TÜRBELERİMİZ...[ahteri]

 Seyyit Baba Türbesi divriği

Temel Bilgiler

Akmeşe, bugün Türkiye’nin Sivas iline, ilçesi de Divriği’ye bağlı bir köydür.

Köyün eski adı Ziniski’dir, Resmî eski-ad listelerinde “Akmeşe – Ziniski” olarak geçer.

Eski Dönem ve Köyün Yapısı

Bazı yerel kaynaklarda, Ziniski’nin bir dönemde “kasaba büyüklüğünde, canlı bir yerleşim” olduğu; medrese, camii, hamam, han, pazar; bahçeli evler ve su kanalları ile eski buluntular verdiği belirtilir.

Bu kaynaklarda köyün üç mahalleden oluştuğu – “tekke mahallesi, orta mahalle ve kilise mahallesi” – ifade edilir.

Özellikle “kilise mahallesi / kilise mahalleleri / Gavur mahallesi” adlandırması, köyün geçmişinde — kaynaklara göre — Ermeni ve Rum Ortodoks nüfusuna dair söylentilerin olduğunu gösterir.

Rivayetlere göre köyde zanaatkâr Ermeniler (özellikle demir işçiliği / döküm) ile Rum çiftçilerin yaşadığı, bu yapının bir çeşit toplumsal ve ekonomik çeşitlilik sağladığı iddia edilir.

Türkçe Bilgi

İnanç, Manevi Miras ve Âdetler — Seyyit Baba Türbesi

Ziniski / Akmeşe köyü, manevi bir merkez olarak da bilinir: Köyde “Seyyit Baba” adlı eren/erenler cemaatine ait bir türbe-tekkesi olduğu söylenir.

Halk arasında anlatılanlara göre, Seyyit Baba — eski çağlarda bu coğrafyada yaşamış, “Alp-Eren / Horasan erenlerinden” sayılan bir zat. Rivayete göre Mengücekler döneminde sancaktarlık yapmış, bir savaşta şehit düşmüş. Bu yüzden türbesi hem “şehit yeri” sayılır hem de saygı görür.

Bugün bile çevre köylerden; hatta Erzincan, Erzurum gibi uzak illerden gelenler, çocuk sahibi olabilmek, adak, dilek gibi nedenlerle türbeye ziyaret eder — bu, köyün manevi belleğini yaşatıyor.

Nüfus & Zamanla Değişim

Köyün eski vakti “kasaba/yerleşim” niteliği taşıdığı, nüfusun belirli bir kültürel ve sosyal çeşitlilik içerdiği belirtiliyor.

Günümüzde ise yapı — ekonomik koşullar, göç, demografik değişim vb. sebeplerle — köy görünümüne dönmüş.

Tarım ve hayvancılık köyün temel geçim kaynakları; ayrıca köy yolunun asfalt olması, elektrik ve sabit telefon hattı, kapalı su şebekesi gibi altyapı hizmetleri olduğu biliniyor.

Not: Kaynaklar & Belirsizlikler

Bazı anlatılar — özellikle Ermeni / Rum varlığı, demir dökümcülük, medrese-yapı, “kasaba” büyüklüğü — yerel rivayetler ve anonim halk belleğine dayanıyor. Bu yüzden her iddia için arkeolojik ya da belgeli tarih demek zor.

Özellikle “kilise – Gavur mahallesi, kilise kalıntıları” gibi bilgiler — eski dönemlere ait olabilir; ama bugün bunların fiziksel izleri ya çok az ya da yok.

Manevi figür olan Seyyit Baba ile ilgili bilgiler de çoğunlukla halkın söylemlerine dayanıyor; yazılı döneme ait kesin belgeler her zaman yok.

Önerilen Tanıtım/Paylaşım Metni (Köy Sayfası için)

Akmeşe (Eski adı: Ziniski)

Sivas – Divriği ilçesine bağlı bu köy; köy adı değiştirilmeden önce “Ziniski” olarak bilinirdi. Zamanında bir kasaba büyüklüğünde olduğu, medrese, camii-hamam, han, pazar ve bahçeli evlerle dolu düzenli bir yerleşim yeriydi.

Köyün geçmişinde — söylentilere göre — Ermeni ve Rum zanaatkâr/çiftçi halk yaşamış; demir dökümcülüğü, zanaat ve tarım yapılmış. Günümüze ulaşan su kanalları, tandır harabeleri, eski ev temelleri bu eski yapının izlerini taşımaktadır.

Akmeşe aynı zamanda manevi bir merkezdir: Köydeki Seyyit Baba Türbesi, uzun yıllardır çevre köylerden — hatta Erzurum–Erzincan gibi uzak illerden — ziyaretçi ağırlamış, adak-ziyaretler yapılmıştır. Bu türbe; köyün manevi ve toplumsal belleğinde özel bir yere sahiptir.

Günümüzde, eski dönemin görkeminden geriye — altyapı imkânları, tarım-hayvancılık, köy yaşantısı kaldı. Ancak hem yaşayan insanların anıları hem de rivayetler, Ziniski zamanlarının hatırasını — bir köyün değil, bir tarih ve kültür katmanının — Akmeşe’de yaşadığını gösteriyor.

Bu yazıda geçen şunlar:

Köyün eski adı (Ziniski)

Köyün geçmişteki yapısı (medrese, camii-hamam, han, pazar, mahalleler)

Manevi figür: Seyyit Baba ve türbesi / tekkesi, köyün manevi kimliği