yetmisiki velTyullah ki sehid oldu herbiri 

Mizraga taktilar mazlum suhedanm re'slerini 
Bagn tas kufrile kafir oldu ol YezTd leskeri 



Durma yad edin mazlumlarla ma'sumeyn-i Zehra'yi 
Laetle anahm gaddar u serir serdar Omer'i 

Derunundan kanh yaslann akitti Abdal Ziya 
§ah-i Sultan'in sidk ile bir ^akeridir ^akeri 

Bad -hezar laet ceddine ecdadma ey sum YezTd 
Etba'gma laetler, ta kufr-i cehaletden beri 



Bar-i hakikate gbnul verenler 
Bu fenada gayn sevdayi neyler 
Hunkar esigine postu serenler 
Meyledip dunya vu ukbayi neyler 

Nur-i hakikate mustak olanlar 
Pervane-ves nar-i aska dalanlar 
Cilve-i RabbanT ile dolanlar 
Corunen kesreti, esyayi neyler 

Gulzar-i hakikat rahm se^enler 
Sermest olup varhgmdan ge^enler 
01 "Bezm-i Elest" badesin i^enler 
Ey sofu, bade-i hamrayi neyler 

Ask-i hakikatte pervaz edenler 
Mecnun gibi ask-i Leyla cekenler 
Abdal Ziya, vech-i yari gbrenler 
Olur mazhar-i Hakk, Leyla'yi neyler 



Bar-i hakikatte olur mu can canandan guzel 
Asik olanlarda firkat-i canan, candan guzel 

Nar-i firakinla pervane-ves yansam gam degil 
Asik-i seydaya nar-i hicran, hicrandan guzel 

Derd-i dilbeste olanlar derde derman neylesin 
Dil-i-agah birasikin derdi dermandan guzel 

Dildar saraymda ask rusd-i sultan olmak diler 
Yok bu dil tahtinda sultan olan, sultandan giizel 

Levh-i dilde hubb-i yari naksetti Abdal Ziya 
Oyle bir yar-i Yusuf ki huri-gilmandan guzel 



Bektasi namaz kilmaz der dururlar 
Hakk bilir anin namaz niyazini 
Bilinmez miiin muvahhid kim diirur 
Hakk kimsenin ifsa etmez razini 

Ey zahid bu gafletten gel ol bTdar 
Cennete girip de gormezsen dTdar 
Neye yarar o cennet, yoksa dildar 
Ozunde ara bul dil-nuvazim 

Bektasi kesret icre Hakk'i secer 
Ser koyup kesret aleminden gecer 
TevhTd'i mana kadehinden icer 
Sermest olur da bulur dem-sazim 

Zahid, bir er'in almazsan destini 
Hem-hal olup sevmezsen Hakk dostunu 
Bir giin zebaniler yuzer postunu 
Hem-dest olanlar buldu hem-razmi 

Bektasi salatdan aynlmaz bir an 
Aynlan Bektasi degildir o can 
Abdal Ziya, canda mihmansa canan 
Canan bu canin cekmez mi nazini 



Bektasisin her aksam demlenirsin 
0 demi nur etmege halin var mi 
Yuksekten dem vurur atar tutarsm 
Oyle yuksek ucmaga balin var mi 

Bektasi verdigi ikrardan donmez 
Yaradilmisin noksanini gormez 
Derunundan hicran atesi sonmez 
Ey can senin boyle bir alin var mi 

Bektasi darina uryan girilir 
Huzura vanp murada erilir 
PTr dTvaninda safalar surulur 
Pir'den miras kalan mahn var mi 

Bektasiler ab-i engur ezerler 
Erenlerin rumuzatin cozerler 
Turlu cicekten bal ahr suzerler 
An isen sorarlar, bahn var mi 

BektasT bade-i hamraya kanmaz 
Mursidim Hakk der gayriye inanmaz 
Abdal Ziya bulbiil her dala konmaz 
Konduracak bir kizil gulun var mi 



Ben bu cismi teslim ettim yare, geri ahnmaz 
Olmezden evvel oldiim gayri bir daha olunmez 

ikilikten bire yettim, iki van bir ettim 

Bir olunca Halik, mahluk, kulluk artik kahnmaz 

Coren zatinda zat'i, basar "ene-l-Hakk" narasin 
Asikar olunca esrar-i hakikat gizlenmez 

Varmayan bir er'e, erisemez beka-yi devlete 
Allame-i cihan olsa da o devlet bilinmez 

Abdal Ziya can icre canani mihman etmeyen 
0 canin mihmani seytandir onda yar bulunmaz 



Benden elin cek ey hazik bu derdin dermani Ali 
Gor ask mi firkat mi, derun-i hakikat midir Ali 

Ko beni halime ey tabTb tedbir gerekmez bana 
Sor can mi canan mi, devran-i hakikat midir Ali 

Bin canim olsa, feda olsun §ah-i Merdan rahina 
Gor dert mi deva mi, burhan-i hakikat midir Ali 

Cemali ayn-i Hakk'dir dondiim yuzum zati pakine 
Sor, dTn mi iman mi, edyan-i hakikat midir Ali 

Abdal Ziya der gordiim ayan sirn zatim'dir Ali 
Gbr harf mi ayet mi, Kur'an-i hakikat midir Ali 



"Bezm-i Elest" hamrini nus eden mestaneleriz 
Esrar-i Hiida'ya bag-i pTr de hizaneleriz 

El-dil-bel ikrarmi verdik bab-i tevekkiilde 
Himmet-i dar-us-sifa'yi bekler dTvaneleriz 

Ask-i peyman ile vardik ol huzur-u Hazret'e 
Yolunda can vermege her sem'a pervaneleriz 

Geldik bu fena mulkune devrimiz olsun tamam 
Nahn u kasemnadan gelen diirr-i sahdaneleriz 

Ozumuz ayri degil rah-i nzadan ey sofi 
Bizim sanimiz Mansur, danna merdaneleriz 

Gecip biitiin varhktan tecerrud eyledik bugun 
Ciimle ehl-i irfan erbabma rahsaneleriz 

Yeter, sirr-i kasemnaya siikut et Abdal Ziya 
Ciin melamet kaftanini giyen rindaneleriz 



Bezm-i irfana girer Hakk'i gormez irfan degil 
ikrarmdan donene muhib denmez, insan degil 

Yar u yaranina dil uzatir, erkan begenmez 
Goziin ac riya-kara varma, cun muhibban degil 

Cesm-i dilden guban sil, kalma zulmet i^inde 
Farig ol akil isen, bunlar sana yaran degil 

ikilikte kalanlar hicranda kaldi dem-a-dem 
Ates-i suzan olur ciinku hali yek-san degil 

BTmar-i aska care bulamaz etibba zTnhar 

Bu derdin devasi vuslat-i yardir, Lokman degil 

Ne yoldan gelip ne yola girdigini bilirse 
Nazar-i vech-i Rahman ona ayan, nihan degil 

Abdal Ziya her kim ki bu esrara vakif oldu 
Muin u muvahhiddir bil yalniz Musliiman degil 



BT-basardir "Elest Bezmi"nde nasTbin almayan 
Bu fanide gezer bT-hus, ne yol bilir ne meydan 

Meydan gormeyen ussak burda kor ukbada da kor 
Nar-i hicran ile kavrulur gider olur giryan 

Bu meydana vasil olan gorur cemal-ullah'i 
"illel meveddete fil kurba"ya olur hem kurban 

Huzur-u Hakk'ta erkan ile suluk goren asik 
Peyman ile ikrar verip destine ahr ferman 

Butun mazhariyyetiyle zatmda gorur zat-i 
Bir olup mir'at-i cihan, asikar olur Subhan 

Yar ile hem yar olur, yar vari ile var olur 
"Men-aref ' esranna vakif olup olur sultan 

Ki ezelde yar ile asina oldu Abdal Ziya 

Bu fena icre buldu bekayi hem oldu hayran 



Bila-fark hos gormeye sebepdir ikrabana 
Neylerse eylesin gam degildir agyarim bana 

Mursid-i dana bildirdi esrar-i hakikati 
Yar ij agyan bir etti ^esm-i en varim bana 

Nokta-i vahdet rumuzun anlayan yuzbinde bir 
Hamdulillah bahsetti ol ulu Settar'im bana 

Hunkar esigine bas koyup terk-i can eyledim 
AIT himmetin sundu Hazret-i Hiinkar'im bana 

Abdal Ziya der ledun sirrma vakif olmaya 
Feyz-i ihsan eyledi Haydar-i Kerrar'im bana 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Bir can can degildir, can-i canana etmezse feda 
Cefadir o cana canan eylemezse naz ij eda 

Feda-yi can ile canan arasinda olmaz niza 
Canan cefasi, canin safasi bir cilve-i Huda 

Nazeninlerde adet, canan eder naz u istigna 
Hic bir an naz u eda cani canandan kilmaz cuda 

Ki bu can canana "BelT" dedi "Nahnii Kasemna"da 
Her emre hazir-nazir can canandan bekler bir nida 

Bir giin eristikde o muhrik sada canandan cana 
Can canana Abdal Ziya olur canan cana gida 



64 



Bir dem ayrilmaz §ah'indan bu goniil 
Nice gonul fethetti BasrT Baba 
Lebinden akardi name-i biilbiil 
Sozlerin hep ayetti BasrT Baba 

§ah-i Merdan katan katanmiz 
Lal-ii gevher pazan pazarimiz 
ilahi bir nazardir nazarimiz 
Bu hicran cana yetti BasrT Baba 

Akl-i maad degil akil, akl-i kull 
Kulliyat serde esrarengiz bir giil 
Kahr-i lutf-u bir eyle gam cekme, giil 
Katara bizi katti BasrT Baba 

Eteginden ayirmadik elimiz 
Senin sayenle koruduk belimiz 
Her seherde methin okur dilimiz 
Bir nur-i hidayettir BasrT Baba 

Sultan-i Enbiyain envandir 
imamlar §ahnn bergiizaridir 
Abdal Ziyain mihr-i esrandir 
Ki, hass-iil-hass Seyyiddi BasrT Baba 



Bir garibim nideyim 
Ben aglarim yar guler 
Halim kime soyleyim 
Ben aglarim yar guler 

Yad edin bu saskini 
Olmusum yar duskunu 
Yollardayim kis gunu 
Ben aglarim yar guler 

Menzil uzak, varilmaz 
Yarin hali sorulmaz 
Yedi derya asilmaz 
Ben aglarim yar giiler 

Kus olup kanat a^sam 
Yar diyarma u^sam 
01 yar ile kavussam 
Ben aglanm yar giiler 

Ruz u seb inletirsin 
Sozunu dinletirsin 
Gelmeyip bekletirsin 
Ben aglarim yar guler 



Ne bostan ne bagim var 
Ne sohret ne namim var 
Gurbette bir yarim var 
Ben aglarim yar guler 

Abdal Ziya iniler 
A^mis tomurcuk guller 
Bulbul aglar gul guler 
Ben aglarim yar guler 



Biz abdal olmusuz her cana canan olmak icin 
Hem dertliyiz canda canani mihman kilmak icin 

Abdal olup lediin ilmin ta'lim ettik bir er'den 
Noksanimizi nefsimizde ruhen bilmek icin 

Abdallar vahdet deminden nus eder olur sekran 
Ki "Semme Vechullah" bezminde hayran kalmak icin 

Abdal divaneyiz ceragi PTr'de pervaneyiz 
Yanariz nar-i aska derde derman bulmak icin 

Abdal nokta-i ba sirnna vakif olsa bile 
Gece giindiiz yalvanr ele ferman almak icin 

Abdala ne diinya ve ne ukba hicab olamaz 
Ciin coskundur derya-yi vahdete' dalmak icin 

Abdal Ziya abdal degildir abdal yok olmadan 
Abdal gozler olmezden ewel zaman olmek icin 



Biz harabat ehliyiz, sanma dTvane deliyiz 
Halka menfuruz amma, Hakk'in sevgili kuluyuz 

Mazhar-i sirn Huda Beyt-i mamur muallayiz 
Melekler secde-gahi ars-i ala sunbuluyuz 

Kiyamet kopar zahid huri gilman cennet arar 
Biz talib-i didanz bag-i cinaguluyuz 

Lediin ilmin okuduk "aref ' dersin fehmeyledik 
UmmT sadikiz amma miifessirler bulbuluyuz 

Surette dTvaneyiz, cun yurdumuz viraneler 
Genc-i Hakk'tir gonlumuz Hiinkar yoluna baghyiz 

Ask cur'asin iceli Hak yolunda mest olmusuz 
Bagn yanik sTne-cak askullah ile doluyuz 

Abdal Ziya melamet yolunda bulmustur necat 
Sofu taeder bilmez, biz HuseynT mevalTyiz 



Bu fani cihanin nerde vefasi 
Uryan gelir uryan olup gideriz 
Vucud-u beserin yoktur bekasi 
Uryan gelir turab olup gideriz 

01 ulu Tanri in yoktur seriki 
Ciimle alemlerin oldur maliki 
Nazenindir Haci Bektas tarTki 
Uryan gelir sultan olup gideriz 

Muhammed Ali'den gelir yolumuz 
Kevser irmagindan dolar dolumuz 
Hiinkar Haci Bektas Veli ulumuz 
Uryan gelir Lokman olup gideriz 

Ali rahma gir, gel kalma zelil 
Yoktur bu cihanda gayn bir delil 
Hunkardan gorundu ol Zat-i celil 
Uryan gelir Rahman olup gideriz 

Abdal Ziya'dan bu nasihat size 
Munkir munafikla girmeyin soze 
Nazenin fukarasi derler bize 
Uryan gelir hayran olup gideriz 



Bu fenaya her gelende vardir ask-i ezel 
Nasb edip kismet eylerse Huda-yi lem-yezel 
Ask u sevk ile acihr gulistanda guller 
Nasb edip kismet eylerse Huda-yi lem-yezel 

Ger asiksan izzet-i nefs'in terkeyle aska 
Tutup mursid damenin, can-i berk eyle aska 
Ac kalp gozun, feyz-i kemalin derk eyle aska 
Nasb edip kismet eylerse Huda-yi lem-yezel 

Her kimde kim rusen oldu ise Hunkar-i a§k 
Abdal Ziya derununda kalmaz inkar-i ask 
Olur kull-i ask hem la-yezalT esrar-i ask 
Nasb edip kismet eylerse Huda-yi lem-yezel 



Bu gonul cemal-i yardan baska bir yar istemez 
Gece gun zikr-i Ali'dir gayri ezkar istemez 

Hadis-i Nebevi ile ayandir zikr-i Ali 
Gercekler dar-i nzadan baska bir dar istemez 

Harisler omrun gecirir heva vu heves ile 
Gelir meclis-i irfana girer ebrar istemez 

Giymis varhk kaftanmi andan gayri bilen yok 
Hakikat bezminde bile Hakk'i izhar istemez 

Abdal Ziya diler daima ask ile inlesin 
Dilde ikrar olmayinca sozde ikrar istemez 



Bu menzil Hakk menzilidir 
Sanma yeni, ezelTdir 
Menzillerin giizelidir 

Muruvvet senin Ya Ali 
Himmet Ya velTler sahi 

Yar menzilin bulmak gerek 
Nar-i aska yanmak gerek 
Kih kirka yarmak gerek 

Muruwet senin Ya Ali 
Himmet Ya velTler sahi 

Cemal-i yare doyulmaz 
Bundan bzge menzil olmaz 
Asika Bagdat sorulmaz 

Muruwet senin Ya Ali 
Himmet Ya velTler sahi 

Bu menzilde yar gorunur 
Olmezden ewel olunur 
Asik dost Vech-in burunur 



Muruvvet senin Ya Ali 
Himmet Ya velTler sahi 

Kur'an'dir Hak rehberimiz 
CaferT'dir mezhebimiz 
Haci Bektas serverimiz 

Muruvvet senin Ya Ali 
Himmet Ya velTler sahi 

Abdal Ziya pek bT-care 
Gece gun yalvarir yare 
Dusmuslere nedir care 

Muruwet senin Ya Ali 
Himmet Ya velTler sahi 



Bu meydanda her kim ki kiyar cana 
Uryan olur Hakk'la eyler hasbihal 
Askla varanlar bu ulu dTvana 
Uryan olur Hakk'la eyler hasbihal 

DTvan-i hakikate bir ulasan 
Muinlerdir has bahcede dolasan 
"Ehl-i Beyt"in dusmaniyla savasan 
Uryan olur Hakk'la eyler hasbihal 

Savasa giren er aman dilemez 
Hakk'tan gayrisini gozii goremez 
Er meydaninda basin esirgemez 
Uryan olur Hakk'la eyler hasbihal 

Basin meydana koyan blmez, gocer 
Kendi huzur gomlegin kendi bicer 
Erler olmezden ewel ser'den gecer 
Uryan olur Hakk' la eyler hasbihal 

Serdengectinin olmaz sagi solu 
Kevser irmagindan icmistir dolu 
Mest olan Abdal Ziya Ali kulu 
Uryan olur Hakk'la eyler hasbihal 



Bu mihnet-i diinyada gerekmez gam Adem'e 
Gam YezTd'indir cefa, safa her dem Adem'e 

"Ehl-i Beyt"e cefa sandi safayi ol YezTd 
Mulk-i fena hic, vuslat-i Hak madem Adem'e 

Devlet-i dunya verildi hasut zalimlere 
Bu devlet kahn lutuftur du-alem Adem'e 

Kurdu ol denT saltanati sum YezTd bed-nam 
Ki eristi ates-i suzan o dem Adem'e 

Narinla yansin Abdal Ziya derman gerekmez 
DTdarin gorunce seyran, dem-be-dem Adem'e 



Bu vakar kibrinle olma ars-i a'ladan yuce 
Remz-i noktayi bilmez olursun cihandan yuce 

Nusha-yi kubra dort kitap toplami nokta-i ba'dir 
Cok velTler yazdi olmadi Enbiya'dan yuce 

Halik-mahluk, fail-mef ul cumlesi bir noktadir 
Bilgin ne ki gosterirsin kendin kubradan yuce 

Cordugun dervTsani "hayasiz" dertaedersin 
Bilmezsin o gonulde nokta var dunyadan yuce 

Riyadan arT ol, savm u salat da bir noktadir 
Yatip kalkmakla sanma kendini semadan yuce 

Gahi Adem'e secde edersin gahi mihraba 
Sanki bir bildigin varmis nokta-i ba'dan yuce 

Bu nokta esrarma vakif olan Abdal Ziya 
Gormedi gayn bir yol, nazenin yolundan yiice 



Bu yol Hak Muhammed Ali yoludur 
Yetis imdadima Taptigim yetis 
01 Taptigim BasrT ucler guludur 
Yetis imdadima Taptigim yetis 

Bab-i Tevellaya surdum yuzumu 
Vech-i yar ile pak ettim ozumu 
Uyandirdi BasrT bu can gozumu 
Yetis imdadima Taptigim yetis 

Cemalinde gordum darii'l-amani 
Kalmadi gonlumun sekk u giimani 
Destin tutan BasrT buldu dermani 
Yetis imdadima Taptigim yetis 

Eyledi esrarm kunhunu beyan 
Dedi gel gaflet uykusundan uyan 
Sen de bu BasrTin rengine boyan 
Yetis imdadima Taptigim yetis 

Gark olup bu renge battik dediler 
Masiva'ullah-i attik dediler 
Mahlasina BasrT Taptik dediler 
Yetis imdadima Taptigim yetis 



Abdal Ziya Pir'den diler himmeti 
Mursidi BasrT'den diler nusreti 
Emriyle ihvana eder hizmeti 
Yetis imdadima Taptigim yetis 



Canan yolunda varhgi terk edip 
Gecip oturduk kuse-i uzlete 
Tevhid ile kahr-i lutf-u bir edip 
Miilk-i dilde vardik taht-i devlete 

Diinya umurunu gonulden attik 
Kibr ii kin, hasedi odlara yaktik 
Coskun sular gibi caglayip aktik 
Hamdiilillah eristik bu rif ate 

Esrar-i hakikate goniil verdik 
Canimiz canana teslim eyledik 
Bu babda insanhk cagma yettik 
Saye-i miirsidle erdik vuslate 

Ki vuslat ile Hakk'a olduk hem-dem 
Hakk'tir ozumiiz, suretimiz Adem 
§iikredelim halimize dem-a-dem 
Meydan goriip nail olduk vahdete 

Erkan-i Erenler bag-i hiirremdir 
Hiinkar Haci Bektas sah-i keremdir 
Abdal Ziya goziin ac dem bu demdir 
Gercekler layik olur bu izzete 



Cemali yardan bir an aynlma kadir isen 
Oku ummu'l-kitabi, Vech-inde mahir isen 

Ayirmazsan nazarm ol mihrabi kubradan 
Nur olur cesm-i fer'in nefsine cabir isen 

Ac gozun ol mihrabdir ars kursT levhi kalem 
Soyun bu varhgmdan, yokluga hazir isen 

Sirat-i mustakTmde yok olmadan varhk yok 
Kildan ince demisler bas gec bahadir isen 

Ehl-i irfan bezminden geri kalma bir dem sen 
Kih kirk yardiklann gorursun tahir isen 

Dilde sabit kadem ol, Mecnun misal aska dus 
Yardan gayn nesne yok, yarine nazir isen 

Abdal Ziya muhabbet bir lemean-i semsdir 
§endedir o sems-i nur, delTI-i bahir isen 



Cihan nes'elendi Nevruz-u Sultan'dir bugun 
Ruz-i ezelden beri Veliyy-i Yezdan'dir bugun 

Dunyaya geldi bugun alemler §ehin-§ahi 
Feleku'l-eflak bahr-i berr devrandadir bugun 

Kainat gul-zar-i cinane dondu serteser 
§ah'dan dile dilegin, derde dermandir bugun 

lyd-i ekberi bugun ziimre-i naciyanin 
Dervisana seyahat §ah-i Merdan'dir bugun 

Zevk-i muhabbet diler, ussaka Abdal Ziya 
Cun asika dem-i cemen-zar seyrandir bugun 



Ciimle mezheb ne var terket 
Hakikat esrarina yet 
Miirsid pendini etme red 
Gayn bir puta tapma sen 

Sakm goniil koyma yare 
Mansur gibi cekse dare 
Agyar ile atsa nare 
Gayn bir puta tapma sen 

Bu yollar ki cetincedir 
Cekme kopar, pek incedir 
Ciimle ne var yerincedir 
Gayn bir puta tapma sen 

Gel ol ulu Allah'i bul 
Merhametullah ile dol 
Rahmetullah ile gark ol 
Gayn bir puta tapma sen 

Abdal Ziya dTvanedir 
Sozleri hep merdanedir 
Taptigim der bir tanedir 
Gayn bir puta tapma sen 



Car anasirdan yogrulduk 
"Kun" emriyle hayat bulduk 
Degirmen misal kurulduk 
Degirmen kuran Muhammed 
Kurduran Ali'dir Ali 

El dil bel bagh tigbentle 
Niyaz ederiz hurmetle 
Bahtlar a^ihr himmetle 

Bahtimiz a^an Muhammed 
A^tiran Ali'dir Ali 

Degirmenin oluk tahtin 
Yerlestiren Dede Hatun 
Sirdastirlar zahir batin 

Zahirde sirdas Muhammed 
Batmda Ali'dir Ali 

Kesret i^re goren Hakk'i 
Ger^eklerden yoktur farki 
Haril haril akar arki 



Suyunu bulan Muhammed 
Akitan Ali'dir Ali 

Ger^ek mihveri muruvvet 

Asikin gidasi sohbet 

Bu mihverde butun kudret 

Mihverde duran Muhammed 
Durduran Ali'dir Ali 

§an var Hakk'm hikmetinde 
Gayret goster hizmetinde 
Carkin donsun mihverinde 

Carkmi kuran Muhammed 
Donduren Ali'dir Ali 

Nur sol degirmenin tasi 
Ogutur kuruyu-ya§i 
Nefsinle eyle savasi 

Savas meydani Muhammed 
Savasan Ali'dir Ali 

Meydanda yanandir ayan 
Batin ^eragi uyanan 
Erdir ol vallahi inan 



Yanan cerag-i Muhammed 
Yandiran Ali'dir Ali 

Her ne ise hukm-i kader 
Riza goster anla haber 
Sen ne elem cek ne keder 

Hukmunu veren Muhammed 
Hukumran Ali'dir Ali 

Azm ile cahs, kalma gec 
ikilikten birlige gec 
Can i^inde canani sec 

Can icre canim Muhammed 
Can canan Ali'dir Ali 

Pendin tut Fahr-i cihanin 
Yari ol Oniki imamin 
Gercek okunsun fermanin 

Fermani yazan Muhammed 
Yazdiran Ali'dir Ali 

NebT-i zT-san-i hikmet 
HadTsdir, Ali'yi zikret 
Abdal Ziya budur servet 
Dilde zikrim Ya Muhammed 



Her zaman Ali'dir Ali 



Dedim ey PTr'im, neden boyle dil-efkarsm 
Dedi kalmadi merd-i meydan acisidir 
Dedim ey mTrim neden boyle esk-i barsm 
Dedi kalmadi birarifan acisidir 

Dedim asiklann sana caterk eder 
Dedi dogru olanlar muradma erer 
Dedim Hiinkarim bizleri eyleme heder 
Dedi kalmadi birasikan acisidir 

Dedim bagm diiz ettin, gul gulistan iken 
Dedi bilmediler kiymetin, bitti diken 
Dedim merhamet kil gonder yeni bir diken 
Dedi kalmadi bir sadikan acisidir 

Dedim himmet eyle ey velTler serveri 
Dedi hizmetle gecerler irmakla nehri 
Dedim miiruwet et acizlerin rehberi 
Dedi kalmadi bir muhibban acisidir 

Dedim bu Abdal Ziya'da derman kalmadi 
Dedi amma bu giinii ferdaya salmadi 
Dedim daha mi cevr ii cefamiz dolmadi 



Dedi kalmadi bir dervTsan acisidir 



Derde dusmus ehl-i derd derdine dermandir Ali 
Nar-i hicranda kalmis her cana canandir Ali 

§anina nazil olmus sure-i sirr-i haleti 
Ekmel-i sirr-i velayet celTlu's-sandir Ali 

Vech-i keremullahda okunur seb'u'l-mesani 
Ki mahrem-i esrar-i Hak, emr-i Kur'an'dir Ali 

Alemii'l-gaybin sifati, zat-i anda asikar 
£iin ulumu nur-i Nebi, mahitabandir Ali 

Fahr-i Alem "ilmin sehri benim, Ali kapisi" 
HadTsu-NebevT hem Halilu'l-Rahman'dir Ali 

Hidayet-i §ah ile asik Hakk'a vuslat eder 
Cel gbziin ac olma gafil, §ah-i Merdandir Ali 

Na-cTz Abdal Ziyam her an virdi Nad-i Ali 
Ewel ahir zahir batin hukm u fermandir Ali 



Dergah-i imirze Baba ceragin uyarmaga 
Huzur-i PTr'de peyman ile ikrar ver eyvallah 

La'dan gectik butun zikrimiz oldu illa bizim 
Ali Efendi Baba'da postu sen ser eyvallah 

Bir yandan nur-i Muhammed, bir yandan nur-i Ali 
Hatemimiz "Kulhuvallah-u ahad" er eyvallah 

Rehberimiz oldu Muhammed mursidimiz Ali 
Ciydirdiler hirka ta^, bele kemer sar eyvallah 

Ger^ek^e soz vermisiz ikranmizdan donmeyiz 
Sermest olup coskun akan seli diir eyvallah 

Karasar ilinde tek bir munkir-munafik olmasm 
Emr-i Muhammed Ali hizmetine gir eyvallah 

Abdal Ziya der rehber gonlune gir mursidi bul 
Gec postuna has bahcenin gullerin der eyvallah 



Dergah-i izzetten geldi bir hitab 
Nevruz'unuz kutlu olsun erenler 
Dogdu Kabe icre ol mihr u mehtab 
Nevruz'unuz kutlu olsun cananlar 

Mevliidii bugun Haydar-i Kerrar'in 
Bu gelen sahibidir Zulfikar'in 
Gelmez bir misli daha bu serdann 
Nevruz'unuz kutlu olsun gercekler 

Cihana geldi bu Kadiyul hacat 
Yeni bir hayata dbndii kainat 
Fesecedu emri, bil rah-i necat 
Nevruz'unuz kutlu olsun ihvanlar 

Ciimle NebT'lerle cok geldi nihan 
Esed-ullah ismi olunca ayan 
NebT-i zT-sanla oldu niimayan 
Nevruz'unuz kutlu olsun yaranlar 

Zahiri Ali'dir batmi Allah 
Rahm-i maderde Ali kelamullah 
Abdal Ziya beyan sirri sirrullah 
Nevruz'unuz kutlu olsun asiklar 



Dervis firka-i nacTdir 
Yar ij agyar ser-tacidir 
Her an Allah'a racTdir 
Dervislikte murat alan 

Dervis olanlar merd olur 
Kalmaz kalbinde kin gurur 
"Kalu BelT'den dem vurur 
Dervislikte murat alan 

Dervis gonlii melul olmaz 
Dunyayi bir pula saymaz 
Ne riya-kardir ne gammaz 
Dervislikte murat alan 

Dervis cevirmez yuzunu 
Yanda koymaz sbzunu 
Hakk'tan ayirmaz oziinu 
Dervislikte murat alan 

Dervis ser verir sir vermez 
Verdigi ikrardan dbnmez 
Kimsenin aybmi gormez 



Dervislikte murat alan 

Dervis kanaatle gezer 
Can icre canani sezer 
Muammayi burda cozer 
Dervislikte murat alan 

Dervis Tevella ehlidir 
§ah-i Merdan kuludur 
Oniki imam guludur 
Dervislikte murat alan 

Dervis, sabrm menba'-idir 
Muruweti hem gamdir 
Abdal Ziya in canidir 
Dervislikte murat alan 



Dervis olursan dervTs-i burhan ol 
Kanaat eyleyip hakikatle dol 
Budur rah-i Hakk'a varan dogru yol 
Sen burhan ender burhansm ey dervis 

Dervisin kalbi Hakk'in mihman evi 
Dervis gizli hazineler mahzeni 
Ussak-a dervis muhabbet madeni 
Sen yar-i kevn-i mekansin ey dervis 

Temasa dervise ru-yi Subhan'dir 
Bu fazilet dervise sehadandir 
Dervise iki cihan numayandir 
Sen Subhan ender Subhan'sin ey dervis 

Kamu alemsin misal-i yar sensin 
Bab-i vuslatsin cemal-i yar sensin 
Kerem-kamsin visal-i yar sensin 
Pirler yar u yaranisin ey dervis 

Dervis gonlu her gonulden yucedir 
Abdal Ziya yol inceden incedir 
Bu fani dervise bir eglencedir 
Sen sultan ender sultansm ey dervis 



Dil tahtinda senden gayn sultani neylerim 
Yeter bir yar bana, sanT canani neylerim 

Asiklann dTdara muhtac, kaldir hicabin 
Goster husn-u aynin, huri-cinani neylerim 

Nale-i efgan ile dem-a-dem mest olmaga 
Bag-i husnun dururken, gulistani neylerim 

Lem'a-i husnunle du-cihan olmus ziya-dar 
Vech-i pertevinden bzge nur-fesani neylerim 

§ems ii mah zatindir gorunen bu alem icre 
Nur cemalinden baska bir ihsani neylerim 

Zat-i yare terk ettim cism u cani bT-riya 
Ki vahdet demidir, dem u devrani neylerim 

Abdal Ziya derd-i askta buldu derde deva 
Derd-i asktan gelen derde, dermani neylerim 



Dun gece seyranim vuslat-i canan 
Attim varhk kaftanin oldum uryan 
Visalimde ne ben kaldim ne cihan 

Budur ol mi'rac-un-nebiyy-i zT-san 
Gormez oldu gozler gayri bir seyran 

GencTne-i esran Huda'dir bu 
Ehl-i irfan olana gidadir bu 
Her dem yar ile zevk u atadir bu 

Budur ol mi'rac-un-nebiyy-i zT-san 
Gormez oldu gozler gayri bir seyran 

Bu ilden yol yoktur gayn bir ile 

Bu ilde vuslat edilir yar ile 

Bu bT-payan zevk hic sigar mi dile 

Budur ol mi'rac-un-nebiyy-i zT-san 
Gbrmez oldu gozler gayri bir seyran 

Gel gercek ol, soz sarfetme bos yere 
Kayar paym dusersin birdenbire 
Giydin hirka-kemer, tac koydun sere 



Budur ol mi'rac-iin-nebiyy-i zi-san 
Gormez oldu gozler gayri bir seyran 

Kitle kapunu bed-mayeye acma 
Tath asina semm-i katil katma 
Abdal Ziya yolundan ebed sasma 

Budur ol mi'rac-iin-nebiyy-i zisan 
Gbrmez oldu gozler gayri bir seyran 



DLi§tu goniil sehrine nar-i hicran Ya Ali 
Hasretinle dTdeler hun-i giryan Ya Ali 

Ben etmez isem kimler etsin ah-u efgani 
Kanh yasim oldu buhar-i suzan Ya Ali 

Himmet ulu §ahim gank-i bahr-i isyanini 
Muruvvetin gamdir, eyle ihsan Ya Ali 

Hali koyma goster cemalin bu dil-dadene 
§efkatin dilerim, halim perTsan Ya Ali 

Nar-i yar puhte eder asiki Abdal Ziya 
Vuslata layik degil mi puhtegan Ya Ali 



Du§urdun gam sahrasma sad olan gonlumu 
Cevr-ij cefaya saldm azad olan gonlumu 

Ates-i suzaninla kavurup kebab ettin 
Sen ki gamze-i cellad, abad olan gbnlumu 

Ey canan, yeter artik bu hicran-i elemin 
Yikip harab eyledin bunyad olan gonlumu 

Firakin koymadi derdimi takrire mecal 
Avutamaz oldum ah vedad olan gbnlumu 

Dil-asub emrazdan gezmeye kalmadi halim 
Mecnun edip pa-mal etti bad olan gonlumu 

Gam, zevk-u safa bos, dem bu dem devran o devran 
Yalniz avare kilar mutad olan gonlumu 

§ahim, Abdal Ziya'yi dur etme cemalinden 
Ey afitab rusen et bT-dad olan gonlumu 



98 



Ehl-i vahdet ceminde bizler olduk mest-i miidam 
Gonlumuz pasin siler ayinedir cem'-i irfan 
Erkanimiz kerem-kan car mezhebe etmem Tman 
Nemize yetmez Muhammed, Ali, Oniki imam 

Kil u kal'im yok benim, ozumii soylerim ayan 
Mezheb-i Caferi'yim, Muhammed'den budur beyan 
Kimde var ask-i nisan, ona ayan olur pTran 
Nemize yetmez Muhammed, Ali, Oniki imam 

Muzaffer Tanri-yare her an icin canim kurban 
Dilegim cennet degil cemalullahdir her zaman 
Abdal Ziya kar zarar, bunlara etmistir iman 
Nemize yetmez Muhammed, Ali, Oniki imam 



Elvan elvan murside ettim hizmet 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 
Himmetleriyle buldum Hakk'a vuslat 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

Birinin Suleyman derler adina 
Nazenindi doyamadim tadina 
Gocunce bugunu koydu yarma 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

ikinci, Ahmed'di, koc kolu KadrT 
Ucuncu Hasan, tarTk-i Rufai 
Goctuler kaldim basbugsuz sipahT 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

HalvetTolup ettim halvetullah 
§eyhime derlerdi Haci Feyzullah 
Gocunce kaldim fi Tmanilillah 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

Beste nakseyledim Naksi VelT'den 
Fakiryed tuttum Huseyin-Ali'den 
Goctuler, farkim kalmadi deliden 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 



Ki Mecnun avare gezdim bir zaman 
Elimden tuttu ol sahibu'd-devran 
Seyyid BasrT ile oldum saduman 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

Bahsetti fakir'e sirr-i Ali'yi 
Ayirmazam bir uludan, uluyu 
§arab-i kevserden ictim doluyu 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

Tacim tekbirledi Ali Cemali 
Sormaym bana gayri bir suali 
Bunlann cumlesi suphesiz velT 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

§eyhzadem tesvisi kalbinden cikar 
Nehir, irmak, caylar deryaya akar 
Arif ol, gbz iki amma bir bakar 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

Bu Abdal Ziya bende-i pTrandir 
Anasir donundan cikti uryandir 
Oniki imam askma kurbandir 
Donmezem birinden, ya ne doneyim 

101 



Emr-i pTr ussaka dilsaz olurum 
Ararim bu yola asik olucu 
Asik olanlara can feda olsun 
Olmayanlara olurum duaci 

Bu yolun sahibi Muhammed Ali 
Kirklara teslim ettiler meydam 
Geldi pirim oldu Kirklar serdan 
Ser-dara cumlemiz olahm raci 

Hak yola girenin kalmaz vebali 
Dilinden atmak gerek kil u kali 
Atmayanin bilinmez ne olur hali 
Yolsuzun sonu olur pek cok aci 

MehdTin zuhurati yakin ola 
Muin muvahhidleri hem-dem kila 
Munkir munafik boyunlann vura 
Elinde sidk-i sadakat kihnci 

Abdal Ziya Hakk'i gorup gelen yok 
Bin nasihat etsen birin alan yok 
Dertli halinden anlayan bilen yok 
Herkes kesilmis bir guruh-i naci 



102 



Er meydanina gir de gor 
Can-i canana ver de gor 
irfan yoluna er de gor 
Yol Muhammed Aliindir 
Haci Bektas VelTindir 

Bir mursid-i kamil gozle 
Menzile erilmez sozle 
Marifet yollarin izle 
Yol Muhammed Aliindir 
Haci Bektas VelTindir 

Vahdet bezminde ola gor 
Bahr-i ummana dala gor 
01 kenz-i mahfi bula gor 
Yol Muhammed Aliindir 
Haci Bektas VelTindir 

Derun-i askla eyle zar 
Vanndan kalmasin asar 
Bir olsun yar ile agyar 
Yol Muhammed Aliindir 
Haci Bektas VelTindir 



Kamil pendini tuta gor 
Can-u dil hizmet yapa gor 
Mukabil hizmet ata gor 
Yol Muhammed Aliindir 
Haci Bektas VelTindir 

Abdal Ziya der yananm 
Canan yuz on dur envarim 
§ah Huseyin'dir ebrarim 
Yol Muhammed Aliindir 
Haci Bektas VelTindir 



104 



Er olana bu kuyudat bir kulfet 
Dilde olan azTm davayi yok et 
Riza goster hem kaza vu belaya 
Erlik er'e, muhabbettir muhabbet 

Er'sen sekk u sekvayi ayan eyleme 
Riza babmda ol, buhtan eyleme 
Ask-i hakikati pinhan eyleme 
Erlik er'e, muhabbettir muhabbet 

Er, yar u agyare eyler delalet 
Agyar der gordum yollari dalalet 
Er hos nazar eyler, budur adalet 
Erlik er'e, muhabbettir muhabbet 

Er isen farig ol hatalardan 
Kurtulursun vallahi cefalardan 
Birgiin bikarsm boyle sefalardan 
Erlik er'e, muhabbettir muhabbet 

Ere yekdurur her bela vu kaza 
Hulk-i kerTmdir ol, eylemez niza 
Melametle yogruldu Abdal Ziya 
Erlik er'e, muhabbettir muhabbet 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Er'sen eger sorma Hakk aski nedir 
Soyleyemem, serde Bektasilik var 
EsTr-i nefs olan gormez Hak yuzun 
Gosteremem, serde Bektasilik var 

§enatle, tarTkatten sorulmaz 
TarTkatle, marifetten sorulmaz 
Marifetle, hakikatten sorulmaz 
Soyleyemem, serde Bektasilik var 

imamlar katarmi yedemezsin 
Zevk-i Al-i abayi bilemezsin 
§er ile hakayik-i goremezsin 
Gosteremem, serde Bektasilik var 

Ne acebdir kendine verir varhk 
Dii-cihanda vallahi ceker darhk 
Aadir goremez yapar barbarhk 
Gosteremem, serde Bektasilik var 

Abdal Ziya kelamin oldu tamam 
Soziin riyasiz, anlar arif olan 
Tovbe, ahmak bunu bir daha soran 
Soyleyemem, serde Bektasilik var 



106 



m 



m 



Erenlerin selamet deryasina 
Bu kohne zevrakim saldim Erenler 
Gonul vermedim dunya safasina 
Hem nefha-i suru caldim Erenler 

Erenlerin kokladim lal-gulunden 
Serden gectim ebed yilmam olumden 
Munkir , munafik, hasudun dilinden 
Bir ^ok zamanlar bunaldim Erenler 

Erenlerin hakikat kitabindan 
Okudum sabr-u tahammul babdan 
Ki ben i^tim ab-i hayat abindan 
Sohbet-i rindane daldim Erenler 

Erenlerin sohbetidir evradim 
Cemal-i yari gormektir muradim 
Yedi iklim dort koseyi dolandim 
Nar-i hicran icre kaldim Erenler 

Erenlerin bezminde kana kandim 
Ki gafletin uykusundan uyandim 
Hak bende imis ben gayride sandim 
Ciin zahidlere emsaldim Erenler 



Erenlerin giydim gercek halini 
Terk-i terk ile terkettim vanmi 
Her nazarda gordiim Hak cemalini 
A§ika tat veren baldim Erenler 

Erenlerin nurun ala nur yuzu 
Allah bir Muhammed Ali'dir ozii 
Abdal Ziya der tekmil ettim sozu 
Muradmi bu babda aldim Erenler 



108 



Esrarengiz yollara akil ermez 
icazet olmayinca vanp gitme 
Ser-encami neye vanr bilinmez 
Tcazet olmayinca vanp gitme 

Dost yurduna iradenle gidersin 
Dost baginin gullerini derersin 
Dost gonlune girer destur dilersin 
icazet olmayinca vanp gitme 

ikran tam, iradesi uludur 
SakTnin sundugu kevser doludur 
Riza-yi gonul selamet yoludur 
icazet olmayinca vanp gitme 

iradeni kullan dostun yolunda 
Gorursun yarini sag u solunda 
Bu lezzet bulunmaz an bahnda 
icazet olmayinca vanp gitme 

Abdal Ziya yek dil olmak dininde 
irade-i cuz'iyyesi elinde 
irade-i kiill miirsidin dilinde 
icazet olmaymca vanp gitme 



Esrar-i hakikati, fahr-i alem Mustafa'dan sor 
Ledun esranni vasi-i Resul Murtaza'dan sor 
Cigerpare derdini Fatima Hayr-un nisa'dan sor 
Zehri-ab kahnni Hazret-i imam Mucteba'dan sor 

Cirdab-i Kerbela'yi §ah-i sehid Kerbela'dan sor 
Melhame-i kubrayi imam-i Zeynel-aba'dan sor 

Yetmisiki mazluma karsi yirmi iki bin mulhit 
Saf dizip mazlumlardan men etti nehri kavm-i YezTd 
Gerden-i §ah-i zT-sana surdu hancer §imr-i pelit 
Eyledi kurretu'l-ayn HabTb-i leb-tesne sehid 

Girdab-i Kerbela'yi §ah-i sehid Kerbela'dan sor 
Melhame-i kubrayi imam-i Zeynel-aba'dan sor 

HuseynT mesrebde derd-i hicrana deva olur mu 
§ah askina yas dbken katanndan cuda olur mu 
"Tevella-Teberra"sin bilen illave la olur mu 
§ah-i sehidin bir zerre kanma paha olur mu 

Girdab-i Kerbela'yi §ah-i sehid Kerbela'dan sor 
Melhame-i kubrayi imam-i Zeynel-aba'dan sor 



Bugun mah-i Muharrem, durma an §ah-i sehTdam 
Mazlum atisani eritir, ta§i degil insani 
Abdal Ziya men edemez giryeden ^esm-i giryani 
Dem-a-dem derundan akitir gam sahrasina kani 

Girdab-i Kerbela'yi §ah-i sehid Kerbela'dan sor 
Melhame-i kubrayi imam-i Zeynel-aba' dan sor 



Ey asik, "Bezm-i Elest" ikrann giidenlerden ol 
Gel bu sahra-yi vahdette postu serenlerden ol 

Yiiz surup esigine askla gir pTr dTvanina 

Gel bu bezm-i pTrde can-i basi verenlerden ol 

Mukaddes bu bezmin sarabin icen felah bulur 
Gel bu bezmin icinde mest olan Erenlerden ol 

Goniil mir'at-i cemalin, var islah eyle halin 
Gel esrar-i hakikat sirnna girenlerden ol 

Vann terk et, mesken tut yokluk icre Abdal Ziya 
Gel bu fanTde cemal-i yari gorenlerden ol 



Ey benim yar u yaranim 
Hem can icinde cananim 
Hakk'i Hakk'tandir beyamm 
Gelir kaflar kaf iistiine 

Senden gayri hasenim yok 
Raz'dan bir enciimenim yok 
Dil var amma dehanim yok 
Kahr laflar laf iistiine 

Karar verirler bir ise 
Sonra duserler tesvise 
Laflar degise degise 
Dolar zarflar zarf ustiine 

Tutanlar varhk izini 
Diisunmezler hic sozunu 
Sikarlar rabih oziinii 
Gider gaflar gaf iistiine 

Soziinden dbnerler heman 
Biitiin sozler olur yavan 
Ezeldir bu devr-i devran 
Olur tavlar tav iistiine 



i|i rizayla sagladik 
Hakkaniyyetle bagladik 
Agyar olani dagladik 
Olur aflar af ustune 

Bunlann hepsi rivayet 
Dogruya Hakk'tan inayet 
Abdal Ziya' ya dirayet 
Verir saflar saf ustiine 



114 



Ey canim el sozunu arz etme 6z canina 
Dost sirnni fas etme, bak kendi noksanina 

Hakikattir sozum, meramim Hakk'i icradir 
Levm eyleme Hak dostunu yar-u agyarina 

Na-merd sozuyle hakikat-i Hak izhar olmaz 
Alma mazlum ahini, bir danis vicdanina 

Vicdanm kabul ederse ala, etmezse ger 
Kim girerse girsin sen girme dostun kanma 

Selim-iil-hal ol ayrilma rah-i hakikatten 
Hak ile Hak ol da dbn sadakat meydanina 

Gor "Ehl-i Beyt"i cekmedigi sitem mi kaldi 
Kimi sehm, kimi tigla vardi Hak dTvanina 

Abdal Ziya feda-yi can etti erbabma 
§ems-i Tebriz misal ser-T hazir ihvanina 



Ey gafil bu famde arzu-yu nefse talib olma 
Du-cihan senin olsa arzu-yu hirs artar bolunmez 

(^esme-i reh-guzardan bir yudum bin de icen doymaz 
Duser girdab-i belaya, gussasi artar tukenmez 

Bu mihnet-i dunya gamindan gel farig ol durma sen 
Zira bu bir ates-i suzandir, nari artar sonmez 

Bab-i rizada sabit kadem ol haline sukreyle 
Minnet etme kainata baran-i gam artar dinmez 

Na-merd malm yemez artinr eller tar u mar eder 
Merd olan Abdal Ziya, yer yedirir artar eksilmez 



116 



Ey gonul inim inim ne inlersin 

Olur olmaz sekvayi mi dinlersin 

Bos yere kendini telef eylersin 

Can sen, canan da sen Kayyum'sun Ya Hayy 

Gonul bir esrar-i sirr-i Huda'dir 

Kiran kinlan da Hakk'tan cudadir 

Ne incit ne incin, cana gidadir 

Can sen, canan da sen Kayyum'sun Ya Hayy 

Gbnul, Hakk'in ihsani kullanna 

Eger dil-dade isen yollanna 

Vakif olursun cumle sirlanna 

Can sen, canan da sen Kayyum'sun Ya Hayy 

Gonul bir azamet-i ilahTdir 

Asik sadiklann seyrangahidir 

Gercek erenlerin secde-gahidir 

Can sen, canan da sen Kayyum'sun Ya Hayy 

Gonul hasletini bilmeyen bir can 
Kendinden bT-haber sekvasi nisan 
Abdal Ziya yalvar, Hak eyler ihsan 
Can sen, canan da sen Kayyum'sun Ya Hayy 



Ey hace-i dana, ne dordu bilirsin ne de besi 
Rah-i Hakk'i bilmeyen kisi bostur hacca gidisi 

Kilar namazm eyler ziyaret "Hacer-i Esved'i" 
Safa-Merve yedi tavaf eyler sendir gidisi 

Hos, farzi eda etmege dort-bes defa gider hacca 
Fakat ne yazik ki haci ticarete doker isi 

Akhn almis hirs u tama' milyar olsa yeter demez 
Ne care koc kurban eyler, colde kahr yenmez asi 

Hacca tek seytanla vanp bini ile donen haci 
Zavalh esTr-i nefs'dir, der "seytana attim tasi" 

Hace-i ekbere ici-disi bir varmazsa bir haci 
Riya-kar seytan degil, vallahi seytanm kardasi 

Turbe-i saadete vanr kalbde varsa tesvisi 
Surette haci, sTrette Adem degildir ol kisi 

Gel hacim var bir er'e gostersin sana rah-i Hakk'i 
Bildirsin, kim dogan, kim doguran, kim kimindir esi 

Gbr haci ne acaib sozler soyler bu Abdal Ziya 
Bir mahluk var imis anasi erkek yavrusu disi 



Ey §ahim, gonder bize bir sahibu'z-zaman 
Din de belirsiz oldu, Tman da belirsiz 

Hic eser-i ahlak kalmadi bu alemde 
Bay da belirsiz oldu, bayan da belirsiz 

Oz evladimdir demege imkan kalmadi 
Baba belirsiz oldu, ana da belirsiz 

Bir goz gezdirilirse etrafa kalmaz iz'an 
Baci belirsiz oldu, zennan da belirsiz 

Yuva kurayim dersen eger yum goziinii 
Kiz da belirsiz oldu, dulan da belirsiz 

Sakin olma bir kimse ile yar u yaran 
Yar da belirsiz oldu, yaran da belirsiz 

Abdal Ziya bu devir YezTd Mervan devri 
Yol da belirsiz oldu, erkan da belirsiz 



Ey sahlarin sahi, can icre canim nerdesin 
Du-cihanda misli yok nevcivanim nerdesin 

Aradim yedi iklim dort kose kararim yok 
Kevn u mekansiz ey kasi kemanim nerdesin 

Hasret-i hicrinle perisandir bu bT-caren 
Cavidan-i cihan, mah-i tabanim nerdesin 

Askinla yandim yakildim, kalmadi mecalim 
Derdimin dermani ulu sultanim nerdesin 

Tukendi sabr u karan bu Abdal Ziyam 
Cemalinin hayranidir, cananim nerdesin 



120 



Eytalib, zatini sen bildin ise 
iklTm-i zat'a bir kez erdin ise 
Zat ile zatini bir ettin ise 
Kalmamistir sende senden hic eser 

Sende sudur etti Hakk'in dTdari 
§endedir Huda'cumle esran 
Zat-i celT sende kildi karan 
Sen seni bil, sensin ol zat-i Guher 

Zatmi zatmda sen var zat eyle 
Beratin ahp ele mir'at eyle 
Var beka mulkunde sen sebat eyle 
Zat ile aranda kalmasin sefer 

Mulku bekada kim oldu padisah 
Eyledi kendinde zat'i temasa 
Abdal Ziya akar sel cosa cosa 
§arab-i la-yezalden icer kevser 



121 



Ey soff, Hak cemalini gordugumden miyim zindik 
Sen tevhidi bilmezsin, ben bildigimden miyim zindik 

Bu mulk-i fenada eli dili beli pek bagladim 
Ser-a-pa askullah ile doldugumdan miyim zindik 

Kenz-i hakikati ilm-i zahirinle bulamazsin 

Bu na-cTz vTran gonlumde buldugumdan miyim zindik 

Kiifr ile kaim kafirler, zuhd ile daim zahidler 

Ben dost cemaline hayran oldugumdan miyim zindik 

Zuhdunle varhk bulup taetme bu Abdal Ziya'yi 
Ciimle vanmdan soyundum, yoklugumdan miyim zmdik 



122 



Feda-yi can ile canana olmusum dil-beste 
Maksudum cemal-i yar, zahidan varsm cennete 

Cennet'in zevk-u safasin goniil dilemez asla 
DTdar hayraniyim ben, katlanirim her mihnete 

Rahmeyle halime ey yar sen sahibu'l-keremsin 
Derd-i firakmla olmayayim kalbi sikeste 

STne-cak oldu nar-i askinla hem-dest olah 
Teselli kar eylemez ates-i suzan hasrete 

Hasretinle na-tuvan oldu bu asik-i seyda 
Nur cemalini goster, nihayet ver bu zulmete 

Hak beyani geliip bT-beyanda ettim der-beyan 
Abdal Ziya der, beyan na-puhteyi eder puhte 



Figan eder bulbuller, lale-zar eyyami geldi 
Tomurcuk gonca guller, bulbulun ahkami geldi 
Yesil giydi ovalar cimenler, hengami geldi 
Acildi gul-i bahar, bulbulun arami geldi 

GencTne-i irfanin asika in'ami geldi 

Bu giin Nevruz-u Sultan, dervT^an bayrami geldi 

Dogdu seherde sems-i hakikat nur-i Hallak'dan 
Dareyn nura gark oldu, geldi §ah canib-i Hakk'dan 
Hitab-i Esedullah duyuldu ruz-i misakdan 
NebT-i zT-san sad oldu ol sada-yi muhrTkdan 

GencTne-i irfanin asika in'ami geldi 

Bu gun Nevruz-u Sultan, dervTsan bayrami geldi 

Al-i esbakdan zuhura geldi Kadi-ul-hacat 
Dag-tas, sular-hamunlar, butun zerrat buldu necat 
Nuhfelek cinn u melek, nev-i beser doldu nesat 
§ahim'm esrarmi nesre acizdir kulliyat 

GencTne-i irfanm asika in'ami geldi 

Bu gun Nevruz-u Sultan, dervTsan bayrami geldi 



124 



Cihanm serveri, vakif-i esrar-i Huda'dir 
GencTne-i ledun'un miftahi hem-reh-numadir 
Hak fermam "La feta illa Ali Murteza" dir 
Abdal Ziya yoluna bin can ile fedadir 

GencTne-i irfanin asika in'ami geldi 

Bu gun Nevruz-u Sultan, dervTsan bayrami geldi 



Firakinla beni canan perisan kilacaksin 
Kereminle meclubunu sadiman kilacaksm 

Goster cemalin inletme, aglatma bT-careni 
Cunku sonunda katlime sen ferman kilacaksin 

Sahib-i basirettir cevr-ii cefaya katlanan 
Encami hostur derdime sen derman kilacaksm 

§uphe yok lal-i lebinden dokulur ask-i hayat 
Ru-be-ru gelip o demde sen devran kilacaksin 

Hasretin yetti camma, can da sen canan da sen 
Abdal Ziya akibet sen sadan kilacaksm 



126 



Gafletten uyaniver 
Fahr-i dervTs ol dervTs 
Vanni canana ver 
Fahr-i dervTs ol dervTs 

Su-i zann etme yara 
Cekerler seni dara 
Gel aldanma agyara 
Fahr-i dervTs ol dervTs 

Yare vehmin elimdir 
Sonu nar-i cahTmdir 
Dogruya Hak kerTmdir 
Fahr-i dervTs ol dervTs 

Goz ac, vech-i yare bak 
Kandesin sen, kande Hak 
Askla gel gafli birak 
Fahr-i dervTs ol dervTs 

01 yar can-i tendedir 
Gayn degil sendedir 
Cihan sana bendedir 
Fahr-i dervTs ol dervTs 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Sen senliginde iken 
Goniil doludur diken 
Ge^ bu ikiliginden 
Fahr-i dervis ol dervTs 

Vahdet deryasi dipsiz 
Durma dal ona ipsiz 
Sakin kalma miirsidsiz 
Fahr-i dervis ol dervTs 

Abdal Ziya pervasiz 
Kalbi selim, igvasiz 
Bu faniye sevdasiz 
Fahr-i dervis ol dervTs 



128 



m m 



Gam cekme dertliyim diye ey kardas 
Ali'yi gorenin derdi kahr mi 
Derdin muradin birgiin olur haldas 
Ali'yi gorenin derdi kahr mi? 

Bu dunyanm uc-bes gundur sefasi 
Kanma sakin, sonra coktur cefasi 
Sev Huseyn'i odur kevser sakisi 
Ali'yi gorenin derdi kahr mi? 

"Ehl-i Beyt"e eyle aski muhabbet 
Can-u basla eyle bu yola hizmet 
Huseyin'den gayriye etme minnet 
Ali'yi gorenin derdi kahr mi? 

Pirim Haci Bektas Veli'dir VelT 
Miirsidim BasrT ululardan ulu 
Abdal Ziya kemter kuludur kulu 
Ali'yi gorenin derdi kahr mi? 



Garip kaldim imdat ey nesl-i Ali 
Hak Muhammed Ali Hasan askma 
Kutb-u alem Haci Bektas-i Veli 
Dest-i Kerbela Huseyin askina 

Levh-i kalem senin dTdarindadir 
§evk-u sefkat senin gulzanndadir 
Bu gedana himmet asarmdadir 
Zeynel-aba, Bakir, Cafer askina 

Serde takat kalmadi halim yaman 
§ensin dertlilerin derdine derman 
Medet, muruwet dilerim el-aman 
Musa Kazim, Ali Riza askina 

Dur eyleme kapmdan, bir gedamm 
Terk eyledim mezheb ile edyanim 
Merhamet, ey benim ulu sultanim 
Taki, hem NakT AskerT askina 

A§k i §evk ile vardim dergahina 
Yuzum gozum siirdiim kademgahma 
§efaat bu Abdal Ziya kuluna 
01 sahib-iiz-zaman Mehdi askma 



130 



Gel ey a§ik yanma bu ask narina 
Ki nar-i ask demir derunu yakar 
Pek gu^tur tahammul bu askm barma 
ilahi ask sevda-yi ham'i yikar 

iste esrar-i hakikat bu b abdir 
ilm-i lediin hakikate sebakdir 
ilm-i zahir hakikate hicabdir 
Mekteb-i irfana gir, olma bakar 

Mekteb-i irfandan almadan dersin 
Miirsid esigine koymadan re'sin 
Visal-i Hakk'i nasil arzularsin 
Sende varken bu benlikle bu vakar 

Temizle kalbin at ciimle sivayi , 
Bir kamile teslim et bas ve can-i 
0 demde gorursun vech-i Subhan-i 
Mest eden lahutT bir koku kokar 

PTr asitanesi nur-i ziyadir 
Ceragi-sem'asi nur-i ziyadir 
§em'in pervanesi Abdal Ziya'dir 
Nur sem'inden feyz-i ilahi akar 



Gel ey goniil hoyrat hoyrat gezme bu fanT ciham 
Eger Hak meclubu isen ozunde ara Mevla'yi 

Ozun bilmeyen anlamaz bu bir esrar-i Huda'dir 
Zahid kenz-i irfani bilmez, nasil bilsin manayi 

Asina olmak dilersen asitan-i Hunkar'a ser koy 
Oku "aref " dersin talim eyle alem-ul-esmayi 

Uyansm goniil ceragm Haci Bektas ceragmdan 
Derunun nur ile dolsun sil kalbden gayn sevdayi 

Her sefine bu ummanda menzil alamaz Abdal Ziya 
Bir derya-yi azimdir, gercekler asar bu deryayi 



Gel ey vaiz olma anut, Huda'dan ihsan iste 
Beyhude feryad eyleme tuti-misal kafeste 

Zahir ilminle kendini azade sanma sakm 
Tmanindan siiphen var ki dilersin son nefeste 

Var lediin ilmin ta'lim et melamet rahina gir 
Yalniz erkan-i seriat ile olma pa-beste 

Savm-u salatla vanlmaz bil dergah-i izzete 
Terket kin u garaz-i ol hakikate dil-beste 

Ey hocam gel sedd-i nutk et pis oyle bir kamilde 
Komasin sende senlik kfl u kal'den ol vareste 

Abdal Ziya'ya. dinsiz der cuhelahk edersin 
Hamdulillah "beli" dedik biz ta "Bezm-i Elest"te 



Gel goniil bu vahdet aleminde olma bT-huzur 
Huzur ile cemal gor cahnmadan nefha-i sur 

Secde ettin Adem'e iblis olup taeyleme 
Kendi nefsin anla bil, bildigine olma magrur 

Bildigin bir esrari kimseye izhar eyleme 
Hakk'tan gayri bilen yok, fas eyleyen oldu menfur 

Hak sbyleyen Hak bilen, Hakk'tir "ene-l-Hak" isiten 
Hakk'tir goren gorunen Hak Hakk'tan eyledi zuhur 

Bir nazar kil aleme "fesemme-vechullah"i gor 
Abdal Ziya bildigin bilme budur hayr-el umur 



134 



Gel mur§id pendini tut 
Sonra na-^ar kahrsin 
Zehir bile verse yut 
Sonra na-^ar kahrsin 

Cikma miirsid sozunden 
Aynlma hi^ izinden 
Dusmeyesin gozunden 
Sonra na-^ar kahrsm 

Murside ettirme ah 
Budur Hakk'a dogru rah 
Ettirir isen eyvah 
Sonra na-^ar kahrsin 

Mursid kelamm hakla 
Gbnul evinde sakla 
Ser ver sirnni a^ma 
Sonra na-^ar kahrsin 

Sanl mursid destine 
Niyaz et pTr postuna 
Kem bakma Hak dostuna 
Sonra na-^ar kahrsin 
Mursid pendin bu sebak 



Yandan gorme dogru bak 
Kurmasmlar bir tuzak 
Sonra na-^ar kahrsm 

Diis mursidin izine 
Kanma munkir sozune 
Kurt dusurme ozune 
Sonra na-^ar kahrsin 

Murs iddir al-i himmet 
Ka^inma eyle hizmet 
Budur hem farz hem siinnet 
Sonra na-^ar kahrsm 

Mursid gonlunu sarsma 
Cihana kulak asma 
Mert ol a^ elin, kisma 
Sonra na-^ar kahrsin 

Murside et niyazm 
Cizleme hi^bir razin 
Dogru tartsin terazin 
Sonra na-^ar kahrsm 

Gonlun mursidle olsun 
Sofran mihmanla dolsun 
Sakin riya olmasin 
Sonra na-^ar kahrsin 



136 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

Mursid gonlu bir konak 
Mihman olur orda Hak 
Serden gec girmene bak 
Sonra na-car kahrsin 

Mursidi olmayanm 
Mursidi seytan anin 
Gormezsen Hak cemalin 
Sonra na-car kahrsin 

Abdal Ziya nutku kes 
Yeter, anladi herkes 
Nutkunda olma nekes 
Sonra na-car kahrsin 



137 

ffl i — a 



Gercek cem'i asiklarm derdinin dermanidir 
Ten kaydm terk etmeyen asik degil berranTdir 

Kanma bunlann guler yuzune ey dil-i agah 
Acma mi'rac kapusun zira bunlar MervanT'dir 

Talib-i Hak gecer can ile tenden olur uryan 
Bunlar ki Cennet-i a'la'huri gilmamdir 

Kutlu mubarek olsun bunlara Mi'rac-un-NebT 
Tuluat-i ilm-i ledun bunlann irfanTdir 

Abdal Ziya der, aldanmayin her ikrar verene 
Meydanagiren kimi Rahmani, kimi seytanTdir 



138 



Gercekler ululardan haya eder 
Nasihatlanni eylemez heder 
Bilgi gurur inat degildir kader 
Vallahi billahi gbrursun keder 

Arif ol neylersin benligi kini 
Gozetle ozunu tani kendini 
Gel bos yere uzme karsindakini 
Vallahi billahi gorursun keder 

§eriatta yoktur boyle bir esrar 
TarTkatta bine hizmet bir ikrar 
Uyup nefsine gel olma bT-karar 
Vallahi billahi gorursun keder 

Ar edersen hakikate erersin 
Erenler katmda devran edersin 
Ar etmez isen gumana dusersin 
Vallahi billahi gorursun keder 

Abdal Ziya boyle gormus hayati 
Asiklar da burda bulmus necati 
Sakin ol gel olma demirden kati 
Vallahi billahi gorursun keder 



Gerceklerle gercek olayim dersen 
Kendi noksagozet, elin gorme 
Kahr ile lutf-u bir edeyim dersen 
Kendi noksagozet, elin gorme 

Mursid pendini nakseyle bzune 
Kulak verme gayrilerin sbziine 
Yar u agyar bir gorunsun gozune 
Kendi noksanin gozet, elin gorme 

Erenler yolunu daima izle 
Riyadan ari ol kalbin temizle 
Gel sirn fas etme can icre gizle 
Kendi noksagozet, elin gorme 

Meydan-i erenlerde riya olmaz 
Gorduklerin bir hayal, baki kalmaz 
Kimsenin ar'i kimseden sorulmaz 
Kendi noksagozet, elin gorme 

Kamil goriir orter, bilir soylemez 
Bu manayi her bir alim cozemez 
Nefsini bilmeyen Rabbin bilemez 
Kendi noksanin gozet, elin gorme 



140 



Abdal Ziya bu devran gelip gecer 
Her yaratik ecel serbetin icer 
Birgun Melekul-mevt seni de secer 
Kendi noksanin gozet, elin gorme 



141 



Gerceksen gemini salma engine 
Gercek esrarina payan bulunmaz 
incinme cahnir kara gonlune 
Gonul yarasina derman bulunmaz 

Asiklara lazim olan sehamet 
Gosterme efsane ile keramet 
incitme bir goniil, etme nedamet 
Bil, senden yiice bir sultan bulunmaz 

Nazenin ikran cumleye faik 
Yolumuz hulyaya degildir layik 
Sanma sakin her yolda var hakayik 
Ali'ler cok, §ah-i Merdan bulunmaz 

Tanmmaz oldu bu alemde erler 
Cikti birtakim efsane hunerler 
Eblehlere sorsan arifiz derler 
Yalniz benden geda nadan bulunmaz 

Abdal Ziya bu alemin kemteri 
Sim u zer efsanede yok huneri 
Huseyin askina terketti ser-T 
Huseyin'den ulu canan bulunmaz 



142 



Gevher-i Hak kelam-i mursid gusuna menkus et 
Gaflet etme sen de derya gibi cus u hurus et 

Ten tahtim seyr-u sefer eyle durma ey asik 
Fena ender fena ol kervansaraym bir hos et 

Nefse uyup haz duyma sen dunya alayisinden 
"El fakr-u fahr-i" sirnnda kendini aba pus et 

Gorme aybm kimsenin sen kendi haline bak 
Nefsine hakim ol merd isen bu pendimi gus et 

Ber-murad olmak ister isen ey asik-i billah 
"Ente mutu" sirnna vakif ol nefsini medhus et 

Bu fani varhgm bir kar eylemez Abdal Ziya 
Yiirii git gercek bezminde vahdet cur'asm nus et 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Goniil kadehinden sarab-i aski 
icmeyen kesrette vahdet bulamaz 
Gec benlik hicabindan olma sakT 
Gecmeyen kesrette vahdet bulamaz 

Ser koymazsan erenler erkanina 
Feda etmezsen can-i cananma 
Pervasizca felegin devranma 
Ucmayan kesrette vahdet bulamaz 

Olma evlad-ii ayal mal duskunu 
Olursun suret-i alem saskini 
Per ac vech-i yarin bolme askini 
Acmayan kesrette vahdet bulamaz 

Leyl-u nehar Mecnun gibi eyle zar 
Gonlunde kalmasin yardan gayri yar 
Varhgin sac savur, budur iyi kar 
Sacmayan kesrette vahdet bulamaz 

Sevilen sevenden gayn degildir 
Gulun han gulden gayn degildir 
Abdal Ziya Hakk'dan ayn degildir 
Secmeyen kesrette vahdet bulamaz 



144 



m 



m 



Goniil lutf-u MahT, pertev-i nur-efsandir 
Goniil avn-i ilahi, nazargahi canandir 

Kalb-i muin, Allah'm bir Beytu'l-muazzami 
Gonul feyz-i ilahi, tema§a-i cihandir 

Kalb-i muin, Allah'm nur-i inayet bab-i 
Gonul zikr-i ilahi, mdr'at-i numayandir 

Kalb-i muin, Allah'm mulk-i kan-i keremi 
Gonul taht-i ilahi, "fakr u fahri" ayandir 

Kalb-i muin, Allah'm gencTne-i irfani 
Gonul vehb-i ilahi, Kabe-i cavidandir 

Kalb-i miiin, Allah'm kenz-i esrar mahzeni 
Goniil ask-i ilahi, saltanat-i Rahman'dir 

Kalb-i muin Tur-i STna tecellT envan 
Gbnul sem-i ilahi, Abdal Ziya hayrandir 



Goniil sehrinin sultanina varsam 
DTvanma kabul eder mi dersin 
Hak-i payine yiiz surup yalvarsam 
Bu hak-i sarine acir mi dersin 

Pek perTsamm ey sahib-i kudret 
Bu aciz gedana eyle muruwet 
Curm ii giinahim cok, dilerim himmet 
Saye-i bezmine ahr mi dersin 

Cemalinin meftunuyum ey sahim 
Yoktur senden gayn bir secde-gahim 
Her iki cihanda sensin penahim 
Asik vech-i yare doyar mi dersin 

Feyz-i nazar kil senin kurbanenem 
Sen Hakk'sm ben bende-i fermanenem 
Rahmeyle halime, bir divanenem 
Bu nar-i firkatte koyar mi dersin 

SJmdi buldum sonsuz zevk-u safayi 
Bir eyledim safa ile cefayi 
Bu miskin bT-care Abdal Ziya'yi 
Ali katanna katar mi dersin 



146 



Gonulden yol gider diyar-i aska 
Her gonulun devrani baska baska 
Diyar-i asktan ben ayrilmam hasa 
Her Kanber'in kervani baska baska 

Nusha-i kubra'dir bil zat-i Ali 
§ah-i Sultan mukerremdir ol velT 
Askiyla olmusum divane deli 
Her asikm seyrani baska baska 

Ne cennet dilerim ne huri Ridvan 
Cihanda maksudum cemal-i canan 
§ensin destegTrim Ya §ah-i Merdan 
Her kisinin yarani baska baska 

§ahim, Abdal Ziya bir bT-caredir 
§em'inde askla yanan pervanedir 
Mecnun olmus bilmez ki divanedir 
Her Mecnun'un hayrani baska baska 



Gordtigu n yolun ulviyyeti coktur 
Yarasmaz kibr-ii kin, tama' girene 
Bu yolda nifak, yalan, riya yoktur 
Meyl-i diinya haram, meydan gorene 

Meydan ahkoymaz seni isinden 
Daim sakin, yeme na-merd asindan 
Merd ol ayrilma hic merdlik pesinden 
Meydan gorup bilenedir kore ne 

Buhul, hased olanda olmaz refa 
Haris olur cihanla eyler niza 
Asktan kam almamis hayvandir haza 
Ask olsun dokuzu kalpten surene 

UlvT makamda bu dokuz bulunmaz 
Varsa gemisi deryaya sahnmaz 
Biri olsa bile menzil ahnmaz 
Makam-i ulviyyet Hakk'tan erene 

Abdal Ziya bir miskin bT-caredir 
Hamd-U sena bunlardan azadedir 
Kim ne derse desin bir divanedir 
Can-i da feda ezelden verene 



148 



Giizel §ahim, dosta dusmana dost eyle sen beni 
Himmet eyleyup nurunla sermest eyle sen beni 
Zerrak dilinden kurtanp ba-best eyle sen beni 



Gonliim nar eyledi nar-i zerrak meded Ya Ali 
Askmla yanmisim, nare hacet mi var Ya VelT 

Ehl-i hakikat "Bezm-i Elest"de terki terk etmis 
Ehli harabat olup cemalullahi zevk etmis 
Ehli zerrak ise asiklara zehr-i zerk etmis 

Gonlum nar eyledi nar-i zerrak meded Ya Ali 
Askmla yanmisim, nare hacet mi var Ya VelT 

Ehl-i fesat birakmadi Ttikad asikanda 

Kem sozlerle birakmadi kanaat muhibbanda 

Yolsuz zerrak birakmadi sadakat sadikanda 

Gbnlum nar eyledi nar-i zerrak meded Ya Ali 
Askmla yanmisim, nare hacet mi var Ya VelT 

Abdal Ziya'ya taeden derde ducar olmasin 
Dilerim bar-i Huda'dan gayriye bar olmasin 
Kurtulup zerrak bed-gumandan, ehl-i nar olmasin 

Gbnlum nar eyledi nar-i zerrak meded Ya Ali 
Askmla yanmisim, nare hacet mi var Ya VelT 



Guzellikte yok bir esin 
Kendini sevdirmek isin 
Kim birakir senin pesin 
Cihan sana can verici 

Vanp gideyim bir er'e 
Giiniim gecmesin avare 
Gonul vermisim ne care 
Cihan sana can verici 

Erenlere bende oldum 
0 demde ask ile doldum 
Can-i koyup seni buldum 
Cihan sana can verici 

Ciin bu canim sana kurban 
Varhgim yok oldu heman 
Aranmaz bu derde derman 
Cihan sana can verici 

Yokluk derdimin dermam 
Gonlumun sensin mihmani 
Neyleyim gayn seyrani 
Cihan sana can verici 



150 



ikilikten bire ermek 
Canini canana vermek 
Olmezden evveldir olmek 
Cihan sana can verici 

Abdal Ziya Hakk'tir sozun 
Hakk'i gorur daim goziin 
Ayirmazsan Hakk'tan ozun 
Cihan sana can verici 



Gel aldanma arif ol, bu fanTnin yoktur bekasi 
Bu bir zill-u hayaldir sanma bakT kahr bir devlet 

Goniil verme bes-on gunluk tantanah alayise 
Gozler kapandikta o saltanatin olur bir zillet 

Nur-i hakikate goz ac reha o nur-i ziyadir 
Ko saltanati bil "fakr-u fahr-i" kemal-i fazilet 

Ger^ek vermedi kiymet kainatm bir zerresine 
Kahr-i lutf-u bir eyleyip oldu sahib-i adalet 

Ger^ek^esine can feda eyler isen Abdal Ziya 

Hak mahrum koymaz elbette ihsan eder bir menzilet 



152 



Hacet kalmadi halimi beyana 
Gulmezsem kizar, giilsem azar gider 
Kussem, kustahhk sacar her bir yana 
Cemal ister, celalden kacar gider 

Dost celal cemali bir etmek gerek 
Yar zehr-i bal serbettir icmek gerek 
Dag tas, dere tepeyi gecmek gerek 
Cun sel gelir irmaklar tasar gider 

Tasmadan yar ile yar olmadinsa 
Gaflet uykusundan uyanmadinsa 
Bunca yil yarini anlamadinsa 
Heyhat sana nadan da sasar gider 

Vahdet sarabin yar elinden icen 
Munkire uyup da yarinden gecen 
Elinle ektigin elinle bicen 
Aglamaz basina derd acar gider 

Vahdetle surulur kirklann demi 
Vahdetle uyanir erenler cemi 
Vahdetle uzun yola cikan gemi 
§uphesiz yedi umman asar gider 



Kirklar dem-i devranidir bu devran 
PTr etegin tutanlar oldu hayran 
Feda-yi can edip olanlar kurban 
Kildan ince sirat-i basar gider 

Abdal Ziya miskin, geda bir kemter 
Dosta taeden olur kelbten beter 
"Hiimeze" tin suresin oku yeter 
Bir giin bu firsat elden ucar gider 



154 



Hak askiyla koyun giiden bir coban 
Kirac yerlerde hic koyun giider mi 
Cahda kus, vTranelerde baykus, 
Gul dahnda bulbul gibi oter mi 

Du-cihan gul Muhammed, bulbul Ali 
Hasan Huseyn kainatin serveri 
Asklanyla oldum dTvane deli 
Asik-i seydanm nari soner mi 

Asiki yar katarina katsalar 
Yedi iklim dort kosede gutseler 
Mansur gibi Hak danna cekseler 
Hic bu asik ikrarmdan doner mi 

Katilanlar §ah Huseyn surusune 
Tenleri sigmaz oldu derisine 
Karsi koydular adiivv cerisine 
Bu asik yar ustiine yar sever mi 

Bu yol Hak Muhammed Ali yoludur 
Esrar-i hakikat ile doludur 
Abdal Ziya giiden Hakk'm kuludur 
Asik-i billah giidenden bezer mi 



Hak cemalin gormeye, ayine-i insana bak 
Arif isen sen seni bil gor mah-i tabana bak 

Nur-i tecella-yi asktan zahir oldu ol vucud 
Vucud-u zerren ayan iciin bahr-i ummana bak 

Hakk'm nurundan cumle esya tecelli eyledi 
Uyan gafletten ac gozun, ol ulu devrana bak 

Min-kull-il-vucuh asikar etmis Huda kendini 
Yetmez mi bu burhan sana, gordugun seyrana bak 

Bu alemde yar yuzun gormeyen yann goremez 
Kanma agyare nur-i Hakk'la dolmus cihana bak 

Hak yiizu nihan degil, andan ayan bir nesne yok 
Delil "semme vechullah", ac ayat-i Kur'an'a bak 

Gezdim cihani canandan gayn bir can gormedim 
Abdal Ziya ser-mest olup cemal-i canana bak 



156 



Hak cumle esranni insanda belirtmis 
Vech-i Rahman Ademdir Furkan'da belirtmis 

Derya-yi Hakk'dan var oldu vucud-i Adem 
Ki zerre-i Ademi cihanda belirtmis 

Muhammed-Ali Hak nurunun tecellasi 
Munavebe ile arifanda belirtmis 

Yar Vech-in burda gormeyen yarm gbremez 
Bu bir emr-i ilahi, Kur'an'da belirtmis 

Abdal Ziya gormek dilersen Hak cemalin 
Nazar kil vech-i insana, anda belirtmis 



Hak yola girdin kaim ol, bul hidayet er'sen sen 
Haci Bektas gibi yetmis iic'ii bir et er'sen sen 

Gafletten uyan ehl-i tecrit ol, bil bul ashm 
Du-cihanda zerre kalma bul saadet er'sen sen 

Mtilk-i fenada fena bulmaz gercek olan erler 
Sivayi terket eyle gercege hizmet er'sen sen 

Cikar gonulden kuyudat-i mihman eyle zat'i 
Fena mulkunden beri ol, bul resadet er'sen sen 

Corunen bu mukevvenat Hakk'm tecellisidir 
TecellTden agah ol sendedir kudret er'sen sen 

Beka-yi zat-i mutlaksin fani olan ekvandir 
Bil ki zatindadir mana-yi ulviyyet er'sen sen 

Bu sbzler senden degil, tecellidir Abdal Ziya 
Arama mezheb-u dTn eyle futuvvet er'sen sen 



158 



Hak yoluna serden gecip girenler 
Gonulde ara bul Hakk'i dediler 
Hakk'i vahid halkta ayan gorenler 
Gonulde ara bul Hakk'i dediler 

Zat-i tecelliye terkeden vann 
Nam-i hem nisani kalmaz agyann 
Her zerrede gorur vech-ini yarin 
Gonulde ara bul Hakk'i dediler 

Arif olanlann asktir buragi 
Her an uyaniktir goniil ceragi 
Gonul arsi Rahman Hakk'in duragi 
Gonulde ara bul Hakk'i dediler 

"ism-i azam" sirn zikr-i Ali'dir 

Abdal Ziya esiginin kuludur 
"Ehl-i Beyt"in yolu gonul yoludur 
Gbnulde ara bul Hakk'i dediler 



Hakikatin zubdesiyiz 
Ali kulu derler bize 
Al-i aba bendesiyiz 
Ali kulu derler bize 

Cihanin sultani Ali 
Cemalidir zat-i celT 
Zikrimiz hep seyenceli 
Ali kulu derler bize 

Zahir-batin, evvel-ahir 
Ali kulli sey'in kadTr 
§erTatte olduk tahir 
Ali kulu derler bize 

Ali'dir batm olan rah 
Oldur cumleye secde-gah 
TarTkatte olduk agah 
Ali kulu derler bize 

Oniki imam kuluyuz 
Has bahcenin biz guluyuz 
Marifetin bulbuluyuz 
Ali kulu derler bize 



160 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

Ali'yle yar olan kisi 
Kalbinden silertesvisi 
Hakikattir cumle isi 
Ali kulu derler bize 

Abdal Ziya ac meydani 
Surulsun kirklar erkani 
Saki, sun geldi zamani 
Ali kulu derler bize 



161 

ffl i « 



Hakk'a vuslat dilersen, goniil verme yabana 
Cunku Hak sendedir, sen nerdesin bir sorsana 

Aldanma nefsin alayisine gel kil hazer 
Uyan gafletten seyrin olsun hakikat-niima 

Bilmeyen "aref ' dersin, Hakk'i idrak eylemez 
Bu sim bahsetti bize Muhammed Mustafa 

Gec dunya emelinden gonlun ant kederden 
Du-cihan sefi'in olsun Aliyye'l-Murteza 

Bezm-i celT'de ask sarabm kim ki tatmadi 
Saki-i sagardan olmaz derdine bir deva 

Soyun varhgmdan derunun olsun mucella 
Muinindir Hazret-i Hiinkar ey Abdal Ziya 



162 



Hakk'in cemali sende, kemali de sendedir 
Asik-i billah olan askullaha bendedir 

Bende olan fas etmez hakikat esrarmi 
HazTne-i esrar-i ilahi o tendedir 

Vucud-u gercektir zat-i Hakk'a mutlak nisan 
Sirrullaha vakif olan vahdet cem'indedir 

Ciimle gercekler sim sir eder sir icinde 

Ser verir sir vermez, zat-i Hakk'in demindedir 

Zahirin ayri degildir, batinin aynidir 
Ewel, ahir, zahirin esran batindadir 

Hakk'tir senden gorunen ciin Hakk'tan gayn yok 
Hak mir'atisin Hak da senin mir'atindadir 

Biitiin varhk esrar-i zat-i Hak Abdal Ziya 
Tecelliyat-i sirr-i ilahi zatmdadir 



Hamdulillah ayan oldu sirr-i nihanim bu gece 
Nur-u esrar-i ilahi oldu burhanim bu gece 
Ref oldu ciimle hicablar mest u hayramm bu gece 
Lebbeyk lebbeyk diye nur-fe§andir dehanim bu gece 

Soyundum ma-sivadan bT-riya uryanim bu gece 
Kurban sana bu can sultanim bu gece, ah bu gece 

Viran gbnul mulkumu kereminle abad eyledin 
Na-cTz a^kimi fazl-i ihsaninla muzdad eyledin 
icirip cur'a-yi a§ki gussadan azad eyledin 
Lutfunla Abdal Ziya'yi mesruriil-fuad eyledin 

Soyundum ma-sivadan bT-riya iiryanim bu gece 
Kurban sana bu can sultanim bu gece, ah bu gece 



164 



Hamdulillah bende oldum Haydar-i Kerrar'a ben 
Gordum Hak cemalin belT dedim ol ser-dara ben 

Zahid Hak dTdarmi gorecekmis cennette 
Sabnm tukendi burda ulastim ol dTdare ben 

Na-ehl-e alem icre Hak vech-in mestur eylemis 
Ehl-e izhar etmis vardim ol tecelli-zare ben 

Gafil idrak eylemez her zerre Hak ile kaim 
BT-basardir, nesin yalvarayim ol settar'e ben 

Cun kainat Abdal Ziya zat-i yar ile mevsuf 
Nar-i askla yandim yakildim ol vech-i yare ben 



Harabat ehline hayat vermis vTraneler 
Hicbir ferde hayat vermemistir kasaneler 

Harabat'a sorma keyfiyetin arz edemez 
Bu esran nihan eylemistir hizaneler 

Sekahiim sarabin vahdet bezminde nus eden 
Olur bT-hus ^un ana refiktir mestaneler 

Ask oduna yanan bu esrara vakif olan 
Bilir nakledemez, numunedir pervaneler 

Ey asik hass-ul-hass iken gel sen olma taklTd 
iste meydan, iste erkan, iste cemhaneler 

Muskulun nedir ki gayriden esrar sorarsm 
Var cemhanede sor, nene gerek demhaneler 

Nar-i askla yanip dTvane ol Abdal Ziya 
Huzur-i PTr'de murada ermis dTvaneler 



166 



Harmanim savurdu Hunkar'in yeli 
Ta "Bezm-i Elest"de demisiz belT 
§ahidim Muhammed, kefilim Ali 
ikrara geldim ey gercekler gulu 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Cekildi tekbirler tiglandi kurban 
Okundu tercuman kuruldu kazan 
Uyandi ceraglar acildi meydan 
Ba-safa devrana oturdu yaran 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Adabla edildi namazlar eda 
Cumlenin hem cam canana feda 
iste bu yoldadir esrar-i Hiida 
Aynlmaz bu cemde bay ile geda 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 



Postlara oturdu meclis-i ara 
Teveccuh ederler cemal-i yara 
Cektiler fakiri meydan-i dara 
And icip ikraeyledim sara 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Mursidim Muhammed, sahib-i ebrar 
Rehberim Hazret-i Haydar-i Kerrar 
Nasibim vermege verdiler karar 
El dil bel baglanip cozuldu esrar 

Cem'oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Boynuma doladi Tig-bendi rehber 
"Ya miftahul-ebvab" dedi ol guher 
Dort kapi selamin verdi ba-huner 
Cekildi gulbanglar, inledi heryer 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Vannca meydana eyledik niyaz 
Rehberim okudu ayati feyyaz 
Mi'raca o demde ettikdi pervaz 
Hak ile konustuk nice binbir raz 



168 



Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Emr-i Hak Adem'e sucudu ettim 
Varhktan soyunup benligi attim 
Kesrette, derya-yi vahdete battim 
"Vema erselnake" sirnna yettim 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

El el'e el-Hakk'a veruben uctum 
Sirat-i mustakim kbprusun gectim 
§arab-i kevserden bir dolu ictim 
Hak ile na-Hakk'i o demde sectim 

Cem' oldu erenler suruldu demler 
Fetholdu hayirlar, defoldu serler 

Mi'racim kutladi ezciimle pTran 
Yeniden eyledim tecdTd-i Tman 
Bu Abdal Ziya' ya ettiler ihsan 
PTrim Haci Bektas gorundu ayan 



Hayalinden gayn yok dTde-i giryan icinde 
Ey HuseynT Hakk'a vasil oldun al kan icinde 

Dustu ates-i firakin sTne-i suzanima 
Seng-i sTnem cak oldu ates-i suzan i^inde 

Devr-i alem halimde eser-i takat koymadi 
Go^up gitti bunca nan kaldi bu can icinde 

Oldum bir deli-dTvane Hak bana olsun muin 
TerazT-i adalet kalmadi bu cihan icinde 

Abdal Ziya gbnul alemin kime serh eylesin 
Ciimle yaran bunaldi bu nar-i hicran icinde 



Her an aciktir erenler kapisi 
Riyasiz asiklar ahr muradin 
Erden yayihr hakikat kokusu 
Riyasiz asiklar ahr muradin 

Ehl-i hakikat sohbetine varan 
Kerem kusagini beline saran 
Ser verir sir vermez huzurda duran 
Riyasiz asiklar ahr muradm 

Sahib-i hakikat mestane olur 
Aradigin kendi ozunde bulur 
Bu menzilde can-u canan bir durur 
Riyasiz asiklar ahr muradin 

Dar-i PTr'e yiiz siiren mahrum kalmaz 
Has bahcesinde acan guller solmaz 
Himmeti gamdir keremsiz olmaz 
Riyasiz asiklar ahr muradin 

Gercekcesine verenler ikrann 
Soyunur varhktan terk eder ann 
Abdal Ziya hadimidir bunlann 
Riyasiz asiklar ahr muradin 

171 



Her seherde askla menzilim seyran ederken 
Ki devramm bir nur-u mucellaya dayandi 

Nida-i erci-i sem'ime dolup girerken 
Ki hasreti hicran yarin nuruna boyandi 

Bu goniil suvar olmusken kal'a-i bekaya 
Bir miiddet icin sed cekildi ahd-u vefaya 

Zira muhibban dustu hengame-i vegaya 
Seven sevmeyen gafiller uykudan uyandi 

Abdal Ziya'yi mest etti kurbii Hiidayi ask 
Meyli diinya etmeyip buldu cavidan-i ask 



Her yolcuyu kabul etmez bu katar 
(^unku bu yol bu diyann degildir 
Zahid emvalini satmaz bu aktar 
Batin kan senin karin degildir 

Asikin dilegi dTdar-i Hakk'tir 
Zahid dilegi cennet'le Burak'dir 
Varacagimiz yer kara topraktir 
Batin van senin vann degildir 

Dustur almazsan kendi danndan 
Kurtulamazsin ikilik banndan 
Menzile varilmaz el diyanndan 
Batin dan senin dann degildir 

Riya ile yasanmaz bu diyarda 
Kendini bulursun divan-i darda 
Sorarlar: isin ne senin bu sarda 
Batm san senin sarm degildir 

Abdal Ziya hadimdir bu katarda 
Zuhd ile zahid kendin gorurvar'da 
Senin varhgin gecmez bu hisarda 
Batm sari senin sarin degildir 



Hersey bir sifatla mevsuf alemde 
Her sifattan gecip geldim bu ane 
Devrim tamam oldu erdim Adem'e 
Sevinmistim buldum diye bir hane 

Ettiler bir suflTzevki bahane 
Attilar bu cansiz teni zindane 
Kaldi bu isimiz hiikm-ii fermane 
Hiikmiim idam, menfTgeldim cihane 

Yeniden goriindii devran fezasi 
Sardilar nice bir hamam bohcasi 
Ziyaret eyledi genci, kocasi 
Hos geldin sen de bu kahpe mekane 

Bu yiizsiiz avratta yoktur bir emsal 
Ciimlesi yalandir verdigi neval 
Karun eyler seni, sonu bil hayal 
Ne care girdik biz de bu seyrane 

Her seyran bana bir diigiim bagladi 
Gbnliimii bu cadi avrat dagladi 
Bu halime insan olan agladi 
Cok sefer gidip geldim bu yabane 



174 



Bu cadidan kimse gormemis vefa 
Gonliinii kaptiran cok ceker cefa 
§ekli, insan gelip gider zurafa 
Na-dandir tutulan bil bu ceryane 

Bu yollar ki oldu cumlesi beyan 
Gaflet uykusundan gel artik uyan 
Bu alem bir cisim Hak ruh-i revan 
Al-i NebT derler, gir bu devrane 

Abdal Ziya uc ile besi secti 
Oniki irmagin hamrinden icti 
Hamdulillah yaban collerin gecti 
Dahil oldu asil olan kervane 



Hic kimse sirrina vakif olamaz 
Hak bilip ol sah'a kul olmayinca 
Her sah olan §ah-i Merdan olamaz 
§ahlar sahia vuslat bulmayinca 

Sanma uzak, senden sana yakmi 
Arif ol eline al beratmi 
Bilemezsin ozundeki zatmi 
Erkanla ask bahrine dalmayinca 

Bir asik yanmadan askin nanna 
Sevilse de koymazlar sah yurduna 
Kimseler inanmaz onun ahdma 
Asktan benzi saranp solmayinca 

Munkirse asik bu yola giremez 
Bam telini duzenleyip geremez 
Kirk yil kosar durur meydan goremez 
Rehber gonlune ziya dolmaymca 

Mecnun gezer akh fikri dostunda 
Hiinkar fermani olsa da destinde 
Abdal Ziya oturamaz postunda 
Miirsid nazanndan kam almayinca 



176 



Himmet-i velTler hidayetindir Ya Huseyin 
Bu dinin bekasi sehadetindir Ya Huseyin 

Du-cihanda gam cekmez bezmine vakif olanlar 
Cun bendelerine besaretindir Ya Huseyin 

Bunca yaraninla pervaz ettin ars-i Rahman'a 
§ijphesiz ki feyz-i kerametindir Ya Huseyin 

Yetmis iki sah-i sehTdin sensin reh-numasi 
§an-i serefleri inayetindir Ya Huseyin 

Senin sanina nazil oldu "ayat-i sakahum" 
01 sarab-i kevser sahavetindir Ya Huseyin 

Aciz ve hem bTkes kullarm gozler fahametin 
Kurtaracak senin sefaatindir Ya Huseyin 

Ki can-u dil Abdal Ziya bagh bir kuldur sana 
Rahinda can vermek saadetimdir Ya Huseyin 



Horasan'dan gelen diyar-i Rum'a 
imam nesli Bektas-i VelT'dir bu 
Urum erleri ag cekti yoluna 
Basip gecer, kudret-i Ali'dir bu 

Cumleyi ikaz etti Fatima nur 
Bir guvercin var yurtta essiz durur 
Gozcii gordu de etmediler futur 
imam nesli Bektas-i VelT'dir bu 

Haber gonderdi urum erlerine 
Gelmedi hic biri davet yerine 
Yedd-i kudretini sundu birine 
Basip gecer, kudret-i Ali'dir bu 

Yed tutarken gordiim yesil enveri 
Verdigim ikrardan donmezem geri 
Taptuk der sensin velTler serveri 
imam nesli Bektas-i VelT'dir bu 

Uyanmaz oldu batin ceraglan 
Zulmet icinde kaldi bucaklan 
Kim bu er kisi durdu dimaglari 
Basip gecer, kudret-i Ali'dir bu 



178 



Kabul oldu erenlerin dilegi 
§ahit geldi bahr-i umman semegi 
Bu gelen er mutlak dinin diregi 
imam nesli Bektas-i VelT'dir bu 

Ucler besler kirklar ettiler akm 
Hunkar otagina olunca yakin 
TedbTr-i elden koymayahm sakin 
Basip gecer, kudret-i Ali'dir bu 

Bu keramet §ah-i velayet isi 
Bu gelen asikar kirklann basi 
Yuruttu duvan bile bes tasi 
imam nesli Bektas-i VelT'dir bu 

Abdal Ziya dustii imamlar pesine 
imamlar tacini koydu basina 
Bu gun basti elliyedi yasma 
Basip gecer, kudret-i Ali'dir bu 



iki cihanda sakT-i kevser Haydar-i Kerrar 
Rahm-i maderde binbir kelam etti perverdigar 
Velayet kudretiyle dinimiz oldu asikar 
Kavm-i SufyanT'leri seyfiyle eyledi tTmar 

Ki Ali'dir ol velT, velayet babinda serdar 
"La feta illa Ali, La seyfe illa Zulfekar" 

DTn-i Muhammedi'yem, rahimdir esrar-i Ali 
Hakikat madenidir hem velTler'in ekmeli 
Kiyamette sefaat dileriz sizden ey velT 
Velayet'ine belTdemeyen buldu esfeli 

Ki Ali'dir ol velT, velayet babinda serdar 
"La feta illa Ali, La seyfe illa Zulfekar" 

Ewel varis-i Nebevi §ah-i Merdan sirr-i Huda 
Bir sefer donusunde aram etti Kerbela'da 
Hiiseyn'im bu belada susuz ede canin feda 
Huccetle eyleyecek o guruh-i Hakk'tan cuda 

Ki Ali'dir ol velT, velayet babmda serdar 
"La feta illa Ali, La seyfe illa Zulfekar" 



imam-i ma'sumane kiydi ol bagri tas haset 
Ey YezTd, etba'gma laet ceddine de laet 
Abdal Ziya bunlarda yoktur bir zerre merhamet 
Muslumanim der hasa bunlar ki kuffardan esedd 

Ki Ali'dir ol velT, velayet babinda serdar 
"La feta illa Ali, La seyfe illa Zulfekar" 



ikrar veren hakikT er celTdir 
Ezkari gece giin seyencelidir 
Goziinden akan yas askm selidir 

Mutlak Ali Hak'tir miirsid Ali'dir 
01 §ah-i Merdan Bektas-i VelT'dir 

Ey can boyle degilse ikrar demin 
BT-cansin, almislar nasTbin senin 
Aynlmamis miinkir teninden tenin 

Mutlak Ali Hak'tir miirsid Ali'dir 
01 §ah-i Merdan Bektas-i VelT'dir 

Hak Muhammed Ali'yi bir gormeyen 
Bir ere ikrar verup can vermeyen 
Duskundur mursidini Hak bilmeyen 

Mutlak Ali Hak'tir miirsid Ali'dir 
01 §ah-i Merdan Bektas-i VelT'dir 

Abdal Ziya cihan Hak'la serteser 
Her kisi taptigindan verir haber 
Kim kimin Rabbiyse sana ne keder 

Mutlak Ali Hak'tir miirsid Ali'dir 
01 §ah-i Merdan Bektas-i VelT'dir 



ikrar verip de varhkda kalan irsad olmamis 
Sacid olmayanlar iblis gibi dil-sad olmamis 

Hakk'a isnad edenin her amaci laet olmus 

Bir dem olsun YezTd emsal rahmetle yad olmamis 

Tek bir goniil yikma sen, gonul mir'at-i Huda'dir 
Yikilan gonuller tamir ile abad olmamis 

Edeb-erkan ile hilkat duzelir, yok edilmez 
Ne tedbir ahnsa caresiz cun bih-zad olmamis 

Hos nazar kil kimseye gonul koyma Abdal Ziya 
Ne incit ne de incin, incinen cevad olmamis 



ikrar vermisjz sirr-i sir edelim 
Sirr-i sir edene Ali'dir sirdas. 
Gordugunu ort duydugun soyleme 
Ser ver sir verme, olma zehr-i kallas. 

Gel varahm pTr evine ey karda§ 
Han-kahi Pirim'de olahm ferra§ 
Topragi ta§i olsun bize yolda§ 
Nice esrar sir etti Haci Bekta§ 

Esrar-i ilahT vahdet demidir 
Meydan-i erenler bu dem cemidir 
Ahd-ii peyman bu esrarm gem'idir 
Cozun ac, sirr-i sir et, olma huffa§ 

Uyma sen riya-karlarm sbzune 
Tmanin varsa sor kendi bzune 
Nakka§ ol nak§et Hakk'i kalp gozune 
Sirr-i sir eden, gercek oldu nakkas. 

Melamet taci ayan oldu serde 
Zevk-i cok, derman neylerim bu derde 
Abdal Ziya donme artik bu yurda 
Sirr-i sir eyle, sirrinla ol halda§ 



184 



ikranni inkar eyleyen na-merd 
iblTs'tir dTvandan defolup gitsin 
Divan-i Ali'den her yiiz ceviren 
Esfeldir bu cemden defolup gitsin 

Bu cem merd-i meydan sadikan isi 
Kalbinde kalmamis hic birtesvisi 
Ahd-u peymanesin bozan ol kisi 
Kezzabdir, meclisten defolup gitsin 

Mecliste yasamaz mel'un EmevT 
Gonulden yikilmis Allah'm evi 
Nefs-i emmarenin olmustur devi 
Hakk'in huzurundan defolup gitsin 

Huzur-u PTr'de can feda etmeyen 
Mursid pendini hem candan tutmayan 
Abdal Ziya, dogru yoldan gitmeyen 
Duskundur, bu yoldan defolup gitsin 



Kainatin bunyadini sorarsan 
Evvel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 
iki cihan envanni sorarsan 
Evvel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 

Sure-i Nur Allah'm kelamidir 
Corunen varhk nur-i celalidir 
Her zerrede asikar cemalidir 
Ewel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 

Nur-i vahiddir Hakk Muhammed Ali 
Nahn-u kasemna'da demisiz belT 
Ezkanmiz oldu hep seyenceli 
Ewel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 

"Kiin" lafziyle var oldu cumle alem 

Dort anasirdan yaratildi Adem 

Dem bu dem, yok bu demden gayn bir dem 

Ewel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 

Mevcudat nur-i yar'la buldu necat 
§ems u kamerle nurlandi semavat 
Hava ile ma, arz'a verdi hayat 
Ewel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 



186 



Bu nur Ademde zuhur etti ayan 
Cumle NebTlerde oldu numayan 
Dort kitap kunhunu eyledi beyan 
Evvel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 

Resul-i Ekrem Hakk'm bir esrari 
Ali Keremullah cihan serdan 
Abdal Ziya in Tman ile ikran 
Evvel ahir Hakk Muhammed Ali'dir 



Kal'a-i bedende yok gayri bir yar 
Can icinde canansm Haci Bektas 
Alti yuz altmis alti damar icre 
Devran eyleyen kansin Haci Bektas 

Devran eder gezersin her gonulde 
Pak olur gonuller umman golunde 
Turlu hikmet var yesil enverinde 
Dertlilere dermansm Haci Bektas 

Deryalar emrine amade her an 
Sefine-i Hind-i de ettin ayan 
Asik, sadik hem muhib oldu beyan 
Gbnullerde mihmansm Haci Bektas 

KadTmT sultansm ru-yi zemTnde 
Kirklar meydaninda, irfan cem'inde 
Emre Taptuk dedi ekmel deminde 
Bahr-i berde burhansm Haci Bektas 

Bu makam beka-billah makamidir 
Merd-i meydan gercekler seyranidir 
Abdal Ziya PTr'inin hayranidir 
§es-cihet numayansin Haci Bektas 



188 



Kaldir ikilik davasini kardas 
Her cihet bir nur Muhammed'le Ali 
Gelin yollanna olahm yoldas 
Du-cihan mamur Muhammed'le Ali 

ikilikte kalan berzaha duser 
Birlikten aynlmaz merd olan beser 
Hunkar kazaninda bir can ki piser 
Onlara mansur Muhammed'le Ali 

ikilik, YezTd Mervan'a yakisir 
Yek-vucud olmak sultana yakisir 
Bu yolu giitmek insana yakisir 
Na-dana mestur Muhammed'le Ali 

Birlik rahma asik olan gelsin 
Ozu ozune sadik olan gelsin 
Vahdet cem'ine layik olan gelsin 
Bunlara manzur Muhammed'le Ali 

Abdal Ziya ikide birlik secer 
Birlige eren can ikiden gecer 
Derya-yi vahdetten bir dolu icer 
SakT-i mescur Muhammed'le Ali 



Kaval gibi hazin hazin inler feryad ederim 
Cismimde kalan tek nefesle seni yad ederim 

Yas yerine hun ile giryan olsa dTdelerim 
Her dem ani 6z ciger kanimla abad ederim 

Telhi-i hicrinle yanarsa yar icin murg-i dil 
Her diledigi anda ben ani azad ederim 

Her ne turlu zulm eylese gucenmem agyare ben 
Yar aski cun zalimin zulmune munkad ederim 

Bu alemde silerlerse Abdal Ziya nammi 
Levh-i mahfuzda gonlu na-sadimi sad ederim 



190 



Kesf-i keramet ussaka muhabbetullahdir 
Muhabbet gormeyenin ibadeti hebadir 

Sen gonul alemini doldur askullah ile 
(^unku gbnul bir ayine-i cihan-numadir 

Terket vann, tac u tahtin, hem dm u Tmanin 
Bu fanT cihanda suret-i halin riyadir 

Ruh-i hayvanina uyup da sen olma harTs 
Ruh-i sultan ile Hak ol, bil yerin semadir 

Varhgmi terk eyle Abdal Ziya gibi sen 
Burada vann ifna eden ebeda bekadir 



Kirklann yar-i serveri 
PTr Haci Bektas Ali'dir 
Cumle velTler rehberi 
PTr Haci Bektas Ali'dir 

Oniki imam nur-i Hak 
Kevserin sakTsi mutlak 
01 Ondbrt Masuman-i pak 
PTr Haci Bektas Ali'dir 

Nura garkolmus kirkbudak 
Kirk meydani dTvan-i Hak 
Bu dTvandaveren sebak 
PTr Haci Bektas Ali'dir 

Nurdan yapilmis yapisi 
Nurla bezenmis kapisi 
Elinde ferman tapusu 
PTr Haci Bektas Ali'dir 

Feyz-i Hakk'tir meyhanesi 
Nurdur lebin peymanesi 
Nur, hanesi viranesi 
PTr Haci Bektas Ali'dir 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

PTr'in topragi ta§i nur 
Serme kurusu-yasi nur 
Serverin taht-i tac-i nur 
PTr Haci Bektas Ali'dir 

Nur has bahcenin gulleri 
Nurdan ayan sunbulleri 
Efgan eyler bulbulleri 
PTr Haci Bektas Ali'dir 

Nurdur Hunkar'in ceragi 
Nur ile rusen otagi 
Abdal Ziyain duragi 
PTr Haci Bektas Ali'dir 



193 

ffl i M 



Ki nahnii kasemnada kuruldu ol dTvan-i ask 
Kimi nasibin aldi, kimi oldu giryan-i ask 

Kasemnada icenler cam-i aski peyman ile 
Alem-i ervaha gelince oldu sultan-i ask 

DTvan-i askta ikrar veren goriir vechullahi 
Vefa-karane eder niyaz olur mestan-i ask 

Ask meydanidir bu meydan girenler mahrum kalmaz 
Ahr nasibin verir canm, olur canan-i ask 

Kim ki nefsini katleder, ahr destine ferman 
§an-i rahsanina denilir §ah-i Merdan-i ask 

Meydan gormeyen bir can, esTr-i hefsdir her zaman 
TelhT-i hicran icre gezer olur nalan-i ask 

Ask ile feth eyledi bu seyrani Abdal Ziya 
Kahr-i lutf-u bir etti, aldi ele fermam ask 



194 



Kime ki dervisjik payi verildi 
Yeniden diinyaya gelip dirildi 

Bag vurdular dili ile beline 
Dost beratmi verdiler eline 

Deheninden inci kelam dokulsun 
Erenler demi-devram surulsun 

Gercek durur dervisjn herbir sozu 
Kil u kal'den beri olmus.sa ozii 

Dost sozun bend etmemi§se bzune 
Kimse kanmaz ol dervisjn soziine 

Cun dost sozu Hakk'tir batil olamaz 
Israr eden dervis. menzil alamaz 

Akil ermez dosttan gelen fermana 
Deha olsa dervi$ dii§er giimana 

Dervisjer noksan degil yeksan olur 
Ser-a-pa gonullerde mihman olur 

Terk-i terk ile dervis. kemal bulur 



Her nazannda dost cemalin gorur 

Abdal Ziya miskin na-cTz bir dervis 
Dostuna verdigi sozden donmemis 



Kudret kitabindan dile geleni yazdik 
Acep var mi askla bir okuyup anlayan 
Yazip da yare-agyare isnad etmedik 
Goziin ac idrak eyle, gel olma papagan 

Sarf etme kem bir sozu dogru olsa bile 
Na-hos olursun na-hos olani gorunce 
Hakk'a birak Hak eylesin yerli yerince 
Ne incin ne de incit, gel ol ehl-i vicdan 

Zahir aldatir, gormek gerek kalp gozuyle 
Kimsenin zemmin etme na-dan sbzuyle 
Kendi varsin Hak- huzura kara yuzuyle 
Sen Hakk'i gozet gonlunde kalmasin guman 

Gormez, duyar soyler, kabul olmaz tbvbesi 
Gorur de orter, acihr hayir perdesi 
Bunlar olur §ah-i Merdan kemerbestesi 
Candan sidk-u sadakat gosteren muhibban 

Abdal Ziya kendine semmi nan etme sen 
Arif ol bir denTye bile taetme sen 
Hasa ki bir arifana buhtan etme sen 
Olmak dilersen hadim-i kemerbestegan 



Kus olup dagda bayirda sakirsan 
Cayir, ^imen, qirpi, dal nene yetmez 
Suleyman'dan kus dilini okursan 
Lediin ilmidir bu dil, nene yetmez 

Ask defterini al hem oku hem yaz 
Rah-i Huseyin'dir eyle serfiraz 
iste sahra-yi Kerbela, kil niyaz 
§uheda yolu bu yol, nene yetmez 

Asik olup pir etegin tutarsan 
Derdine derman degil dert katarsan 
Varhgmi yoklugunda yikarsan 
Oz bagmda biten gul, nene yetmez 

Bu famden haberdar ol ey giiliim 
Taht-i Siileyman olmus boliim boliim 
Yiiz yil yasa, bin yasa sonu oliim 
Lokma, hirka, nemed sal, nene yetmez 

Abdal Ziya esrarm kimse bilmez 
Karun olsan nzkmdan fazlayenmez 
Diinya mah diinyada, senle gelmez 
Kalb-i selimle visal, nene yetmez 



198 



Kutb-i alem, §ah-i Veliyyu'l-Murteza'sin sen 
Ki mevcudata nur-fesan sems-u ziyasin sen 

Cemal-i nur-i Subhan, nutk-i ayat-i Kur'an 
Varisu-NebT §ah-i Merdan kibriyasm sen 

Zat-i aline dendi "Keremullahe veche" 
Sultan-i cihan, §ah-i kevneyn evliya'sin sen 

Merd-i meydan, sahib-Zulfekar, Haydar-i Kerrar 
Kainatda bT-emsal mahbub-i Huda'sm sen 

Abdal Ziya miskin bir kemter kulundur senin 
Kerem eyle §ahim, sefT-ul-Mucteba'sm sen 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



"Lailahe illallahe'l-muncelT" 
Pencei al-i aba cud-i ekmeli 
Aleviyyem Huseyniyyem ben belT 
Birdir Allah, bir NebT bir de VelT 

La Nebi illa Muhammed Mustafa 
La Veli illa Aliyye'l-Murteza 

Nahn u kasemnada budur ikranm 
Dilde gece gunduz budur ezkanm 
Can feda eylerken budur guftarim 
Birdir Allah, bir NebT bir de VelT 

La NebT illa Muhammed Mustafa 
La VelT illa Aliyye'l-Murteza 

Secde-gahim, yoku var eden Huda 
Kiblem Muhammed, imamim Murteza 
Ki Huseyni'yim ne lazim ihtifa 
Birdir Allah, bir NebT bir de VelT 

La NebT illa Muhammed Mustafa 
La VelT illa Aliyye'l-Murteza 



200 



m m 



Nuhfelek, cinn ij melek, nev-i beser 
Hep ne var, bahr u zemin, sems u kamer 
Kendi lisaniyla bunu zikreder 
Birdir Allah, bir NebT bir de VelT 

La NebT illa Muhammed Mustafa 
La VelT illa Aliyye'l-Murteza 

Mesrebim cihanaTlan eyledim 
Dilde sTvayi perTsan eyledim 
Abdal Ziya boyle Tman eyledim 
Birdir Allah, bir NebT bir de VelT 

La NebT illa Muhammed Mustafa 
La VelT illa Aliyye'l-Murteza 



201 



Mah-i Muharrem asika ates-i suzandir 
Qak olur sineler, gonuller hunT giryandir 
Bugun Huseynilere ah-i zar u efgandir 
Muhlis olana matem, on gun degil her andir 

Sad-hezar laet olsun ceddine ecdadma 
Ey YezTd hem laetTbn-i Zeyyad etba'gma 

Diistu hak-i Kerbela'ya ol server-i cihan 
Zaleme-i esrar o anda eyledi tugyan 
§ahin katline vardi Sjmir la'in ve Sinan 
Kaldir nikabin o menhus cehren olsun ayan 

Sad-hezar laet olsun ceddine ecdadina 
Ey YezTd hem laet ibn-i Zeyyad etba'gma 

Ah ser-i saadeti ayirdi bedeninden 
Kiydi kafir Huseyn'e kaldirtmadi secdeden 
Kurretu'l-ayn gor neler cekti facir elinden 
ibn-i Sufyan'a laet eksilmesin dilinden 

Sad-hezar laet olsun ceddine ecdadma 
Ey YezTd hem laet ibn-i Zeyyad etba'gma 



202 



Evlad-i Resuru susuz yakti kavm-i YezTd 
Nehr-i Firat'a saf beste etti dortbin mulhid 
Buse-i zT-sana caldi hancer §imr-i pelTd 
Gonca-i §ah-i Merdan oldu leb-tesne sehTd 

Sad-hezar laet olsun ceddine ecdadina 
Ey YezTd hem laet ibn-i Zeyyad etba'gma 

Rahi Huseyin'de can veren bulur devleti 
Kanh yastir bil asik-i sadiklar serveti 
Gelir gecer birkac gun bu dunyanin mihneti 
Abdal Ziya derundan YezTd'e et laeti 

Sad-hezar laet olsun ceddine ecdadina 
Ey YezTd hem laet ibn-i Zeyyad etba'gina 



Melametde kemalatin gizlemis ehl-i irfan 
Ber-taraf etmis dunyayi, olmus hazik u Lokman 

Derunimda uyanmis ask ^eragi ebed sonmez 
Dilde dildan etmis tavaf, ayan olmus Subhan 

Yirtmis riya, benlik hicabmi olmus ehl-i hal 
Cemaline bir nazar kil gbrunur vech-i Rahman 

Zahid, sanma sen mranda yanar ehl-i harabat 
Ate§-i hicran ile yanmisa neylesin niran 

Dile kolay, guctur gecmek bu bahr-in girdabindan 
Abdal Ziya bahr-i hakikatte olmustur hayran 



204 



Menzile erer rahinda ask ile cahsan 
Nail olur maksuduna hem olur ali-san 

Hakikat nuruna hicap eyleme vucudun 
Vech-i yar'den mahrum kahr, olursun perisan 

Gafletten uyan kesret icre yar'dir aranan 
Cism ii cani terk eylemis o yare ulasan 

Zerresi kalmayan vucud mazhar-i kiill olur 
Ciin mana-yi alemde bir golgedir dolasan 

" Ku 1 1 u men aleyha fan ve yebka vech-i Rabbi" 
La vucudu yoktur, illa mevcud-i zat-i san 

Kamil vucud Abdal Ziya hem ayan hem nihan 
Kull'de ayan, cuz'de nihan oldu uluw-i san 



Merd meclisinde na-merdin isi ne 
Kaygu yok, gelmis de, gelmemis de bir 
Ne yiizle varacak mahser yerine 
Munafik girmis de girmemis de bir 

Merd-i mucerret tiikenmez bir kuyu 
Asik-i billah ordan ceker suyu 
Tas atip bulanmaz yalniz bed huyu 
Ki miinkir atmis da atmamis da bir 

Kamil vucud cesme-i ab-i hayat 
Asik kabin doldurur bulur necat 
Kovasm dibi delik dolmaz heyhat 
Fasik doldurmus doldurmamis da bir 

Ask bahr-i ummandir, demeyin hayal 
Vahdet ehl-i dahp da buldu kemal 
Nefse uyan oldu merdud-i cemal 
Tekebbur uymus da uymamis da bir 

Ask deryasinin dibi bucagi yok 
DTdar-a mustak dini imani yok 
Dalan arifin derdi dermani yok 
Ki gammaz dalmis da dalmamis da bir 



206 



Riza bab-i ehl-i askm duragi 
Kuran kurmus o vadTde otagi 
Sancak cekip uyandirmis ceragi 
Yalanci cekmis de cekmemis de bir 

Mur§id, hal ile yarana can katar 
Vaiz, yaranlanna cennet satar 
Zmdik der ehl-i hali nara atar 
Ehl-i hal yanmis da yanmamis da bir 

Abdal Ziya soyler boyle bir sozu 
Zannetmeyin taetmektedir sizi 
Asktan serha serha olmustur ozu 
Ki soylemis de soylememis de bir 



Meydan gordiik, Haci Bektas kuluyuz 
Bin'e hizmet, bir'e ikrar vermisiz 
Esrar-i hakikat ile doluyuz 
Muhammed'le Ali'yi, Hak bilmisiz 

Meydan gormeyene yoktur soziimiiz 
Hakikati gozetir can gbziimiiz 
Canda canan, dinde Tman oziimiiz 
Hak huzura serden gecip girmisiz 

Bu yola girmesin yoksa giiveni 
Girdabta kahr kinhr diimeni 
Siiremez ne can ne canan demini 
Dalalette kalani cok gormiisiiz 

Canan pendidir niet ii nammiz 
Yoluna feda kilmisiz canimiz 
Sorarsan egerahd-ii peymanimiz 
Nahn ii kasemna'da "belT" demisiz 

Sadiklar aynlmaz miirsid izinden 
Abdal Ziya donmez ikrar soziinden 
Hak cemalin gordiik canan yiiziinden 
La-mekan'dan fi-mekan'a gelmisiz 



208 



Meydan-i erenler, dTvan-i Ali 
Giren bilir, girmeyenler ne bilsin 
Mansur ves ene-l-Hak sirnna cani 
Veren bilir, vermeyenler ne bilsin 

Dost cemalin gorenler bulur vefa 
Gormeyen amadir cok ceker cefa 
Hakikatin nur bahcesinde safa 
Suren bilir, siirmeyenler ne bilsin 

ikilikte kalan bulamaz yan 
Bir etmektir hiiner yar u agyari 
Bu esrar Muhammed Ali esran 
Eren bilir, ermeyenler ne bilsin 

Ey sofu! Ehl-i harabat halini 
Sorma bilmezsin anin melalini 
Mest-i mudam olmus yar cemalini 
Goren bilir, gormeyenler ne bilsin 

Abdal Ziya neyler gayn bir dostu 
§ah-i Merdan Ali'den aldi desti 
Hazret-i Hiinkar esiginde postu 
Seren bilir, sermeyenler ne bilsin 



Mi'racimda o gece 
Haki Baba'yi gorunce 
Akhm dagildi bilmem 
Ne hal aldim o gece 

Nur dergahina vardim 
Hos nazarlarin aldim 
Bahr-i ummana daldim 
Ki gark oldum o gece 

01 Muhammed nurunu 
Murtezain sirnni 
Kemalatin kunhunu 
Aynen gordiim o gece 

Gordum Hakk'm oziinii 
Nur burumus yuzunu 
0 serverin sozunu 
Cehren duydum o gece 

Dort kez dogdum anadan 
Rabbim sakla hatadan 
Halef Haki Baba'dan 
Devren oldum o gece 



210 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Verildi bes emanet 
Sanmayin bir keramet 
Bunlar sirr-i hilafet 
Refah buldum o gece 

Abdal Ziya der, yandim 
Nar-i aska boyandim 
Gorup cemalin kandim 
Zevkle doldum o gece 



211 



m 



m 



Misli yok cemalinin hayraniyim 
Ulu Mevlam husranda koyma beni 
Hasretinle bir deli dTvaneyim 
KadTr Mevlam husranda koyma beni 

Muhammed cumle Nebiler serveri 
§ah Aliyyel-Murteza'dir rehberi 
Kim sevmez bunlar gibi bir dilberi 
Ulu Mevlam husranda koyma beni 

Hasan-Huseyn du-cihan sunbulleri 
Fatimatuz-Zehra'dir anneleri 
Zeynel-aba'dir huccet delilleri 
KadTr Mevlam husranda koyma beni 

Muhammed Bakir gozlerimin feri 
Mezheb-i pak Caferi'yem Caferi 
inkiyad edenler buldu zaferi 
Ulu Mevlam husranda koyma beni 

Musa Kazim yirmi batin pederim 
§ah Ali Riza'yi candan severim 
Nesli pak'im, alnim acik gezerim 
KadTr Mevlam husranda koyma beni 



TakT imamlarin sen gonca g u I u 
imam NakT ol sen gulun bulbulu 
Na-cTz gonlum sevgileriyle dolu 
Ulu Mevlam husranda koyma beni 

Hasanul-AskerT'ye asker oldum 
imam-i MehdT'den hidayet buldum 
Vanp hakikat deryasma daldim 
KadTr Mevlam husranda koyma beni 

Pirime ettim arz-i ubudiyyet 
Cemalidir mir'at-i uluhiyyet 
Leyi u nehar niyazim yare vuslet 
Ulu Mevlam husranda koyma beni 

Seyyid BasrT'ye candan ettim hizmet 
Sayesiyle nesline oldum nisbet 
Abdal Ziya'ya sen eyle muriiwet 
KadTr Mevlam husranda koyma beni 



Muhammed felekler gunesi, bil mahi Ali'dir 
Esrar-i Muhammed Mustafa agahi Ali'dir 

ikrannda mutlak ol esrar-i hakikata er 
Nadana uyma gel, Hakk'a giden rah-i Ali'dir 

Dilersen gonlune erise nur-i hidayet 

A^ gozun hak ile yeksan ol dergah-i Ali'dir 

Kimse mahrem degil Huda-yi Lem-yezel sirrma 
Nebiler, velTler rehberi ol §ah-i Ali'dir 

§Tr-i Yezdan, Merd-i Meydan, Sahib-i mulk-i Huda 
Hem vallahi Abdal Ziya hem billahi Ali'dir 



214 



Muhammed Hakk'in HabTbi 
Ali'dir dinin tabTbi 
Hem Zulfekar'in sahibi 
Ali'dir, Ali'dir, Ali 

Erenlerin sahi Ali 
Velilerin padisahi 
PTr Haci Bektas'in rahi 
Ali'dir, Ali'dir, Ali 

Umma gayriden hidayet 
Rah-i Ali'den selamet 
Acize eden merhamet 
Ali'dir, Ali'dir, Ali 

Siirenler rah-i erkani 
Bulmuslar derde dermani 
iki cihanin sultani 
Ali'dir, Ali'dir, Ali 

Varahm gercek bezmine 
Girelim vahdet demine 
Yar olan derd-i mendine 
Ali'dir, Ali'dir, Ali 



Dost pazaridir darimiz 
Hayf yok yuzseler derimiz 
Bizim yar u yaverimiz 
Ali'dir, Ali'dir, Ali 

Lem-yezelTdir ahdTmiz 
Feda etmisiz canimiz 
Abdal Ziya melcaimiz 
Ali'dir. Ali'dir. Ali 



216 



Muhammed'dir dTn-i Yezdan ve sahib-ul-Kur'an 
Ali, hatemel-Kur'an, sirr-i surur-i Yezdan 
Hasan, §ah-i sehid-i mesmum, Rahimur-Rahman 
Huseyin, sehid-i Kerbela, Malikul-mennan 

Zeynel-aba Muhammed Bakir Hallakul-alTm 
Cafer-i Sadik, Musa Kazim, Vasiul-halTm 
Ali Riza, Muhammed Taki, Gafurur-rahim 
Ali Naki, Hasan AskerT, AzTzul-kerTm 

Muhammed Mehdi, §ah-i zaman, Gaffaruz-zunub 
Pirim Haci Bektas VelT, Allamel-guyub 
imam nesli miirsidim BasrT, Settarul-uyub 
Muhammed Ali Abdal Ziya Mahbubul-kulub 



Munaf ik, miikezzib golgesinde yatar 
Sermayesi yalan, bire bin katar 
Seni bana beni de sana satar 
Alma mazlum ahini akil isen 

Munkir, munafikla ne isin senin 
Uyup da yikarsin gbnlun kimsenin 
Lekesizken lekelenir pak tenin 
Alma mazlum ahmi akil isen 

Haris miinkire gonlunu kaptirma 
Cevahir pazarda saman sattirma 
Gel tath asma zehir kattirma 
Alma mazlum ahmi akil isen 

M ufsid ile gammazdan alma sebak 
Kendi oziine kendin kurmatuzak 
Bu sozlerin vallahi cumlesi hak 
Alma mazlum ahini akil isen 

Munafik kiydi "Ehl-i Beyt" canina 
Acir mi Abdal Ziyam haline 
Gel sokulma fasidler meydanina 
Alma mazlum ahini akil isen 



218 



Mursidim rengine askla boyandim 
Boyanmayan giremez bu meclise 
Safasin surdum cefaya katlandim 
Katlanmayan giremez bu meclise 

Dar-i pTrde birdir ikrar u andim 
Hak cemalin gordum nuruna yandim 
Sundu bir cam-i ask, ictim uyandim 
Uyanmayan giremez bu meclise 

Mursidden bir cura icen hallenir 
icine od duser bagri daglanir 
Yedi iklim dort koseyi dolanir 
Dolanmayan giremez bu meclise 

Dolanip da bir el-etek tutmayan 
"BelT" dememis kasemnada beyan 
Bir er'e var ki yusun seni, paklan 
Paklanmayan giremez bu meclise 

Gociip yikarlar, acep pak oldun mu 
Kilman namazi kendin kildin mi 
Olmezden ewel olup yikandin mi 
Yikanmayan giremez bu meclise 



Yikanan er canda canani bulmus 
"En-nezafetu min-el-Tman" demis 
Hakikat mezhebi bulmus inanmis 
inanmayan giremez bu meclise 

Abdal Ziya sual dTn u Tmandan 
DTn Muhammed, Tman Ali soyundan 
Tmanla mezheb-i Cafere baglan 
Baglanmayan giremez bu meclise 



220 



Miirsidim yiiziinden sacihrdi rahmet-i Rahman 
Vech-i pakTnde okunurdu hem ayat-i Kur'an 

Nutkuyla ihya ederdi miirdeleri bir demde 
Bir nazar kilsa talibe ol gasy ederdi heman 

Feyz-i irfaniyle lediin ilminde ol Hizr idi 
Hak anda zahir idi Hakk'a olmustu ol zeban 

Her ne miiskiiliin varsa zahir batinda halleder 
Esrar-i vahdete kessaf idi her an her zaman 

Alem-i gayb ii sehadet hep ana ayan idi 
Cism idi alem ana, aleme ol ruh-i revan 

Ana enfiis-ii afak denilen bir idi nisbet 

Oziin vahdet-i Hakk'tan ayirmazdi bir dem bir an 

Talibin hulkini tehzip edip kilardi safT 
Yok idi ana berzah, ayan idi ciimle nihan 

Her sohbetinde ussaka bade-i vahdet sunar 
Mest edip ussaki birakmazdi gonullerde giiman 

"Men aref ' dersin Abdal Ziya okudu BasrT'den 
Nefsini bilen Allah'i bildi oldu saduman 

221 



Nale-i dil-sadimi pensan eden sensin sen 
Rahmeyleyip dil-besteni sadan eden sensin Sen 

Goster cemalin, sad u handan et bu dil-dadeni 
Vuslat yollarini asan, ihsan eden sensin sen 

Visal-i hasretin dil-hun etti bu bT-careni 

"Elest Bezmi"nde vuslati peyman eden sensin sen 

Cennetin ver dileyene, bize cemalin yeter 
Hubb-u cemali sevmege ferman eden sensin sen 

Firkat u hicrinle Mecnun'a dondu Abdal Ziya 
Yar Vech-inin hayranidir, hayran eden sensin sen 



222 



Nar-i askin ile mest ii mahmur olmusuz 
La-kayd gezeriz bu diinya bostur bilmisiz 

Zahid beyhude yere bizi taeyleme 
Harabatiz amma, rah-i Hakk'i bulmusuz 

Sen ki taile gonliimuz harab eyledin 
Hakk'in lutf u ihsaniyla mamur kilmisiz 

Harabat ehl-ine ala edna bir diiriir 
Unvan ne gerek, olmezden evvel olmiisiiz 

§ek, siiphe gerekmez Hakk'tan ayn degiliz 
Miilk-i fenaya miilk-i bekadan gelmisiz 

§ imden geru bize miimtaz olan yar gerek 
Qun zevrakimiz ask deryasma salmisiz 

Varhgimiz yagmalandi kaldik bi-nisan 
Hamdulillah Abdal Ziya mesrur olmusuz 



Nar-i a§kin yakti yandirdi beni 
Mest olmu§um yanar aglar gezerim 
Felek eleginden eledi beni 
Toz etti zerremi daglar gezerim 

PTrimin e§igi bana Beyt-ullah 
Hatam coktur tovbe Allah eyvallah 
Sen Rahimsin, gamsin ben fukara 
Himmetinle co§ar caglar gezerim 

Kimin bay eyledin kimini geda 
Alemlerin yaramsm ey Hiida 
Seni seven senden olur mu cuda 
Baginda baglann baglar gezerim 

Abdal Ziya seyreder a§k turunda 
Hakk tecelli eyler kendi nurunda 
Takat mi kahr Ya-Rab huzurunda 
A^kmla metanet saglar gezerim 



224 



Nar-i askinla gafletten 
Uyana geldim Ya-HabTb 
Cemalinin meftunuyum 
Seyrana geldim Ya-HabTb 

Hak Muhammed Mustafa'sm 
Pence-i al-i abasin 
Kavli muhtar Mucteba'sm 
ihsana geldim Ya-HabTb 

Kerem-i Rabb-i celTlsin 
Hak ile zikr-i cemilsin 
Mazhar-i cami Halil'sin 
Kurbana geldim Ya-HabTb 

Ayine-i zu-l-celalsin 
Nur-i Hakk'la piir-kemalsin 
Mursid-i zat-i cemalsin 
Dermana geldim Ya-HabTb 

Alemlerin sen kanisin 
iki cihan sultanisin 
Abdal Ziya'canism 
Amana geldim Ya-HabTb 



NazenTn demisler Hunkar yoluna 
Var naz u niyazla yar meydanidir 
Aldanma dunya varma yokuna 
Nazenin meydani, var meydanidir 

Varhktan soyun, olmayasin na-Hak 
Ger^ekler halini giyinmeye bak 
Calmasin sol gbnlunu derd-i firak 
Var meydani ^unku zer meydanidir 

Var deminde dem u devran surulur 
Bulanik sular durulup suzulur 
Nefsinden hazer et, zarar gorulur 
Zer meydani bil ki ar meydanidir 

Ar u namus sisesin ^aldik tasa 
Hayadan aynlmis degiliz hasa 
Hakk'in lutfunu eyleriz temasa 
Ar meydani ^unku er meydanidir 

Er olan ger^ekte hiyanet olmaz 
Ele, dile, bele ihanet olmaz 
Sidk-i sadakatte denaet olmaz 
Er meydam bilki dar meydanidir 



226 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Darda okunan ferman kiyar cana 
Kiyamazsan cana girme meydana 
Uryan olan katihr bu kervana 
Dar meydani cunku ser meydanidir 

Serden gecenler dusmemis gumana 
Candan baghlar Hazret-i Subhan'a 
Abdal Ziya can kurban boyle cana 
Ser meydani bilki nar meydanidir 



227 



m 



m 



Ne ceng eylersin dost ile ey asik 
Yarm kim hakh, haksiz, meydan bulur 
Kendi nefsinle cenk et olma fasik 
Yann kim hakh haksiz, meydan bulur 

Hakh sanir kendini dTvaneler 
Yalan yanhs soyler hem daha neler 
Cahil sbzune bakmaz rindaneler 
Yann kim hakh haksiz, meydan bulur 

DervTs varhga varmis, kufre kesis 
Mertsen kimseyi edna gormemek is 
Sen ki nasTb aldin takvaya cahs 
Yann kim hakh haksiz, meydan bulur 

Varhk ile Hak katma varilmaz 
Olum vardir, yokluk gibi var olmaz 
Kimsenin an kimseden sorulmaz 
Yann kim hakh haksiz, meydan bulur 

Abdal Ziya himmet diler VelT'den 
Ahd u peyman etmis "Kalu BelT'den 
Kem soze bakmaz aynlmaz Ali'den 
Yann kim hakh haksiz, meydan bulur 



228 



Ne Mecnun bilirim ve ne de Leyla 
Cemalin gorunce uctu bu goniil 
Ne mey ile sarhos ve ne de ayik 
01 sarab-i aski icti bu gbniil 

Allah aski ile coskun gezerim 
Vahdet deryasina dahp yiizerim 
"Men aref ' dersini okur sezerim 
Kesrette vahdeti secti bu goniil 

ihlas-i serife tarihtir sbzum 
Melamet rahina dondurdum yuzum 
Varhktan soyunup saf oldu bziim 
Kibr ii kin dagini asti bu gbniil 

§eriat, tarikat babm dolandim 
Ciin geldi ayildim, gahi bunaldim 
Marifet meyinden icince kandim 
Aski hakikatle tasti bu gbniil 

Men ne divaneyim ve ne de deli 
Heman durmaz akar gbziimiin seli 
Ne cennet dilerim ve ne de huri 
insanhk cagma diistii bu gbniil 



Hakim, miiftii, kadi verir fetvasin 
Hakk'a Hakk-el-yakTn olani asin 
Abdal Ziya tutar imamlar yasm 
Gece giin kan aglar costu bu goniil 



Ne olur bilmem halimiz 
Nefse esirse gonlumuz 
Sem olur tath asimiz 
Nefse esirse gonlumuz 

Nefs diyarm ge^emeyiz 
Yar deminden i^emeyiz 
Hakk'i halk'tan se^emeyiz 
Nefse esirse gonlumuz 

Nefsin sevene dunya hos 
isyan eyler olur sarhos 
Dosta vardikda eller bos 
Nefse esirse gonlumuz 

Nefsi ez, hayayi takin 
M ufsid le gammazdan sakin 
Cehennem ahrsin satin 
Nefse esirse gonlumuz 

Nefs ettigin goremeyiz 
Dilegini kesemeyiz 
Hakk'a vuslat edemeyiz 
Nefse esirse gonlumuz 



Nefse kaptirma yulan 
Alayistir bil yollan 
Zulmette koyar kullan 
Nefse esirse gonlumuz 

Nefs elinden feragat et 
Abdal Ziya Hakk'i gozet 
Nefs, Hakk'la aramizda set 
Nefse esirse gonlumuz 



232 



Nur-i ciimle Enbiyayla gelen sultandir Ali 
incil, Tevrat-i Zebur ki sirr-i Kur'an'dir Ali 

Halil ibrahim nanni gul-gulistan eyleyen 

Hem Musa vii Harun hem Yusuf-u Ken-an'dir Ali 

Binbir isme sahip bir ismi var "semme vechullah" 
Cemal-i Ademde mestur sirr-i nihandir Ali 

Ayan beyan Duldul-u suvar seyf-i Zulfekar 
Nam vermis cihana saf-derT na-gehandir Ali 

Hayber kapusun kopanp etti kendine kalkan 
Mi'rac-i NebT'de gorunen ol Arslandir Ali 

Bunca yillar ifrit dTvT eyledi pranga-i bend 
Ciimle Ruh-ul-emTn'e devri devrandir Ali 

Abdal Ziyam vird-i sam-i seher Nad-i Ali 
Du-cihanda §ir-i Yezdan, §ah-i Merdan'dir Ali 



Nur-i vahiddir Hak Muhammed Ali 
Hakk'a verdigim ikrar neme yetmez 
§eksiz Ali'dir Haci Bektas VelT 
PTr'den gordugum esrar neme yetmez 

Bu yolun adab u erkanin goren 
Hunkar esiginde postunu seren 
Ustadmi can u gonulden seven 
Goniil verdigim Haydar neme yetmez 

Kamil edup seyr u suluk gordurur 
Asiklan masukuna erdirir 
Hak katinda asik-ma'suk bir durur 
Bbyle bir pTri Hunkar neme yetmez 

Gercekler hal ile bulmus kemali 
Celal'e katlanan bulmus cemali 
DestegTrim Ali, neylerim mali 
Basim koyacak evzar neme yetmez 

Bir ere varmadan irsad olunmaz 
Huzur olmadan bu namaz kihnmaz 
Nefsini bilmeden Halik bulunmaz 
Dogruyu ettim izhar, neme yetmez 



234 



Gahi zahir, gahi AlevTyim der 
Uyanmaz gafletten aramaz bir er 
Damen tutup Ali'ye olsun Kanber 
PTr guftari bu guftar, neme yetmez 

Abdal Ziya neslinden aynlanlar 
iki dm, iki mezheb tasiyanlar 
YezTd'den dem bir esnadir bunlar 
Hak kulu demem, kuffar neme yetmez 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Nur-i ayn-i kibriyadir Hiinkar PTr Haci Bektas 
Enver-i bedr-i biilenddir Hiinkar PTr Haci Bektas 

Zat-i pakinde gorundu sirr-i velayet ayan 
Mazhar-i sirr-i Huda'dir Hiinkar PTr Haci Bektas 

Lokman Perren'de terketti dersi, gorunce nur'u 
Nazar-i vech-i lika'dir Hunkar PTr Haci Bektas 

Nubuwet ile velayet dersidir aldigi ders 

Hak yolunda hem pTsvadir Hunkar PTr Haci Bektas 

Nurundan izhar olmustur bunca evliyaullah 
Nur-i cumle evliya'dir Hunkar PTr Haci Bektas 

§anma Hakk'tan besaret yurudu cansiz duvar 

Hem beyan-i cihan-numadir Hunkar PTr Haci Bektas 

Hak yolundan cuda kaldi sanina kanmayanlar 
Allah ile asinadir Hiinkar PTr Haci Bektas 

Gercek neyler gayn sevdayi goniilde mihrimiz 
Menba'-i mihr-i vefadir Hiinkar PTr Haci Bektas 



236 



m — m 



Hakikat ask ile yalvar asik, dile dilegin 

Derd-i mendlere devadir Hiinkar PTr Haci Bektas 

Abdal Ziya kulun methin okur her sam u seher 
Du-cihanda reh-numadir Hunkar PTr Haci Bektas 



Omriim cevrinle buldu son, bilmem ki nedir meramin 
Bir parca olsun ver ara, yeter artik ser-encamin 

Gel ey yar-i vefadanin, soyle nedir bu esrann 
Vuslatsa elimde degil, bu mudur bana ibramin 

Dunyaya meylim olmadi, disilik erlik kalmadi 
Boyle ahd u peymanimiz, huzurda olsun ahkamin 

Kamil tasavvur eder mi kendinden gayn bir hakir 
Nerde kaldi su-i zanla fas etsin senin bed-namin 

Hidayet erissin Hakk'tan, kurtul bu vehm-i meraktan 
incinmesin kimse senden, nura gark olsun aksamin 

§uphe dolu yar gbzlerin, cok acikh kem sozlerin 
Bir gun doversin dizlerin, gelir gecer bu eyyamin 

Yeter bu cevr-i fesadin, anlamamistim evsafin 
Devlet bana bu irsadm, sTm u zer oldu kelamm 

Abdal Ziya bir gedadir, taederlerse sezadir 

Rah-i melamet devadir, dun aksam aldim peyamin 



238 



Oniime bir hisar cikti 
Turlij meyve var icinde 
Ahs-veris yapsam dedim 
Alan satan bir icinde 

Alan satani bir gordum 
Bez dokudum siizgec ordum 
Bulanik suyumu diirdum 
G u I le r acti sar icinde 

Acan guller gul-i raa 
Harmda var turlu mana 
Ma-sivayi at bir yana 
Hisar kalsin nur icinde 

Nura gark olunca hisar 
Nefse uyma, eyle hazer 
Miirsidinden al hos nazar 
Bunca esrar nar icinde 

Nar-i aska yanmak gerek 
Rehberini bulmak gerek 
Esrar-i yar olmak gerek 
Esrar var esrar icinde 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Abdal Ziya zaman soyler 
Bu famde mekan neyler 
Bu bir seyran, gelen gider 
Seyran var seyran ignde 



240 



m m 



Oyle bir yar sev ey sTma-yi melek 
Ad ij sanina desinler masallah 
Yad etsin arsda melek, suda semek 
"Ahsen-ul-halikTn tebarek-Allah" 

Hak katinda okundu ism-i Haydar 
Andan gaynya gelmedi Zulfekar 
Cihanda bulunmaz bundan guzel yar 
Ey melek sev ani hasbet-en-lillah 

Abdal Ziya der sozun bir hakayik 
Her ne soyler isen evsafa layik 
Oyle bir yar bulup olmayan sadik 
YezTd'den esed'dir neuzu-billah 



241 



Rah-i necatin burhan-i muhabbet 
ilm-i hakikat umman-i muhabbet 

Siler gonul aleminin pasim . 
Koymaz bir leke devran-i muhabbet 

Hak yoluna sevk eder asiklan 
Varsa gonulde sukran-i muhabbet 

Kararmis kalbi bile nurlandirir 
Gonulde dogan taban-i muhabbet 

Bu fani cihanm gam gussasmdan 
Kurtarir seni seyran-i muhabbet 

Harf-i "la" ile yok olur kainat 
"illa" isbat-i pTran-i muhabbet 

Koymaz sende senlik Abdal Ziya 
Hiinkar PTr Bahm Sultan-i muhabbet 



Rical-i gaybe hem-dem ol 
Gayn bir hem-dem isteme 
Himmetin ahp Edhem ol 
Gayn bir himmet isteme 

Rah-i gaybe muttali ol 
Gayn bir hem-rah isteme 
Rical-i feyz-le Adem ol 
Gayn bir feyiz isteme 

Ver vann gayb-i ricale 
Gayn bir varhk isteme 
"VelatubzTru tebzTra"dan 
Gayn bir ayet isteme 

Abdal Ziya hayru-nas ol 
Gayn bir hayir isteme 
Goniil tahtina sultan ol 
Gayn bir sultanhk isteme 



Sakahiim esrarina gel arif ol 
Nefse uyup ayrilma adaletten 
"Rabbehum saraben tahura"yi bil 
SakT isen dur-olma sahavetten 

Alemde mursid-i kamil yok deme 
ilmini terket secde kil Ademe 
Cunku seytan erismemis bu deme 
Ebed mahrum kalmis o saadetten 

Corunen her zerre "semme vechullah" 
Uyar kalp gbzunu, olasin agah 
Zat-i Hak, ehl-i hal gbnlunde her gah 
Na-ehil kurtulamaz sekavetten 

Hunkar esiginden gider Hakk'a yol. 
Ehl-i hal isen orada kaim ol 
Bag-i vahdette yoktur sag ile sol 
Ac can gozunu, kurtul dalaletten 

Abdal Ziya, Hakk'la Hak olmayanlar 
Gonul evi ask ile dolmayanlar 
Oz caninda canani bulmayanlar 
Feyz alamazlar §ah-i Velayet'ten 



Sana gonul verdim Ali 
Sen gonlumun yaranisin 
Halim bilirsin ey velTm 
Sen derdimin dermanisin 

Candan sevdim §ahim seni 
Firakinla yaktin beni 
Sensiz neylerim bu teni 
Sen bu tenin esmanisin 

Ask bir takdTr-i ilahi 
Asikm nedir giinahi 
Bildir ey sahlann sahi 
Sen bu yolun burhanisin 

Burhanim Haydar-i Kerrar 
Nar-i Nemrud bana gul-zar 
Her nereye kilsam nazar 
Sen alemlerin kanisin 

§ahim sensin nazargahim 
Senden gayri yok penahim 
DTn u iman, secde-gahim 
Sen bu dinin sultanisin 



Cumhur ile Nukte'dansin 
Serdar-i Lem'-i cihansin 
Emre seza Nigar'insin 
Sen Semanin envansin 

Abdal Ziya hayran sana 
Liitfet sahim bu gedana 
Nur cemalin goster ana 
Sen cihanin Lokman'isin 



246 



Sanma asik, soylenen sozleri arifan soyler 
Veya edeb-erkan Hak kelami edTb-an soyler 

Kendin gizleyip bildirmek cun yaratti alemT 

Ne var bunca lisan o cumleden tercuman soyler 

Seni senden ahp sanateslim ettim dediler 

Her yiizden gorunen Hakk'in kendidir, pinhan soyl 

Nereden gelip nereye gittigini bilmeyen 
Hakk'in varhgmi anladim der de, yalan soyler 

Nefsine uyup her kim ki kendine verdi varhk 
Kendi yoklugun bilmez, zaman icre zaman soyler 

Kainat bir golge-i hayal, bakT kalan Hakk'tir 
Nutuk Hayy'dir sureti derununda olan soyler 

Ezelden vahdet sarabm icenler Abdal Ziya 
Erdi maksuda onlar, derd icinde derman soyler 



Sebak aldim mursid-i dana-yi ilmullahdan 
Okuttu ledun ilmin feyz aldim nurullahdan 

Kur'an icre mahfi sirr-i furkani bilmeyen 
Mahrumdur ilelebed vech-i Resulullah'dan 

Ref etmeyen hicabin, goremez Hak cemalin 
Gafildir nur alamaz vech-i keremullahdan 

Yuzun gorsun gormek dileyen Hak didarim 
Corenler mest-i mudam oldu cemalullahdan 

Vech-inde goremeyen zat-i nur-i Subhan'i 
Ana sirr-i Hak zahir olmaz kudretullahdan 

Meydan gormemis ki gorsiin yar-i bT-hemtayi 
Cesm-i Hayy olmayan fer alamaz askullahdan 

Abdal Ziya himmet aldi arif-i billahdan 
Dost vech-ini temasa eder sebilullahdan 



248 



Seher vakti kabul olur niyazlar 
Asik isen uyan safaktan evvel 
Hakk'in dTvanindan kevser sunarlar 
Arif isen uyan safaktan evvel 

Kaddimiz yay olup iki bukulsun 
Cesm-i burhanimiz yere dokulsun 
Allah'in cemali goze gorunsun 
Diler isen uyan safaktan evvel 

Naz u niyazdadir erenler, pTrler 
Hem can-i gonulden gulbang cekerler 
Kirklar meydaninda engur ezerler 
Sadik isen uyan safaktan ewel 

Bu Abdal Ziya'yi soyleten Hakk'tir 
Aliin yoluna girenler coktur 
Gerceklerin yolda noksani yoktur 
Gercek isen uyan safaktan ewel 



Sen cumlenin cananisin 
Dertlilerin dermanism 
Sultanlarm sultanism 

El meded Mededu'l-meded 
Ya ganT Allah'im meded 

§ensin yoklukta vanmiz 
Yok gayri bir melcaimiz 
DestegTr u penahimiz 

El meded Mededii'l-meded 
Ya gam Allah'im meded 

Bu dunyaya kadem bastik 
§u faniyi baki sandik 
Ki bahr-i isyana daldik 

El meded Mededii'l-meded 
Ya gam Allah'im meded 

Cirye-i dil-zar olahm 
RencTde dil olmayahm 
isyan icre kalmayahm 



250 



El meded Mededii'l-meded 
Ya ganT Allah'im meded 

Gonul, mir'at SubhanT'dir 
Abdal Ziya Hak ganTdir 
Yalvar ^un kerem-kanidir 

El meded Mededu'l-meded 
Ya gam Allah'im meded 



Senin askinla bu sevdaya daldim 
Hiinkar Haci Bektas er Ali'sin sen 
Gunahkar kulum, himmetine kaldim 
Kerem eyle §ahim er velTsin sen 

§ensin ol nokta-i ba-i Bismillah 
Esrar-i ilm-i ledunsun eyvallah 
imanim kavidir sensin sirrullah 
Bu aciz na-cTzin er dilisin sen 

Askinla bir cok ere ettim hizmet 
Gosterme bu gedana bir musTbet 
Muruwet et kurtar, sende keramet 
Oniki imamin er gulusun sen 

Aliyyel-Murteza dedendir senin 
Yesil hatem olan elindir senin 
Abdal Ziya kemter kulundur senin 
§efaatin diler, er ulusun sen 



252 



Sensin can icre cananim 
Gayn karanm yok benim 
iki cihanda penahim 
Sensiz nazanm yok benim 

Senden seni goriir goziim 
§enindir dildeki soziim 
Ayn degil senden oziim 
Baska dildarim yok benim 

Goriir isem, gozumdesin 
Soyler isem, dilimdesin 
Sever isem, gonliimdesin 
Ayn nigarim yok benim 

Olmezden ewel olmiisiim 
Oliince seni bulmusum 
Varmla hem hal olmusum 
Artik bir vanm yok benim 

Ben ne Veh'yim ne NebT 
Yoklugumla buldum seni 
Bu demden ayirma beni 
Diger bir yarim yok benim 



Abdal Ziya meftun sana 
Cemalini goster bana 
Mest olayim kana kana 
Gayn guftarim yok benim 



254 



Ser veririz sir vermeyiz 
Soyumuz Ali'den gelir 
ikrar vermisiz donmeyiz 
Yolumuz Hunkar'dan gelir 

El ile dili sagladik 
Tig-bendi bele bagladik 
Coskun su gibi cagladik 
Sahmiz deryadan gelir 

Goncayiz yoktur harimiz 
Erlik biitiin asanmiz 
Muammadir esranmiz 
Erimiz meydandan gelir 

Ask'la girdik bu meydana 
Ser feda ulu canana 
Baghyiz Bahm Sultan'a 
Bahmiz uludan gelir 

Bade-i gulgun suzeriz 
Merdi na-merdi seceriz 
Gercekcesine gezeriz 
Bademiz Bahm'dan gelir 



Yolumuz vahdet yoludur 
Dolumuz gevher doludur 
i^enler Ali kuludur 
Dolumuz kevserden gelir 

Abdal Ziya riya bilmez 
Merd olanlar ebed olmez 
Na-merd olan ebed gulmez 
Merdimiz dTvandan gelir 



Serden gecip boyun egdim rizaya 
ikrarim sahlar sahi Murteza'ya 
Ta ezel baghyim Al-i aba'ya 

Sertac-i cihan §ah Huseyn'e geldim 
Pirlerin sultani Hunkar'a geldim 

Seni seven erenlerdir, erenler 
^oktur yolunda can feda edenler 
Hakk'tan cudadir seni sevmeyenler 

Sertac-i cihan §ah Huseyn'e geldim 
Pirlerin sultani Hunkar'a geldim 

§ah-i Merdan sohbetine doyulmaz 
Bahr-i azimdir emvaci sayilmaz 
Bir cur'a nus eden ebed ayilmaz 

Sertac-i cihan §ah Huseyn'e geldim 
Pirlerin sultani Hunkar'a geldim 

Himmet eyle Abdal Ziya kuluna 
Dahil et gercek erenler yoluna 
Bu kemterin hizmetinde buluna 

Sertac-i cihan §ah Huseyn'e geldim 
Pirlerin sultani Hunkar'a geldim 



Sevdigim Ali gonlumun mihmani 
Rahinda kurulur Hakk'in dTvani 
Vech-inde okunur "Seb'iil- mesanT" 
Guzeller guzeli ulu sultanim 

Mahbub-i Huda, afet-i devransm 
On sekiz bin aleme gevher-kansm 
Asik sadiklar derdine dermansin 
Cuzeller guzeli ulu sultanim 

Asik-i didanm sendendir meded 
Bende-i Hunkanm sendendir meded 
Askinla bTmarim sendendir meded 
Cuzeller guzeli ulu sultamm 

Hallak-i lem-yezeldendir hidayet 
Muhammed Mustafa sahib-risalet 
Ali'dir server-i sirr-i velayet 
Cuzeller guzeli ulu sultanim 

Vech-i ba kemalin "semme vechullah" 
Sena'ya layiktir husnun bT-riya 
Corunen Ali'dir ey Abdal Ziya 
Cuzeller guzeli ulu sultanim 



258 



Sofu bag-i cinan ister ucb u riyadan gecmez 
Hakikati bilir amma km u garazdan gecmez 

Gonul evin ibadetle mucella eyledim der 
Aldatir kendin kibr u hased ma-sivadan gecmez 

El-hasud ve la-yesud olan bir zat deha olsa 
DTvane derdi-nak olmus bu bT-vefadan gecmez 

Zahid zuhd u taatla sanir varacak visale 
Nafile Omrii gecer na-bedTd hulyadan gecmez 

Gel aldanma bu dunyanin derya-yi nevaline 
Aldanan husranda kahr da bu sevdadan gecmez 

Hasret-i dTdar husranda degil, mest olmus gezer 
Ki asik-i seyda candan gecer, canandan gecmez 

Hukm-i kader ne ise o islenir Abdal Ziya 
Her fert hilkatin icra eder, maceradan gecmez 



Sohbet et merdan ile, Hakk'a vuslat ister isen 
Kuyudati sil siipiir, zat'a ermek ister isen 

Varhgmi koy, yoklugu zevk et derun-i askla 
Ledun ilmin ta'ITm et eger mTrac ister isen 

Sen seni bildin ise seni terket, terki de terk 
Can-i canana erdir dTdar-i Hak ister isen 

Yandir bu cismi Abdal Ziya kalmasin bir eser 
Alem-i vahdette Subhan'la birlik ister isen 



260 



Sohbet-i pTre asina olanlar 
Saz ve soz keyfiyyetin bilmek gerek 
Erkan-i pTre vakif olmayanlar 
Bir murside ikrarin vermek gerek 

Gercek ikrarmda yoktur kTI u kal 
Dunyanin varhgma olma meyyal 
Ey asik maksutsa dTdare visal 
Bu alemde Hak yuzun gormek gerek 

Nazenin ikrari cumleye faik 
Her sozunde-sazmda var hakayik 
Esrar-i Huda bu mesrebe layik 
Yalniz, olmezden evvel olmek gerek 

Her kim icse yar elinden kevseri 
Kalmaz o insanda zulmet eseri 
Bu faniden kesmek icin seferi 
Bu fenaya goniil vermemek gerek 

Dinde imanim sahim Muhammed NebT 
Canda canan sahim Ali'dir Ali 
Tende can sahim Haci Bektas VelT 
Can-i canana feda etmek gerek 

261 



Canan yolu ehl-i irfan yoludur 
Abdal Ziya kapisinin kuludur 
Ehl-i hal hakikatin semboludur 
Hakikat-i hale biirunmek gerek 



Surette giiruh-i bT-vefaya menfur olmusuz 
STrette naks-i ebrar ile maksudu bulmusuz 

Na-dan olan hakikat sirrma vakif olamaz 
Mir'at-i dilde "aref ' sirrm biz gorup bilmisiz 

Akh perisan ne bilsin arifan esranni 

Suret-i Hayy'dir amma, olmezden evvel olmusuz 

Riya-kar her ne kadar levm etse bizi gam degil 
Dil-sad zevrakimizi bahr-i ummana salmisiz 

Feragat etmisiz biz bu faniden tecnd olup 
Hem emval-i ayali dilden supurup silmisiz 

Feyyaz-i mutlak ile gonliimiiz eyledik tezyin 
Hamd u senalar Hakk'in lutf-u ihsanin almisiz 

Abdal Ziya bizdedir miftah-i gencTne-i ask 
Canan askina can-i canana feda kilmisiz 



263 



Talib-i dTdar isen git bir er'e 
Gunlerin gecirme beyhude yere 
Sende kans bu firdevs-i envere 
Bu ask kitabindan oku bir varak 

Askin yoktur gunu, vakti, zamani 
Feda eden cam, bulur canani 
Ki mekteb-i irfan olur mekam 
ilm-i batindan ahr durr-i sebak 

Kendi oziine kendin reh-numa ol 
Halik ile mahluk'a asina ol 
Hiisn-i cemal-i yare ayine ol 
Asil olan Hak, cihan ana mihrak 

Bos yeredir cektigin derd-i firak 
Ozunde izhardir ol dTdar-i Hak 
Ac gozun bir kesret-i cihana bak 
Alem icre var mi acep bir na-Hak 

Ya-Rab sen eyleme bizi derdi-nak 
Goster cemalin olahm ferah-nak 
Abdal Ziya olmustur Hak ile Hak 
EzelTdir ettigi ahd u mTsak 



264 



TarTk-i Nazenin'e girip ikrar verenler 
Hic §uphesiz ki mecmu'u sTvasindan gecer 
Hakk'm gizli hazinesin asikar gorenler 
Kemal bulup kesb-i sohret sevdasmdan gecer 

MahfT dilde zar eyleyen zumre-i sadiklar 
Vanndan gecip yuzdurmus postu uyaniklar 
Kesb-i kudretle sirr-i Hakk'a eren asiklar 
Mansur gibi askm dar u sehpasmdan gecer 

Mursid-i dana katmda ne mulk ne mal ister 
Huda-yi Lem-yezel kalb-i selTm ve hal ister 
Her asik-i billah olan, zat'i cemal ister 
DTdara mustak behistin, safasindan gecer 

Ey molla, fakire kem nazar kilma eyvallah 
Hos gor, seni senden, beni benden sorar Allah 
Abdal Ziya'ya her nazargah "semme vechullah" 
Huri-gilman, hem cennet-i balasindan gecer 



TarTk-i Nazenin'ler bu faniden beridir 
Bende-i Haci Bektas ma-sivadan beridir 

§6hret u saltanattan kim ki gecer bT-rTya 
Melce-i Hakk'i bulur her melceden beridir 

Cemalinde temasa eyler vech-i Subhan'i 
Hem yar ile yar olur, gayn yardan beridir 

Dalar bahr-i ummana, havf-i yok gavvas olmus 
Kan-i cevheri bulmus, belalardan beridir 

Gonlunu iki cihan calamaz merd olanin 
Mal-mulk, cennet-i firdevs, hurilerden beridir 

Yolda sadik olmayan sekk u gumanda daim 
Gercekler Hakk'la kaim, ki giimandan beridir 

Abdal Ziya her kim ki ibrahim Edhem misal 
Taht u tac-i terk etse, hayalattan beridir 



266 



Tevhid-i MahT Adem sezilmez, Ademde dir 
01 server-i nur-i hatem sezilmez, Ademde dir 

Seb'ul-mesanT yazilmis ru-yi hubda gorduler 
Dil-i agah "ism-i a'zam" sezilmez, Ademde dir 

01 secde-gah-i evliya, enver-i hursid-i yar 
Ates-i mah-i Muharrem sezilmez, Ademde dir 

Andadir "Levlake Levlak", Al-i aba andadir 
Himmet-i AIT muazzam sezilmez, Ademde dir 

Tavaf eyle sen Abdal Ziya muinler kabesin 
Mihrab-i Beytu'l-miikerrem sezilmez, Ademde dir 



267 



Vahdetten ayrilmayahm kardaslar 
Erenler bezminde cevlan edelim 
Yolumuzdan sasmayahm sirdaslar 
Hakikat sirrini pinhan edelim 

"Ehl-i Beyt" yoluna olahm ber-dar 
Kavli sadik hic arar mi gayn yar 
Muhammed Ali gibi sahimiz var 
Gbnul aleminde seyran edelim 

Ewel-i alem Resul-u Ekrem'dir 
Anincun goniil Beyt-ul-mukerremdir 
Ki tavaf etmek lutf-u keremdir 
Bu lutf-u devr ile devran edelim 

Al-i NebT'den gelir bu rahimiz 
Durr-i Al-i aba'dir melce'imiz 
Abdal Ziya alT'dir Ali mahimiz 
Ciham bu raha hayran edelim 



268 



Vardim Erenlerin yiice katina 
Bu meydan seyran-i Ali dediler 
Yiiziim siirdiim topragina tasina 
Goziin ac, dTvan-i Ali dediler 

Pervane-ves dar-iil-amana vardim 
Okundu ayatim murada erdim 
Canana dort kapu selamin verdim 
Bu dar'm burhani Ali dediler 

§ehin-sah nokta-i ba-i Bismillah 
Hem zati, sifati bi-hamdi lillah 
Ayan her zerrede "semme vechullah" 
Nokta-i ayani Ali dediler 

Sinemi cak ettin ey vech-i miinTr , 
Vech-i pakin kildi gonliimu esir 
Bu Abdal Ziya'ya sensin deste-gTr 
Gark ol, bu umman-i Ali dediler 



269 



Varhgmdan yaratildim, gayn vanm yok benim 
Bu alemde gayn bir yar u agyarim yok benim 

Askinla mestim neylerim savm u salat kTI u kal 
Vech-in ayat-i Kur'an, gayn esfarim yok benim 

Farig oldum cumleden cani terkettim canana 
Bu fanide senden gayn bir ezkarim yok benim 

Mes'uttur bezm-i visalinle asikm dem-a-dem 
Ki nur-i tecelladan gayri envayok benim 

Bu can ile tende gorunen hep senin vanndir 
Du-cihanda senden gayn bir evzarim yok benim 

Abdal Ziya dost elinden icti sarab-i aski 
Huccete ne hacet gayn kerem-karim yok benim 



270 



Varhktan soyunup abad olahm 
Elimizden bu firsat ka^ar bir gun 
Hakk'la kul arasina girmeyelim 
Hak magfiret kapisin a^ar bir gun 

Mengus edip bu sozu, tak gusuna 
Yum gozun karisma kemin isine 
Yann bilmezsin ne gelir basina 
isyanla kus kafesten u^ar bir gun 

Gordugu ayiplan orten Adem 
Fazilet sahibidir ol dem-a-dem 
Ekilen ekine benzer bu alem 
Kendi ektigin kendi bi^er bir giin 

Vakti eyyam gelir, dokulur yaprak 
iyiyi kotiiyii yer kara toprak 
Bizlere me^huldur Hak ile na-Hak 
Biri nur, biri de nar sa^ar bir gun 

Abdal Ziya son durak karsimizda 
Yazi yazarlar mezar tasimizda 
Selvi dikiliryani basimizda 
Baykuslar hazin hazin oter bir giin 

271 



Vech-i pakinde yazilmis 
Ey sevdigim, Kur'an'i gor 
"Allemel-esma"ya ermis 
insandaki burham gor 

Zatini bil, eyle ikrar 
Nokta-i ba'da et karar 
Her ne varsa kendinde var 
01 nokta-i insani gor 

VelTyullah sohbetinde 
Kusur etme hizmetinde 
LTme Allah halvetinde 
Halvet eyle canani gor 

Kesret-i alem bir pazar 
Derya-yi vahdet kil nazar 
Ac goziin, olma bT-basar 
Cism u katren ummani gor 

Gec gumandan ol ehl-i hal 
Cumle varhk zili u hayal 
Abdal Ziya cekme melal 
La-yezalT devrani gor 



272 



Vech-inin sem'ine pervanenim senin Ya Ali 
Askla bagri yanik merdanenim senin Ya Ali 

Kil terahhum perisan halime zat-i pak-i yar 
Kainat mamur, ben viranenim senin Ya Ali 

Mulk-i bekada ahd u peyman ettigim Hak sensin 
ictim ask sarabin mestanenim senin Ya Ali 

Terk eyleyince cumle varim gordum nur cemalin 
Citti akl ii fikrim dTvanenim senin Ya Ali 

Abdal Ziya nur-i vahiddir Hak Muhammed Ali 
Kalmadi sek suphem, uryanenim senin Ya Ali 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Yalansin ey dunya yalan 
Ahmaktir sana inanan 
Ana babayi oglundan 
Dostu yardan ayiransin 

Senin golgende kim yatar 
Kendisini nara atar 
Kor korune sana tapar 
Dostu yardan ayiransm 

Na-ehl'e verirsin ferman 
Kibr ii kinle eder seyran 
Bilse seni olmaz hayran 
Dostu yardan ayiransin 

Kimini eylersin Karun 
Habislikle olur Hanin 
Yemez i^mez kahr mahrum 
Dostu yardan ayiransm 

Tamah-kann derdi ^oktur 
Allah ile isi yoktur 
Servet para ona Hakk'dir 
Dostu yardan ayiransin 



274 



m 



m 



Mijfsid munafikla gammaz 
Ara bozmaktan usanmaz 
Hi^biri senden ayrilmaz 
Dostu yardan ayiransin 

Abdal Ziya'da yok huzur 
Canlann bir ^ogu magrur 
Mahlasidir darul gurur 
Dostu yardan ayiransin 



Yar yar nedir bilmez idim 
Aska du§ olunca bildim 
Canana can vermek nedir 
Benligim yikmca bildim 

Bu fenada yoktur durak 
Canda canan Hakk'dir mutlak 
Tende zerrat kalmaz elhak 
Canani bulunca bildim 

Canan yolu bir muamma 
Bunu cozen buldu deva 
Cozmeyenler kaldi aa 
Bu yola girince bildim 

Dosta verdim ciimle vanm 
Kalmadi sekk u gumanim 
Puruzsuz oldu Tmanim 
Cumansiz kahnca bildim 

Kih kirk yardi arifler 
Sirri sir etti sadiklar 
Bu deme meftun asiklar 
Sim sir edince bildim 



276 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Abdal Ziya cekme keder 
Uryan olan olmez, gocer 
Bu bir demdir gelir gecer 
Bu demi surunce bildim 



277 



m m 



Ya-Rab bu benlik sen'in varmdir, sen'den almis.im 
Bu iklTm-i bedende gayri yok, sen'i bulmu§um 

Ne sen bensiz tanihr ne ben sen'siz var olurum 
Hamdulillah sen'in benliginle tasjp dolmu§um 

Her ne ybne dbndursem yuzum sen'i gorur goziim 
Kimi Kerem'in kimi Ashdir, hayran kalmi§im 

Bildim, a^ik-ma'^ukda sensin §irin ile Ferhad 
iki var bir olunca, benlik dagini delmi§im 

Ben Mecnun'um sen Leyla desem asjkar 5 i rk olur 
Bu benligi kaldinp aradan, ben sen olmu§um 

Bu fenada benligin arit, aslmi ara bul 
Abdal Ziya der, iiryan olup ashmi bulmu§um 



Ya-Rab tard et cennetinden 
Dur eyleme izzetinden 
Sorulmaz hic hikmetinden 

Bu aciz geda kulundan 
Tek bir goniil incinmesin 

Nuh misal tufan goreyim 
Nemrud nanna gireyim 
Kurban oldugum bileyim 

Bu aciz geda kulundan 
Tek bir gonul incinmesin 

Yakup gibi hem aglayam 
Yusuf gibi bel baglayam 
Sular gibi hep caglayam 

Bu aciz geda kulundan 
Tek bir goniil incinmesin 

Ver bana Eyyub sabnni 
Musallat et Firavun'u 
^ekeyim cumle kahrmi 



Bu aciz geda kulundan 
Tek bir goniil incinmesin 

§ecer icre bictir beni 
Carmiha caktir bu teni 
Dilimden ayirmam seni 

Bu aciz geda kulundan 
Tek bir goniil incinmesin 

Kul-kurbanim Muhammed'e 
Feda camm "Ehl-i Beyt"e 
Katlaninm her mihnete 

Bu aciz geda kulundan 
Tek bir goniil incinmesin 

Abdal Ziya zevkle doldu 
Kendini kendine sordu 
Cehenneme razi oldu 

Bu aciz geda kulundan 
Tek bir goniil incinmesin 



280 



Ya-Rab yarattin nefs-i Adem'e eyledin hem bahs 
Meger anin zulmiine dayanmazmis dag ile tas 
Bilmeden bir zamanlar olmustuk aninla sirdas 

Tekapu ile etti perisan fitne-i kallas 

Yare hasret koymaya eyledi bin tiirlii savas 

Nefs elinden kendini azade kilmazsan ey can 
Senin kullugundan razi olmaz Hazret-i Subhan 
Ara bir rah-i selamet, geldi gecer bu devran 

Tekapu ile etti perisan fitne-i kallas 

Yare hasret koymaya eyledi bin tiirlu savas 

Mursid-i danadan "Men-aref" dersin almayinca 
Ser'in Pir Haci Bektas esigine koymayinca 
Ne olur halimiz canani canda bulmayinca 

Tekapu ile etti perisan fitne-i kallas 

Yare hasret koymaya eyledi bin tiirlii savas 

Dileyen cemal-i yari.nefsini bend eylesin 
Bend eyleyen bT-dar olur taci tahti neylesin 
Abdal Ziya bundan ayan nasil bir soz soylesin 

Tekapu ile etti perisan fitne-i kallas 

Yare hasret koymaya eyledi bin tiirlii savas 

281 



Yek viicud gorunce cumle esyayi 
Yagma giren girsin bezm-i visale 
Gordiim huviyyet yok Huda'dan gayn 
Yagma giren girsin bezm-i visale 

Zahir olunca kemal at-i Huda 
Zat-i Hakk'dan nuzul etti "kulluha" 
01 dem Adem Hakk'a oldu ayTne 
Yagma giren girsin bezm-i visale 

La-yuadsm yere goge sigmayan 
Vech-i pakin du-cihanda her nisan 
Suretin Adem'de oldu numayan 
Yagma giren girsin bezm-i visale 

Adem'de tecelli etti zat-i Hak 
Ayn-i Hak oldun cagirma "ene-l-Hakk" 
Abdal Ziya bab-i hayrat son durak 
Yagma giren girsin bezm-i visale 



282 



Yirmi bes eylul bin dokuz yuz altmis alti da 
Hunkar Haci Bektas YelTin yolu gorundu 
Yetmisiki canla revan olduk dost yoluna 
Vardik yurduna has bahcenin gulu gorundu 

Nur-i Muhammed'le tenvir olmus asitane 
Hasret cekilmez kasr cinane, ne gulistane 
Vardik sebistanina olduk mest u mestane 
§ebistan'da sakT-i kevser Ali gorundu 

Visal senin himmetinledir Rabb'i izzete 
Naz u niyazla girdik bezmigah-i vuslate 
Hak-i payine yuzler surup durduk hizmete 
Hazret-i Hunkar'm hayali, celTgorundu 

Birlik deminde "Hu Allah eyvallah" denildi 
Kurbanlar tekbirlerle tiglandi as yenildi 
Sehavet-i pTrle bir cok sakinan sevindi 
Sakiin elinde nurdan bir dolu gorundu 

§ukur olsun geldik bu bezm-i vahdet demine 
Himmet et kulun Abdal Ziya kemter-kemTne 
Ey Hunkarim daglar taslar amade emrine 
Velayet'inin kemal-i iclal-i gorundu 



Yok gayri bu bir lem-yezelT giizellerden giizel 
Ciimle vann Allah'im belT guzellerden giizel 

Nur-i Muhammed zuhur etti cemT Enbiya'dan 
Kible-gahim Muhammed celT guzellerden giizel 

Nur-i vahid Muhammed Ali §ahim esed-ullah 
Hubb-i cah secde-gahim Ali guzellerden guzel 

Nur-i ce§m-i Haydar §ahid-i mesmum hulk-i Riza 
Nazar-gahim Hasan ekmeli guzellerden guzel 

Nur-i ayn-i habTb-i Hiida seyyid-il-§uheda 
Mihr u mahim Hiiseyn, ezelT guzellerden guzel 

Tecelli §ems-i cihan, husran-i Kerbela hiiccet 
Penahim Zeynel-aba, Ali giizellerden giizel 

iki alemde §ah-i kemalat viis'at-i derya 
Hiisn-i mahim Bakir kemalT giizellerden giizel 

Dogdu §ems-i hakikat mezheb-i pak-i veladan 
iltica-gahim Cafer, fazl-i giizellerden giizel 



284 



Firka-i naci'yan sertac-i ilm-i ledun sahi 
Agahim Kazim, fazail-i guzellerden guzel 

Kutb-i cihan, §ah-i Horasan nur-i hidayetdir 
Ulu sahim Riza, ecmeli guzellerden guzel 

Asiklann saadet-serveri mahbub-i cevad 
Mest-i nigahim TakT, hali guzellerden guzel 

Cemalinde izhar oldu sirr-i Subhanellezi 
Penah-gahim NakTcemali guzellerden guzel 

Evvel-ahir, zahir-batm sahib-i livasm sen 
Refahim AskerTef ali guzellerden giizel 

Yakmda ilan olur hukm-i fermacihana 
UmTd-gahim Mehdi el-celT, guzellerden giizel 

Umidin kesme Abdal Ziya himmet velTnindir 
Felah-gahim Bektas-i VelT guzellerden guzel 



Yok kapmdan gayn bir, melce'im Ya Resulullah 
§efaat diler, coktur gunahim Ya Resulullah 

Kil terahhum perisan halime sendendir necat 
§ensin deste-gTrim hem penahim Ya Resulullah 

Sahibu'l-liva hemde "Rahmetenli'l-alemTnsin" 
Eyle inayet sasirdim rahim Ya Resulullah 

Kainatin mutemedi, sefi-ul-muznibTn'sin 
Mucrimim yok baska penah-gahim Ya Resulullah 

Gubar-i payma yiiz surdum dahTylek Ya safi 
Nur-i cemalindir secde-gahim Ya Resulullah 

Bir divane mesrebim, dur eyleme kapmdan ah 
Ayyuka cikar feryad-i ahim Ya Resulullah 

Abdal Ziya garTb, hakir, aciz bir uftadendir 
Rahm etsin uftadene Allah'im Ya Resulullah 



286 



Yol vermeyen kara burunmus daglar 
Eyyam-i Nevruz da yeserir gider 
Acar gonca guller oter bulbuller 
Yolcuya binlerce yol verir gider 

Kimin yolu cikar kiminin gkmaz 
Biri yoldan cikar biri de cikmaz 
Erenler gozunden hicbiri kacmaz 
Kimi nasib, kimi el ahr gider 

Derindir mursidin gbnlu, bulanmaz 
ikrarsiz el alan yola baglanmaz 
Binbir kelam desen birin anlamaz 
ikrar veren yolun basarir gider 

Nasib alan edep erkani gorur 
Herca-i nazarda Subhan'i gorur 
El alanlar yalniz meydani gorur 
Derde du-car olur, sasinr gider 

Abdal Ziya soyler sozu ozunden 
Na-merddir onlar ki doner sozunden 
Merd olan ayrilmaz mursid izinden 
Na-merd yolda kahr, merd varir gider 



Yolu erkani sorarsan 
Himmet dile Erenlerden 
Canda canani ararsan 
Himmet dile Erenlerden 

Yol Muhammed erkan Ali 
Er Haci Bektas-i VelT 
ihya etti erkan yolu 
Himmetdile Erenlerden 

Bil bu yol esrar-i Hakk'tir 
PTr'den alman sebaktir 
Dar dusmemeye duraktir 
Himmetdile Erenlerden 

Kolayca can dusurulmez 
Cun dusmusler kaldirilmaz 
Koyuna kurt saldirilmaz 
Himmetdile Erenlerden 

Abdal Ziya, koyun yardir 
Kurt ise bir canavardir 
Uyan, ates-i suzandir 
Himmetdile Erenlerden 



288 



Zahid Hakk'i gormez bilmez nerdedir 
Ask ehline ayan ona perdedir 
Allah'in esrari gizli yerdedir 
Esran Muhammed Ali'den aldim 

Zuhd ile kalmadi alemde isim 
Cesm-i burhanimda tukendi yasim 
Esrar-i Huda'ya terkettim basim 
Envan Oniki imam'dan aldim 

Dii-alem arife bir seyir-gahtir 
Cir goniil evine, gor ne dergahtir 
Cbnulde olan sir, kudretullahtir 
Bu sirri kemer bestegandan aldim 

Kudret elinden nus eden kevseri 
Soyunur, varhgin kalmaz eseri 
Sirr-i ilahTnin olur gevheri, 
Hakikati Ondort Masum'dan aldim 

Hakikat nuruna hile katilmaz 
Sirr-i ilahi her ferde a^ilmaz 
Saman pazarmda gevher satilmaz 
Ben bu nesayihi babamdan aldim 



Abdal Ziya Hakk'a isyanin ^oktur 
Hak su^un bagislar benligin yoktur 
Her gorunen esya dort kitap Hakk'tir 
Ledun esrarim Kur'an'dan aldim 



Zahid, rah-i aska var kil iktida 
insan olmaya bu yoldur iptida 
KTI u kal'den gecip eyle ihtida 
Ali'den gayriye etme iltica 

Vaiz ask kainatin envandir 
Taeyleme gel, esrar-i Ali'dir 

Erenler meydani er meydanidir 
Bu demi surenler kerem-kamdir 
VelT hasletinin bir nisanidir 
Asikin hem derdinin dermanidir 

Vaiz ask kainatin envandir 
Taeyleme gel esrar-i Ali'dir 

Er meydaninda erdir gercek erler 
Kahr-u lutf-u sey'en vahid bilirler 
Kirklar ile ab-i engur ezerler 
Bade-i ask icip serden gecerler 

Vaiz ask kainatin envandir 
Taeyleme gel esrar-i Ali'dir 



Goren cemal-i yari buldu necat 
Sofu bekler, gorecek ba'de-l-memat 
Abdal Ziya ask ile buldu hayat 
A§ki bilmez na-puhtelere heyhat 

Vaiz a§k kainatin envandir 
Taeyleme gel esrar-i Ali'dir 



292 



Zari zan ne inlersin eygonul 
Faniyi terk eden ashna vanr 
Gelen gider, giden donmez ey gbnul 
Faniyi terk eden ashna vanr 

Mursiddir yolu erkani bildiren 
Asikin gonul pasini sildiren 
Bu dunya hem aglatan hem gulduren 
Faniyi terk eden aslma vanr 

Bu ulu dunya ger^eklere darmis 
Yar'in aski gonul evini sarmis 
Terk-i terk eden hakikata varmis 
Faniyi terk eden ashna vanr 

Y ar yoluna feda etsek cammiz 
Hakikatte mamur olur rahimiz 
Bir golgeden ibarettir varimiz 
Faniyi terk eden ashna vanr 

Dost sarayinda biz mukTm kalahm 
iklim-i bedeni seyran kilahm 
Muhabbet bahrine candan dalahm 
Faniyi terk eden ashna vanr 



Haksa seyrin ne derlerse desinler 
Sapik gorup surerlerse sursunler 
Hak yolunda asarlarsa assmlar 
Faniyi terk eden ashna vanr 

Hak dost, cemalinden ayirma bizi 
Tamua at senden cevirmem yuzu 
Abdal Ziya askla sbyler bu sozu 
Faniyi terk eden aslma vanr 



294 



Zuhd ile kaydolan can, canda canani nasil bulsun 
Kayittan azade olmayan, devrani nasil bulsun 

Zuhd-u terk eyle kim muhabbetle cemalullahi gor 
Muhabbete bas koymayan, ol Subhan'i nasil bulsun 

Zahid bilmez arzusun kendi ozudur gayri degil 
Ozunu bilmeyen Adem, arifani nasil bulsun 

Dil-i agahi viran eder halvet icinde zahid 
Baykus viranelerde oter, gulseni nasil bulsun 

Abdal Ziya kesrette vahdeti bulmayan aadir 
Zahid yerde, bahk da suda ummani nasil bulsun 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



296 

ffi l « 



KIT'ALAR 

MUSEDDESLER 
MUFREDAT 



Huvelbaki 

iki cihanda sefaat-kanidir ervah-i velT 
Qkar nasuttan hayat-i cavidani giyer belT 
Zannetme kim hak hakeder Huseyin HakT Baba'yi 
Nus et ab-i hayatmdan, sun ihlas'la Fatiha'yi 

Kit'a 

Bir sorunuz bedbaht zugurt bir ferde 
Arzusu muhakkak sTm ile zer'de 
Dilegi sona eristigi yerde 
Hirs, azamet, luks baslar perde perde 

Kit'a 

Zat-i Ban san'atidir nusha-yi Tcad amma 
Ana sTraze-i tertib, bir NebT bir de VelT 
Biri Mevla'yi Ehad'dir, biri mana-yi Samed 
Yek-vucud alem-i vahdette Muhammed'le Ali 

Kit'a 

Zahid sanma bizi ab-i engur ile mestiz 
§emsT hakTkat icre biz mesti mestaneyiz 
Biz o'yuz ki "Bezmi Elest"te icilen mey'iz 
Sahibi malik arayi aleme mey'i meyhaneyiz 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

Kit'a 

Asik ma'suku elde etmek cun ceker cok zahmet 
Elde edince icine duser bednam bir gaflet 
Kusur bulmaya kalkar, ma'suk'u etsin bT-kiymet 
Ma'suk gocunce asik vallah ceker cok zillet 

Kit'a 

Fena bulmaz gercek asla 
Fena bulan cehalettir 
Kesrette vahdeti bulmak 
Gerceklige besarettir 

Kit'a 

Cecip oturmus kuluna, Huda misali §ah-i Merdan 
Almis gazanfer cerisin sag ve soluna 
Tebessumle goz gezdirir adeta sTr-i Yezdan 
Corun tasvTri muhyTddin meydan okur cihana 

Kit'a 

Ne ederse kotii etsin 
Sen hulusunda sebat et 
Seni maglub edemezler 
imdadina PTr yetisir 



300 

ffl i — a 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

Kit'a 

Bu yolun erkam Hunkardan gelir 
Serden gecen erler gelir bu yana 
Ele, dile, bele ihanet olmaz 
Okurlar fermanin kiyarlar cana 

Bu er meydanidir bunda soz olmaz 
Cift yurekli erler gelir meydana 
Sidk-u sadakattan ayrilmak olmaz 
Okurlar fermanin kiyarlar cana 

Museddes 

Dilersen eger bu alemde olasm berhudar 
Bir kamil destin tut, cemali yar ile ol pay-dar 

Hur iken dusme bu askin belasina 
Bu yol ugrar melamet deryasma 

Ne zenginlik ve ne kader iledir 
insanhk kemal-i irfan iledir 

Museddes 

Mana gozetenlerin kiblesi sabir'dir 
Surete tapanlann kiblesi tastan yapilan suret 

Batin aleminde oturanlann kiblesi Tann'dir 
Zahire tapanlann kiblesi kadin yuzu 

Arifin kiblesi vuslat nurudur 
Filozoflasan aklm kiblesi hayal 

301 

f fi — m 



MUFREDAT 



STretim asar-i hanemden kihnsin igtihad 
Tasvirim bu resm ile sizlerde kalsin yadigar 



Makberimde bir sir ac, uyandir cemalim gor 
Bu sun'i eskalime kil nazar cemalim gor 



Sala Haydar makami Hasan Zeynel-aba 
Selef sizi munasib gordii Ziya Baba 



Hukmumu alem-i ervaha eger etsem revan 

Son bu resmim alemde kalacak na-cTz, na-tuvan 



Ey sofu, nice farzlar vardir ki sen kilmazsin eda 
Abdal Ziya bir siinnet terketse, dersin Hakk'dan ciida 



Terkeyle la'yi ma-sivayi illa illa'ya gel 
Gonulde parlayan envar-i bar-i Huda'ya gel 



Firkatin serha serha eyledi bedbaht sinemi 
Hala mi cevredeceksin ey guzeller guzeli 



Muhabbet bir alemdir ki ani her bir goren gormez 
Bu alemi ehl-i vuslat goriir amma goren gormez 



Behist lal-i zarinle kandirma aciz bendeni 
Cemalinin meftunuyum ey guzeller g uzel i 



302 



Fettan, olur olmaz bir soz soyler yayar gammaz 
Bunlar Peygamber'den utanmaz, Allah'dan korkmaz 



BT haya laubali istihza eder zevklenir 
Gamze-i fettan kendi aybin ortmeye direnir 



Bu fenada neylerim safayi, melalim gor 
Sun'i eskalime eyle nazar, cemalim gor 



Akibet cekilir zuhur-i cemale perde 
Bu hatt-i hatiram kalsin berguzar sizde 



Sidk ile ikrar veren Hiisn-ii hale sahip olur 
Mutlak degilse ikran, hayale sahip olur 



Miirg-i ilahi, nefsimden eyleyince pervaz 
Bu tasvirim eskalimi size eyler ibraz 

ft ft -k ft ft ft ft 

Hic kimseye bakT kalmaz bu alem 

Bu resmim koynunda kalsm dem-a-dem 



Can-i canana vermektir hayat 
Vermeyenler ebed bulmaz necat 



Abdal Ziya dunyayi dilbersiz neylesin 
Huri ile ukbayi dTdarsiz neylesin 



303 



Asikin aski hayret icre hayret 
Munkirin aski zillet icre zillet 



Taklid babalar cogaldi babagan azaldi 
Abdal Ziya babaganin yalniz adi kaldi 



Bir ferd kotuleyemez seni emin ol ki billah 
Gonlunden senin cikmadikca Hazret-i Allah 

-k -k -k -k -k -k -k 

Muhibbasadakati, cemalinden bellidir 
YezTdanin hamakati, celalinden bellidir 



Sidk-u sadakatle tevekkul babmda ol daim 
Ki, diler isen nza babinda olasin kaim 



Asik isen istikamet yolun tut 
Etme perva kimseden, olma anut 



Asil Bektasi'ye, ehl-i irfandir nisbet 
Taklid Bektasi'ye ehl-i sufyandir nisbet 



insan ona derler, oziinii bilir ozde kahr 
insan o degildir, bzunu bilir sozde kahr 



Sakm hor bakma kimseye zinhar 
0 nazar atestir kendini yakar 



304 



Zahidin kiblesi ihsan, sahibi Tanri'dir 
Tamahkarin kiblesi altmla dolu torba 



Comertlik, sebepsiz olarak vermektir 
Temizlikse, herseyi Tann'ya verip annmak 

Ask oyle bir kaftandir ki, onu her bir makas kesemez 
Gercegin elinde keser makas amma, makas kesmez 



Birdir ciimle kesret, gorunen kesrettir Hiida 
Butun varhk bir golgedir, yok Hudadan maada 



Garip, hakTr, aciz bir uftadenim 
Kil terehhum uftadene Allah'im 



Kendini muzaffer sanir alem icre tannaz 
0 oyle bir asuftedir, kimseden utanmaz 



Cehd ederse haniimanlar sondurur bir gammaz 
Laubali mesrep, Allah'dan bile korkmaz 



Bir kimsenin aybini fas etmemeye cahs 
Cihanda kendi aybindan 6z bir ayib olmaz 



Erenler gonlune bir kimse ki dokuna 
Vallahi saplanir bir gun Hakk'in okuna 



305 



Kimi dunya, kimi ukba kaydi ile her kisi 
Abdal Ziya zat-i cemalullah diler er kisi 



Kanaat bir saadettir ani herkes bilir bilmez 
Ani vuslat-i saadet bilir amma bilir bilmez 



Bilmez ki perisan eder hasidi kendi hasedi 

Giilmek de bilmez, Hak guldurmemis inletmis hasidi 



Ey Allah'im curm-u gunahim cok, aglatma beni 
Yanhs gorur dogru soyler dosta daglatma beni • 



Bu oniki camiain curmun bagisla Ya Mevla 
Gormesinler ne derd, elem, ne gussa-i gamm u bela 
(Onikiler Apt icin) 

* it it ft 1 * * * 

Ali'dir nokta-i devr-i bidayet "ism-i a'zam"dan 
Gelip devrin tamam etti ufk-i vefk-u ervahda Haci 
Bektas-i Veli 



Cehenneminle tehdTd etme Ya Allah 
Kalbimdeki atesle seni yakarim billah! 

Vech-i Adem'de tecellT eyleyen Allah'dir 
Bunu bilmeyenlerin cumlesi gum-rah dir 



306 



p 



m 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Mufred Tarih 

Seng-i kabrimde yazin tarih "feyziya-yi ask" 
Bu son tarih bes arsm kefene dayandi 

VARLIKTAN ARINMAK... 

Varliktan annanlar her §eriatm di§mdadir. 
(^unku §eriat ya Tanri ihsanina nail olmayi, 
yahut da Tann kahrindan kurtulmayi arar. 
Varliktan arinanlar ise, Tanrinin has kullaridir. 
Onlar ne Tanri 'yi tecrube ederler ve ne de ziyana, 
kar'a aldiris ederler... 



307 



m 



m 



icindekiler 



ONSOZ 3 

MEHMETZiYA BABA IN HAYATI 7 

MEHMET ZiYA BABA kaddesellahu sirrahu'l aziz 9 

DiVAN-l SERiF 

Aciz giinahkar mucrimiz, kil terahhum halimize 13 

Acilan meydan Hunkar Haci Bektas divanidir 14 

Alemde bir zerre yok ki zikretmez Mevla'sim 15 

Ali rahma girdin 16 

Ali rahmda ol ferras 18 

Ali zumresinden bizler almisiz as 19 

Aliin ey vaiz evsafm nokta-i ba'dan sor 20 

Ankara'dan ayrildik vakt-i seher 21 

Asik isen terket dilden davayi 23 

Asik ozun bilmeyince 25 

Asik, sarab-i aski ask elinden 27 

Asik, ister isen bulmak kemali 28 

Asikiz ezelden sana guzelim 31 

Asikken arardim derdime derman 33 

Asiklar diler gCil ile sumbulu 34 

Asiksan Hakk'a ol raci 35 

Ask ile bezmimize merdane olan gelsin 37 

Aski bilmek diler isen 38 

Askimi izhar etmege 40 



309 



Askm beni deli divane etti 44 

Ajkla baghyim gevher-i kana ben 46 

Ajkla doner sems u kamer nuhfelek 48 

Asr-i Muharrem oldu, na-tuvamm Ya Huseyn 50 

Asr-i Muharrem'dir bugun, kan agladi ins u peri 52 

Bar-i hakikate gonul verenler 54 

Bar-i hakikatte olur mu can canandan guzel 55 

Bektasi namaz kilmaz der dururlar 56 

Bektasisin her akjam demlenirsin 57 

Ben bu cismi teslim ettim yare, geri ahnmaz 58 

Benden elin cek ey hazik bu derdin dermam Ali 59 

"Bezm-i Elest" hamrmi nu§ eden mestaneleriz 60 

Bezm-i irfana girer Hakk'i gormez irfan degil 61 

BT-basardir "Elest Bezmi"nde nasibin almayan 62 

Bila-fark hos gormeye sebepdir ikrabana 63 

Bir dem aynlmaz Jah'indan bu goniil 65 

Bir garibim nideyim 66 

Biz abdal olmusuz her cana canan olmak icin 68 

Biz harabat ehliyiz, sanma divane deliyiz 69 

Bu fani cihanin nerde vefasi 70 

Bu fenaya her gelende vardir ask-i ezel 71 

Bu gonul cemal-i yardan baska bir yar istemez 72 

Bu menzil Hakk menzilidir 73 

Bu mihnet-i dunyada gerekmez gam Adem'e 76 



310 



Bu vakar kibrinle olma ars-i a'ladan yuce 77 

Bu yol Hak Muhammed Ali yoludur 78 

Canan yolunda varhgi terk edip 80 

Cemali yardan bir an ayrilma kadir isen 81 

Cihan nes'elendi Nevruz-u Sultan'dir bugun 82 

Cumle mezheb ne var terket 83 

Car anasirdan yogrulduk 84 

Dedim ey PTr'im, neden boyle dil-efkarsin 87 

Derde dusmus ehl-i derd derdine dermandir Ali 88 

Dergah-i imirze Baba ceragin uyarmaga 89 

Dervis firka-i nacidir 91 

Dervis olursan dervis-i burhan ol 93 

Dil tahtinda senden gayri sultani neylerim 94 

Dun gece seyramm vuslat-i canan 95 

Dustu gonul sehrine nar-i hicran Ya Ali 97 

Dusiirdun gam sahrasma sad olan gonlumu 98 

Ehl-i vahdet ceminde bizler olduk mest-i mudam 99 

Elvan elvan murside ettim hizmet 100 

Emr-i p?r ussaka dilsaz olurum 102 

Er meydanma gir de gor 103 

Er olana bu kuyudat bir kulfet 105 

Er'sen eger sorma Hakk aski nedir 106 

Erenlerin selamet deryasma 107 

Esrarengiz yollara akil ermez 109 

Esrar-i hakikati, fahr-i alem Mustafa'dan sor 110 



311 



Ey a§ik, "Bezm-i Elest" ikrarm giidenlerden ol 112 

Ey camm el sozunu arz etme 6z canma 115 

Ey gafil bu famde arzu-yu nefse talib olma 116 

Ey gonul inim inim ne inlersin 117 

Ey hace-i dana, ne dordu bilirsin ne de besi 118 

Ey Sahim, gonder bize bir sahibu'z-zaman 119 

Ey ?ahlarin §ahi, can icre camm nerdesin 120 

Ey talib, zatmi sen bildin ise 121 

Ey sofi, Hak cemalini gordugumden miyim zmdik 122 

Feda-yi can ile canana olmusum dil-beste 123 

Figan eder bulbuller, lale-zar eyyami geldi 124 

Firakmla beni canan perisan kilacaksm 126 

Gafletten uyaniver 127 

Gam cekme dertliyim diye ey kardas 129 

Garip kaldim imdat ey nesl-i Ali 130 

Gel ey a$ik yanma bu a$k narma 131 

Gel ey gonul hoyrat hoyrat gezme bu fani cihani 132 

Gel ey vaiz olma anut, Huda'dan ihsan iste 133 

Gel gonul bu vahdet aleminde olma bi-huzur 134 

Gel mur$id pendini tut 135 

Gercek cem'i ajiklarin derdinin dermanidir 138 

Gercekler ululardan haya eder 139 

Gerceklerle gercek olayim dersen 140 

Gerceksen gemini salma engine 142 



312 



Gevher-i Hak kelam-i mursid gusuna menkus et 143 

Gonul kadehinden sarab-i aski 144 

Goniil sehrinin sultanma varsam 146 

Goniilden yol gider diyar-i aska 147 

Gordugun yolun ulviyyeti coktur 148 

Guzel §ahim, dosta dusmana dost eyle sen beni 149 

Guzellikte yok bir esin 150 

Gel aldanma arif ol, bu faninin yoktur bekasi 152 

Hacet kalmadi halimi beyana 153 

Hak askiyla koyun guden bir coban 155 

Hak cemalin gormeye, ayine-i insana bak 156 

Hak ciimle esrarini insanda belirtmis 157 

Hak yola girdin kaim ol, bul hidayet er'sen sen 158 

Hak yoluna serden gecip girenler 159 

Hakikatin zubdesiyiz 160 

Hakk'a vuslat dilersen, gonul verme yabana 162 

Hakk'm cemali sende, kemali de sendedir 163 

Hamdulillah ayan oldu sirr-i nihamm bu gece 164 

Hamdulillah bende oldum Haydar-i Kerrar'a ben 165 

Harabat ehline hayat vermis viraneler 166 

Harmanim savurdu Hunkar'm yeli 167 

Hayalinden gayri yok dTde-i giryan icinde 170 

Her an aciktir erenler kapisi 171 

Her seherde askla menzilim seyran ederken 172 

Her yolcuyu kabul etmez bu katar 173 



313 



Her$ey bir sifatla mevsuf alemde 174 

Hic kimse sirrma vakif olamaz 176 

Himmet-i veliler hidayetindir Ya Huseyin 177 

Horasan'dan gelen diyar-i Rum'a 178 

Kabul oldu erenlerin dilegi 179 

iki cihanda sakT-i kevser Haydar-i Kerrar 180 

ikrar veren hakiki er celTdir 182 

ikrar verip de varhkda kalan irsad olmamis 183 

ikrar vermisjz sirr-i sir edelim 184 

ikrarmi inkar eyleyen na-merd 185 

Kainatm bunyadmi sorarsan 186 

Kal'a-i bedende yok gayri bir yar 188 

Kaldir ikilik davasmi kardas 189 

Kaval gibi hazin hazin inler feryad ederim 190 

Kesf-i keramet ussaka muhabbetullahdir 191 

Kirklarm yar-i serveri 192 

Ki nahnu kasemnada kuruldu ol dTvan-i ajk 194 

Kime ki dervislik payi verildi 195 

Kudret kitabindan dile geleni yazdik 197 

Ku$ olup dagda bayirda sakirsan 198 

Kutb-i alem, Sah-i Veliyyu'l-Murteza'sm sen 199 

"Lailahe illallahe'l-munceli" 200 

Mah-i Muharrem asika ates-i suzandir 202 

Melametde kemalatm gizlemis ehl-i irfan 204 



314 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Menzile erer rahmda ask ile cahsan 205 

Merd meclisinde na-merdin isj ne 206 

Meydan gorduk, Haci Bektas kuluyuz 208 

Meydan-i erenler, divan-i Ali 209 

Mi'racimda o gece 210 

Misli yok cemalinin hayraniyim 212 

Muhammed felekler giinesi, bil mahi Ali'dir 214 

Muhammed Hakk'in Habibi 215 

Muhammed'dir din-i Yezdan ve sahib-ul-Kur'an 217 

Munafik, mukezzib golgesinde yatar 218 

Mursidim rengine askla boyandim 219 

Mursidim yuzunden sacihrdi rahmet-i Rahman 221 

Nale-i dil-§adimi perijan eden sensin sen 222 

Nar-i askin ile mest u mahmur olmusuz 223 

Nar-i askin yakti yandirdi beni 224 

Nar-i askinla gafletten 225 

Nazenin demisler Hunkar yoluna 226 

Ne ceng eylersin dost ile ey asik 228 

Ne Mecnun bilirim ve ne de Leyla 229 

Ne olur bilmem halimiz 231 

Nur-i cumle Enbiyayla gelen sultandir Ali 233 

Nur-i vahiddir Hak Muhammed Ali 234 

Nur-i ayn-i kibriyadir Hunkar Pir Haci Bektas 236 

Omrum cevrinle buldu son, bilmem ki nedir meramin 238 

Onume bir hisar cikti 239 

315 



ffi i m 



Oyle bir yar sev ey sTma-yi melek 241 

Rah-i necatm burhan-i muhabbet 242 

Rical-i gaybe hem-dem ol 243 

Sakahum esrarma gel arif ol 244 

Sana gonul verdim Ali 245 

Sanma asik, soylenen sozleri arifan soyler 247 

Sebak aldim mursid-i dana-yi ilmullahdan 248 

Seher vakti kabul olur niyazlar 249 

Sen cumlenin cananism 250 

Senin askmla bu sevdaya daldim 252 

Sensin can icre canamm 253 

Ser veririz sir vermeyiz 255 

Serden gecip boyun egdim rizaya 257 

Sevdigim Ali gonlumun mihmani 258 

Sofu bag-i cinan ister ucb u riyadan gecmez 259 

Sohbet et merdan ile, Hakk'a vuslat ister isen 260 

Sohbet-i p?re asina olanlar 261 

Surette gCiruh-i bi-vefaya menfur olmusuz 263 

Talib-i dTdar isen git bir er'e 264 

TarTk-i Nazenin'e girip ikrar verenler 265 

Tarik-i Nazenin'ler bu faniden beridir 266 

Tevhid-i ilahT Adem sezilmez, Ademde dir 267 

Vahdetten ayrilmayahm kardaslar 268 

Vardim Erenlerin yuce katina 269 



316 



Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 



Varhgmdan yaratildim, gayn varim yok benim 270 

Varhktan soyunup abad olahm 271 

Vech-i pakinde yazilmis. 272 

Vech-inin sem'ine pervanenim senin Ya Ali 273 

Yalansm ey dunya yalan 274 

Yar yar nedir bilmez idim 276 

Ya-Rab bu benlik sen'in varmdir, sen'den almisim 278 

Ya-Rab tard et cennetinden 279 

Ya-Rab yarattm nefs-i Adem'e eyledin hem bahs 281 

Yek vucud gorunce cumle esyayi 282 

Yirmi bes eylul bin dokuz yuz altmis alti da 283 

Yok gayri bu bir lem-yezeli guzellerden guzel 284 

Yok kapmdan gayri bir, melce'im Ya Resulullah 286 

Yol vermeyen kara burunmiis daglar 287 

Yolu erkani sorarsan 288 

Zahid Hakk'i gormez bilmez nerdedir 289 

Zahid, rah-i aska var kil iktida 291 

Zan zan ne inlersin ey gonul 293 

Ziihd ile kaydolan can, canda canani nasil bulsun 295 

KIT'ALAR, 297 

MUSEDDESLER 297 

VE MUFREDAT 297 

Hiivelbaki 299 

Kit'a 299 

Kit'a 299 

317 



ffi i m 



W =^1 

Mehmet Ziya Baba Divan-i Ilahiyyati 

Kit'a 299 

Kit'a 300 

Kit'a 300 

Kit'a 300 

Kit'a 300 

Kit'a 301 

Museddes 301 

Museddes 301 

MUFREDAT 302 

MufredTarih 307 

VARLIKTAN ARINMAK 307 

Kuranda Adı Geçen Peygamberler

Kuranda Adı Geçen Peygamberler,

 Sırasıyla Kuranda Adı Geçen 25 Peygamberin isimleri 

1.Hz Âdem (as) :

Kur’an’da adı 25 defa geçer. İlk insan, ilk peygamberdir. Tarımla uğraşmıştır. Allah, onunla birlikte Havaa annemizi de yaratarak insan soyunu başlatmıştır. Hz. Adem’e 10 sayfa kitap indirilmiştir.

2.Hz. İdris (as):

Kur’an’da adı 2 defa geçer. Pozitif bilimlerle uğraşan ilk peygamberdir. Terzilik yapmıştır. İlk kez iğne, iplik kullanarak kıyafet dikmiştir. Yazıyı ilk kullanan insan olduğu da tahmin edilmektedir. Hz. İdris’e 30 sayfa kitap indirilmiştir.

3.Hz. Nuh (as):

Kur’an’da adı 43 defa geçer. Kur’an’da da bir surenin adı Nuh Suresi’dir. Kavmini sapkınlıktan kurtarmak ve Allah’a iman etmelerini sağlamak istemişse de bunda başarılı olamadı. Hatta eşi ve bir çocuğu da ona iman etmedi. Bir gemi inşa edip yeryüzündeki bütün canlıları bu gemiye almasıyla bilinir. Daha sonra Dünya’da büyük bir tufan olmuş, ona inanmayan kavmi Allah tarafından helak edilmiştir.

 4. Hz. Hud (as):

Kur’an’da adı 10 defa geçer. Kur’an’da bir surenin adı da Nuh Suresi’dir. Geçimini ticaretle sağlamıştır. Sapkınlık içindeki Âd kavmine gönderilmiştir. Bu kavim kendi içinde yüksek binalar inşa etme yarışına girmiş insanlardan oluşan bir kavimdir.

5. Hz. Salih (as):

Kur’an’da adı 8 defa geçer. Ünlü Semud kavmine onları Allah’a iman ettirmek için gönderilmiştir. Ticaretle geçimini sağlamıştır.

6.Hz. İbrahim (as):

Kur’an’da adı 69 defa geçer. Kur’an’daki bir surenin adı da İbrahim Suresi’dir. Son peygamber Hz. Muhammed’in büyük dedesidir. Oğlu İsmail’le birlikte Kabe’yi inşa etmiş bir peygamberdir. Firavun tarafından ateşe atılırken ateş, suya dönmüş ve Allah’ın hikmetiyle yanmaktan kurtulmuştur. İnsanlar, kurban kesmeyi ondan öğrenmiştir.

7.Hz. Lût (as):

Kur’an’da adı 27 defa geçer. Hz. İbrahim’e (as) iman etmiş ve onunla hicret etmiş kişilerdendir.

8.Hz. İsmail (as):

Kur’an’da adı 12 defa geçer. Çobanlık yaparak geçinmiştir. Babasıyla Kabe’yi inşa etmiştir. Pek çok dini öğretiyi babasıyla birlikte ilk uygulayan peygamberdir. Babası onu Allah’a kurban etmek isterken Allah Hz. İbrahim’e bir koç göndermiş, böylece kurban olmaktan kurtulmuştur.

9.Hz. İshak (as):

Kur’an’da adı 15 defa geçer. Hz. İbrahim’in (as) oğlu, Hz. İsmail’in kardeşidir. İsrailoğulları kavmine onları sapkınlıktan kurtarmak ve Allah’a iman etmelerini sağlamak için gönderilmiştir. Kendisinden sonra gelen bütün peygamberler onun soyundan gelmiştir.

 10.Hz. Yakup (as):

Kur’an’da adı 16 defa geçer. Hz. İbrahim’in (as) torunu, Hz  İshak’ın oğludur. İsrailoğullarına gönderildi. Oğlu Hz. Yusuf’u kaybetmenin acısıyla kör oldu. Onu yeniden bulunca gözleri geri açıldı. Diğer oğullarının ihanetine uğrayarak imtihan olmuş bir peygamberdir.

11.Hz. Yusuf (as):

Kur’an’da adı 27 defa geçer. Kur’an’da bir surenin adı da Yusuf’tur. Yakup’un on iki oğlu vardı. Oğulları Hz. Yusuf’u kıskanarak onu bir kuyuya attı. Yakup oğlunu uzun zaman boyunca görmedi.  Rüya tabiri yeteneğiyle Mısır’da yöneticilik yaptı. Kur’an’da bir surede anlatılan kıssa ona aittir. Bu kıssa Kur’an’da “kıssaların güzeli” olarak da bilinir.
12.Hz. Şuayb (as):

Kur’an’da 11 defa adı geçer. Allah tarafından kendisine müthiş bir konuşma yeteneği verilmiştir. “peygamberlerin hatibi” olarak bilinir. Hilekar Meyden ve Eyke halkına iman etsinler diye gönderilmiştir. Kendisinden sonra gelen Hz. Musa, kızlarından biriyle evlenmiş, daha sonra peygamber olmuştur.

13.Hz. Musa (as):

Kur’an’da adı 136 defa geçer. Kur’an’da adı en çok geçen peygamberdir. İsrailoğulları’na gönderildi. Hz. Şuayb’ın (as) damadıdır. İsrailoğulları onun sayesinde Mısır’dan çekildi. Kendisine dört kutsal kitaptan biri olan Tevrat verilmiştir. Asasıyla Nil Nehri’ni ikiye ayıran peygamber olarak bilinir.

14.Hz. Harun (as):

Kur’an’da adı 20 defa geçer. Hz. Musa’nın (as) kardeşi ve yardımcısıdır. Hz. Musa, Mısır’a dönünce Harun’a Allah’ın emirlerini anlatmıştır. Harun bunları kabul ederek Musa’ya yardımcı olmuştur. Allah tarafından kendisine güçlü bir hitabet yetenği verildi.

15.Hz. Davud (as):

Kur’an’da adı 16 defa geçer. Sesinin güzelliğiyle bilinir. Hatta günümüzde bile güzel seslilere ona ithafen “Davudi” sesli denilmektedir. Tâlût’un ordusunda bir askerken Allah’ın lütfuyla önce peygamber, ardından İsrailoğullarına kral olmuştur. Demircilikle uğraşmıştır. Kendisine dört kutsal kitaptan biri olan Zebur indirildi.

16.Hz. Süleyman (as):

Kur’an’da adı 17 defa geçer. Hz. Davud’un oğludur. Babası öldükten sonra hükümdar oldu. Allah tarafından kendisine hayvanlarla konuşma ve onlara hükmetme yeteneği verilmiştir.

17.Hz. Eyyub (as):

Kur’an’da adı 4 defa geçer. Ağır bir hastalık geçirerek sabretmiştir. Sabrın timsali olan peygamber olarak bilinir.

18.Hz. Zülküf (as):

Kur’an’da adı 2 defa geçer. Babası Hz. Eyyub’dur. Sabrıyla Allah’ın rahmetine mazhar olmuş peygamberdir.

19.Hz. Yunus (as):

Kur’an’da adı 4 defa geçer. Kur’an’da bir surenin adı aynı zamanda Yunus’tur. Ninovalılar’a peygamber olarak gönderildi.

20.Hz. İlyas (as):

Kur’an’da adı 3 defa geçer. İsrailoğulları’na peygamber olarak gönderilmiştir.

21.Hz. Elyesa (as):

Kur’an’da adı 2 defa geçer. Hz. İlyas’ın yardımcısıdır.

22.Hz. Zekeriyya (as):

Kur’an’da adı 7 defa geçer. Hazreti Süleyman (as) soyundan gelir. Kudüs’te Hz. Meryem’i koruyan peygamber olarak bilinir. İsrailoğulları tarafından öldürülmüştür.

23.Hz. Yahya (as):

Kur’an’da adı 5 defa geçer. Babası Hz. Zekeriyya’dır. Adı Allah tarafından konulmuştur ve önceden kimse bu adı kullanmamıştır. İleride Hz. İsa’nın geleceğini müjdelemiştir.

24. Hz. İsa (as):

Kur’an’da adı 25 defa geçer. Babasız olarak doğmuştur. Bu özelliğiyle Dünya’ya gelen ilk ve tek insan ve peygamberdir. Doğar doğmaz konuşmuştur. Allah tarafından kendisine pek çok mucize bahşedilmiştir. Ölüleri diriltmiş, sakatları yürütmüş, körlerin gözünü açmıştır. Sonradan hristiyanlar tarafından doğduğu yıl miladi takvimin başlangıcı kabul edildi. Kendisine dört kutsal kitaptan üçüncüsü olan İncil indirilmiştir.

25. Hz. Muhammed (as):

Kur’an’da adı 4 defa adı geçer. Kur’an’ın bir suresinin adı da Muhammed’dir. Son peygamberdir. Evrenseldir, sadece kendi kabilesine değil bütün insanlığa gönderilmiştir. Kendisine son kutsal kitap olan Kur’an-ı Kerim indirilmiştir.

Çoban Dede Türbesi ADANA -Çukurova -Karslı Mahallesi

Çoban Dede Türbesi 

ADANA -Çukurova -Karslı Mahallesi

Çoban Dede yatırı Adana İli Çukurova İlçesi’ne bağlı Karslı Mahallesinde, Seyhan Barajının yanındaki tepelik alandadır.

Çoban Dede Türbesi

Hayatı hakkında fazla bir bilgiye sahip olmadığımız Çoban Dede’nin kardeşlerinin yaşadığı dönem nedeni ile 16.-17. Yüzyıl civarında yaşadığı sanılmaktadır. Gerçek ismi hakkında bilgi yoktur. Mezarının bulunduğu yerde çobanlık yaptığı söylenmektedir. 33 yaşında vefat ettiği belirtilmektedir.

Çoban Dede Türbesi

Değişik kaynaklara göre rivayet edilen kardeşleri Durhasan Dede, Bulut Dede, Ali Dede,Sadık Dede, Yoğurt Dede, Tosun Dede, Cabbar Dede, Muhittin Dede, Zilli Dede, Ateş Dede, Bulamaç Dede ve Sultan Abla’dır.

Çoban Dede Türbesi

 Çoban Dede’nin türbesi 1970’li yıllarda onarım görmüş, fakat tekrar bakımsız bir durumdayken, 1981 yılında Ayşe Ökmen tarafından bugünkü haliyle yeniden yapılmıştır. Türbenin içinde Çoban Dede’nin betonla sıvanmış ve üzeri yeşil  bezlerle, bayraklarla süslenmiş mezarı bulunmaktadır.

Çoban Dede Türbesi

Türbenin bulunduğu tepeye bir merdivenle ulaşılır. Tepeden süzülen yapay bir şelale yaratılmıştır. Türbenin bulunduğu yer ve çevresi belediye tarafından mesire yeri olarak düzenlenmiştir.

Çoban Dede Türbesi

Çoban Dede’yi sevap kazanmak isteyenler, çeşitli dilekleri olanlar, sinir ve ruh hastaları, görme özürlüler, çocuğu olmayanlar, ev sahibi olmak isteyenler ve sınıf geçmek isteyenler ziyaret etmektedir. Ağaçlara çaput bağlamak, kilit asmak, mum yakarak adak adarlar. Adakları yerine gelen ziyaretçiler kurban keserler, mevlit okuturlar, lokum ve helva dağıtırlar.

Çoban Dede Sandukası

Menkıbeler: 1-) Ali Dede, Adana’da yaşar, geçimini ayakkabı imalatı ile sağlarmış. Kardeşi Çoban Dede dağda yaşar geçimini hayvancılıkla sağlarmış. Bir gün Çoban Dede koyunlarını sağdıktan sonra, sütü bir mendilin içine koyup kardeşi Ali Dede’nin ziyaretine gider. Çoban Dede kardeşinin yanına gelince onun bir kadının ayakkabı ölçüsünü aldığını görür. Ali Dede kadınlarının çıplak topuklarına bakınca, kerameti sona ermiş ve mendildeki süt akmaya başlamış. Bu durumu gören Ali Dede kardeşine seslenmiş: “Sen git dağda çobanlık etmeye devam et! Dağda koyunların içinde keramet sahibi olmak kolay, zor olan insanların içinde keramet sahibi olmaktır."

2-) Çoban Dede geçimini bir ağanın yanında çobanlık yaparak sağlarmış. Çoban Dede’nin ağası hac ziyaretine gider ve Mekke’de iken canı köfte ister. Bu durum Çoban Baba’ya malum olur ve ağanın karısına köfte yapmasını söyler. Köfteleri yapan hanımdan alıp göz açıp kapayıncaya kadar köfteleri Mekke’ye ulaştırır. Ağa hacdan dönünce Çoban Dede’nin kerametine inanır.

3-) Çoban Dede’nin zor durumda olanlara yardım ettiği hususunda bir çok hikaye vardır. Çoban Dede’nin rüyalarına girdiğini söylemektedirler. Örnek bir hikaye türbeyi bugünkü haliyle yaptıran Ayşe Ökmen’den aktarılmıştır. Ökmen eski haliyle olan türbeyi ziyaret etmiş ve Çoban Dede’den ev istemiştir. Eğer isteğine kavuşursa onun türbesini yeniden yapacağını söylemiştir. Kısa zamanda eve ve paraya kavuşan Ökmen adağını unutmuştur. Bir gece rüyasında Çoban Dede’yi görür. Rüyada Çoban Dede Ayşe Ökmen’e dileğini hatırlatır. Ayşe Ökmen’de yeni türbeyi hemen yaptırır.

4-) Adnan Menderes Bulvarı yapılırken yol Çoban Dede’nin bulunduğu tepeye kadar gelmiş. Mühendisler yolun düzgün olması için tepenin yıkılmasını söylemişler. Ne yapılmışsa tepe bir türlü yıkılamamış. Sonra Çoban Dede işçilerin, mühendislerin rüyasını girerek tepenin yıkılmasına mani olmuş.

5-) 1945’li yıllarda şehrin dışında kalan türbe etrafında balık tutmak ve avlanmak için türbe yakınına avcılar gelirmiş. Türbe yakınında avcılar ne yaparlarsa yapsınlar, ağaç üzerlerindeki kuşları vuramazlarmış.  

  

Kaynakça: Hatice Özcan – Halkın Çoban Dede’den Beklentilerinin Psikolojik Nedenleri (2007) / Kutlu Özen – Adana Yöresindeki Üç Adak Yeri / Yrd.Doç.Dr. Zekiye Çağımlar - Adana ve Çevresinde İnsana Bağlanan Umudun Yatırlar ve Ziyaretler Boyutu / Prof.Dr Erman Artun – Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü / Prof.Dr. Erman Artun – Adana’da İnanç Merkezleri ve Bunlara Bağlı Kültür Değerleri

Yusuf Baba Türbesi ANKARA / POLATLI / Tatlıkuyu Köyü

Yusuf Baba Türbesi

ANKARA / POLATLI / Tatlıkuyu Köyü

Yusuf Baba TürbesiYusuf Baba Türbesi, Ankara İli, Polatlı İlçesi, Tatlıkuyu Köyü Tekke Mevkiindedir.

Yusuf Baba’nın kim olduğu konusunda herhangi bir bilgi yoktur. Bölgeye yerleşip burada Tekkesini açıp irşad görevine başlayan Kolonizatör Dervişlerinden biri olduğu düşünülmektedir.

Türbenin bulunduğu alan Tekke ve Kemikliye Mevkii olarak anılmaktadır. Sakarya Savaşında Sakarya Nehrinin üzerindeki köprü Yunan Birlikleri tarafından yıkılınca Türk Ordusu bayağı zayiat vermiştir. Bu alanda bol miktarda şehit kemikleri görüldüğü için Kemikliye olarak anılmaktadır. 

          

Türbe betonarmeden yakın zamanda yenilenmiş olduğunu düşünüyoruz. Türbe etrafında antik dönem devşirme malzeme bulunmaktadır. Türbe Sakarya Nehrine hakim bir yamaç üzerinde olup hem eski bir yerleşim yeri üzerindedir, hem de yanında Müslüman Mezarlığı bulunmaktadır.

Yusuf Baba özellikle hayır duası ve değişik dilekler için ziyaret edilmektedir.

Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi ANTALYA / AKSEKİ – Cevizli Beldesi

Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi

ANTALYA / AKSEKİ – Cevizli Beldesi

Sarı Şey Hüseyin Efendi Türbesi Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi, Antalya İli, Akseki İlçesi, Cevizli Beldesine hakim konumda bir tepe üzerindedir.

 Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesinde yazılı tabelaya göre Kolağası yani dönemin Yüzbaşısıdır. Sarı Şeyh Hüseyin Efendi hakkındaki bilgileri beldenin internet sitesinden Sayın Hakan Özdemir’in yazısından aktaralım:

“Cevizli’yle ilgili mevcut olan en eski yazılı belgeler, Sultan I. Mahmud döneminde verilen, padişahın tuğrasını da içeren 1750 ve 1754 tarihli beratlardır. Bu beratlarda o dönemde Kağras’ın bağlı olduğu Alaiye Sancağı kadısına verilen talimatlar göze çarpar. Kağras ve Sarı Şeyh zaviyeleri isimlerinin geçtiği bu beratlar, aynı zamanda en önemli ziyaret mekanı olan Sarı Şeyh Hüseyin Efendi Türbesi hakkındaki bilinen en eski belgedir. Bu yerin sadece bir isim olarak geçiyor olması, Hüseyin Efendi’nin gerçekten kim olduğu ve hangi dönemde yaşayıp nasıl öldüğü ile ilgili konuları henüz aydınlatılamamıştır. En yaygın rivayet olan “Bizans'a karşı savaşan Fatih’in Kolağası” iddiası ise tarihsel çelişkiler barındırmaktadır. Çünkü Bizans, Fatih Sultan Mehmet döneminden çok önce İstanbul’a sıkışıp kalan bir şehir devletine dönüşmüştü. Kolağası unvanı ise ilk kez 1826’da kullanılmaya başlanmıştı.”

Türbe Cevizli Cami Yaptırma Derneğince 2012 yılında yenilenmiştir. Çatısı kurşunla kaplanan türbenin duvarlarına desenli çiniler döşenmiştir.

 Bölge halkı tarafından büyük saygı gören Sarı Şeyh Hüseyin Efendi adına her yıl Ayran Festivali kapsamında vatandaşlar tarafından yemekler verilmektedir. Bu geleneğin 600 yıldır devam ettiği söylenmektedir.  

   

Kaynak: www.cevizlililer.org.tr / www.sondakika.com