Ertuğrul Gazi Türbesi

   bilecik..

Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gâzi’nin babası. Gündüz Alp’in oğludur. Oğuzların kayı boyundandır. Cengiz’in İslâm memleketlerini talan ettiği sırada, babası, Selçuklu topraklarında yaşamak üzere kabilesiyle beraber ülkesini terk etmiş, Amu Deryâ’yı geçip Oğuzların yoğun olduğu Aral havzasına gelmişti. 1220’lerde Horasan’ın kuzey sınırına, oradan Karakum çölünün güneyine, oradan da Merv yoluyla Ahlat’a ulaşmıştı. Moğol istilâsının buralara kadar ulaşması üzerine kabilesine daha uygun bir yer arayan Gündüz Alp, Erzincan’a doğru hareket etmiş, Pasin ovasında Sürmeli çukura geldiklerinde hastalanarak vefât etmişti.

Babalarının vefâtından sonra Ertuğrul Gâzi kabileye reis seçildi ve ağabeyleri Sungur Tekin ve Gündoğdu, kendilerine tâbi kabile mensuplarıyla beraber Ahlat’a geri döndüler. Ertuğrul Gâzi ise, kardeşi Dündâr Bey ile beraber batıya hareket etti. Sivas yakınlarına gelip konakladığında, Selçuklu ordusu ile büyük bir Moğol birliğinin kıyasıya çarpışmakta ve Moğolların Selçuklu ordusunu bozmak üzere olduğunu gördü.

Yiğitlik ve erliğin bütün vasıflarını üzerinde toplayan Ertuğrul Gâzi, İslâm’ın ve Türk’ün şânından olan zâlime karşı mağdura destek olmakta zerre kadar tereddüd etmedi. “Mağlûba yardım etmek erlik olur. Hızır gibi, bunalmış zamanlarında çaresizlere yardıma yetişerek ellerinden tutalım” diyerek, Selçuklu saflarına katılıp, Moğollara karşı saldırıya geçti. Bir kaç yüz kişilik bu kuvvetin civanmertliği üzerine savaşın seyri değişti ve kısa sürede Moğol kuvvetleri darmadağın oldu. (Bu savaşın, Haremzşahlarla yapılan Yassıçimen Savaşı olduğu da rivayet edilmektedir.)

Savaştan sonra, Selçuklu sultânı Alâeddîn Keykubâd, Ertuğrul Gâzi’ye iltifatlarda bulundu. Hil’at giydirdi ve Selçuklu ülkesinde yaşamak için göç ettiklerini öğrenince Ankara yakınındaki Karadağ mıntıkasında oturmak için toprak verdi (1230).

İznik İmparatorluğu ile Selçuk hududunda sürekli çarpışmalar üzerine sultan birinci Alâeddîn Keykubât 1231’de bir ordu ile Sultanönü civarına geldi. Bütün maiyyeti ile beraber yanında yeralan Ertuğrul Gâzi’yi öncü kuvvetlerine komutan yaptı. Ertuğrul Gâzi, Rum ordusu üzerine yürüyünce, imparator Theodor Laskaris’in Rumeli’den yardımcı çağırdığı Aktav tatarlarıyla karşılaştı. Yenişehir ovasında üç gün gece-gündüz devam eden şiddetli çarpışmalar sonunda düşmanı bozup, İnegöl’e kadar tâkib ederek pek çok ganîmet aldı. Elde ettiği bu büyük başarıdan sonra Eskişehir Söğüt mevkiinde sultan Alâeddîn’le buluşan Ertuğrul Gâzi mükâfatlandırıldı. Söğüt ve Saraycık mahalleri kışlak, Domaniç dağı da yaylak olmak üzere kendisine verildi.

Ertuğrul Gâzi Anadolu’ya geldikten kısa bir müddet sonra, Selçuklu Devleti çökmeye yüz tutmuş, Anadolu parça parça olmuştu. Türk uç beyleri, Selçuklulardan boşalan yerleri doldurmaya ve yeniden güçlü bir devlet kurmayı tasarlıyorlardı. Anadolu’da irşâd ve gazâ yapan gönül sultanları, tasavvuf ehli âlimler ile dervişler yeniden toplanmayı teşvik ediyorlar ve istikbâlde kurulacak yeni bir Türk devleti müjdeliyorlardı.

Ertuğrul Gâzi aşîreti ile beraber gelip Söğüt ve Domaniç’e yerleşti. Bu yıllarda bölgede bulunan Germiyan’ın babası Alişir ve Çavdar adlı bir tatar, el altında tuttukları kuvvetlerle halkı tedirgin edip; pazar ve hayvanlarını talan ederek geri dönerlerdi. Ertuğrul Gâzi buraya yerleşince, bunlara mâni oldu. Bizans kale ve şehirlerinin hâkimi olan hıristiyan tekfurlarla da iyi anlaştı. Adaleti, halka olan iyi muamele ve yardımları o kadar çoktu ki, hıristiyan tebea bile onu yürekten sevip sayıyordu. Bu sevgi ve bağlılık o kadar fazla idi ki, Söğüt’te bulunan hıristiyan zımmîler, Ertuğrul Gâzi vefât edince, çiftliğinin yarısı ile bir bağı onun ruhu için vakfedip kâdı emrine vermişlerdi.

Söğüt’e yerleşmesinden bir kaç sene sonra Karacahisar tekfuru, bölgedeki müslüman ahâliyi rahatsız etmeye başladı. Ertuğrul Gâzi de sultan Alâeddîn’i savaşa teşvik etti. Sultan Alâeddîn’le beraber Karacahisar kalesini kuşattılar. Uzun süre yapılan şiddetli savaşlardan sonra tekfur barış istediyse de kabul edilmedi. Bu sırada Moğolların Ereğli’yi alma haberi geldi. Sultan kaleyi fethetme işini Ertuğrul Gâzi’ye bırakarak Moğolları karşılamaya gitti. Bir müddet daha devam eden muhasaradan sonra Ertuğrul Gâzi kaleyi fethetti. Tekfuru yakaladı. Elde edilen ganimetin beşte birini Sultan’a gönderip kalanını Gâzilere dağıttı.

Selçuklu sultânı Alâeddîn Keykubâd’ın vefâtına kadar etrafın fethi ve İslâmiyet’in yayılması için bütün gayreti ile çalıştı. Sultan’ın vefâtından sonra, Söğüt uç bölgesinde Bizans’la mücâdeleye devam etti. 1281 yılında 92 veya 96 yaşında vefât ederek yine Söğüt’e defnedildi (Bkz. Osman Gâzi).

Ertuğrul Gâzi, çevresinde bulunan beyliklerin ve devletlerin durumlarını ve siyâsî şartları gayet iyi değerlendirirdi. Komşuları ile dâima iyi geçinerek aşiret ve tebeasını güçlü bir durumda, huzur ve rahat içinde yaşattı. Çıplakları giydirip donatır, dul kadınlara, fakirlere, düşkünlere dâima yardım ederdi.

Ertuğrul Gâzi’nin görevi bu kadardı. Geldi… Yarım asır adalet ve huzur içinde yaşattığı bölge halkı yanında, hıristiyanlara da İslâmiyet’i sevdirip gitti. Bundan sonra doğudan gelen Horasan erenleri Alp ve Abokul gibi adlarla anılan mürşidler, bu ve bunun gibi Türk oymaklarına yegâne gayenin cihâd ve İ’lâ-yı kelimetullah (Allahü teâlânın ism-i şerifini yüceltmek, İslâm’ı yaymak) olduğunu aşıladılar. Sonra bu gayenin gerçekleştirilmesi için lüzumlu olan bilgi ve tecrübeyi verip, yol gösterip teşkilâtlandırarak sevk ve idare ettiler. Harblerle aldıkları Bizans topraklarını tamamen Türk-İslâm toprağı hâline getirmek için muazzam bir faaliyete giriştiler. Bu faaliyetler; harcanan büyük enerji, dehâ, İslâm’ın adaleti ve en önemlisi erenlerin duâsı bereketiyle kısa zamanda müsbet neticeler verdi. Derviş Gâziler, bir memleket ve şehri fetheder etmez bâzıları derhâl oraya yerleşip, kalan kısım daha ileri yürüdü. Arkadan dâima taze kuvvet yetiştirildiği için, bu yürüyüşün ardı arkası kesilmedi. Fethedilen şehir ve beldelerde; câmiler, medreseler, tekkeler, hastaneler, kervansaraylar, imâretler, çeşmeler, yollar ve köprüler… yapıldı. İslâmî tedris, eğitim ve öğretim başladı. İçtimâi yardım müesseseleri faaliyete geçirildi. Elde edilen topraklarda âsâyiş, sulh ve sükûn te’min edildi.

Ertuğrul Gâzi’den sonra Osman Gâzi ile yeşerip sonrakilerle büyüyen, denizleri, diyarları, ülkeleri, iklimleri, kıt’aları muhteşem dalları arasına alacak çınarın gölgesi altında bütün insanlık, Asr-ı seâdetten sonra bir daha görüp hayâl edemediği bir şekilde, tam altı asır yaşadı.

Nitekim şâirin dediği gibi;

Biz ol nesl-i kerim-i dûde-i Osmâniyânız kim,
Muhammerdir serâpa mâyemiz hûn-i şehâdetten.
Biz ol âlî-himem erbâb-ı cidd-ü ictihadız kim,
Cihângirâne bir devlet çıkardık bir aşîretten.
Biz ol nesl-i kerîm-i dûde-i Osmâniyânız kim.

Kaynaklar ;
1) Tâc-üt-Tevârih; cild-1. sh. 26
2) Âşıkpaşazâde Târihi; sh. 15 v.d.
3) Oruç Bey Târihi; sh. 22
4) Aşiretten Devlete; sh. 58
5) Devlet Kuran Kahramanlar (Safa Öcal, T.D.A.V); sh. 1 v.d.
6) Büyük Türkiye Târihi (Y. Öztuna); cild-2, sh. 241-250
7) Osmanlı İmparatorluğu Târihi (Z. Danışman); cild-2, sh. 25
8) Rehber Ansiklopedisi; cild-5. sh.178
9) Kâmûs-ül-a’lâm; cild-3, sh. 832
10) Neşrî Târihi; cild-1, sh. 61 v.d.
11) Meşâhir-ül-islâm

EBEDİ SOYLULAR: EHL-İ BEYT

EBEDİ SOYLULAR: 
EHL-İ BEYT 




Yûsuf bin İsmâil en-NEBHÂNÎ 

( 1849 - 1932 ) 


Dipnotlarla Yayma Hazırlayan: 
Ahmed Ferîd el-Mezîdî 



Yazarın Rabat'taki bir kütüphanede yer alan 
bir kitaptan kendine ait elyazısı 


YAYINCININ ÖNSÖZÜ 


Halkı farklı renk, dil ve dinlerde yaratan Bedîu's-semâvât vel- 
ard olan Yüce Allah'a sayısız övgü ve hamdlar olsun... 

Peygamberlerin sonuncusu, Muhammed Mustafa seJLILlıu etlerini 
vesellem) Efendimize ve pâk Ehl-i Beytine salât ve selamlar olsun. . . 

Yüce Allah, elçisi olan Muhammed Mustafa'ya ; scJLILhu dlei(lnı 
vesellem) hiçbir kuluna bahş etmediği üstün özellikler yanında 
başka hiçbir peygambere nasip etmediği lütuflarda bulunmuştur. 

Bilinen bir gerçek te şudur ki dünya tarihinde gelmiş geçmiş 
hiçbir peygamberin soyundan geldiği kesinlikle sabit olan hiç 
kimse bilinmemektedir. Buna karşılık peşinden soy kütükleri 
oluşturulacak kadar tek nesil bırakan peygamber, Nebilerin 
Sonuncusu Hz. Peygamber (sal ULU alsşj-ıı v»selten§|?dir. Bu nesil, inzâl 
buyurulan Yüce Kitab Kur'ân-ı Kerîm'in "korunduğu" gibi 
korunmuştur. Bu da aslında Kur'ân mucizesine benzer bir mucize 
olup az evvel dikkat çektiğimiz gibi Hz. Peygamber'e ( Sdllallahu cJeıjl'iı 
vesellem) bahşedilmiş olan bir özelliktir. 

Yüce Allah, elçisi olan Muhammed Mustafa'ya 1 scJlcJlahu cJeı^hı 
vesellem ) hiçbir kuluna bahş etmediği üstün özellikler yanında 
başka hiçbir peygambere nasip etmediği lütuflarda da 
bulunmuştur. Gerek Kur'ân âyetlerinde, gerekse çeşitli 
hadislerde bu özel durumlara işaret eden türlü deliller vardır. Hz. 
Peygamber'in salleJblıu aleyhi vesellem) soyunun devamı da O'na 
bahşedilen faziletlerden birisidir. Ehl-i Beyt ibaresiyle Kur'ân'da 
yer alan ilahi ismi ile O'nun en yakın aile bireyleri olarak kızı Hz. 
Fatıma, onun kocası ve Hz. Peygamber'in ( sallallahu aleyhi vesellem) 
damadı olmakla birlikte amcasının oğlu Hz. Ali ile O'nun 
(sallallahu aleyhi vesellem) dünyadaki güzel kokularım diye ifade ettiği 



6 


Hz. Haşan ile Hüseyin'in konumları, diğer insanlardan oldukça 
farklıdır. 

Yüce Allah'ın tensip buyurduğu bu benzersiz konumları, hem 
Hz. Peygamber ( stflltflldhu aleijlnı vesellem) zamanında, hem de sonraki 
dönemlerde sahabenin tümü tarafından kanıksanmış bir olgudur. 
Ancak Hz. Osman döneminde kıvılcımlanan fitne alevinin 
sonucunda Müslümanlar iki kampa ayrılmışlardı. Bu 
kamplaşmada halkın, çoğunluğunu sahabenin oluşturduğu 
bölümü Ehl-i Beyt'in konumunu bildiklerinden Hz. Ali'nin 
saflarında yer almakta tereddüt etmemişlerdi. Seçimle iktidara 
gelen halifeye boyun eğmeyip isyana kalkışan Muaviye'nin başını 
tuttuğu Şam ahalisi ise, onların değerli konumlarından bihaber 
çok az sayıda müteahhir sahabeden oluşan bir grup olarak göze 
çarpmaktadır. 

Daha sonra Sünni-Şii fırkaları olarak ikiye ayrılan bu iki grup 
arasında yüzyıllar boyunca hem maddi, hem de fikri savaşlar 
süregelmiştir. Bu mücadele sürecinde isyancı "Müslüman" grup, 
başlangıçta Yüce Peygamber'in torunları Hz. Haşan ile Hz. 
Hüseyin'i öldürecek kadar işi ileriye götürmüşlerdir. Bu şerefli 
aileye yapılan eziyetler, doğal olarak onların taraftarlarında derin 
izler bırakmıştır. Detay ve kışkırtıcı sebepleri bir yana bırakırsak 
Şii dünyası, Ehl-i Beyt olgusunu sonuçta dini her değerin önüne 
çıkaracak kadar aşırıya gitmiş; Sünni dünyası ise bu olguyu 
onlara bir karşı tepki olarak öne çıkarmayarak "ihmal" etmiştir. 

Elinizdeki bu kitapta Ehl-i Beyt olgusu, bu iki aşırı ucun tam 
ortasında ifrat ve tefritin arasında bir yaklaşımla ele alınmaktadır. 



MÜELLİF HAKKINDA 


Sünneti destekleyen, bidatleri kahreden, Rabbani imam, 
şeyh Yûsuf b. İsmail en-Nebhânî 
(1849-1932 M./ 1265-1350 H.)) 

Değerli imam, kâmil himmet sahibi, ilmiyle âmil, Hz. 
Peygamber'i ( s (5i I \o I Idhu tfleıjhı vesellem) seven, şeyh Yûsuf b. İsmail 
en-Nebhânî. Nesebi, Filistin'in mukaddes topraklarında, 
İczim döneminde yaşamış, Bedevi Araplarından olan. Benî 
Nebhân'a dayanır. Kendisi de hicri 1265 senesinde (M. 1849) 
orada dünyaya geldi. Kur an-ı Kerîm'i, salih, hafız ve 
kurrâdan olan babası Şeyh İsmâil en-Nebhânî'den öğrendi. 
Ardından ilim tahsil etmek için, Mısır’a Ezher Üniversitesine 
gitti. Hicri 1283 ile 1289 yılları arasında orada, araştırmacı 
hocalardan ve uzman âlim üstadlardan şer ı ilimler tahsil 
etti. Onlar hakkında şöyle der: "Onlardan her birisi farklı bir 
kıtaya gitse, çevresindekileri Cennete taşıyan bir lider olur, 
ilmin her alanında onlara yeterli bilgiyi verirdi ondan sonra 
da konuşulacak ve anlaşılacak bir şey bırakmazdı." 

(Bunu hadis şeyhi, allame Muhammed Habîbullah eş-Şankîtî, 
Nebhâni’yi anlattığı, Şevâhid'ul-Hakk isimli kitapta söylemiştir) 
Kettânî onun hakkında şöyle der: "Asrın âlimi, edîb, şâir, 
üretken, içten seven ve asrın nadirlerindendir." Şunu da 
ekler: "O, Siret-i Muhammediyye ve Nebeviyye alanında en 
büyük hizmetleri yapmıştır. Hayatını bunun için 
vakfetmiştir. İçinde bulunduğumuz asırda öyle kitaplar 
yazıp neşretmiştir ki, başkasına bunun onda birini yazmak 
bile nasib olmamıştır." 



8 


Yazar ve Eserleri Hakkında 


Tasavvuf tarikatlarını zamanın şeyhlerinden öğrenmiştir. 
İdrîsiyye tarikatını; Mekke'de yaşayan şeyh İsmail en- 
Nevvâb'dan. Rufai tartikatım; şeyh Abdulkadir ed-Dücânî 
el-Yâfî'den. Halvetiyye tarikatını; şeyh Haşan Rıdvan es- 
Saîdî'den. Şâziliyye tarikatını; Şemsüddîn Muhammed b. 
Mes'ûd el-Fâsî ve Nureddin el-Yaşrutî'den. Nakşibendî 
tarikatını; Gıyâsuddin el-İrbilî ve İmdâdullah el-Hindî'den, 
Kâdiriyye tarikatını; Haşan b. Halâve el-Gazzi'den almıştır. 
Bunun dışında başka hocalardan da faydalanmıştır. 

Arap topraklarını ve Türk memleketlerini dolaştı, 
İstanbul, Musul, Haleb, Diyarbakır, Şehrezur, Bağdat, 
Samarra, Kudüs şehirlerini ve Hicaz'ı gezdi. Adı dikkat 
çekmeye başlayıp şöhreti yayılınca, Şam bölgesine kadı 
olması taleb edildi. Daha sonra Beyrut yüksek hukuk 
mahkemesinin başkanı oldu. 

Elinizdeki bu eseri, eş-Şereful-Müebbed li-Âli Mııhamnıed 
(st 3 1 \a\ \a\r \ u cJeijhı vesellem) ("Ehl-i Beyt’in Ebedî Şerefi") ilk olarak 
Beyrut'ta hicri 1309 yılında basıldı. Sonra diğer eserler onu 
takip etti ve meşhur oldu. Onun engin İslami bilgisi, 
belağatmm akıcılığı ve güzelliği insanlar arasında yayıldı. 
Ortaya koyduğu araştırma ve teliflerle şöhreti yayıldı. 
Bundan sonra yazdı, tabetti ve yayınladı. Özellikle 
Peygamberimizle ; scJLILku öiletjlnı vesellem) ilgili alanda... (Bakın: 
el-Fehâris, el-Kettânî, Beyrut) 

Zeki Mucâhid, A'lâm Şarkiyya ("Şarkın Bayraktarları") 
kitabında der ki: Miladi 1910 senesinde Kahire'yi ziyaret etti. 
Hidiv II. Abbâs Hilmi Paşa, şer'î ilimlerdeki engin bilgisi 
hatırına, kendisine aylık 10 cüneyh maaş tahsis etmiştir. 

Şeyh Abdurrezzak el-Baytâr, onu uzun uzun överek 
anlatır. Sözlerinin bir bölümü şöyledir: 



Yazar ve Eserleri Hakkında 


9 


"Bence; bu âlim, zeki edebiyatçı ve çalışkan insanın, 
yaptığı işlerin üstünlüğü, parlayan yıldızlar gibi ortaya 
çıkmıştır. Harika edebiyatı özelliklerinin görüntüsüne renk 
katmıştır. Kendisi güçlü anlama kabiliyetiyle parlayarak 
meşhur olmuştur. Derecesi göklerde yükselen, sözleri etkili 
biridir. Kınından çekilmiş kılıçtan daha keskin zekâya 
sahiptir. Onun fikir yapısını, deniz anlatmaya kalkışsa 
ızdırap duyar. Yazıları ipe dizilmiş inci mercan gibidir. Şiiri, 
mükemmel anlayışına ve şuuruna delalet eder. Vera ve 
muhabbet meydanının süvarisidir. Ok gibi hedefini bulan, 
fasih kalemlerin sahibidir. Yemin ederim fazilette tek başına 
kalmıştır. Aydınlar onun yanma bile yaklaşamaz. Buna ek 
olarak, üzerinde taşıdığı güzellikler, yaşatarak ebedî kıldığı 
menkibeler okunduğunda, duyguları sarsacak ve kulakları 
açtıracak cinstendir. Telif ettiği değerli eserleri, üstünlüğünü 
ve gururlu duruşunu bize ispat etmeye yeterlidir. Bunlardan 
bazıları şunlardır: 

"Afdalu's-Salavât alâ Seyyidi' s-Sâdât" (Efendilerin Efendisi 
Üzerine En Faziletli Salâvatlar). 

"Vesâilu'l-Vusûl üâ Şemâüi’r-Resûl" (Resûl'un Sıfatlarına 
Ulaşma Yolları). 

eş-Şeref'ul-Müebbed li-Âli Muhammed (Ehl-i Beyt'in Ebedi 
Şerefi) Bu kitaba bakma imkânım oldu. Mükemmel 
olduğunu ve isabetli görüşlerin ifade edildiğini gördüm." 
(Bak. Hilyetu'l-Beşer fî târîhi'l-karni's-sâlis aşara, el-Baytâr, 3/1614, 
Dâr-ı Sâdır, Beyrut) 

Şeyh Şankîtî onun hakkında şöyle der: "Üstadın ibadetine 
gelince, Medine'de onu izlemiştim. Allah'ın olağanüstü 
meziyetler verdiği, evliyâ ve asfiyâ derecesinde olduğuna 
şâhid oldum. Hicrî 1350 yılının mübarek Ramazan ayının 
başlarında, Beyrut'ta Hakk'm rahmetine kavuştu. Kendisi 



10 


Yazar ve Eserleri Hakkında 


âdeti olduğu üzere, farz namazlara bağlı, bol bol nafile 
namaz kılardı. Peygamberimize ( sdlltflltfhu tfleLjhı vese Hem) çokça 
salavât getirirdi; bu da ibadetin ve sünnete tâbi olmanın 
nurudur. Bu durum, nurânî yüzünde apaçık görünürdü. 
Allah bizim ve onun ibadetlerini makbûl eylesin. Yüce 
şefaatçi, Resûlullah'm scallcalltfl'iu <5ileL)kı vesellem) zümresine dâhil 
eylesin." 


ESERLERİ 

Şeyh Şankîtî diyor ki: Eserlerine gelince gerçekten çoktur. 
Eserlerininin çoğu veya tümü, hadis veya onunla ilgili 
konularla ilgilidir. Siret-i Nebeviyye, Peygamberimize 
(sallallafıu deq!n vesellem) medhiyeler, esânîd bilgisi, İslam 
âlimlerinin biyografileri, Hz. Peygambere sdlalLhu dleqlıı vesellem) 
salavat getirmenin ehemmiyetiyle alakalı eserler kaleme 
almıştır. Benim bildiğim, hadis ve diğer konularla ilgili telif 
ettiği eserleri zikretmek gerekirse; bana göre en büyük ve en 
faydalı eserinden başlarım. 

1. el-Feth'ul-Kebîr fi Dammi'z-Ziyâdeti ila'l-Câmus-Sağîr, Bu 
kitap, Suyûtî'ye ait " el-Câmiu' s-Sağîr" ile onun zeyli olan 
“Ziyâdetu’l-Câmus-Sağîr" eserlerini bir araya topladığı 
kitabıdır. 1 14450 hadis ihtiva etmektedir. Mustafa el-Bâbî el- 
Halebî ve çocuklarına ait matbaa ve kitap şirketi tarafından 
üç cilt halinde basılmıştır. Bu kitabın basımı ancak müellifin 
vefatından yaklaşık bir sene sonra tamamlanabilmiştir. 


1 Neşredilmiştir: Kahire, Mustafa el-Bâbî el-Halebî Matb., 1932; Heysem Nizar 
Temim in yayına hazırlamasıyla, Beyrut, Dârul-Arkam, 1350/1932; Kahire, Dârü’l- 
Kütübi'l-Arabiyyetii-Kübrâ, 1351 



Yazar ve Eserleri Hakkında 


11 


Hadisle uğraşan herkesin kütüphanesinde bulunması 
gereken bir kitaptır. Hadis matbuatı arasında böyle bir eser 
yoktur. 

2. Muntehabu' s-Sahîhayn ("Buhârî ve Müslim'den 
Seçmeler"); tamamen harekelidir. 3010 hadis ihtiva eder. 
Sonuna, Kurratu'l-Ayn alâ Muntehabı 's-Sahîhayn diye 
adlandırdığı bir zeyl eklemiştir. 

3. Vesâilıı ’l-Vusûl ilâ Şemaili’ r-Resûl ("Resûl'ün Şemailine 
Ulaşma Yolları") 1 

4. Af dahi’ s-Salavât alâ Seyyidi’s-Sâdât ("Efendilerin Efendisi 
Üzerine En Güzel Salavâtlar") 2 

5. el-Beşâiru’l-İmâtıiyye fi l-Miibeşşirât el-Menâmiyye. 

6. en-Nazmu’l-Bedî’ fi Mevlidi’ ş-Şefı’ (Mevlidle Alakalı 
Şiirler) 

7. el-Hemzetu’l-Elfiyye (Tayyibetu’l-Ğarra’) fi Medhi 
Seyyidi ’l-Enbiyâ 3 4 

8. Şevâhidu’l-Hakk fi’l-İstiğâseti bi-Seyyidi’l-Halk 1 

9. e-Esâlîbu’l-Bedî’a fi Fadli’s-Sahâbeti ve-İknâ’iş-Şîa 
("Benzersiz Metotlarla Sahabenin Faziletiyle İlgili Şianm 
İkna Edilmesi") 

10. Kasîdetu Saâdeti’l-Meâd fi Miivâzeneti Bânet Suâd 

11 . Misâlu Na’lihi’ş-Şerîf ( JUIA*# aAfü veselerrt) 

12. Huccetullah ala’l-Âlemîn fi Mu’ cizâti Seyyidi’ l-Mür selin 1 


1 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atu 1-Edebiyye, 1309; Beyrut : Dâru’l-Kütübil- 
İlmiyye, 2002. 

2 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atü’l-Edebiyye, 1 309; Mahmûd Fahurî’nin tahkiki 
ile Haleb, Dâru'l-Kalem, 1994 

3 Neşredilmiştir: Beyrut, Matbaatü 1-Edebiyye, 1314. 

4 Neşredilmiştir: Beyrut, Matbaatü'l-Edebiyye, 1309; Kahire, Mustafa el-Bâbî el- 
HalebîMatb., 1973; Kahire, el-Matba’atu 1-Meymeniyye, 1323. 



12 


Yazar ve Eserleri Hakkında 


13. Saâdetu' d-Dâreytı fi's-Salâti alâ Seyyidi'TKevneyn 1 2 

14. es-Sâbikâtu'l-Ciyâd fi Medhi Seyyidi'l-İbâd. 

15. Hulasatu'l-Kelâm fi Tercihi Dini'Tİslâm. 

16. Hâdi'TMürîd ilâ Tarîki' ’TEsânîd 3 

17. el-Fedâilu 'TMuhammediyye. 4 

18. el-Virdu'ş-Şâfî, Peygamberimizin ( sallallaku o\e vesellem) 
dua ve zikirlerini ihtiva ediyor. 

19. el-Mezdûcetul-Ğarrâ' fi'l-İstiğâseti bi-Esmâi' ilahi' T 
Husnâ. 

20. el-Mecmûıatu' n-Nebhârıiyye fi'l-Medâihi'n-Nebeviyye 5 

21. Nucûmu'TMuhtedîn fî Mucizâtihi ( s^llallcıkj cı I e 4 lı ı veçellem) 
ve'r-Reddıı ala A' dâihi îhv ani' ş- Şey atîn. 

22. İrşâdu'THayarâ fî Tahzîr'iTMüslimîn min Madâris en- 
Nasârâ. 

23. Câmiu's-Senâ Ala'llâh 6 

24. Müferricu'TKürûb ve Muferrihu'TKulûb 7 8 

25. Hizbu'Tİstiğâsât bi-Seyyidi' s-SâdâT 

26. Ahsenu’TVesâil fî Nazmi Esmâi'n-Nebî 


1 Neşredilmiştir: Diyarbakır, el-Mektebetu'lİslâmiyye, [tarihsiz]; Kahire, 
Matbaatü’l-Edebiyye 1316. Tercüme edilmiştir: “Resüllerin Efendisi hakkında 
Allah’ın âlemlere karşı hücceti” Peygamber Efendimizin mucizeleri” başlığı ile 
Abdülhalik Duran, Konya, İslami Neşriyat, [tarihsiz], 

2 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atu Beyrut, 1316. 

3 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atü'l-Edebiyye 1317. 

4 Bu kitabın Türkçe çevirisi yayınlanmıştır: Çevr. Fethi Güngör, İnsan Yayınları, 
ISBN. 9755741615. 

5 Neşredilmiştir: Beyrut, Matbaatu 1-Edebiyye 1320. 

6 Neşredilmiştir: Mahrnûd Fahuri’nin tahkiki ile, Flaleb, Dâru'l-Kalemi'l-Arabi, 
1988. 

7 Neşredilmiştir: Beyrut, DâruTKutubiTllmiyye, 2003/ 1424. 

8 Neşredilmiştir: Kahire, Dârü’l-Maktum, 2000/1421 



Yazar ve Eserleri Hakkında 


13 


27 . el-Esnıâ fımâ li-Seyyidinâ Muhammed mine'l-Esma 

28 . el-Burhâtı el-Musedded fî İsbâti Nübüvveti Seyyidinâ 
Mııhanımed 1 

29 . Delîlıı' t-Tuccâr ilâ Ahlâki’ l-Ahyâr 2 

30 . er-Rahmetu'l-Muhdât fî Fadli's-Salât 3 

31 . Hıısnu' ş-Şir' a fî Meşruiyyeti Salâtız-Zuhr Ba'de’l-Cıım’a 

32 . Risâletu't-Tahzîr min İttihâz es-Suvar ve't-Tasvîr 

33 . Tenbîhu'l-Efkâr li-Hikmeti İkbâli' d-Dünya ala'l-Kuffâr 

34 . Sebîlu'n-Necât fi'l-Hubbi fillah ve 1-Buğdi fillah 4 

35 . Reful-İştibâh fî İstihâleti'l-Ciheti Alallah 5 


1 Cabi Bessam’ın tahkiki ile Limasol da neşredilmiştir, 1987. 

2 Bessam Abdülvehhab Cabi’nin yayına hazırlamasıyla Limasol, el-Ceffan ve'l-Cabi 
Yay., 1987. 

3 Pamuk Yayıncılık tarafından “Namazın Fazileti ve Terk Etmenin Cezası” 
başlığı ile yayınlanmıştır. İSBN: 9752940512 

4 Neşredilmiştir: Abdullah Mesud tahkiki ile Haleb, Dâru'fKalemi'f Arabi, 1994; 
Bessam Abdülvehhab Cabi’nin tahkiki ile Beyrut, Dâru İbn Hazm, 1 992. 

5 Değerli bir eserdir. Nebhânî, bu kitabında, İbn Teymiyye'nin Yüce Allah'a yön 
izafe etme bidatine cevap vermektedir. Kitabın takdiminde şöyle demektedir: “İbn 
Teymiyye'nin (Allah rahmet etsin ve affetsin), içinde Elifi sünnet itikadına aykırı olan 
görüşlerin bulunduğu kitapları tabedilip neşredildiğinde, o asrın âlimlerinin bu ileri 
sürülen meselelere karşı çıkması gerekirdi. Elifi sünnete aykırı olan bu görüşlere cevap 
verip, insanları bu konularda uyarmaları gerekirdi ki, akidelerinde herhangi bir 
saptırmaya sebep olmasın. Bu meseleler içinde en önemli olanın Allah'a yön izafe etme 
olduğunu tesbit ettiğim zaman, Allah'a yön izafe etmenin imkânsız olduğunu ifade 
eden, Elifi sünnet mezhebine bağlı büyük İslam âlimlerinin görüşlerini bir risâlede 
derlemenin isabetli, şart ve kaçınılmaz olduğunu düşündüm. Bu meyanda bu eseri 
derledim ve şu ismi verdim: “Reful-İştibâh fi İstihâleti'l-Ciheti Alallah” 

(Bu eser, Şevâhidu'l-Hakk isimli eserin içinde tabedilmiştir, ona bakabilirisiniz). 

Müslüman avamın içinde Vehhabî fitnesinin yayıldığına şahit olduğumuz bu 
günlerde, bu kitabın değerini daha iyi anlıyoruz. İbn Teymiyye'nin mezhebini ve 
cemaatini ihya edip diğer mezheplerden ciddi bir şekilde ayıran görüş budur. 
Bunlardan birisi Muhammed b. Sâlih el- Useymîn. Riyâzus-sâlihîn kitabına notlar yazar. 



14 


Yazar ve Eserleri Hakkında 


36. Saâdetu'l-Enâm fî İttibâi Dîni'l-İslâm 

37. Muhtasar İrşâdu 'l-Hayarâ 

38. er-Râiyetu's-Suğrâ fi Zemmi'l-Bid'ati'l-(Vehhâbiyye) ve- 
Medhi ’s-Sünneti ’l-Ğarrâ 

39. Cevâhiru’l-Bihâr fi Fadâüi'n-Nebyyü-Muhtâr 1 

40. Tehzîbu’ n-Nufûs fî Tertibi’ d-Dıırûs 


286. sıradaki; “ Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki; bir kişi eşini yatağa çağırır 
da eşi onu reddederse, kocası ondan razı oluncaya kadar Semâda Olan ona gazab eder” 
hadisini Allah'a yön izafe etme iddiasına delil olarak kullanıyor. Ardından -yalan 
söyleyerek- bu görüşün Ehl-i sünnet ve selefin görüşü olduğunu ileri süıüyor. 

Şöyle diyor: "Bu hadisteki ifade, Ehl-i sünnet ve cemaat ile selefin kabul ettiği, 
Allah'ın bizzat semada, Arş ının üzerinde, yedi gök üzerinde olduğu görüşüne açık bir 
şekilde delil teşkil eder. Buradaki “semada” ifadesinden maksad, mülkü semadadır 
demek değildir. Bu, sözü tahrif etmek olur. Yeryüzünün ve göklerin hepsi Yüce Allah'ın 
elindedir. Hepsi Allah'ın mülküdür. Burada ifade edilmek istenen; Yüce Allah'ın bizzat 
göklerinin üzerinde Arş a istiva etmiş olmasıdır. Bu yüzden meselenin fıtrî olduğunu, 
Allah'ın semada olduğunu anlamak için araştırmaya gerek duymadığını görüyoruz. Bu 
fıtriliğinden dolayı, insan Rabbine dua edeceği zaman, ellerini yukarıya doğru açar, 
kalbiyle yukanya doğru yönelir.” 

Bu sakat istidlaline, rey ve heva yoluyla dinle oyun oynarcasına şöyle devam eder: 
"Bazı haşereleri görürüz; kovaladığınızda veya eziyet ettiğinizde, durur ve ayaklarını 
semaya kaldırır. Bunu açıkça görürüz. Bu bize Allah'ın semada olduğunu fıtrî olarak 
gösterir. Bunu ispat etmeye gerek yoktur. Hatta Allah'ın semada olduğunu inkâr 
edenler bile (ilginçtir) fiileri, bu batıl, fâsid ve küfre götürmesi muhtemel olan 
akidelerini tekzip eder.” 

Yüce Allah, yönlerden ve yaratılanların bütün sıfatlarından münezzehtir. “O'nun 
benzeri hiçbir şey yoktur.” (Şûrâ Sur.ll) O'nu yönler ihata edemez. Yer ve gökler onu 
çevreleyemez. Mekânı yaratmadan önce vardı. Şu anda da önceden olduğu gibidir. 
Onların dedikleri gibi, O'nu Arş taşımıyor. Allah onların dediklerinden çok daha 
Yücedir. Bilakis Arş ve üzerindekiler, Onun kudretinin lütfuyla taşınmaktadırlar. 
Avucunun içindedirler. “Onlar Allah'ı hakkıyla tanıyıp bilemediler. Kıyamet günü 
bütün yeryüzü O'nun tasarrufundadır. Gökler O'nun kudret eliyle dürülmüş 
olacaktır. O, müşriklerin ortak koşmalarından yüce ve münezzehtir.” (Zümer Sur. 
67 ) 


1 İki cilt halinde Kahire, Mustafa el-Bâbî el-Halebî Matb., 1960 



Yazar ve Eserleri Hakkında 


15 


41 . İthaf u'l-Müslim bimâ Zekerehu Sâhibu't-Terğib ve't-Terhîb 
nıin Ahâdîs Bııhârî ve Müslim 1 

42 . Câıııiu Kerânıâti'l-Evliyâ 2 

43 . Dîvânu’l-Medâih el-Musemmâ el-Ukûd el-Lulüiyye fi'l- 
Medâihi ’n-Nebeviyye 

44 . el-Arbaûn nıin Ahâdîs Seyyidi’l-Mürselîn 3 4 

45 . ed-Delâlât el-Vâdihât (Şerhu Delâili'l-Hayrât) 

46 . el-Mubeşşirât el-Menâmiyye 

47 . Salavâtu s-Senâ alâ Seyyidi'l-Enbiyâ' 1 

48 . el-Kavlu'l-Hakk fi Medhi Seyyidi’l-Halk 

49 . es-Salavâtu’l-Elfiyye fi’l-Kelimâti'l-Muhammediyye 

50 . Riyâdu'l-Cenne fi Ezkâr il-Kitâb ve’s-Sünne 

51 . el-İstiğâsetu 'l-Kubrâ bi-Esmâillahi'l-Husnâ 

52 . Câıııiıı' s-Salavât alâ Seyyidi' s-Sâdât 

53 . eş-Şerefu'l-Miiebbed li-Âli Muhammed 

54 . el-Envârıı’l-Mııhammediyye mine'l-Mevâhibi'l- 
Lediinniyye 5 

55 . Salavâtu' l-Ahyâr ala'n-Nebiyyi'l-Muhtâr 

56 . Tefsîru Kurreti'l-Ayn mine'l-Beydâvî ve'l-Celâleyn 

57 . el- Ahâdîs el-Erbaînfî Vııcûbi Tâati Emîri'l-Müminîn 6 

58 . el-Ahâdî s el-Erbaînfî Fadâil Seyyidi' l-Mür selîn 7 


1 Me'mun Sagreci’nin tahkiki ile Beyrut, D âru'l-Fikri'l-Muasır, 1991. 

2 Pek çok neşirleri yapılmıştır: Daru’l-Fikr 1989; Kahire : Dârü’l-Kütübi’l- 
Arabiyyeti’hKübra, 1329; Dâru Sadır, [tarihsiz], Türkçe çevirisi Abdülhalik Duran ’ın 
tercümesi ile “Sahabeden günümüze veliler ve kerametleri” başlığı ile Flikmet 
Neşriyat tarafından yayınlanmıştır. 

3 Neşredilmiştir: Kahire, Mustafa el-Bâbî ekHalebî Matb., 1952. 

4 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atu 1-Edebiyye 1317. 

5 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atü'kEdebiyyel3 10; İstanbul, IşıkKitabevi 1975. 

6 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atÜl-Edebiyye 1894. 

7 Neşredilmiştir: Beyrut, Matba’atü '1-Edebiyye, 1315 



16 


Yazar ve Eserleri Hakkında 


59. el-Ahâdîs el-Erbaînfî Emsal Afsahi'l-Âlemîn 

60. Erbaûna Hadîsen fi Fadâil Ehli'l- Beyt 

61. Erbaûna Hadîsen fi E adi Erbaine Sahâbiyyen 

62. Erbaûna Hadîsen fi Erbaine Siğaten fi' s-Salâti Ala'n-Nebiy 

63. Erbaûna Hadîsen fi Fadli Ebî Bekr 

64. Erbaûna Hadîsen Fi Fadli Ebî Bekr ve Ömer 

65. Erbaûna Hadîsen fî Fadli Osman 

66. Erbaûna Hadîsen fî Fadli Ali 

67. Erbaûna Hadîsen fî Fadli Ömer 

68. Erbaûna Hadîsen fî Fadli Lâ ilahe İllallah 

69. el-Ehâdîs el-Erbaînfî Fadli’l-Cihâd ve'l-Mucâhidîn 

70. Esbâbu’t-Telîf mine'l-Âciz ed-Daîf 

71. el-Kasîdetu ’r-Râiyetu ’l-Kübrâ 

72. es-Sihâmu' s-Sâibe li-Ashâbi' d-Da’vâ el-Kâzibe 

73. es-Salavâtu'l-Erbaîn lil-Evliyâi'l-Erbaîn 

74. el-Hulâsatu’l-Vefiyye fî Ricali' l-Mecmûatın-Nebhâniyy e 

75. Gazavâtu'r-Resûl £ stfllo (4ıu Âeçh ves'ellem)'^ 

76. Hulâsatu'l-Beyân fî Ba’di Me’seri Mevlana Sultan 
Abdulhanıîd Han es-Sâni ve Ecdadihi Âli Osman 2 

Bu liste, 75. ve 76. kitaplar hariç, Şevâhidu’l-Hakk isimli 
kitabın mukaddimesinde "Nebhâni'nin Eserleri" 
bölümünden ve Zeki Mucâhid'in A'lâmu'ş-Şarkiyye 
kitabındaki biyografisinden, Serkîs'in Mıı' cem' inden ve 
Üstad Bessâm Abdulvehhâb el-Câbî'nin, Nebhânî'nin İbn 
Hazm kitabevinde basılan, Sebîlu'n-Necât fil'Hubbi fillah vel- 


1 Neşredilmiştir: Süse, Dârü’l-Maârif 1989 

2 Âdil el-Mennâ'nın, Filistin Araştırmaları Müessesesi tarafından, 1 995 yılında, 352 
sayfa olarak basılan A’lâm Filistin fî avâhiri’l-ahdi’l-osmânî (“Osmanlı 1 nın Son 
Döneminde Filistin Bayraktarları”) isimli eserinde geçiyor. Ayrıca neşredilmiştir: 
Beyrut, Matba’atul-Edebiyye 1 894. 



Yazar ve Eserleri Hakkında 


17 


Buğdi fillah adlı eserine yazdığı mukaddimede düzenlediği 
listeden alınmışıtr. 

Yine tesadüfen, Tunus Maarif kitabevince basılmış, 
kendisine ait, Gazavâtu'r-Resûl ("Resûl'un ( sdlblldliu o eı vesellerrt) 
Gazveleri") isimli bir eserini görmüştüm. Baktığım hiçbir 
listede bu kitabın adına rastlamamıştım. Bu da gösteriyor ki, 
bunların dışında, bilinmeyen eserleri de olabilir. Yüce 
Allah'tan bu değerli âlimi ve ortaya koyduğu eserlerini 
tanıyan herkesi ona bağlamasını temenni ederiz. Çünkü o, 
hayatı ve ortaya koyduğu amellerle örnek alınacak ve 
faydalanılacak bir misaldir. 

O, temiz ve güzel bir şekilde yaşamıştır. Ahlâkı, edeb, 
tevazu, sevgi ve zorluklara sabır bakımından, Allah için 
sevme ve buğzetme yönünden ve doğrulukta ısrar etme 
bakımından Peygamberimiz'in ( so 1 \o I Icılıu «aleıjlnı vesellem) ahlâkım 
örnek almıştır. Onun faziletini anlamak için Âlemlerin 
Efendisi Peygamberimiz'in ( seJI<all<ahu tfleijhı vesellem) “Kişi sevdiğiyle 
beraberdir" hadisine bakmak yeterlidir. Nebhânî, eserlerinde 
nesir olsun, şiir olsun, Allah ve Resûlüne, Ehl-i Beyt'e, 
Muhammed Ümmetinin değerli şahsiyetlerine sevgisini her 
fırsatta ifade eden birisidir. 

Yaptığı işlere baktığımızda, kesinlikle paha biçilmeyecek 
hazineler değerinde olduğunu görürüz. İslam ümmeti, 
özellikle günümüzde, dininden bî haber olduğu için, bu 
işlerden de bî haber olmuştur. 

Kendisi, İslam ümmetinin çığır açan 
bayraktarlarındandır. Cehalet saldırılarına ve zamanın 
taassubuna maruz kalan, selef-i salihinden bir mirastır. Buna 
örnek olarak, Ziriklî'nin A 'lanı isimli meşhur eserinde onun 
hakkmdaki şu sözlerini verebiliriz: "Şâir, edib, hukuk adamı, 
zamanının en büyük âlimlerindendir. Ezher'den mezun olup 



18 


Yazar ve Eserleri Hakkında 


büyük üstadlardan ders aldığından ve kitaplarında 
sözedilen aldığı elliden fazla icazetten bahsetmeye gerek 
olduğunu sanmıyorum." Ziriklî, Nebhânî'nin eserleriyle 
ilgili şunu diyor: "Çok kitabı vardır, kitaplarında doğruyla 
yanlışı birbirine karıştırmış, İslam âlimlerine karşı 
ithamlarda bulunmuştur. İbn Teymiyye ve İbn Kayyim el- 
Cevziyye gibi âlimleri eleştirmiştir. Benzer ithamları, 
müfessir imam Alûsî, Şeyh Muhammed Abduh ve 
Cemaleddin Afgânî ve başkalarına da yöneltmiştir." 

Gerçek şu ki, Nebhânî, bu zatların görüşlerine, İslam 
akidesinin saflığını bidatlerden ve keyfi yorumlardan 
muhafaza etmek amacıyla karşı çıkmıştır. Bunun için İbn 
Teymiyye ve taraftarlarının. Yüce Allah'a cisim ve cihet 
atfetme ve Peygamberimizin scalIcJlahu <sJeqhı vesellem) kabrini 
ziyaret ederek dua etmeyi yasaklama görüşlerine karşı 
çıkmıştır. Ondan önce önemli âlimler de aynı şeyleri ifade 
etmişlerdir. Örnek olarak; İbn Hacer, Subkî, İbn Atâullah, 
İbn Cehbel, Zemlekânî ve başkalarını sayabiliriz. Nebhânî, 
bu meseleyi, Şevâhidu'l-Hakk isimli kitabında tartışmış ve 
cevabını vermiştir. (Ayrıca; Dâru'l-Maktam tarafından 
basılan, Hizbu’l-İstiğasât isimli kitabının "Şefaati 
Engelleyenler" ile ilgili bölümüne bakılabilir) Üstad Âdil el- 
Mennâ, A’lâmu Filistin isimli kitabında şöyle diyor: 

Şeyh Yûsuf en-Nebhânî, halifeliği eksikliklerine rağmen 
desteklemekle birlikte, hataların düzeltilmesini de tavsiye 
ediyordu. Sultan Abdulhamid tahttan indirildiğinde de 
duruşunu değiştirmedi. İslam'ın güçlü kalması için saltanata 
bağlı kalmıştır. Muhafazakâr görüşleri sebebiyle, 
Cemaleddin Afgâni, Muhammed Abduh ve Reşid Rızaya, 
ıslahat istemelerinden dolayı ters düşmüştür. "Islahat" 
(reform) -günümüzde de- Müslüman hükümetlere, İslam'a 



Yazar ve Eserleri Hakkında 


19 


düşman olan batının baskısıyla olmuştur. Bu da; anayasa 
düzenlemesi, eğitim reformu, kadın hakları v.s ismi verilerek 
yapılmıştır. Ardından İslami sosyal yapıyı bozup dinden 
uzaklaştırmayı amaçlamıştır. Bu da her aydın ve basiret 
sahibinin bildiği bir konudur. 

Halifeliğin sona ermesine sebep olanlar da reform 
isteyenler olmuştur. Filistin'i -isteyerek veya istemeyerek- 
Yahudilere teslim edenler de reform isteyenler idi. Dinde 
yenilik isteyenler de reform isteyenlerdi. İslam'ın başına 
gelen her musibetin arkasında -daima- reform isteyenler 
vardı. Bunlar, başımıza üşüşen din düşmanlarının önünde 
hezimete uğrayan, onlara boyun eğen, onlara destek çıkan, 
bayraklarını yücelten, kâfirlerin hayat tarzlarını benimseyen 
Müslümanlardı. Allah'ın peşinde koşana terkettiği dünyaya 
kapıldılar, ayakları bu bataklığa saplandı ve düşünemez 
oldular. Yüce Allah'ın şu sözüne hiç inanmadılar: 

"Bıı gün size dininizi ikmal ettim, üzerinize nimetimi 
tamamladım ve sizin için din olarak İslam'ı beğendim." 
(Mâide Sur. 3) 

Yüce Allah, İmam Nebhâni'ye rahmet etsin. Birçok kişinin 
gerçeği görmekten aciz olduğu dönemlerde, Allah ona 
gerçeği görme basiretini verdi. Bu da güçlü imanı ve Resûl-ü 
Ekrem'e ( scJltflItfhu aleyhi vesellem ) olan samimi sevgisi sayesinde 
olmuştur. 

Allahım! Efendimiz Habibin Muhammed’e (YUÜ-u ijleykî' 
vesellem), Onun âl ve ashabına, salâtü selam eyle, O'nu 
mübarek kıl. Bütün peygamberlere selam olsun. Hamd 
âlemlerin Rabbi'ne mahsustur. 


Ahmed Ferîd el-Mezîdî 



MUKADDİME 

Bismillâhirrahmânirrahîm 

Allahım! Hidayet nuruyla kalplerimizi aydınlattığın, bizi 
dalalet ve sapıklıktan muhafaza ettiğin için sana hamdederiz. 
Yeryüzünü kendisiyle hidayete erdirdiğin, peygamber olarak 
göndererek cehalet karanlıklarını ve şüpheleri açığa çıkardığın 
Habibine, kâfirleri çileden çıkaran, sâdık Âl ve Ashabına salâtü 
selam olsun. 

Yârid olan nasslar (âyet ve hadisler), Ehl-i Beyt sevgisini 
tavsiye etmiş, onlara buğzetmekten ve düşmanlık etmekten uzak 
durmamızı istemiştir. Allah onlardan razı olsun ve onlar 
vesilesiyle bize de sevap nasib etsin. 

Yüce Allah şöyle buyuruyor: "De ki: Ben, buna karşılık 
sizden, yakın akrabamı (Ehl-i beytimi) sevmeniz dışında bir 
ücret istemiyorum." (Şûra Sur. 23) 

İmam Ahmed, Taberânî, İbn Ebî Hâtim ve Hâkim’in İbn 
Abbâs'tan bildirdiğine göre bu âyet nazil olduğunda, sahabeden 
bazıları şöyle dediler: “Ey Allah'ın Resûlü! Sevmemiz gereken 
bu akrabaların kimlerdir?” Resûlullah ( sol l<3 II <3 hu olet}hı vese Hem) şöyle 
buyurdu: “Ali, Fâtıma ve iki oğullarıdır .” 1 

Ebu'ş-Şeyh ve başkaları, Hz. Ali'nin şöyle dediğini 
naklederler: “Bizimle yani, Muhammed'in yakınlarıyla ilgili bir 
âyet nazil olmuştur. Dolayısıyla bizi her mümin sever.” 
Ardından şu âyeti okudu: "De ki: Ben, buna karşılık sizden, 
yakın akrabamı (Ehl-i beytimi) sevmeniz dışında bir ücret 
istemiyorum." (Şûra Sur. 23) 


1 Taberânî, M. el-Kebîr (3 / 47; 11/444) 



Mukaddime 


21 


Bezzâr ve Taberânî de İmam Hasan'ın bir hutbesinde şöyle 
dediğini bildiriyorlar: “Beni bilen bilir, beni tanımayanlar için 
söylüyorum ben, Muhammed'in oğlu (torunu) Hasan'ım.” Sonra, 
" Atalarım İbrahim'in dinine tâbi oldum..." (Yûsuf Sur. 38) 
âyetini okudu ve ekledi: “Ben, Müjdeci'nin oğluyum, ben 
Uyarıcı'nm oğluyum. Ben, Allah'ın sevilmesini ve üstünlüğünün 
kabul edilmesini zorunlu kıldığı Ehl-i Beyt’tenim. Muhammed'e 
(salleıllcıiıu ölleqk vesellem) indirdiği âyette, "Deki: Ben buna karşılık 
sizden akrabalık sevgisinden başka bir ücret istemiyorum " 
buyurmuştur. 1 

Başka bir rivayette; “Her müslümana, «De ki: Ben, buna 
karşılık sizden, yakın akrabamı (Ehl-i beytimi) sevmeniz 
dışında bir ücret istemiyorum. Kim bir iyilik işlerse onun 
sevabını fazlasıyla veririz» âyetini indirerek sevmesini 
emrettiği Ehl-i Beyt’tenim. Bizi, yani Ehl-i Beyti sevmek sevap 
kazanmak demektir.” 2 

Sahih bir rivayette şöyle buyurduğu aktarılır: “Nefsim 
kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki; biz Ehl-i 
Beyt J e buğzedeni Yüce Allah ateşe atacaktır .” 3 

İmam Ahmed şu hadisi nakleder: “Ehl-i Beyt 3 i sevmeyen 
münafıktır .” 4 

İmam Ahmed ve Tirmizi, Câbir'den şu sözünü naklederler: 
“Münafıkları Hz. Ali'ye karşı duyulan kinden tanırdık.” 5 

Yine sahih olarak Peygamberimiz 'in ( scJleJlcahu tfleLjhı vesellem) şöyle 
buyurduğu bildirilmiştir: “Allah ' ı size verdiği 


1 Taberânî, M. el-Evsat ( 2/ 336) 

2 Hâkim, Müstedrek (3/188) 

3 İbn Hibbân, Sahili inde, ( 1 5/ 435) ve Hâkim, Miistedrek’te (3/ 162) rivâyet 
etmiştir. 

4 İbn Adiy, Kâmilde rivâyet etmiştir: 4/140. 

5 Tirmizî (5/ 635) ve Taberânî, M. el-Evsat'ta (2/ 328) rivâyet etmiştir. 



22 


Mukaddime 


nimetlerden dolayı sevin, beni Allah için sevin, Ehl-i 
Beyt J i ise benim için sevin .” 1 

Beyhakî, Ebû'ş-Şeyh ve Deylemî, O nun şöyle buyurduğunu 
naklederler: "Kul, beni kendinden daha fazla sevmedikçe, 
neslimi kendi nefsinden fazla sevmedikçe, akrabalarımı 
kendi akrabalarından fazla sevmedikçe ve benim şahsımı 
kendi kişiliğinden fazla sevmedikçe gerçek mümin 
olamaz .” 2 

Deylemî ise şöyle buyurduğunu nakleder: "Çocuklarınıza 
üç şeyi öğretiniz] Peygamberinizin sevgisini, Ehl-i 
Beyt sevgisini ve Kur' ân okumasını .” 3 

Sahih bir rivayette şöyle geçmektedir: Abbâs, Kureyşlilerin 
çektirdikleri sıkıntıları ve akrabalarıyla karşılaştıklarında onlarla 
konuşmamalarını Resûlullah'a { scılLILInu cJeıjhı vese Hem) şikâyet 
etmişti. Peygamberimiz ( so 1 1 ı5i 1 1 ı5i hu aleyhi vesellem) öyle kızdı ki, yüzü 
kıpkırmızı oldu, alnından ter akmaya başladı ve şöyle buyurdu: 
"Varlığım elinde olan Allah'a yemin ederim ki] sizi 
Allah ve Resûlü için sevmedikçe hiçbir kimsenin 
kalbine iman giremez .” 4 

Yine başka bir sahih rivayette şöyle buyurmuştur: 

"Bazılarına ne oluyor da, sohbet ederken Ehl-i 
Beytimden birini gördüklerinde konuşmayı bırakıp 
susuyorlar. Vallahi, sırf Allah için ve benim 

yakınlarım oldukları için onları sevmedikçe, bir 
insanın kalbine iman giremez .” 5 

Başka bir rivayet: "Canım kudret elinde olan Allah'a 
yemin ederim ki, iman etmeden cennete giremezler, sizi 


1 Tirmizî (5/664) ve ekHakîm et-Tirmizî, JVmîdir 'de (1/149) rivâyet etmiştir. 

2 Taberânî, el-Evsat'ta (6/ 59), Beyhakî, eş-Şu'ab'd a (2/ 1 89) ve Deylemî, Firdevs'te 
(5/1 54) rivâyet etmiştir. 

3 Aclûnî, Keşfu 1-Hafâ 'da zikreder. (1/76) 

4 Tirmizî (5/ 652) ve Nesâî (5/51) 

5 İbn Mâce ( 1 /5 1 ) ve Hâkim, Miistedrek (4/ 85) 



Mukaddime 


23 


Allah ve Resûlü için sevmedikçe de iman etmiş 
sayılmazlar. Siz şefaat etmemi istersiniz de 

Abdulmuttalib ' in çocukları istemez mi?” 1 

Başka bir rivayet: "Allah için ve yakınlarım olduğunuz 
için sizleri sevmedikleri müddetçe, hayra 
kavuşamazlar.” 2 

Bir diğer rivayet: "Onlardan hiç birisi, beni sevdiği 
için sizleri de sevmedikçe iman etmiş sayılmaz. Benim 
şefaatimle cennete girmeyi ümid edersiniz de, 

Abdulmuttalib Oğulları aynı şeyi ümid etmez mi?” 3 

Ebû Leheb'in kızı hicret edip Medine'ye geldiğinde ona; 
“Senin hicret etmenin sana bir faydası olmaz, sen cehennem 
ateşinin odununun kızısın” dediler. Bunları Resûlullah'a (mLILL 
<aleqln vesellem) anlattı. Resûlullah S(3İI<sJI<5ihu tfleLjhı vesellem ) çok kızdı, 
minbere çıkıp şöyle buyurdu: "Bazılarına ne oluyor da, 
nesebim ve yakınlarımla ilgili bana eza ediyorlar. 
Dikkat ediniz, kim nesebime ve akrabalarıma eziyet 
ederse, bana eziyet eder, bana eziyet eden Allah'a 
eziyet etmiş sayılır.” 4 

İmam Ahmed ve Tirmizî, Hz. Ali'den, Resûlullah 'm sJJatıu. 
cıleıjl'iı vesellem ) şöyle buyurduğunu naklederler: "Kim beni 

severse, bu ikisini, babalarını ve annelerini (yani 
Haşan, Hüseyin, Ali ve Fâtıma^yı) severse. Kıyamet 
Gününde benimle birlikte, aynı derecede olur.” 5 

Yine İmam Ahmed ve Hâkim, Misver'den Resûlullah'm 
(sallallahy aleyh yese Hem) şöyle buyurduğunu bildiriyorlar: "Fâtıma 
benden bir parçadır, onu üzen beni de üzmüş olur. Onu 


1 el- Hatîb el-Bağdâdî, Tarih ' inde buna yakın bir hadisi rivâyet eder: 5/316. 

2 Taberânî, M. el-Kebîr ( 1 1 / 433) ve İbn Ebî Şeybe, Musannej(6/ 382) 

3 Taberânî,Me/-Ei'saf (7/ 373) 

4 İbn Adiy, el-Kâmil (7/ 262) 

5 Kaynağı daha önce geçti. 



24 


Mukaddime 


sevindiren beni de sevindirir. Kıyamet gününde soylar 
kesilir. Benim nesebim ve akrabalığım hariç .” 1 

Deylemî, Ebû Saîd'den, Resûlullah'm ( Stflleıllcıky- <vleqk vesellem) 
şöyle buyurduğunu nakleder: "Allah'ın gazabı., ehlimden 
dolayı bana eziyet edenlere karşı şiddetlenmiştir .” 2 
Resûlullah'm ( salLILhu (3İei)hı vese Hem) şöyle buyurduğu vârid 
olmuştur: “Ecelinin ertelenmesini ve Allah'ın kendisine 
verdiği nimetlerden faydalanmayı isteyen, benden sonra 
ehlime güzel davransın. Benden sonra onları saymayanın 
ömrü kısa olur ve kıyamet gününde karşıma yüzü kara 
olarak çıkar .” 3 

İbn Asâkir, Hz. Ali'den, Resûlullah'm söllUlaky ale^iıı vesellem) 
şöyle buyurduğunu bildiriyor: “Kim, Ehl-i Beytime bir 
iyilik yaparsa, kıyamet gününde onun ecrini veririm .” 4 
Hatîb(u’l-Bağdâdî), Hz. Osman'dan, Resûlullah'm uıLIhlü 
dleijl'iı vesellem ) şöyle buyurduğunu nakleder: “Kim dünyada, 

Abdulmuttalib ’ in soyundan birine bir iyilik yaparsa, 
(Kıyamet Gününde) benimle karşılaştığında mükafatı 
bana aittir .” 5 

İbn Asâkir, Hz. Ali'den, Resûlullah'm scdlalklıu alei}lıı vesellem) 
şöyle buyurduğunu nakleder: “Kim benden (olan birinin) 
kılına eziyet ederse bana eziyet eder. Bana eziyet 
eden Yüce Allah'a eziyet etmiş sayılır .” 6 

İbn Adiy ve Deylemî, Hz. Ali'den Resûlullah'm (»L ku a \ eij \,- s 
vesellem ) şöyle buyurduğunu naklederler: “Sırat üzerinde en 


1 Kaynağı daha önce geçti. 

2 İbn Adiy, el-Kâmil de benzer bir hadisi rivâyet eder. (7/ 302) 

3 Mümvı, Feyz'ul-Kadîr (2/ 185) 

4 İbn Adiy, el-Kâmil (5/243) 

5 ebHatîb el-Bağdâdî, Tarih ' inde rivâyet eder. ( 10/ 103) 

6 Münâvi, Feyz'ul-Kadir (6/ 1 8) 



Mukaddime 


25 


sağlam olanınız, Ehl-i Beytimi ve ashabımı en fazla 
seveninizdir 

İmam Şâfiî şöyle der: 

Ey Peygamber yakınları sizi sevmek, 

Kur ’ân'da olan bir vacibtir, onsuz olmaz 


Size yeter tek ba§ma bu Yücelik, 

Size salâvat getirmeyenin namazı caiz olmaz. 

Allahım! Efendimiz Muhammed'e, ehline ve ashâbma salât 
ve selâm eyle. 

Efendimiz Şeyh Nebhânî der ki: 

Taba Ailesi, Yüce Nebi'nin ekli 


Dedeniz Yücedir siz yücesiniz. 

Allak sizi kötülükten mutakkar kıldı, 
Eter türlü pislikten münezzehsiniz. 
Dedeniz din için ücret istemez, 


Bizden istediği sizi sevmemiz. 
Sahabeyi seven her yürek için, 


Sevginiz cennettir, ateştir buğz. 

Kiiffar sevmese de nurunuz kâmil, 

Allak razı olsun sizden kepiniz. 

Peygamberimiz'in scJLILhu <sJeqln vesellem) ailesini her türlü 
pislikten münezzeh kılan ve katından üstün bir mevki veren 
Allah, hamdolsun. 

Yüce Allah, “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece günah 
kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" (Ahzâb Sur. 33) 
buyurmuştur. 

En faziletli kabileden ve en değerli aileden gönderilen 
Efendimiz Muhammed'e, şerefli ailesine ve lider ashabına salât 
ve selam olsun. 


1 İbn Adiy, el-Kâtnil (6/302) 




26 


Mukaddime 


Fakir Yûsuf b. İsmâil en-Nebhânî (Allah günahlarını affetsin) 
der ki: 

Efendimiz Muhammed'in scJULhu c^leL)lnı vesellem), bütün 
meleklerden ve peygamberlerden üstün olduğuna, usul ve 
furuunun (ataları ve torunlarının), en şerefli usul ve furu 
olduğuna inanmak en önemli dini esaslardan ve itikadi 
konulardan biridir. Nasıl olmasın ki; soyları onun soyuna, 
soylulukları onun soyluluğuna bağlanmıştır. Onlar ondandır ve 
ona aittirler. Onlar ona bütün insanlardan daha yakındır. Onu 
(sallalIcTü I e l| lı vesellem) sevmenin, müctehid olsun mukallid olsun 
her mümine farz olduğu şüphesizdir. İmanın güçlenip 
zayıflaması, bu sevginin güçlenip zayıflamasına bağlıdır. Bu 
sevgi olmadan mümin olduğunu iddia eden, ancak münafıklığını 
ve aptallığını güçlendirir. Peygamberimiz'e sdllallaiıu aleyhi vesellem) 
mensup olanları, ataları ve çocukları gibi nesebi ona bağlı 
olanları sevmek, onu sevmenin bir parçasıdır. 

Ataları geçmişte kalmıştır. Onlarla ilgili tarihi bilgiler 
kalmıştır. Onun hatırı için onlara sevdiğini söyleyen için 
herhangi bir şey yoktur. İddiası kendisini bağlar. Söylediğin 
aksine bir delil yoksa kalbindeki Allah'la kendisi arasındadır. 

Torunları ise bu ümmetin bereketi ve kâinatın gayblarmdan 
gamları bertaraf edenlerdir. Her asırda Allah'ın, onların 
yüzüsuyu hürmetine insanların başından belaları bertaraf ettiği 
bir grup mevcuttur. Onlar yeryüzünde yaşayanlar için bir 
güvencedir. Aynı, yıldızların gökyüzünde bulunanlar için bir 
güvence olduğu gibi. Onlarla birlikte yaşayan, süslü sözlerle 
onları sevdiğini iddia edip güzel fiillerle söylediklerini ispat 
etmezse, iddiası bozuk ve batıldır. Doğruluk hasletleri 
bakımından da yanlıştır. Tabii eğer sözle veya kalemle onlara 
eza etmez, onları tenkid babında kaş göz işareti yapmazsa. 
Bunlardan birini yapıp, onları sevdiğini iddia eden ise, bence 
deh ve dininde aldanmıştır. 



Mukaddime 


27 


İşte içinde bulunduğumuz yüzyd(m başm)da, İstanbul'da 
hicri, 1297 (miladi 1881) yılında meydana gelen olay buna 
benzemektedir. Bir grup kendini bilmez, Peygamberimiz'in 
(salUleıiıu ölebil vesellem ) akrabalarına karşı kin bataklığına 
saplandılar. Risâletin kaynağı, vahyin nüzül mekânı ve hikmet 
kaynağının ailesinin faziletiyle ilgili vârid olan âyet ve hadisleri, 
cehaletleriyle tevil ederek, beceriksiz bir şekilde, rezil 
yorumlarıyla açık olan mânâsından çıkartmışlardır. Bütün 
bunlara rağmen, Ehl-i Beyt’i sevdiklerini ve saygı duyduklarını 
iddia etmişlerdir. Fakat maalesef, her alanda işe yaramaz ve 
şaşkın olduklarının farkında değiller. 

Yüce Allah, onların yanılgılarını tamamlamak istediğinde, el- 
Hakîm et-Tirmizî'nin Nevâdir'ul-Usûl isimli eseri okumalarını 
takdir etmiştir. Orada el-Hakîm et-Tirmizî, “Ey Ehl-i Beyt! 
Allah sizden, sadece günah kirini gidermek ve sizi tertemiz 
yapmak istiyor" (Ahzâb Sur. 33) âyetinin tefsirinde, 
Peygamberimiz'in ( JULl-iu <5ileL)kı vesellem) "Size iki önemli şey 
(sekaleyn) bırakıyorum; Allah'ın Kitabı ve kanımdan 
olan Ehl-i Beytim ” 1 hadisini ve Resûlullah’m (sJJaL a le 4 k 
vesellem) "Yıldızlar gökyüzünde bulunanlar için bir 
güvencedir. Ehl-i Beytim de yeryüzünde bulunanlar için 
bir güvencedir ” 2 hadisini açıklarken, cumhur ulemanın 
tersine ifadeler serdetmiştir. Ayrıca âyet-i kerimenin, 
Peygamberimiz'in S(5illt3İUİ3u (aleyhi vesellem) hanımları müminlerin 
annelerine mahsus olduğunu iddia etmiş ve bu mânânın 
haricinde yorum yapan müfessirlerin yanıldığını ifade etmiştir. 

Bundan daha garip olanı, birinci “sekaleyn” hadisiyle ilgili 
yorumudur. Buradaki Ehl-i Beyt’ten muradın halifeler ve 
ümmetin fakihleri olduğunu iddia etmiştir. 


1 Nesâî (5/45) veAhmedb. Hanbel (3/17) 

2 Deylemî, Firdevs (4/ 3 1 1 ) 



28 


Mukaddime 


Bundan daha ilginci ve hatta en entresan olanı; ikinci 
hadisteki Ehl-i Beyt’in evliyalar olduklarını, zürriyetin 
kasdedilmediğini ileri sürmesidir. Üstelik burada bahsedilen 
meziyetin Ehl-i Beyt’te olmadığını iddia etmiştir. Allah rahmet 
etsin, ben araştırmalarıma dayanarak, iddianın ona ait 
olmadığına ve baskı altında söylemesi ihtimaliyle beraber 
kendisinin bu fikirde sabit olduğuna inanıyorum. Saldırılara 
karşı, içtihadının sonucunda, gerçeği ortaya çıkarmaktan başka 
bir maksadı olmadığına kaniyim. Bundan dolayı sorumlu 
olmamasını ve niyetinin karşılığında sevabına kavuşmasını 
diliyorum. Çünkü kendisi faydalandığımız, meşhur imamlardan 
ve bu ümmeti aydınlatanlardandır. Belki ileri sürdüğü 
görüşlerinde bir gerekçesi vardır ve kitaplarda yazılıdır. 

Her neyse, planlar yapıldı, yürürlüğe kondu ve bu 
bozguncular, Hakîm'in bu ibarelerini alıp sahte fikirlerinin 
reklamını yapmaya, fasid akidelerini inşa etmeye, avam 
meclislerinde tartışmaya başladılar. Onlara tertemiz Ehl-i 
Beyt’ten olan biriyle herhangi bir Müslüman arasında fark 
olmadığını kafalarına sokmaya çalıştılar. Bu hoş olmayan 
durumlarının yayılıp sırlarının ifşa olması, beni onların bozuk 
ve batıl görüşlerinin yalan olduğunu isbat etmeye, dayandıkları 
sahte dayanakları yıkmaya mecbur etti. Muhammedi fırkanın 
değerli bir zatından gelen şerefli bir görev ve açıkça batıl olsa da 
onların iddiaları, bunu içtenlikle kabul etmeme sebep oldu. 
İman kokusunu koklayan hiç kimse ondan şüphe duyamaz. 

Denilebilir ki; batılın batıl olduğunu ispat etmeye gerek 
yoktur, malumu ilam etmekten başka bir işe yaramaz. Bu, yerine 
getirilmesi gereken bir görevi reddetmek olur. Bu görev 
bid'atleri Müslümanlardan uzak tutmak için yerine getirilmesi 
gerekli olan bir görevdir. 

Bu kitabı, çığır açmış imamların kitaplarından derledim. 
Peygamberimiz 'in ( söJIöJIöjIiu aleıjhı vese Hem) Ehl-i Beytinin faziletiyle 



Mukaddime 


29 


ilgili, Kitap, Sünnet ve rivayetlerden alıntılar yaptım. Faydalı 
olsun diye, sadece bahsettiğim insanların sözlerine cevap olarak 
sınırlı tutmadım. Adını da eş-Şerefu'l-Müebbed li-âli Muhammed 
koydum. Arş’m Yüce Sahibinden kitabın, bana ve 
Müslümanlara faydalı olmasını, Peygamberlerin Efendisinin 
sancağı altında, onu ve tâhir yakınlarını sevenlerin zümresinde 
haşretmesini diliyorum. 

İlim ve anlayış ehlinden, sözlerimdeki ifade yetersizliğimden 
dolayı beni mazur görmelerini, fark ederlerse kalemimin 
hatalarından dolayı beni affetmelerini temenni ediyorum. Zaten 
hemen hiç kimse kalemlerin hatalarından muaf olamaz. Kitabı 
üç bölüm ve bir hatime olarak düzenledim. 

Birinci bölüm: “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece günah 
kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" (Ahzâb Sur. 33) 
âyeti ve "Size iki önemli şey bırakıyorum” 1 , "Ehl-i 
Beytim ümmetim için bir güvencedir ” 2 hadisleriyle ilgili 
açıklamalardan oluşmaktadır. 

İkinci bölüm: Ehl-i Beyt’in üstünlüğü, özellikleri ve 
Allah'ın sadece kendilerine verdiği meziyetlerle ilgili 
açıklamalardan oluşmaktadır. 

Üçüncü bölüm: Onları sevmenin ve sevmenin gerektirdiği 
vazifeleri yerine getirmenin büyük kurtuluş olduğu ve onlara 
buğzetmenin tehlikeli bir alan olduğuyla ilgili açıklamalardan 
oluşmaktadır. 

Hâtime: Sahabenin faziletleri ve bir sahabiye buğzettikten 
sonra Ehl-i Beyt sevgisinin bir işe yaramayacağı ile ilgili 
açıklamalardan meydana gelmektedir. 


1 Kaynağı daha önce geçmiştir. 

2 Kaynağı daha önce geçmiştir. 



BİRİNCİ BÖLÜM 


Bu bölüm, bu kitabın derlenmesine sebep olan “Ey EJıl-i 
Beyt! Allah sizden , sadece günah kirini gidermek ve sizi 
tertemiz yapmak istiyor" (Ahzâb Sur. 33) âyeti ve 

"Size iki önemli şey bırakıyorum” 1 , “Ehl-i Beytim 
ümmetim için bir güvencedir ” 2 hadisleriyle ilgili 
açıklamalardan oluşmaktadır. 

Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, 
sadece günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 
(Ahzâb Sur. 33) 

İmam Ebû Cafer b. Cerîr et-Taberî, Tefsir ’ inde der ki: Yüce 
Allah şöyle buyuruyor: “Ey Muhammed'in ehli! Allah, kötülük 
ve hoş olmayan şeyleri sizden uzaklaştırmak ve Allah'ın 
emirlerine karşı gelme pisliğinden sizi tertemiz yapmak istiyor.” 

Ebû Zeyd'den gelen bir rivayete göre, buradaki pislik 
şeytandır. 

Taberî, Katâde'nin şöyle dediğini zikreder: “Ey Ehl-i Beyt! 
Allah sizden, sadece günah kirini gidermek ve sizi tertemiz 
yapmak istiyor" sözüyle Allah, Ehl-i Beyt’i kötülüklerden 
temizleyip onları merhametine mazhar kıldığını kasdetmiştir. 

İbn Atiyye der ki: “Pislik ( rics ), günah ve azab, necaset ve 
eksiklikler için kullanılan (ortak) bir isimdir. Allah, bütün 
bunları Ehl-i Beyt’ten gidermiştir.” 

İmam Nevevî; “Rics” şüphedir diyenler olduğu gibi, azap 
veya günah olduğunu söyleyenler de vardır, diyor. 

Ezherî; “Rics” çirkin iş veya herhangi bir şeydir, diyor. 


1 Kaynağı daha önce geçti. 

2 Kaynağı daha önce geçti. 



Ehl-i Beyt Âyeti 31 

Müfessirler, bu âyetteki “Ehl-i Beyt” tabiriyle ilgili çeşitli 
görüşler ileri sürerler. İmam Beğavî'nin, İbnu'l-Hâzin'in ve 
birçok müfessirin naklettiğine göre; Ebû Saîd el-Hudrî ve 
tabiundan Mücâhid, Katâde gibi bir grup bundan kasdedilenin 
Ehl-i Abâ yani Resûlullah( sö 1 1 (5i 1 1 (5i hu tfleijhı vesellem), Ali, Fâtıma, Haşan 
ve Hüseyin olduğunu söylemişlerdir. 

İbn Abbâs ve İkrime gibi bir grup ise Resûlullah’m ( s J a LL 
caleijl'iı vesellem ) ezvâc-ı tâhirâtı (hanımları) olduğunu ileri 
sürmüşlerdir. Onlar diyorlar ki; “ Ey Peygamber! Eşlerine şöyle 
söyle: Eğer dünya dirliğini ve süsünü (refahını) istiyorsanız , 
gelin size boşanma bedellerinizi vereyim de, sizi güzellikle 
salıvereyim" (Ahzâb Sur. 28) âyetinden, " Evlerinizde okunan 
Allah'ın âyetlerini ve hikmeti hatırlayın. Şüphesiz Allah, her 
şeyin iç yüzünü bilendir ve her şeyden haberi olandır" (Ahzâb 
Sur. 34) âyetine kadar olan bütün âyetler birbirine bağlıdır. 
Ortada neden başkasından bahsedilsin? 

Bundan kasıt “Ehl-i Abâ” diyenler buna karşılık şöyle cevap 
verirler: Arap dilinde cümlelere, açıklama (parantez) ve itiraz 
cümleleri girebilir. Birbirine bağlı anlatımın arasına yabancı bir 
cümle girebilir. Buna örnek olarak Yüce Allah'ın şu sözünü 
verebiliriz: 

Melike : «Hükümdarlar bir memlekete girdiler mi, orayı 
perişan ederler ve halkının ulularını alçaltırlar. (Herhalde) 
onlar da böyle yapacaklardır» dedi. Ben (şimdi) onlara bir 
hediye göndereyim de, bakayım elçiler ne (gibi bir sonuç) ile 
dönecekler. " (Nemi Sur. 34, 35) 

Buradaki, " onlar da böyle yapacaklardır" sözü, Belkıs'm 
sözünün arasına girmiş (aslen ona ait olmayan) Yüce Allah’ın bir 
itirazi cümlesidir. 

Yüce Allah'ın, "Hayır! Yıldızların yerlerine yemin ederim ki, 
bilirseniz gerçekten bu, büyük bir yemindir. Şüphesiz bu, 
değerli bir Kur'ân'dır" (Vâkıa Sur. 75-77) âyetinde “Yıldızların 
yerlerine yemin ederim ki" ile " Şüphesiz bu, değerli bir 



32 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Kur'ân'dır” ifadeleri arasında itiraz üzerine itiraz mevcuttur. 
Kur’ân'da olsun diğer Arap metinlerinde olsun bunun örneği 
çoktur. 

Birçok sahih tarikle rivayet edilmiş bir hadise göre; 
Resûlullah stallallcahu cJeıjhı vesellem ) beraberinde, Ali, Fâtıma, Haşan 
ve Hüseyin’le beraber geldi. Her birini elinden tutup içeri aldı. 
Ali ve Fâtıma'yı yaklaştırıp önüne oturttu. Haşan ve Hüseyin'i 
de her birini bir dizine oturttu. 

Ardından hepsinin üzerini cübbesiyle örttü ve şu âyeti 
okudu: “Ey Ehl-i Beyt ! Allah sizden, sadece günah kirini 
gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 

Başka bir rivayete göre şöyle dua etti: “Allahım! Bunlar 
Ehl-i Beytimdir, pisliği onlardan uzak tut ve onları 
tertemiz kıl.” 1 

Ümmü Seleme der ki: Ben de aralarına girmek için örtüyü 
kaldırdım. Resûlullah stflltflltfhu olefini vesellem) onu elimden çekti. 
“Ben de sizinleyim yâ Resûlallah” dedim. Bunun üzerine o: “Sen 
Peygamberin ( sJAL aleyhi vesellem) hanımlarındansın, (sen) 
hayır üzeresin” buyurdu. 

İmam Ahmed ve Taberânî, Ebû Saîd el-Hudrî'den bildiriyor: 
Resûlullah ( sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurdu: “Bu âyet beş 
kişi ile ilgili nâzil olmuştur: Ben, Ali, Haşan, 

Hüseyin ve Fâtıma.” 2 

Birçok sahih ve hasen rivayetle Enes'ten şu hadis 
nakledilmiştir: Bu âyetin nüzûlünden sonra Resûlullah (saLlLU 
tfleijl'iı vesellem ) sabah namazına giderken Fâtıma'nm evine uğrayıp 
şöyle derdi: “Ey Ehl-i Beyt! Namaza kalkın, Allah 
sizden, günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak 
istiyor, ey Ehl-i Beyt!” 3 


1 Tirmizî (5/35 1 ) ve Nesâı (5/113) 

2 İbn Adiy, el-Kâmil (6/66) 

3 Tirmizî (5/356) 



Ehl-i Beyt Âyeti 33 

Ebû Saîd el-Hudrî'ye göre, bu âyetin nüzûlünden sonra kırk 
sabah (kızı) Hz. Fâtıma'nm kapısına gelip şöyle buyurdu: “Ey 

Ehl-i Beyt, es-Selâmu aleykum ve-rahmetullahi ve- 
berekâtuhu (Allah'ın selamı, rahmeti ve bereketi sizi 
kaplasın). Namaza kalkın, Allah size merhamet etsin. 
Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece günah kirini 
gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor ." 1 

İbn Abbâs'a göre yedi ay, bir rivayete göre de bu süre sekiz 
aydır. Bunlar da, bu âyetteki “Ehl-i Beyt”ten muradın beş kişi 
olduğuna dair Resûlullah'ın ( s < 51 II <3 İL hu c5ilei)hı vesellem) hadislerinden 
delildir. 

Ayrıca derler ki: Eğer "Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece 
günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 

âyetinde hitab Hz. Peygamber’ in salLsILslıu 1 e ... . ' vesellem) 

hanımlarına ait olsaydı, hitabtaki zamirlerin, müzekker cemi 
(erkek çoğul) değil, müennes cemi (dişi çoğul) olması gerekirdi. 
Buna verilen cevap şudur: Burada müzekker kabul edilen, “ehl” 
ailedir. Bu lafız müzekker (eril)dir. Bunun için Allah “sizden, 
sizi temizlemek” ifadelerini kullanmıştır. 

Cumhura (müfessirlerin çoğuna) göre âyetteki “Ey Ehl-i 
Beyt” ibaresi bütün delillere göre, her iki grubu da kapsar. 

Makrîzî der ki: Cumhurun ileri sürdüğü gibi cemi müzekker 
olan “sizden, sizi temizlemek” ifadesi, sırf Hz. Peygamber’in 
(salblLhu Ot I ö<|tl vese Hem) hanımlarına hitab olsaydı, müennes 
zamirlerle gelmesi gerekirdi. 

İbn Atiyye şunu ekler: Anladığım kadarıyla, Hz. 

Peygamber’in ( scJLILhu c5ileL)hı vese Hem) hanımları elbette bu âyetin 
dışında değillerdir. Ehl-i Beyt, Hz. Peygamber’in (ylüLdu <ale 4 li 
vesellem ) hanımları, kızı, kızının oğulları ve kızının kocasıdır. 

Nesefî der ki: Burada Hz. Peygamber’in scJULhu dle^lı vesellem) 
hanımlarının da Ehl-i Beyt’e dâhil olduklarına dair delil vardır. 


1 T aberânî, M. el-Evsat (6/ 112) 



34 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Çünkü “sizden” ibaresinde Ehl-i Beyt’ten olan kadınlar ve 
erkekler kasdedilmiştir. “Sizi temizlemek” ibaresi de buna 
delalet eder. 

Zemahşerî, Beydâvî ve Ebu’s-Suûd da aynı görüştedirler. 
İmam Beğavî'nin Meâlimu't-Tenzîl eserinde, Ümmü Seleme'yle 
ilgili zikrettiği şu rivayete göre de böyledir: Ümmü Seleme: “Ya 
Resûlallah! Ben onlardan değil miyim?” diye sorunca Resûlullah 
(sJJAu aletli vese Hem): “Evetj onlardansın” buyurdu . 1 

Fahreddîn Râzî, uzun bir açıklamadan sonra şöyle der: Yüce 
Allah, kadınlara hitab etmeyip erkeklere hitab etmiştir. Bunu, 
“sizden, günahı gidermek” sözüne Ehl-i Beyt’in hem kadınlarını, 
hem erkeklerini dâhil etmek için kullanmıştır. 

Ehl-i Beyt’in kapsamı ile ilgili görüşler de farklılık gösterir. 
Birinci görüşe göre derler ki: Ehl-i Beyt; Hz. Peygamber’in 
(salhlLku oleü 1 vese Hem) çocukları, hanımları, Haşan ve Hüseyin'le 
bereber Ali de onlardandır. Çünkü Ali, Hz. Peygamber’in 
(salUlüu aletli vesellem ) yanında büyüdü, ona bağlıydı ve kızıyla 
evliydi. 

İbn Cerîr, Tefsîr’ inde, âyetteki Ehl-i Beyt’in; Peygamberimiz 
ffvllvl JŞv’i tfleü 1 vese Hem), Ali, Fâtıma, Haşan ve Hüseyin olduğuna 
dair, değişik senedlerle (müfessirlerden) onbeş rivayet zikreder. 
Ardından bir rivayette ise Hz. Peygamber’in ( scHhlIüıu aleı^Hı vesellem) 
hanımlarının kasdedildiğini nakleder. 

Son hafızlardan değerli müfessir Celâleddin es-Suyûtî'nin, ed- 
Dürrul-Mensûr eserinde bu âyeti tefsir ederken, üç hadisle Ehl- 
i Beyt’in, Hz. Peygamber’in scaltaltahu oleijhı vesellem) hanımları 
olduğundan söz ettiğini gördüm. Ardından farklı rivayetlerden 
oluşan yirmi hadis sıralayarak, Ehl-i Beyt’ten maksadın; 
Peygamberimiz scıltaltahu ı3İei)hı vesellem ), Ali, Fâtıma, Haşan ve 
Hüseyin olduğunu söylüyor. 


1 Tirmizî (5/662) ve TaberânîM. el-Kebîr de (3/52) 



Ehl-i Beyt Âyeti 35 

Bu hadislerden birisi, İbn Cerîr, İbnü'l-Münzir, İbn Ebî 
Hatim, Taberânî ve İbn Murdeveyh'in, Hz. Peygamber’in 
(sallallaku aletli vese Hem) hanımı Ümmü Seleme'den naklettikleri şu 
hadistir: 

Resûlullah salLILhu <aleqhı vesellem) Ümmü Seleme'nin evinde, 
üzerinde Hayber yapımı bir cübbeyle kendisine ait yerindeydi. 
Fâtıma geldi. Elinde bir tabak, tabağın içinde bir çeşit etli yemek 
vardı. Resûlullah ( s <2 II ali a hu aleyhi vesellem) ona: "Kocanı ve 

çocukların Haşan' la Hüseyin'i çağır” dedi. Onları çağırdı. 
Yemek yerlerken, “ Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden , sadece günah 
kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" âyeti nâzil 

oldu. Peygamberimiz i scallcallcahu tfleijhı vesellem) cübbenin kenarlarını 
alıp üzerlerini örttü. Sonra ellerini örtünün dışına çıkarıp 
semaya açtı ve şöyle dua etti: "Allahım! Bunlar benim Ehl-i 
BeytPim ve yakınlarımdır . ,n 

Başka bir rivayette; "Onlar benim özel yakınlarım 
(hassam)dır. Onlardan kötülüğü uzaklaştır ve tertemiz 
kıl.” Bunu üç defa tekrar etti. Ümmü Seleme der ki: Ben de 
bunun üzerine başımı örtünün altına soktum ve: “Ben de 
sizinleyim yâ Resûlallah” dedim. Şöyle buyurdu: “Sen hayır 
üzeresin (yani senin değerin farklıdır) Bunu iki defa 
tekrar etti. 

Bir diğer hadis: İbn Ebî Şeybe, Ahmed, Müslim, İbn Cerîr, 
İbn Ebî Hâtim ve Hâkim, Müminlerin annesi Hz. Âişe'den 
bildiriyorlar: Resûlullah ( seılULhu öiletjhı vese Hem), sabahleyin üzerinde 
siyah kıldan örülmüş bir örtüyle çıktı. Haşan ve Hüseyin geldi, 
onları yanma örtünün içine aldı. Fâtıma geldi, onu da yanma 
örtünün içine aldı. Sonra Ali geldi onu da örtünün altına aldı ve 


1 Taberânî, M. el-Kebîr’de benzerini rivâyet eder: (23/ 334) 



36 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


şöyle dedi: “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece günah kirini 
gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor. 

Başka bir hadis; İbn Ebî Şeybe, Ahmed, İbn Cerîr, İbnu'l- 
Münzir, İbn Ebî Hatim, Taberânî ve Hâkim'in Yâsile b. el- 
Eska'dan naklettikleri ve Beyhakî'nin de Sünen' inde sahîh kabul 
ettiği hadistir. Yâsile b. el-Eska şöyle diyor: Resûlullah UalUklv 
dleijkı vesellem ), yanında Haşan ile Hüseyin’in bulunduğu Hz. 
Fâtıma'nm yanma vardı. Ali'yle Fâtıma'yı çağırıp önünde 
oturttu, Haşan ve Hüseyin'i alıp her birini bir dizine oturttu. 
Sonra örtüsünü üzerlerine örtüp şu âyeti okudu: “Ey Ehl-i Beyt! 
Allah sizden, kiri gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor." 
Sonra şöyle dua etti: "Allahım! Onlar benim evimin 
halkıdır. Allahım! Onlardan kötülüğü uzaklaştır ve 
onları tertemiz kıl." Dedim ki: “Ya Resûlallah! Ben de 
senin ehlinden miyim?” "Sen de ehlimdensin" buyurdu. 

Vâsile der ki: Bu, benim gerçekleşmesini hayal edemediğim 
bir dilekti . 1 2 

İmam Vâhidî, eseri Esbâbu'n-NüzûF da aksini söyler: Tek farkı, 
Atiyye'nin Ebû Saîd'den nakletmiş olduğu, iki hadiste de “Ey 
Ehl-i Beyt! Allah sizden, kiri gidermek ve sizi tertemiz yapmak 
istiyor" âyetinin beş kişi için nazil olduğunu zikreder: 
Peygamberimiz saLlüıu aleyhi vese Hem), Ali, Fâtıma, Haşan ve 
Hüseyin. 

Ardından Atâ b. Ebî Rebâh'm: “Ümmü Seleme'den işiten 
birisi bana rivayet etti” ibaresiyle yukarıda geçen, ed-Dürrü'l- 
Mensûr' dan aktarılan rivayeti serdeder. Sonra âyetin Hz. 
Peygamber’in : salLILhu (aletlini vese Hem) hanımlarıyla ilgili olarak nazil 
olduğunu anlatan son iki hadisi aktarır. Tefsir’ inde de hadislerin 


1 Müslim (4/1883) ve İbn Ebî Şeybe, Musannef(6/ 370) 

2 Taberânî, M. el-Kebîr (3/ 55) ve Beyhakî, es-Sünen el-Kübrâ (2/152) 



Ehl-i Beyt Âyeti 37 

arasını telif edip bu âyetin her iki gruba da şamil olduğunu 
söyler. 

Aynı şekilde Nisâbûrî de Tefsîr ’ inde âyetin her iki gruba 
şamil olduğunu ileri sürer. Bütün hadisleri zikreder, farklı olarak 
Ümmü Seleme'nin hadisinin son bölümünü “Dedim ki: «Ben de 
onlardan mıyım?» «Evet» buyurdu” şeklinde aktarır . 1 

Bundan sonra Mukâtil'in yorumun nakleder: Hz. 

Peygamber’in ( sallallahu aleqhı vese Hem) hanımları bu âyetin hükmüne 
dâhildir. (Arap dilinde) erkeklerle kadınlar bir arada söz konusu 
olursa müzekker kullanım galip gelir (hitab edilenler erkek 
kabul edilir). Bu yüzden Yüce Allah; “Sizden, sizi temizlemek” 
derken müzekker zamirler kullanmıştır. 

Makrîzî der ki: Ayetten anlaşılan, bütün Ehl-i Beyt’le alakalı 
olduğudur: Hanımlar ve diğerleri. “Sizi temizlemek” ibaresi 
müzekker zamirle kullanılmıştır. Resûlullah seJleHLlu vesellem), 
Ali, Haşan ve Hüseyin bunların içindedir. Kadınlarla erkekler 
bir arada olursa müzekker zamirler kullanılır. Bu âyetten 
anlaşılması gereken de hanımların Ehl-i Beyt’e dâhil olduğudur. 
Konunun (âyetin) siyakı (devamı) buna delalet eder. 

Sonra Ümmü Seleme'nin hadisinde geçen şu ibareyi nakleder: 
“Başımı örtünün altına soktum ve dedim ki: «Ben de onlardan 
mıyım?» Resûlullah ( sallallahu aleqhı vese llem): «Evet» buyurdu .” 2 

Muhakkik İbn Hacer, Savâik' te şöyle der: Âyetteki “Beyt” 
(ev) kelimesinden kasıt, Hz. Peygamber’in JUÂu ■ e'. vesellem) 
evi ve onun sakinleridir. Buna göre âyet, hanımlarını da 
şamildir. 

Sa'lebî de şöyle der: Bunların Hâşim oğulları olduklarını 
söyleyenler de vardır. Bundan, beyt kelimesinden maksadın 


1 Kurtûbî, Tefsîr (14/ 183). 

2 Kaynağı daha önce belirtildi. 




38 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


neseb olduğu sonucuna varılabilir. Bu durumda, Abbâs, Hz. 
Peygamber’in ( scJLILhu tfleLjhı vesellem) amcaları ve amca çocukları 
Ehl-i Beyt’ten sayılır. Bu görüş, Hâzin ve başka yerlerde 
aktarılan, Zeyd b. Erkam'm görüşüdür. 

Allâme el-Hatîb'in Tefsîr ’ inde zikrettiği görüş daha geniş 
kapsamlıdır. Şöyle diyor: Ehl-i Beyt konusunda değişik görüşler 
ileri sürülmüştür. İçlerinde en güzeli, Bikâî'nin söylediğidir; 
Peygamberimize ( scJLILhu cıleıjhı vese Hem) (neseb olarak) bağlı olan, 
erkekler, kadınlar, hanımları, cariyeleri ve akrabalarının 
hepsidir. Hangisi Peygamberimize 1 söilldllcilıu (3İeql"iı vesellem) daha 
yakın ve daha özel olursa, ona göre söz sahibi ve öncelikli olur. 
Bu konu böyledir. 

Bu konu anlaşıldıysa, şu sonuca varılır: Cumhur ulemanın 
görüşüne göre, bu âyet her iki grubu da kapsamaktadır: Ehl-i abâ 
ve müminlerin annelerini. Allah hepsinden razı olsun. 

Tasavvufun piri, âriflerin imamı, Şeyh-i Ekber, efendim 
Muhyiddin b. Arabi, Futûhat-i Mekkiye ' nin yirmi dokuzuncu 
bâbmda şöyle der: 

Resûlullah ( sdlIcJlahu aleyhi vesellem) halis bir kul olduğundan, 
Allah onu ve Ehl-i Beytini tertemiz kıldı, pisliği ve onlar için 
eksiklik ifade edecek olan her şeyi onlardan uzaklaştırdı. Rics, 
Araplara göre kirdir. Ferrâ da bunu böyle ifade etmiştir. 

Yüce Allah şöyle buyurur: “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, 
sadece günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 
(Ahzâb Sur. 33) 

Onlara ancak temiz olanlar mensub olabilir. Onlara 
benzeyenler, onlara mensub olabilir. Taharet ve kudsiyyet 
hükmünü taşımayan onlara mensub olamaz. Bu sonuç, Hz. 
Peygamber’in ( sdlltflltfhu <sJeqhı vesellem) Selmân-ı Farisî'ye, taharet, 
İlahî koruma ve ismetinden dolayı kullandığı ifadesinden de 
çıkmaktadır. Nitekim Resûlullah sdlLILhu öileLjkı vesellem) onunla 
ilgili şöyle buyuruyor: 



Ehl-i Beyt Âyeti 


39 


"Selman bizden; Ehl-i Beyt J tendir 

Allah da, onları temizleyip (manevi) pislikten uzak tutarak 
buna şehadet etmiştir. 

Eğer onlara, temiz, kudsî ve sırf mensubiyetinden dolayı, 
ilahi rabbani inayete mazhar olanların dışında kimse mensub 
olamıyorsa, Ehl-i Beyt’i bizzat şöyle tasavvur edeceğiz. Onlar 
tertemizdirler. Hatta temiz olmanın kendisidirler. Şu âyet, Yüce 
Allah'ın, Resûlullah ( sallcallötlıu cJeijhı vese Hem) ile bereber Ehl-i Beyt’i 
de kasdettiğine delalet eder: 

“Böylece Allah , senin geçmiş ve gelecek günahını bağışlar. 
Sana olan nimetini tamamlar ve seni doğru bir yola iletir." 
(Fetih Sur. 2) 

Hangi kir ve pislik, günahtan daha pistir. Yüce Allah 
Peygamberini, bize göre hata sayılan şeylerden mağfiretle 
temizlemiştir. Resûlullah'tan ( salLILhu aleyhi vese Hem) vaki olsaydı 
dahi, bu şeklen olurdu, manen değil. Çünkü hatalar, şerî olarak 
ne bizim tarafımızdan, ne de Allah tarafından ona yüklenebilir. 
Hatanın hükmü kabul edilseydi, onu hata yapanın hatalı olması 
hükmü takip ederdi. O zaman “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, 
sadece günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 
sözü de kabul edilmemiş olurdu. 

Bu şerefe, Fâtıma'nm çocukları ve Ehl-i Beyt’ten olan herkes 
(Allah hepsinden razı olsun), Selmân-ı Fârisî gibi, kıyamete 
kadar, bu âyetin hükmüne mağfiret bakımından dâhildir. Onlar 
özel olarak Allah tarafından tertemiz kılınmışlar ve 
Muhammed'in : sallöJlethu cıleıjl'iı vese llem) hatırı için, Allah’ın inayetine 
mazhar olmuşlardır. Bu şerefin temizlik hükmü Ehl-i Beyt için, 
ancak kıyamet günü geçerlidir. Onlar mağfirete mazhar olmuş 
olarak haşredilirler. Dünyada ise, onlardan suç işleyen 
olduğunda, hâkim karar verdiğinde tövbe edenler gibi ceza 


1 Hâkim, Miistedrek (3/69 1) ve Deylemî, Firdevs (2/ 337) 



40 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


verilir. Zina eder, hırsızlık yapar veya içki içerse, başkalarına 
uygulandığı gibi, hafifletici sebepler göz önünde bulundurularak 
ona da had cezası uygulanır. Fakat onu küçük düşürmek caiz 
değildir. 

Her müslümanm, Allah'a inanması ve indirdiği şu âyeti 
tasdik etmesi gerekir: “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece 
günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 

Ayrıca Ehl-i Beyt’ten sadır olan her şeyin Yüce Allah 
tarafından affedildiğine inanması gerekir. Bayağılıkla onları bir 
arada düşünmemeli ve namuslarına halel getirecek bir düşünce 
sahibi olmamalıdır. Allah onların temiz olduklarına ve pisliği 
onlardan giderdiğine şahitlik etmiştir. Bunu yaptıkları 
amellerden veya iyiliklerden dolayı değil, Allah'ın onlara takdir 
ettiği bir inayettir. "Bu, Allah'ın liitfudur ki onu dilediğine 
verir. Allah büyük lütuf sahibidir." (HadidSur. 2i) 

Selmân-ı Fârisî ile ilgili hadis sahih ise, o da aynı 
mertebededir. Hukukun zahiren Selmân'ı suçlu gördüğü bir fiili 
olsaydı. Suçluluk da yapana yaftalansaydı, kirden 
temizlenmeyen birisi Ehl-i Beyte dâhil olurdu. O zaman bu 
yaptığından dolayı Ehl-i Beyt’e mensup olduğu derecede dâhil 
olurdu. Çünkü onların temiz olduğu nass ile sabittir. 

Büyük üstadın görüşleri böyledir. 

Gördüğünüz gibi, bizim için kaynak olan tasavvufun piri, Hz, 
Fâtıma'nm çocuklarını ve Selmân gibi kölelerini bu şerefe dâhil 
etmiş ve kıyamete kadar mağfirete mazhar olduklarını 
açıklamıştır. Onlar özel olarak Allah tarafından tertemiz 
kılınmışlar ve Muhammed'in ( salIcJlcahu «aleLjlnı vesellem ) hatırı için, 
Allah'ın inayetine mazhar olmuşlardır. 

Çığır açmış imamların sözlerini serdettikten sonra, Tirmizî 
el-Hakîm'in Nevâdiru'l-Usûi'da. ileri sürdüğü ve işe yaramaz 
cahillerin yapıştığı bu âyetin abâ ehline şamil olmadığı görüşüne 
artık itibar etmiyoruz. Kendisi bu sözlerini, gözleri kör olmuş ve 



Ehl-i Beyt Âyeti 


41 


aldanmış güruhu yerdikten sonra sarfetmiştir. Bununla, Şia 
kisvesindeki insanları kasdettiğini düşünüyorum. Şöyle diyor: 
Allah'ın “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden , sadece günah kirini 
gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" sözlerini tevil ederek: 
“Onlar, Ali, Fâtıma, Haşan ve Hüseyin'dir. Bu âyet özel 
olarak onlar hakkındadır” dediler. Bu mümkün müdür, bu 
hitabın başlangıcı; “Ey Peygamber! Eşlerine şöyle söyle: Eğer 
dünya dirliğini ve süsünü (refahını) istiyorsanız , gelin size 
boşanma bedellerinizi vereyim de, sizi güzellikle salıvereyim" 
(Ahzâb Sur. 28) âyetiyle "Eğer Allah'ı, Peygamberini ve âhiret 
yurdunu diliyorsanız, bilin ki, Allah, içinizden güzel 
davrananlar için büyük bir mükâfat hazırlamıştır" (Ahzâb Sur. 
29) âyetidir. 

Ardından da şöyle buyuruyor: “Ey peygamber hanımları! 
Sizden kim açık bir hayâsızlık yaparsa, onun azabı iki katma 
çıkarılır. Bu, Allah'a göre kolaydır." (Ahzâb Sur. 30) Sonra: “Ey 
Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece günah kirini gidermek ve sizi 
tertemiz yapmak istiyor" (Ahzâb Sur. 33) 

Ondan sonra da; “Evlerinizde okunan Allah'ın âyetlerini ve 
hikmeti hatırlayın. Şüphesiz Allah, her şeyin iç yüzünü 
bilendir ve her şeyden haberi olandır" (Ahzâb Sur. 34) buyuruyor. 

Bu ifadeler birbirine bağlı ifadelerdir. Bu hitapların tümü 
nasıl başta ve sonda, Hz. Peygamberin t za\\d\ Ali o euh vesellem) 
hanımlarına ait olur da, birbirine bağlı, muntazam sözlerin 
ortasında başkalarına ait hitab bulunabilir. Çünkü önce; 
müzekker zamirle “Ey Ehl-i Beyt! Sizden, günahı gidermek” 
hemen sonra da müennes zamirle “Evlerinizde” buyuruyor. 

O zaman, ikinci zamir Hz. Peygamber’ in ( sJJAu aletli vesellem) 
hanımlarına nasıl ait olabiliyor da, birincisi Ali ve Fâtıma'ya ait 
olmuyor. O halde bu âyette nerede zikrediliyorlar? 

Eğer, “sizi temizlemek” âyetinde ‘Neden müzekker zamir 
kullanılmış da müennes zamir kullanılmamış?” denirse; 



42 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Deriz ki: Müzekker kullanılmıştır; çünkü ev halkı 

kasdedilmiştir. Ev halkı içine müzekker de girer, müennes de. 

Bir de rivayete göre bu âyet nazil olduğunda, Hz. 
Peygamber’in ; scJLILhu aleıjhı vese Hem) yanma, Ali, Fâtıma, Haşan ve 
Hüseyin girdi. Hz. Peygamber ( s <51 1 \c\ I Ic^hu <alei)hı vesellem ) bir örtü alıp 
üzerlerine örttü, sonra ellerini açıp şöyle dua etti: "Bunlar 
benim ehlimdir, onlardan kiri gider ve tertemiz kıl ." 1 

Bu, Hz. Peygamber’in ( salimli <2 hu dleijhı vesellem) âyetin nüzûlundan 
sonra yaptığı bir duadır. Hz. Peygamber’in scJULlıu aleqlı vesellem) 
hanımlarına hitab eden âyetin içine ev halkını da dâhil etmek 
istemiştir. 

Buna karşılık deriz ki: Bu görüş kabul edilemez. Bunun 
sebebi, âyeti Hz. Peygamber’in sdlldlltfhu < 5 ileijhı vesellem) hanımlarına 
hasretmesinden dolayı değildir. Çünkü bildiğiniz gibi, az da olsa 
bu görüşe katılan âlimler de vardır. Aksine, bu âyetin Fâtıma, eşi 
ve oğullarıyla sınırlı olduğunu söyleyenler için sert ifadeler 
kullanmasmdandır. Bununla Şia’yı destekleyenleri kasdettiyse 
ki; onlarla ilgili kötü nitelemelerinden anlaşılan odur, bu 
durumda iman etmiş sayılmaz. Bu görüşün sadece onlara ait 
olduğu isabetsiz bir iddiadır. Daha önce ifade ettiğimiz gibi, aynı 
görüşü, sahabeden Ebû Saîd el-Hudrî ve tabiinden Katâde ve 
Mücâhid gibi birkaç âlim benimsemişlerdir. İmam Şâfii, 
Mücâhid hakkında şöyle der: “Eğer bir âyeti Mücâhid tefsir 
etmişse, başka tefsire gerek yoktur.” Eğer onun (Allah rahmet 
etsin) ibaresini dikkatlice incelersek, bu âyetin Ehl-i aba ile 
birlikte Hz. Peygamber’in sJAhu öJeıjhı vesellem) hanımlarına da 
şamil olduğunu söyleyenlere onun da kızdığını görürüz. Önceki 
açıklamalarımızdan bu görüşün, Ehl-i sünnet müfessirlerinin 
çoğunun görüşü olduğunu da biliyorsunuz. 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 



Ehl-i Beyt Âyeti 43 

Âyetin ve devamının kapsamıyla ilgili, durgun zihnime, 
güzel bir fikir geldi. Yüce Allah "Ey Peygamber! Eşlerine şöyle 
söyle: Eğer (kuntunne) dünya dirliğini ve süsünü (refahını) 
istiyorsanız , gelin size boşanma bedellerinizi vereyim de, sizi 
güzellikle salıvereyim" (Ahzâb Sur. 28) âyeti ile "Evlerinizde 
(buyûtikunne) okunan Allah'ın âyetlerini ve hikmeti hatırlayın. 
Şüphesiz Allah , her şeyin iç yüzünü bilendir ve her şeyden 
haberi olandır" (Ahzâb Sur. 24) âyetleri arasında, kadınlara 
mahsus, müennes zamirin (nun-u nisve) yirmi iki yerde 
zikredildiğini gördüm. Yirmi zamir bu âyetten önce, ikisi de 
sonra. Müzekker zamir ise sadece “sizden” ve “sizi temizlemek” 
kelimelerinde geçiyor. Eğer maksad, sadece Hz. Peygamber’in 
(sallallc4u a leıÂ vesellem ) hanımları olsaydı, ifade birliği için, bu iki 
kelimedeki zamirlerin yirmi iki zamirle aynı olması daha uygun 
ve daha doğru olurdu. Zamirlerin farklı oluşu, bu âyetteki 
maksadın önceki ve sonraki âyetlerden farklı oluşundan 
kaynaklanmaktadır. Bu durumda, açıklandığı gibi âyetin 
kapsamına, Hz. Peygamber’in ( salleJlahu cJeıjhı vesellem ) hanımlarıyla 
birlikte Ehl-i aba da dâhil olmuş olur. 

Ehl (halk) kelimesinin müzekker kılınmasına gelince; öyle 
olduğu için müzekker gelebileceği gibi, mânâsından dolayı 
müennes de gelebilirdi. Her iki yönüyle bu iki müzekker 
zamirin mânâsı müennes zamirleri de kapsar. Öyleyse müennes 
zamirlerden burada müzekker zamirlere dönmesinin başka bir 
sebebi vardır. O da Ehl-i aba’yı hitaba dâhil etmesidir. Ehl'in 
mânâsına da, Resûlullah'm ( scJLILhu tfleıjhı vesellem) tevil kabul 
etmeyen “Allahım! Onlar benim evimin ehlidir, onlardan 
kiri gider ve tertemiz kıl ” 1 hadisinde kasdettiği kişileri 
dâhil etmesidir. 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 



44 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Hakim, bahsettiğimiz, Ehl-i aba’nın Ehl-i Beyt’e dâhil 
olduğunu ispat eden bu hadisi zikrettikten sonra, sözlerinin 
sonunda der ki: “Bu hadis, Hz. Peygamber’in ( sallalLhu aleqlı vesellem) 
âyetin nüzûlünden sonra yaptığı özel bir duasıdır. Hanımları 
için nazil olan âyete onları da dâhil etmek istemiştir.” 

Allah'ın Kur’ân'daki bir âyete dâhil etmediği insanları 
Resûlullah solltflltfhu (^leLjlnı vesellem) nasıl dâhil etmek isteyebilir? 
Âyetten maksadın Hz. Peygamber’in ( i-illcJIÂu' eJeql~n vesellem) 
hanımlarıyla birlikte Ehl-i aba olduğunun açık bir ispatı da, 
Ümmü Seleme'den nakledilen hadisin, birçok kaynakta rivayet 
edilmesidir. İbn Cerîr, İbnul-Münzir, İbn Ebî Hâtim, Taberânî 
ve İbn Murdeveyh'in naklettiği ve yukarıda zikrettiğimiz gibi 
Suyûtî'nin ed-Dürrü'l-Mensûr'unda nakledilen şu hadistir: 

Resûlullah ( söJltflItfhu <5ileL)lnı vesellem ) Ümmü Seleme'nin evinde, 
üzerinde Hayber yapımı bir cübbeyle kendisine ait yerindeydi. 
Hz. Fâtıma geldi. Elinde bir tabak, tabağın içinde ise bir tür etli 
yemek vardı. Resûlullah | söJltflItfhu tfleLjhı vese Hem) ona: "Kocanı ve 
çocukların Haşan' la Hüseyin'i çağır" buyurdu. Onları 
çağırdı. Yemek yerlerken; “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden, sadece 
günah kirini gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" âyeti 

nâzil oldu. Hz. Peygamber s<3 1 1 d 1 1 ı5i hu (3İeL)hı vesellem) cübbenin 
kenarlarından tutup üzerlerini örttü. Sonra ellerini örtünün 
dışına çıkarıp semaya açtı ve şöyle dua etti: "Allahım! Bunlar, 
benim evimin halkı ve yakınlarımdır ,’ n 

Başka bir rivayette; "Onlar benim özel yakınlarım 
(hassam)dır. Onlardan kötülüğü uzaklaştır ve tertemiz 
kıl." Bunu üç defa tekrar etti. Ümmü Seleme der ki: Ben de 
başımı örtünün altına soktum ve: “Ben de sizinleyim ya 


1 Kaynağı daha önce geçti. 



Ehl-i Beyt Âyeti 


45 


Resûlallah” dedim. Şöyle buyurdu: "Sen hayır üzeresin 
(Senin değerin farklıdır)” 1 Bunu iki defa tekrar etti. 

Bu hadisin, âyeti Ehl-i abaya tahsis ettiğini açıkça 
görüyorsunuz. Evet, İmam Beğavî Meâlimut-Tenzîl ' de Ümmü 
Seleme'nin bu hadisini farklı olarak şöyle nakletmiştir: Dedim 
ki: “Ben onlardan değil miyim, ya Resûlallah?” Dedi ki: "Evet” 2 
(sen de onlardansın) 

Makrîzî’de ise şu ibare ile geçmektedir: “Ben de onlardan 
mıyım?” diye sorunca: “Evet” buyurdu . 3 

Bu iki hadis, âyetin öncesi ve sonrasıyla birlikte, 
kasdedilenlerin içine Hz. Peygamberin sö lULlıu o etlt vesellem) 
hanımlarının da dâhil olduğuna delil teşkil eder. Bu durumda, 
müfessirlerin çoğunun benimsediği gibi âyet, iki grubu (Ehl-i 
aba ve hanımları) da kapsamış olur. Hulasa olarak âyetteki Ehl-i 
Beyt’in kapsamıyla ilgili, beş farklı görüş ortaya çıkmıştır: 

Birincisi; âyetin her iki gruba şamil olduğuna dair, cumhurun 
görüşüdür. Geçerli olan görüş budur. 

İkincisi; bu âyetteki Ehl-i Beyt’ten sadece Ehl-i aba 
kasdedildiğini söyleyen, sahabeden Ebû Saîd el-Hudrî, 
tabiundan Mücâhid ve Katade'nin ileri sürdüğü görüş. 

Üçüncüsü; burada murad edilenin, Hz. Peygamber’in 'sJJmky 
leq.fi ı vesellem) hanımları olduğunu söyleyen, sahabeden İbn Abbâs 
ve tabiûnden İkrime'nin görüşü. 

Dördüncüsü; Ehl-i Beyt’in, Hâşim oğulları olduğuna dair İbn 
Hacer'in es-Savâik' te, Sa'lebî'den naklettiği görüş. Buna göre 
“beyt” (ev) soy evidir. Bu durumda Hz. Peygamber’in AıLILku 
sJe^hı vesellem) amcası Abbâs, diğer amcaları ve amca çocukları da 


1 Kaynağı daha önce geçti. 

2 Kaynağı daha önce geçti. 

3 Kaynağı daha önce geçti. 



46 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


Ehl-i Beyt’tendir. Hâzin’in eserinde ise bu görüşün Zeyd b. 
Erkam'ın görüşü olduğu geçmiştir. 

Beşincisi; el-Hatîb eş-Şerbînî'nin, Bikâî'den naklettiği 
görüştür. Şöyle diyor: Uygun olan görüş şudur: Peygamberimize 
(scılIcılItfHıu aletli vesellerri) (neseb olarak) bağlı olan, erkekler, kadınlar, 
hanımları, cariyeleri ve akrabalarının hepsi (Ehl-i Beyt’tendir). 
Hangisi Peygamberimiz'e ( s <51 II <3 II <3 hu tfleıjhı vese Hem) daha yakın ve daha 
özel olursa, ona göre bu sıfatı hakeder ve öncelikli olur. 

Sanırım buraya kadar, yeterince konuştuk ve âyetle ilgili 
söylenenleri yeterince aktardık. Şimdi iki hadisi açıklayalım. 

FASIL 

Bu bölümde; "Size iki ağır konu (sekaleyn) 
bırakıyorum; Allah'ın Kitabı ve kanımdan olan Ehl-i 
Beytim ” 1 hadisini tartışacağız. 

İmam Müslim, Sahîh' inde, Yezîd b. Hayyân'm şöyle dediğini 
nakleder: “Ben, Husayn b. Sebure ve Ömer b. Müslim, Zeyd b. 
Erkam'ın yanma gittik. Yanma oturduğumuzda, Husayn ona 
dedi ki: “Ey Zeyd! Sen çok güzel şeyler yaşadın. Resûlullah'ı 
(sJJX ölebil vese Hem) gördün, O'nun sohbetini dinledin, O'nunla 
beraber savaştın, arkasında namaz kıldın. Sen gerçekten çok 
güzel şeyler yaşadın. Ey Zeyd, Resûlullah'tan sdleHlcku aletli vesellom) 
duyduklarından bize de anlat.” Zeyd şu karşılığı verdi: 

Resûlullah scalLILhu < 5 ileL)hı vese Hem) (bir gün) bize bir konuşma 
yaptı: Allah'a hamd etti, senâda bulundu, hatırlatmalarda 
bulunup bize nasihat etti. Sonra şöyle buyurdu: "Asıl meseleye 
gelince, dikkat buyurun ey insanlar. Ben bir beşerim, 
Rabbimin Elçisi (Ölüm Meleği) her an gelebilir. 
(Geldiğinde onun davetine) icabet ederim. Size iki 
önemli konu bırakıyorum. Birincisi, Allah'ın Kitabı. 


1 Kaynağı daha önce geçti. 



Ehl-i Beyt Âyeti 


47 


Onda hidayet ve aydınlık vardır. Allah'ın Kitabına 
uyun ve ona sımsıkı sarılın.” 

Allah'ın Kitabının öneminden bahsetti, ona değer 
verilmesini istedi. Ardından şöyle buyurdu: "Ve (İkincisi) 
Ehl-i Beyt J im. Ehl-i BeytMmi Allah için size 
hatırlatıyorum. Ehl-i Beyt* imi Allah için size 
hatırlatıyorum .” 1 

Husayn ona sordu: “Ey Zeyd! O'nun Ehl-i Beyt’i kimdir? 
Hanımları Ehl-i Beyt’inden değil midir?” Zeyd şu karşılığı verdi: 
“Hanımları Ehl-i Beyt’indendir. Fakat Ehl-i Beyt’i, kendisinden 
sonra, kendilerine sadaka verilmesini haram kıldığı (kişiler) dir.” 
“Onlar kimlerdir?” diye sorunca (Zeyd) dedi ki: “Ali'nin ailesi, 
Akîl'in ailesi, Câfer'in ailesi ve Abbâs'm ailesi.” (Husayn) sordu: 
“Bunların hepsinin sadaka almasını yasakladı mı?” (Zeyd): 
“Evet” karşılığını verdi . 2 

Müslim'e ait başka bir rivayette ise şöyle geçiyor: “Hanımları 
Ehl-i Beyt’inden midir?” diye sorduk. Şu karşılığı verdi: “Allah'a 
yemin ederim ki, hayır. Kadın erkekle birlikte bir süre yaşar. 
Sonra onu boşadığında babasına ve halkının yanma döner. Hz. 
Peygamber’in salLILhu aleyhi vese Hem) ev halkı; usûl ve asabe 
(kanından olan usul ve füru erkekler) olup, sadaka 
alamayanlardır. ” 3 

İmam Nevevî, (Müslim’in Sahîh ’ i üzerine yazdığı) şerhinde 
şöyle der: Bu iki rivayet arasında görünüşte bir tenakuz vardır. 
Müslim'in dışındaki rivayetlerin çoğunda “Hanımları Ehl-i 
Beyt’inden değildir” ibaresi naklediliyor. Bu durumda birinci 
rivayetin maksadı şöyle tevil edilir (yorumlanır): Hanımları, Hz. 
Peygamber’in ( scJLILhu eJeıjhı vese Hem) beraber yaşadığı ve kocalık 
yaptığı ev halkındandır. Onlara saygı gösterilmesini ve değer 


1 Kaynağı daha önce geçti. 

2 Kaynağı daha önce geçti. 

3 Müslim (4/1874). 



48 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


verilmesini emretmiş, “sekal” olarak isimlendirmiş, onların 
haklarına saygı gösterilmesini nasihat etmiş ve hatırlatmıştır. 
Hanımları bu bahsettiğimiz konulara dâhildir, ama sadaka 
almaları yasaklanmamıştır. Bu durumda iki rivayet aynı mânâda 
birleşir. 

Nitekim âlimler (hadisi açıklarken): “Bu iki konunun 
yüceliğine ve önemine binaen, “sekaleyn” olarak 
isimlendirilmiştir” derler. 

İbnu'l-Esîr, Nihâye'de der ki: Dikkat edilmesi ve yapmaya 
rağbet edilmesi gereken her şey için “sekal” denir. Onların 
değerini göstermek ve konumlarını yüceltmek için, bu iki 
konuya sekaleyn adını vermiştir. 

Kâmûs ' ta sekal; her şeyi kıpırdatan, korunmuş ve rağbet 
edilen mânâlarına gelir. 

Bu hadis de öyledir: "Size iki önemli şey (sekaleyn) 
bırakıyorum; Allah'ın Kitabı ve kanımdan olan Ehl-i 
Beyt J im ." 1 

Sabbân, Is'âfu'r-Râğibîn isimli eserinde şöyle der: "Ehl-i 
Beyt J imi Allah için size hatırlatıyorum” sözünün 
mânâsı; “Ehl-i Beyt’im konusunda Allah'tan korkun” demektir. 

İbn Allân, Riyâzu's-Sâlihîn şerhinde şöyle der: (Hz. 

Peygamber’in ( s <3 II <3 II <3 hu <3İei|hı vesellem ) bu uyarıyı) tekrar etmesinin 
sebebi, vasiyeti tekid edip Ehl-i Beyt’e özen gösterilmesini 
istemesidir. Böylece tekid edilerek yerine getirilmesi istenen 
vacib, garanti altına alınmış olur. 

Is'âf ta şöyle geçer: İmam Ahmed'in lafzı şöyledir: "Her an 
(âhirete) davet edilebilirim, (davet edildiğimde 
davete) icab ederim. Size iki önemli konu (sekaleyn) 
bırakıyorum, semadan yeryüzüne uzanan bir (kurtuluş) 
ipi olan Allah'ın Kitabı ve kanımdan olan Ehl-i 
Beyt J imdir. Lütufkâr ve her şeyden haberdar olan 


1 Müslim (4/1873). 




Ehl-i Beyt Âyeti 


49 


(Allah), Havz başında bana kavuşacakları zamana kadar, 
(bu ikisinin) birbirinden ayrılmayacaklarını haber 
verdi. Benden sonra bu iki ağır emanet konusunda 
yapacaklarınıza dikkat edin .” 1 

“Uzanan bir ip” sözünden maksad; Allah'ın sözü veya 
Allah'ın rahmetini ve rızasını kazanmak için yol demektir. 
Nevevî'nin yorumu böyledir. 

Câbir'in rivayeti ise şöyledir: "Ey insanlar, size iki ağır 
emanet bıraktım. Ona tutunduğunuz takdirde dalalete 
düşmezsiniz ; Allah'ın Kitabı ve kanımdan olan Ehl-i 
Beyt J imdir .” 2 

el-Hakîm et-Tirmizî, Nevâdinı'l-Usûl isimli eserinde, 
hadisteki “kanımdan olan Ehl-i Beytim” ifadesini, Ehl-i Beyt’in 
âlimleri olarak tahsis etmiştir. Bu konuyu uzun uzadıya anlatmış 
ve şöyle demiştir: 

Ellinci bölüm Kitab'a ve Ehl-i Beyt’e tutunma ve bunu 
açıklamayla ilgilidir: 

Câbir b. Abdillah şöyle diyor: Resûlullah'ı ( ALILhu e/e 4 k veçellem), 
haccederken Arefe günü gördüm. Devesi Kasvâ'nın üzerinde 
konuşuyordu. Onu şöyle buyururken işittim: “Ey insanlar! Size 
iki ağır emanet bıraktım. Ona tutunduğunuz takdirde 
dalalete düşmezsiniz; Allah'ın Kitabı ve kanımdan olan 
Ehl-i Beyt* imdir .” 3 

Huzeyfe b. Useyd el-Gifârî bildiriyor: Resûlullah («JULU a le 4 ki 
vesellem ) Veda haccına başlarken bir hutbe verdi ve şöyle buyurdu: “Ey 

insanlar! Latif ve Habîr olan (Allah) bana, hiçbir 
peygamberin, kendisinden önce gelen peygamberin 

hayatının yarısından fazla yaşayamayacağını haber 
verdi. (Âhirete) davet edilmek üzere olduğumu 

düşünüyorum ve (bu davete) icabet edeceğim. Havz 


1 Ahmedb. Hanbel (3/17). 

2 Kaynağı daha önce belirtildi. 

3 ebHakîm et-Tirmizî, Nevâdir (1/258) 



50 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


başına içinizden ilk varacak olan benim. Benim yanıma 
geldiğinizde, size iki önemli konuyu ( sekaLeyn ) 

soracağım. Benden sonra onlara karşı davranışlarınıza 
dikkat ediniz. Büyük konu (sekaLu ' L-ekber) ; Yüce 
Allah'ın Kitabı, bir ucu Allah'ın elinde, bir ucu 
sizin elinizde olan bir iptir. Ona sımsıkı tutunun, 
böylece dalalete düşmez ve bozulmazsınız. Küçük konu 
(sekaLu ' L-asğar) ; kanımdan olan Ehl-i Beyt J imdir . 

Lütufkâr ve her şeyden haberdar olan (Allah), Havz 
başında bana kavuşacakları zamana kadar, (bu ikisinin) 
birbirinden ayrılmayacaklarını haber verdi ." 1 

Resûlullah'ın ( s (5i I \ck I Idhu dleıjlnı vesellem ) onlar için dua ettikten sonra, 

“Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden sadece günah kirini gidermek ve 
sizi tertemiz yapmak istiyor" (Ahzâb Sur. 33) âyetini okuduğu 
rivayet edilir. 

Zürriyetleri kendilerindendir. Onlar temiz ve saf insanlardır, ama 
ismet sahibi değillerdir. İsmet, peygamberlere mahsus bir sıfattır. 
İmtihan da onların dışındaki insanlar içindir. Olayların içyüzünü 
bilmeyen imtihana tabi tutulur. Olayları bilip müşahede edenler ise 
imtihan olmak durumundan çıkar. 

“Havz başında bana kavuşacakları zamana kadar, birbirinden 
ayrılmayacaklar” 2 ifadesi ve “Ona tutunduğunuz takdirde dalalete 
düşmezsiniz” 3 ifadesine gelince bu; Ehl-i Beyt’in liderleri ve imamları 
için geçerlidir, diğerleri için değil. Nitekim kötülük eden ve (iyilikle 
kötülüğü) karıştıran örnek alınmaz. Onların içinden günah işleyip 
karıştıran olabilir; çünkü beşeri duygulardan azade olmadıkları gibi 
peygamber ismetine sahip değildirler. Yüce Allah'ın Kitabı da öyledir. 
Nâsih ve mensuha göre kabul edilir. Nasıl mensuh âyetlerin hükmü 
kalkmışsa, Ehl-i Beyt’in günahkârlarından da örnek olma vasfı kalkar. 


1 el- Hakim et-Tirmizî, Nevâdir (1/258) 

2 Ahmed b. Hanbel (5/181), Beyhaki, S. el-Kubrâ (10/ 1149), İbn Ebî Şeybe, 
Musannef (6/309) 

3 Tirmizî (5/ 662) ve Ahmed b. Hanbel (5/59) 



Ehl-i Beyt Âyeti 51 

Bize düşen, onların içinden, Allah'ın kalplerinde olana kefil olduğu, 
âlim ve fakih olanlara iktida etmektir. Bu kefalet, soy ve ırktan dolayı 
değildir. Bu ilim ve fıkıh başka unsurlarda olduğunda uyduğumuz 
gibi, Ehl-i Beyt’ ten olanlara da uymamız gerekmektedir. Yüce Allah, 
Kur’ân-ı Kerim'de şöyle buyuruyor: 

"Ey iman edenler! Allah'a itaat edin. Peygamber' e ve 
sizden olan ululemre (idarecilere) de itaat edin. Eğer bir 
hususta anlaşmazlığa düşerseniz Allah'a ve âlıirete gerçekten 
inanıyorsanız onu Allah'a ve Resûl'e havale edin (onların 
talimatına göre halledin); bu hem hayırlı, hem de netice 
bakımından daha güzeldir. " (Nisâ Sur. 59) 

Bundan sonra bize düşen, Yüce Allah'ın ve Resûlullah'ın (sJaLU 
«aleıjlu vesellem ) emirlerini, ilmin gerektirdiği şekilde anlamaktır. Şer'i 
emirlerdeki maksadı kavramaktır. Gördüğümüz hadislerde Resûlullah 
ÇıllalLYu eJeijl vesellem ) onlara işaret etmiştir. Çünkü soy, mükemmel 
olursa onlara, amacın anlaşılmasında yardımcı olur. Soyun 
mükemmelliği, ahlak güzelliklerine götürür. Ahlak güzellikleri de 
kalbin temizlik ve derinliğine götürür. Kalp derinleşip saflaştıkça, 
içindeki nur artar ve gönül bu nurla canlanır. Böylece şer'i emirlerdeki 
maksadı anlamasına destek olur. Bunlar el-Hakîm et-Tirmizî’nin 
görüşleriydi. 

Bu konuda görüşümüz şudur: “Ona tutunduğunuz takdirde 
dalalete düşmezsiniz” hadisiyle ilgili; “hadis Ehl-i Beyt’in 
liderleri ve imamları için geçerlidir” sözü muteber değildir. 
Aksine Ehl-i Beyt’in hepsi için tek tek geçerlidir. İyisiyle 
kötüsüyle, lideriyle tebasıyla. Hz. Peygamber’in ğ ■ aleykî 
vesellem) “Havz başında bana kavuşacakları zamana kadar, 
birbirinden ayrılmayacaklar” sözünün mânâsı ve amel 
bakımından Allah’ın Kitabı'nm hükümlerine bağlı olmaları, 
“aralarında karıştıran ve kötülük edenler olabilir ” 1 sözünü 
yalanlamak için değildir. Aksine onlara değer verilmesini 


1 el-Hakîm et-Tirmizî, Nevâdir ( 1 /259) 



52 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


istemesinden ve Cennete sağlıklı bir şekilde girinceye kadar 
İslam dininden ayrılmayacaklarını onlara müjdelemek içindir. 
Bu da Havz başına gelinceye kadar Allah'ın Kitabından 
ayrılmayacakları ifadesi için yeterlidir. 

İslam Dinine bağlı olduklarına, Yüce Allah'ın Kur’ân'daki şu 
sözü delildir: “Ey Ehl-i Beyt! Allah sizden , sadece günah kirini 
gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor. " 

Ayetteki “rics” kelimesinin en kötüsü küfür olan, bütün 
günahları ve eksiklikleri kapsadığını biliyoruz. Onlar, Yüce 
Allah tarafından temizlenmiş insanlardır. Onların dinlerine 
yabancı bir din karışmaz, inançlarına da şüphe ve leke düşmez. 

“Bu delil, Hakîm'in yanında makbul değildir, önceden 
bahsettiğimiz gibi o, âyeti hanımlara tahsis etme görüşündedir” 
derseniz; 

Deriz ki: Evet, o bu görüşte olsa da, burada ve daha önce 
geçtiği gibi Hz. Peygamberin ( scJLILhu «aleijhı vesellem) Hz. Ali, Fâtıma 
ile Haşan ve Hüseyin’i çağırıp bu âyeti okuduğunu kabul ettiği 
gibi, “Çocukları onlardandır, onlar da temizdirler” ifadesini de 
eklemiştir. 

Bununla ilgili “Bu, Hz. Peygamber’in salLHAu vesellem) 

içinden gelen bir duadır, onları bu âyetin şümûlüne dâhil etmek 
istemiştir” diyor. Kendisinin, Hz. Peygamber’in (saLLIu 
vesellem ) duasının kabul edileceğine inandığı kesindir. Öyleyse her 
halükârda onlar bu âyetin şümûlüne gireceklerdir. Birincisi, 
cumhurun kabul ettiği gibi doğrudan gireceklerdir. İkincisi; 
kendisinin sözüne binaen gireceklerdir. Allah'ın Kitabı’ndan 
ayrılmayarak ve İslam dininden sapmadan Havz başına kadar 
gelecekleri sâbit olmuştur. Bunun delili de: “Pek yakında 
Rabbin sana verecek de hoşnut olacaksın" (Duha Sur. 5) âyetidir. 

Kurtûbî, bu âyetin tefsiri ile ilgili İbn Abbâs'tan şunu 
naklediyor: Muhammed'in ( s< 3 ll<a II <3 hu < 3 İeqhı vese Hem) hoşnutluğu, Ehl-i 
Beyt’inden hiç kimsenin Cehenneme girmemesidir. 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


53 


Sünnette buna dair birçok delil vardır: 

Resûlullah ( salleJlahu cıleıjhı vesellem) şöyle buyuruyor: “Fâtıma 
namusunu korumuştur, Allah ona ve çocuklarına 

Cehennemi haram kılmıştır ." 1 Hâkim bu hadisin sahih 
olduğunu söylemiştir. 

İmrân b. Husayn, Resûlullah'm scall<all(ahu <alei)hı vese Hem) şöyle 
buyurduğunu bildiriyor: “Ehl-i Beyt J imden hiç kimseyi 
Cehenneme sokmamasını Rabbimden istedim, isteğimi bana 
verdi ." 2 

İkinci bölümde buna benzer hadislerle ilgili daha ayrıntılı 
bilgi verilecektir. 

Burada, Hz. Peygamberin : salLIlcahu taleıjhı vesellem) “Kıyamet 
gününde bütün neseb ve bağlar kesilir. Benim nesebim 
ve bağım hariç " 3 hadisinden esinlendiğim bir delili zikretmek 
istiyorum. 

Bu hadis, Hz. Peygamber'in ( scalULhu öilei|hı vesellem) GV halkının 
küfre girmeyeceğinin garantisidir. Tabii Hz. Peygamber’in 
(sallallafıu öi I e 4 fı ı neşe Hem) işaret ettiği bu istisnaya rağmen küfür onlara 
yaklaşırsa. Küfür, bağları ve akrabalığı kesen en büyük etkendir. 
O halde soylarının Kıyamet gününe kadar Peygamberimiz'e 
(scallöJlahu <3İei)hı vesellem ) bağlı kalması, iman bakımından dinden 
ayrılmayacaklarına dair bir delildir. 

“Size iki ağır emanet bıraktım. Ona tutunduğunuz 
takdirde dalalete düşmezsiniz; Allah'ın Kitabı ve 
kanımdan olan Ehl-i Beyt J im " 4 hadisine gelince; 

Herkes bunlardan kendisine uygun olanı tercih eder. Allah'ın 
Kitabını alan, hükümleriyle amel eder, yasakladıklarından uzak 


1 Taberânî.M. el-Kebîr (22/ 306), Darekutnî, elİlel (5/65), 

2 Deylemî, Firdevs (2/310) 

3 Taberânî, M. el-Kebîr (3/45) ve Deylemî, Firdevs (3/255) 

4 Kaynağı daha önce belirtildi. 



54 


Ebedi Soylular: EhlT Beyt 


durup helal olanları helal bilerek tutunur. Ehl-i Beyt’i tercih 
eden, onlara gerekli saygıyı, sevgiyi, özeni, takdiri, tazim ve 
ikramı göstererek tutunur. Bu, iyisiyle kötüsüyle onların hepsi 
için geçerlidir. Bu durumda Hakîm'in hadisten anladığı ve ileri 
sürdüğü; “sadece onların imamları için geçerlidir” görüşü 
çürümüş olur. Bunu diğer rivayetler de desteklemektedir. Daha 
önce geçen Zeyd b. Erkam'm şu rivayeti gibi: 

"Size iki önemli konu bırakıyorum] Birincisi, 

Allah'ın Kitabı. Onda hidâyet ve nûr vardır. Allah'ın 
Kitabına uyun ve ona sımsıkı sarılın .” 1 

Allah'ın Kitab’ma teşvik edip vurguladıktan sonra şöyle 
buyurdu: "Ve (İkincisi) ev halkım. Ehl-i Beyt J imi 
Allah için size hatırlatıyorum. Ehl-i Beyt J imi Allah 
için size hatırlatıyorum .” 2 

Gördüğünüz gibi, hidayet açısından, tercih ve tutunmayı 
Kur an'a tahsis etmiş ve bunun hikmetini "onda hidâyet ve 
nûr vardır” ifadesiyle hatırlatmıştır. Tercih ve tutunmanın 
mânâsı tamamlandıktan sonra, Peygamberimiz Je 4 lî 

vesellem ) Ehl-i Beyt’ini hatırlatıp, “Ehl-i Beyt J imi Allah için 
size hatırlatıyorum” buyurmuştur. 

Tavsiyeyi tekid ve onlara özen gösterilmesini vurgulamak 
için, bu bölümü tekrar etmiş ve hiç birini diğerine tercih 
etmemiştir. Husayn, Zeyd'e Ehl-i Beyt'in kim olduğunu 
sorduğunda, ne dediğine dikkat edelim; “Kendisinden sonra 
sadaka almayı haram kıldığı kimselerdir.” Bunun, kasdettiğimiz 
mânâya delil olduğunu görüyorsunuz. Bahsettiğimiz rivayetin 
benzeri de, Hakîm'in aktardığı Huzeyfe b. Useyd'in rivayetidir. 
Resûlullah scJULhu dleıjlıı vese Hem) bu rivayette şöyle buyuruyor: 
"Benim yanıma geldiğinizde, size iki önemli konuyu 
(sekaleyn) soracağım. Benden sonra onlara karşı 


1 Müslim (4/ 1 873) ve Taberânî, M. el-Kebîr (5/ 1 83) 

2 Müslim (4/1873) ve Ahmed b. Hanbel (4/ 366) 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


55 


davranışlarınıza dikkat edin. Büyük konu ( sekaLu'L - 
ekber )j Yüce Allah'ın Kitabı, bir ucu Allah'ın elinde, 
bir ucu sizin elinizde olan bir iptir. Ona sımsıkı 
tutunun, böylece dalalete düşmez ve bozulmazsınız. 
Küçük konu (sekaLu ' L-asğar) ; kanımdan olan Ehl-i 
Beyt J imdir. Lütuf kâr ve her şeyden haberdar olan 
(Allah), Havz başında bana kavuşacakları zamana kadar, 
birbirinden ayrılmayacaklarını haber verdi ." 1 

"Ona sımsıkı tutunun, böylece dalalete düşmez ve 
bozulmazsınız" sözünü, "Büyük konu (sekaLu' L- ekber)] 
Yüce Allah'ın Kitabı, bir ucu Allah'ın elinde, bir ucu 
sizin elinizde olan bir iptir" sözünün ardından 
söylemesi, hidayetin ve dalâlete düşmememenin, Allah'ın 
Kitabına (sekalu'l-ekber) tutunmaya mahsus olduğunu açıkça 
ifade etmektedir. 

Bunun sebebini de şu sözüyle açıklamıştır: "Bir ucu 
Allah'ın elinde, bir ucu sizin elinizde olan bir 
iptir." Sekalu'l-ekber ile ilgili bölümü tamamladıktan sonra, 
“Küçük konu (sekaLu ' L-asğar) j kanımdan olan Ehl-i 
Beyt J imdir" demiştir. 

Eğer amaç, Hakîm'in anladığı gibi, hidâyet için ikisine 
birlikte tutunmak olsaydı, itrete (Ehl-i Beyt’e) bazılarını dâhil 
edip bazılarını çıkarması gerekirdi. O zaman ayrıca, “Ona 
sımsıkı tutunun, böylece dalâlete düşmezsiniz" 
bölümünü, "Sekalu ' l-asğar kanımdan olan Ehl-i 
Beyt J imdir" bölümünden sonra söylemesi gerekirdi. Yahut 
sonunda tekrar etmesi icab ederdi. 

Bu hadislerden anlaşılan, Hz. Peygamberin (sJJaL 
vesellem ) kanından olan Ehl-i Beyt’i, sadaka kabul etmesi haram 
kılman kişilerdir. Buradaki sadakadan maksad; Zeyd b. Erkam'm 
dediği gibi zekâttır. Resûlullah | ço I \o I Icalnu cJei)l"iı vesellem) onları 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 



56 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


yüceltmek ve onlara özen gösterilmesini istediğini vurgulamak 
için Kur'ân'la birlikte zikretmiştir. Allah hepsinden razı olsun. 

Hakîm'in ibaresinin garip tarafı; “Eğer bu ilim ve fıkıh bilgisi, 
onların dışında başka kimselerde mevcut ise, Ehl-i Beyt’e ittiba 
etmemiz gerektiği gibi diğerlerine de uymak zorundayız” 
şeklinde ifade ettiği görüştür. Bu sözlerle, Hz. Peygamber’in 
(sdlblLivu tfleijin vese Hem) kanından olan kişileri başkalarıyla eşit tutma 
fikrine sürüklenmiştir. Bu durumda üstünlüğü Ehl-i Beyt soyuna 
değil, kendilerinde ve başkalarında olabilecek, ilim ve fıkıh 
bilgisine vermiş oluyor. Böyle düşündüğümüzde, bu 
hadislerdeki Ehl-i Beyt'in mânâsı; İslam âlimleri ve fakihleri 
olur. Acaba Hz. Peygamber’in ( s <3 II <3 II ahu aleyhi vesellem) maksadı bu 
muydu? Vallahi hayır. O'nun kasdettiği; cahiliyle, temiz olan 
veya olmayan âlimiyle yakın akrabalarıdır. 

İslam fıkıhçıları ve bayraktar âlimler zaten bu ümmetin yol 
göstericileridir. Karanlıkları aydınlatanlardır. Fakat bu, ayrı bir 
konudur. Onlar da bizzat, Hz. Peygamber’in salloIlHu aleyhi vesellem) 
yakınlarını gözetme ve üstünlüklerini kabul etme konusunda, 
herkes gibi, bu hadisin muhatabıdırlar. Hatta bu konuda önder 
olmak durumundadırlar. 


HATIRLATMA 

Peygamberimiz sal la II ahu aleı^hı vese Hem), sekaleyni; yani Allah'ın 
Kitabı ve kanından olan Ehl-i Beyt’ini vasiyet ettiği bu 
hutbesini, Veda haccında, orada olan büyük bir topluluğun 
önünde vermiştir. Medine'den kendisiyle beraber, haccetmek 
için, yüz bini aşan sahabi gelmişti. Mekke'den ve Yemen'den 
onlara katılanlar hariç. O anda Müslüman olanların çoğu 
oradaydı. Sahabenin ileri gelenleri ve âlimleri aralarmdaydı. 
İslam’ı en iyi bilen Ebû Bekr es-Sıddîk Hz. Peygamber’in (saLLiu 
aleqln vesellem) yanı başındaydı. Şüphe yok ki o, bir çoğu Ehl-i 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


57 


Beyt’ten olanların çoğundan daha âlim ve daha fakih idi. Acaba 
onlardan herhangi birisi, Hz. Peygamberin ( S6l I \a I \a lı u sıleıylı veselleırÇ 
bu hutbede, akrabalarıyla birlikte, âlimlerin üstün görülmesini 
vasiyet ettiğini mi anlamıştır. Ehl-i Beyt'in, Ebû Bekr, Ömer, 
Zeyd b. Sabit, Ebû Muâz, Abdullah b. Selam gibi Muhâcir ve 
Ensar âlimleri veya başka âlimler olduğunu mu anlamıştır? 
Yoksa bu ve başka âlimlere, diğer sahabelere ve tüm 
Müslümanlara, akrabalarını gözetmelerini ve üstünlüklerini 
kabul etmelerini vasiyet ettiğini mi anlamışlardır? Ehl-i Beyt’i 
bizzat onlardır başkası değildir. Ehl-i Beyt ve itretin başka 
mânâsı yoktur. Birinci anlayışı iddia eden var mı? 

Hakîm'in “Ehl-i Beyt’ten maksat, onların aralarındaki 
âlimlerdir; çünkü ilim ve fıkıh bilgileriyle uyulması gereken 
onlardır. Ayrıca ilim ve fıkıh başkalarında mevcut ise, onlara 
ittiba etmemiz gerektiği gibi diğerlerine de ittiba etmemiz 
gerekir” görüşüyle ilgili bir nokta daha var. Bu görüşünün 
hareket noktası ilimdir, soy değildir. Oysa şartları ortadan 
kalktığı için asırlar önce ictihad kesilmiştir. 

Yeryüzünün doğusunda ve batısında bulunan Ehl-i Sünnet, 
fıkhı konularda bilinen dört imama (Allah hepsinden razı 
olsun), itikâdî konularda İmam Eş'arî ve İmam Maturîdî'ye ittiba 
etmektedir. Her ne kadar hicri birinci asırda Ehl-i Beyt’ten 
mezheb sahibi birçok imam ve müctehid ortaya çıkmış olsa da, 
mezhepleri müntesib bulmamış ve meşhur olmamış, 
kurucusuyla birlikte yok olmuştur. Bazı sapık fırkaların Ehl-i 
Beyt’e nisbet ettiği, Ehl-i Sünnet mezheplerine ters düşen 
görüşler de batıldır ve onlar adına ileri sürülmüş yalanlardır. Bu 
yüzden vürûd sebebi oldukları bu hadisin mânâsından onlara bir 
şey düşmez. Çünkü batıl oldukları için hadisin mânâsından 
toptan çıkarlar. 

Eğer, “Hakim müctehidleri değil âlimleri kasdetmiştir, onlar 
da her asırda bulunurlar” derseniz; 



58 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Ben de derim ki: İlim ve fıkıh konusunda başkalarına imam 
ve önder olduklarını ileri sürdüğü vasıflar, müctehidlerden 
başkasını tasdik etmez. Oysa ittiba edilebilecek kişiler onlardır. 
Ehl-i Beytten bu asırda yaşayan âlimler, dört mezhepten birinin 
mukallidi durumundadırlar. Başkalarına önder olamazlar. 

Onun bahsettiği âlim ve fakihlerin özelliği, ilmi ve fıkıh 
bilgisiyle ittiba edilmeleridir. 

AÇIKLAMA 

Geçmiş asırlardaki İslam âlimlerini incelediğimiz zaman, 
Türk ve İran âlimlerinin, Araplardan ve Kureyş’ten olan 
âlimlerden sayı bakımından fazla olduklarını görürüz. Allah 
doğrusunu bilir, ama bunun sebebi şu olabilir: Bu unsurlar, 
Kureyş ve Arapların Peygamberimize scdlcdlAu o e!i|j vesellem) 
yakınlıkları sebebiyle soyca üstün olduklarını gördüklerinde, 
onlara ulaşmak istediler. Bunun için de ilimden başka bir yol 
bulamadılar. Gayret gösterip çalıştılar, arayı kapattılar ve 
gayelerine ulaştılar. Buna ek olarak şu da söylenebilir: Araplar, 
ilimle uğraşıyorlardı. Belli bir merhaleye gelince işlere 
yöneldiler. Okumaya ve okutmaya imkân bulamaz oldular. Bazı 
asırlarda ağırlıklı olarak olan da buydu. Siz de biliyorsunuz ki, 
ortaya çıktıklarından bu zamana ve kıyamete kadar, Arabıyla 
Acemiyle bu Muhammedi ümmetin lideri konumundaki dört 
imamın üçü Araplardandır; imam Şafiî, Mâlik ve Ahmed (Allah 
hepsinden razı olsun). Mesele ne olursa olsun, bu ümmet rahmet 
dolu bir ümmettir. Mabudu bir, Peygamberi birdir. Arabm veya 
Acemin de bir hayır varsa diğerlerine de ulaşacaktır. Din bir 
olduktan sonra ırkların farklı oluşunda ne mahzur var ki. 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


59 


Ek Bilgi 

Hz. Peygamberin ( scJULhu tfleLjhı vese Hem) “İlim yıldızlarda 
olsa bile Farslılardan birileri onu alırdı ” 1 hadisini, 
bazıları İmam-ı Azam'a hamletmişlerdir. 

Munâvî der ki: Bu hadiste, onların fazileti ve 

çalışkanlıklarına vurgu sözkonusudur. 

Mu'cemu'l-Buldan'da şöyle geçer: Doğu dediğinizde, herkes 
Fars (İran) der. Hadiste Horasan halkını kastetmiştir. Çünkü 
sözünün doğruluğunu İranlılarda ararsanız, öncesinde de 
sonrasında da bulamazsınız. Bu özelliği bizzat Horasan halkında 
bulabilirsiniz. Çünkü onlar, isteyerek İslam’a girdiler. İçlerinde 
âlimler, seçkinler, muhaddisler ve çok ibadet edenler vardır. 
Bölgelerin muhaddislerini araraştırırsanız, yarısının Horasanlı 
olduğunu görürsünüz. Râvilerin çoğu onlardandır. İranlılar ise 
nankördürler. Sönüp yok oldular, onlardan şerefle anılacak hiç 
kimse kalmadı. 

Yine Hz. Peygamber’in scJLILhu öiletjlnı vesellem) “İman 
yıldızlarda olsaydı ” 2 başka bir rivayette “Yıldızlarda 
asılı olsaydı, Farslılar onu alırdı ” 3 hadisine gelince; bu 
hadis, Selmân el-Farisî için söylenmiştir. Bunu, Futûhat ' ta 
Değerli Hocam Şeyh-i Ekber (İbnu'l-Arabî) ve birçok âlim de 
ifade etmiştir. 

FASIL 

Bu bölüm; Hz. Peygamber’in ( scJLILhu öJeLjhı vesellem) “Ehl-i 
Beyt J im, ümmetimin güvencesidir ” 4 hadisiyle ilgilidir. 


1 Ahmed b. Hanbel (2/296) 

2 Buhârî (4/1858) ve Müslim (4/1872) 

3 el-Hâkim,Müstedrefc(4/437)veîbnHibbân, Sahih (16/ 298) 

4 el- Hakim et-Tirmizî, Nevâdir(3/6l) ve Taberânî.M. el-Kebîr( 7/ 22) 



60 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Hakim et-Tirmizî bu hadisin şerhinde diyor ki: Hz. 
Peygamber’in ( salUlcahu oleıjhı vese Hem) Ehl-i Beyt’i vefatından sonra, 
arkasından onun yolunu takip edenlerdir. Bunlar da sıddıklar ve 
evliyalardır. Hz. Ali (kerremallahu vechehu) onlar hakkında şöyle 
nakle tmiştir: Resûlullah'ı s <3 II < 2 II hu <5ilei}hı vesellem ) şöyle derken 
işittim: "Evliyalar Şam'da bulunurlar. Onlar kırk 

kişidirler. Onlardan birisi öldüğünde, Allah onun 
yerine birini ibdâl eder (değiştirir). Onların yüzü 
suyu hürmetine yağmur yağdırılır ve düşmanlara 
muzaffer olunur. Onların hatırına yeryüzü halkından 
belalar defedilir .” 1 

İşte bunlar, Resûlullah'm salLILhu oleıjhı vese Hem) Ehl-i Beyt’i ve 
bu ümmetin güvencesidirler. Ölürlerse yeryüzü bozulur ve 
dünya rayından çıkar. Bu hadisin, Ehl-i Beyt soyuna 
hamledilmesi birkaç açıdan uygun değildir; 

Birincisi: Hadiste "Eğer Ehl-i Beyt 1 im yok olursa, 
ümmetimin başına vadedilen (kıyamet) gelir ” 2 rivayet 
ediliyor. 

Ehl-i Beyt’in yok olup onlardan hiç kimsenin kalmaması 
nasıl tasavvur edilir? Onlar sayılamayacak kadar çokturlar. 
Allah'ın bereketi daima onların üzerlerindedir. Rahmeti de 
onları gölgelemektedir. Üstelik Peygamberimiz (saLLIu c-L 

vesellem ) "Benim soyum ve bağım dışındaki her soy ve bağ 
kesilecektir ” 3 buyurmuştur. 

İkincisi: Hz. Peygamber’in ( stfllollohu öileijhı vesellem ) Ehl-i Beyt’i, 
soyu olan Hâşim oğulları ve Abdulmuttalib oğullarıdır. Bunlar, 
bu ümmetin güvencesi olamazlar ki yok olduklarında dünya yok 
olsun. 


1 Ahmed b. Hanbel ( 1 / 1 1 2) ve el-Hakîm et-Tirmizî, Nevâdir (3/ 66) 

2 el-Hâkim, Müstedrek (3/517), el-Hakîm et-Tirmizî, Nevâdir (3/ 66) 

3 Kaynağı daha önce belirtilmiştir. 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


61 


ÜçÜncÜSÜ: Başkalarında olabildiği gibi, onlarda da 

bozgunculuk bulunabilir. İçlerinde samimi olanlar olduğu gibi, 
kötülük yapanlar da olabilir. Neye dayanarak yeryüzü halkına 
güvence olacaklar. Burada kasdedilenlerin, dünyayı ayakta tutan 
yol göstericiler ve her zaman doğru yola yönlendirenler olduğu 
anlaşılmaktadır. Onlar yok olduklarında yeryüzünde düzen 
kalmaz ve belalar her yeri kaplar. 

Eğer, “Resûlullah'a salLILhu tfleLjhı vesellem) hürmeten ve onun 
yakınları olmaları sebebiyle yeryüzündeki insanlar güvence 
olmuşlardır” diyen olursa; denilir ki: Resûlullah'a |JULiU a le 4 k 
vesellem ) hürmet, önemli ve değerlidir. Yeryüzünde onun 
zürriyetine saygı göstermekten daha değerli bir şey vardır; o da 
Allah'ın Kitab’ıdır. Hadiste ondan bahsedildiğini görmüyoruz. 
Sonra hürmet takva ehline yapılır. Çünkü Resûlullah'a ($$LLU 
<aleqhı vesellem ) saygının önemi, nübüvvetten ve Allah'ın ona verdiği 
değerden kaynaklanmaktadır. 

Bunun delili de Ebû Hureyre'nin rivayet ettiği şu hadistir: 
Ebû Hureyre şöyle diyor: 

Resûlullah scalIcJlahu oleıjhı vesellem ), Hz. Fâtıma'nm yanma girdi, 
yanında Hz. Peygamber’in scallcalltfhu cıleıjhı vese Hem) halası Safiyye 
vardı. Şöyle buyurdu: "Ey Abdi Menâf Oğulları, Ey 
Abdulmuttalib Oğulları, Ey Muhammed'in kızı Fâtıma, Ey 
Resûlullah ' ın ( s<a II callca hu aleyhi vesellem) halası Safiye! 
Nefislerinizi Allah'a satınız. Allah katında sizin 
için hiçbir şey yapamam. Malımdan istediğiniz kadar 
taleb edin (vereyim). Ve (şunu) bilin ki. Kıyamet 
gününde bana en yakın olacak olanlar muttaki 
olanlardır. Siz (bana olan) akrabalığınıza göre 

davranın. Oraya, insanlar amelleriyle gelirler. Siz 
dünyayı boynunuzda taşıyarak gelirsiniz. «Ey 

Muhammedi» dersiniz. Ben de; «Bu halde (dünyayı 
taşıyarak mı?)» derim. Sonra «Ey Muhammedi» dersiniz. 
Ben de; «Bu halde (mi)» der ve yüzümü başka yöne 
çeviririm. «Ey Muhammedi Ben, falan oğlu falanım» 



62 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


dersiniz. (O zaman) ben de şöyle derim: «Soyu(nu) 

biliyorum, ama amel(ini) bilemem. Kitabı (Kur' ân' ı) 
terk ettiniz. Aramızda olan akrabalığa geri dönün»." 1 

Gizli olarak değil de açıkça şöyle dediği rivayet edilir: 
"Dikkat ediniz! Benim dostlarım, f alanın babası (falan 
oğulları) değildir. İçinizden bana yakın olanlar, 
nerede ve kim olursa olsun, muttaki olanlardır." 2 

Diyorum ki: Sünen (hadis kitapları) sahipleri, birçok 

sahabiden, Hz. Peygamber’in sallöJlcahu caleıjln vese Hem) şöyle 
buyurduğunu rivayet etmişlerdir: "Ehl-i Beyt J im sizin 
için, Nûh'un gemisi gibidir. Kim ona binerse kurtulur. 
Ona binmekten geri duran ise helâk olur." 3 

Başka bir rivayette: "Ve boğulur . " 4 

Bir diğer rivayette: "Ateşe atılır." 

Ebû Zer diyor ki: Resûlullah'ı sca II calici hu oleıjhı vese Hem) şöyle 
buyururken işittim: "Ehl-i Beyt* imi, vücûdda baş gibi, 
başta da göz gibi kabul edin." 5 Gözler olmazsa baş 
gideceği yolu bulamaz. 

Buhârî ve Müslim'in şartlarını taşıyan sahih bir ravi zinciri 
ile Hâkim şu hadisi rivayet ediyor: "Yıldızlar yeryüzündeki 
insanlar için (denizde kaybolup) boğulmaya karşı bir 
güvencedir. Ehl-i BeytMm de ümmetim için ihtilafa 
düşmeye karşı bir güvencedir. Araplardan herhangi bir 
kabile onlara muhalefet ederse, ihtilafa düşüp 
İblis' in fırkası olurlar." 6 


1 ebHâkim et-Tirmizî, Nevâdir (3/67) 

2 Taberânî,M el-Kebir( 20/ 120) ve İbnEbîÂsim, Sünne ( 1/93) 

3 Taberinî, M. el-Evsat (4/ 10) 

4 ebHâkim, Müstedrek (2/ 373) 

5 Taberânî, M e/-Kebîr (3/ 46) 

6 ebHâkim, Müstedrek (3/ 162) 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


63 


Yine Sünen sahiplerinden bir grup, Hz. Peygamber’in (s»LLU 
tfleıjl'iı vesellem) şöyle buyurduğunu nakleder: "Yıldızlar, 

gökyüzündekilerin güvencesidir, Ehl-i Beyt J im de 
yeryüzündekilerin güvencesidir ." 1 

Başka bir rivayette "Ehl-i Beyt 1 im yeryüzündekilerin 
güvencesidir, Ehl-i Beyt 1 im yok olursa, 
yeryüzündekilerin başına vâdedilen belalar gelir ." 2 

Ahmed (b. Hanbel)’in rivayetine göre "Yıldızlar 
kaybolursa, gökyüzündekiler yok olur. Ehl-i Beyt J im 
yok olursa, yeryüzündekiler yok olur ." 3 

Her halükârda bu hadislerden çıkan şudur: Ehl-i Beyt’in 
yeryüzünde varlığı, geniş mânâda burada yaşayan herkes için 
güvencedir. Özel mânâda, Resûlullah'm sallmllaliu aleqfı vesellem) 
ümmeti için azaba karşı güvencedir. Burada söz edilen Ehl-i 
Beyt’ten maksad sadece salih olanlar değildir. Nebevi zürriyetin 
bu şerefli özelliği, Ehl-i Beyt’e atfedilen hoşa gitsin gitmesin, 
bütün sıfatların göz önünde bulundurulmasını engeller. 

Allâme es-Sabbân, Is'âfu'r-Râğibîn isimli eserinde şöyle der: 
Bu mânâya Yüce Allah’ın “Hâlbuki sen onların içinde iken 
Allah, onlara azap edecek değildir. Üstelik onlar mağfiret 
dilerlerken de Allah onlara azap edici değildir" (Enfâl Sur. 33) 
âyeti bu mânâya işaret etmektedir. 

Güvence bakımından Ehl-i Beyt, Hz. Peygamber’in (sal ULU 
dleijl'iı vesellem) yerine ikame edilmiştir. Çünkü bazı rivayetlerde 
nakledildiği gibi, onlar O’ndandır, O da onlardandır. 

Sıfatlardan da açıkça görüyorsunuz ki; kasdedilen, sırf Temiz 
Nesil (Ehl-i Beyt)dir. 

Bunu Peygamberimiz scalItflUhu <5ileL}İ3i vesellem ) şu hadisiyle 

açıklamıştır: "İnsanların içinde ilk (helak) yok olacak 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 

2 Münavî, Feyzu’l-Kadîrde benzerini nakleder. (6/297) 

3 Deylemî, Firdevs (4/ 311) 



64 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


olan (kabile) Kureyş'tir. Kureyş'in içinde ilk yok 
olacak olan (aile) Ehl-i Beyt* imdir .’ n 

Başka bir rivayette; “helâk olacak” yerine, “fâni olacak”, “Ehl- 
i Beyt’im” yerine de “Hâşim oğulları” olarak geçmektedir. 

Aralarında Munâvî ve başkaları olan hadis şârihleri 
(şerhedenler) derler ki: Helâk olmaları kıyametin alametlerinin 
ve kıyametin yaklaşmasının göstergesidir. Kıyamet koptuğunda 
dünyada sadece kötü insanlar bulunacağından, Ehl-i Beyt ise 
iyilerdendir. Bu hadis bunu açıklamaktadır. Bu da varid olan 
rivayetlerle ilgili en güzel açıklamadır. Bununla birlikte bu 
hadis, Hakîm'in iddia ettiği “Ehl-i Beyt, evliya ve sıddîklardır” 
görüşünü çürütmektedir. 

Birinci şüpheyle ilgili cevapla başlayalım. O da Hakîm'in; 
“Ehl-i Beyt’in yok olup onlardan hiç kimsenin kalmaması nasıl 
tasavvur edilir? Onlar sayılamayacak kadar çokturlar. Allah’ın 
bereketi daima onların üzerlerindedir. Rahmeti de onları 
gölgelemektedir” sözüdür. Bu neden tasavvur edilmesin, buna 
bir mani mi var? Özellikle son hadis bunu açıkça ifade etmiştir. 
Hz. Peygamber’in ( scalLILhu eJeıjhı vesellem) şu sözü: "İnsanların 
içinde ilk yok olacak olan (kabile) Kureyş'tir. 
Kureyş'in içinde ilk yok olacak olan (aile) Ehl-i 
Beyt J imdir." 

Bu da Allah'ın onlara olan rahmetinin bir parçasıdır. 
Söylediğimiz gibi, Kıyamet koptuğunda dünyada sadece kötü 
insanlar bulunacaktır, Ehl-i Beyt ise iyilerdendir. Bu yüzden 
diğer insanlardan önce yok olacaklardır. Onları Kureyş takip 
edecek. Çünkü fazilet, konum ve Resûlullah'a ÇJ a LL ale^ty 
vesellem ) yakınlığı sebebiyle onların ardından Kureyş gelir. Bu, 
Allah'ın onlara merhameti ve değer vermesinden başka bir şey 
değildir. 


1 Ahmed benzerini nakleder. (6/74) 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


65 


Resûlullah ( sdl l<3 1 lalı u <5ileL)kı vese Hem) şöyle buyurmuştu: "Benim 
soyum ve bağım dışındaki her soy ve bağ kesilecektir " 1 
Buradaki kesilme (inkıta) neslin kaybolup gitmesi, erimesi 
değildir. Sahih rivayetlerin de açıkladığı gibi bu yok olma 
kıyametin kopmasına mahsustur. 

Burada inkıtanın mânâsı, akrabalıktan faydalanmaktır. Bu 
tıpkı Yüce Allah'ın buyurduğu gibidir: “ Sûra üflendiği zaman 
artık aralarında akrabalık bağları kalmamıştır; birbirlerini de 
arayıp sormazlar." (Mü'minun Sur. ıoi) 

Resûlullah ( seJlalItahu c3İeL)kı vesellem ) (bu hadiste) bağını istisna etti, 
bağ evlenmeyle olur; nesebini istisna etti, neseb çocukla olur. 
Çünkü bu ikisiyle faydalanma devamlıdır. Ne dünyada, ne de 
âhirette kesilir. Bu da sahih olarak nakledilen minberde 
söylediği şu hadisi teyid ediyor: "Bazılarına ne oluyor da; 
Resûlullah' a ( salItflLhu «5i leLflni vesellem) yakınlık Kıyamet gününde 
fayda etmez, diyorlar. Bilakis bana olan akrabalık, 
dünyada ve âhirette kesintisizdir ." 2 

İkinci şüpheye cevap: Hakim; “Hz. Peygamberin UıLLL <ale 4 k 
vesellem ) Ehl-i Beyt’i, soyu olan Haşim oğulları ve Abdulmuttalib 
oğullarıdır. Bunlar, bu ümmetin güvencesi olamazlar ki yok 
olduklarında dünya yok olsun” demişti. Onların varlığının 
mânâsı, sadece bu ümmetin değil, bütün insanların güvencesidir. 
Onların varlığı, Kıyamet saatinin henüz gelmediğinin 
göstergesidir. Yok oldukları anda vâdedilen (Kıyamet vakti) 
gelmiş demektir. Onlar yaşadıkça bunun güvencesidirler. 

Üçüncü şüpheye cevap: Hakim; “Başkalarında olabildiği gibi, 
onlarda da bozgunculuk bulunabilir. İçlerinde samimi olanlar 
olduğu gibi, kötülük yapanlar da olabilir. Neye dayanarak 
yeryüzü halkına güvence oluyorlar?” demişti. Onlar yaptıkları 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 

2 Ahmed b. Hanbel (3/ 39) ve el- Hâkim, Miıstedrek (4/84). 



66 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


amellerle, gösterdikleri iyiliklerle yeryüzündekilere güvence 
olmadılar. Aksine herkesçe bilinen, Peygambere olan 
yakınlıklarıyla güvence olmuşlardır. Allah onlara bu meziyeti 
ezelde vermiştir. Hz. Peygamber’in JULInu öileLjkı vese Hem) hatırı 
için, başkalarına nasib olmayan üstünlükler vermiştir. Bu 
meziyetlerden birisi de Allah'ın rahmetinden kaynaklanan, 
nübüvvetin, risalet kaynağının, vahyin muhatabının Ehl-i Beyt’i 
olma yüceliğidir. Başka bir şeyle kıyas edilemez. İnsanlardan hiç 
kimse onlara bu konuda ortak olamaz. Bu iki cevap, birinci 
şüphenin cevabından çıkmaktadır. Onu anlarsanız bu ikisini 
anlarsınız. 

Hakîm'in “Yeryüzünde onun zürriyetine saygı göstermekten 
daha değerli bir şey vardır; o da Allah'ın Kitab’ıdır. Hadiste 
ondan bahsedildiğini görmüyoruz” sözü, yersiz bir itirazdır. Hz. 
Peygamber’in ( s <3 II < 3 II <3 hu aleıjhı vesellem ), Ehl-i Beyt saygısından 
bahsederken, onlara saygıdan daha önemli de olsa, hadiste 
Kur an'a saygıdan bahsetmesi şart değildir. Sekaleyn hadisinde 
zaten ikisini bir arada zikretmişti. Her hadiste tekrar etmesine 
gerek yoktur. Ayrıca hiç kimse, onlara saygı göstermenin, 
Kur'ân-ı Kerim'e saygı göstermekten daha önemli veya eşit 
olduğunu iddia etmiyor ki buna itiraz edilsin. Bu özellikleriyle 
Kurandan üstün değillerdir. Kuran-ı Kerim de Kıyamet 
kopmadan önce dünyadan kaldırılacaktır. 

İbn Mes'ûd şöyle derdi: “Kuranı kaldırılmadan önce 
okuyunuz. O dünyadan ref edilemeden Kıyamet 
kopmayacaktır.” Dediler ki: “Ey Ebu Abdirrahmân! Biz onu 
kalbimizde ve sahifelerde muhafaza ediyoruz, nasıl 
kaldırılacak?” Dedi ki: “Gizlice (dünyadan) çekilir (alınır, 
insanlar onu) hatırlamaz ve dolayısıyla okuyamaz .” 1 


1 İbnu'l-Mübârek, Züiıd ( 1/277) 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


67 


İbn Mes'ûd'un bunu, kendi yorumu olarak söylemediğini 
biliyoruz. Çünkü bu yorum yapılacak bir hadis değildir. Bu 
Kur an-ı Kerim'dir, içlerinde olduğu müddetçe yeryüzündekiler 
için, azaba ve dünyanın yok oluşuna karşı bir güvencedir. 
Zürriyet-i Tâhire bundan üstün olarak nitelenemez. 

Hakîm'in şu sözü kaldı: “Sonra hürmet takva ehline yapılır. Bunun 
delili de Ebû Hureyre'nin rivayet ettiği şu hadistir: Resûlullah <|» 
Jfefıt vesellem) Fâtıma'nm yanma girdi, yanında Hz. Peygamber’in 
<sJeqln vesellem ) halası Safiyye vardı. Şöyle buyurdu: "Ey Abdi Menâf 
Oğulları, Ey Abdulmuttalib Oğulları...” hadis devam ediyor . 1 

Muhibbu't-Taberî, buna güzel bir cevap vermiştir. Munâvî 
bunu el-Kebîr' de ve Sabbân Is' afta şöyle naklederler: 
Resûlullah'm ( söJIdJltfhu tfleLjhı vesellem) (Kıyamet gününde) hiç 
kimseye faydası ve zararı dokunamaz. Fakat Allah, şefaat etme 
fırsatını vererek, hem akrabalarına, hem de özel ve genel olarak 
bütün ümmetine faydalı olma imkânını vermiştir. Ancak 
Allah'ın kendisine verdiği imkân nisbetinde hareket edebilir. 
Buhârî'nin naklettiği şu hadisinde işaret ettiği gibi: "Senin için 
sadece akrabalık bağım vardır, onun gereklerini 
yapacağım .” 2 Yani akrabalık bağının gereğini yapacağım. Bu da 
"Allah'ın huzurunda sizin için bir şey yapamam ” 3 
sözüyle aynı anlama gelmektedir. Yani tek başıma, Allah bana 
şefaat etme ve mağfiret dileme hakkı vermezse... Onlara bu 
şekilde hitab etmesinin sebebi; korkutma ve davranmaya teşvik 
içindir. Allah'a karşı muttaki olma ve O'ndan çekinme 
konusunda, insanların önderi olma fırsatını onlara hatırlatmak 
içindir. 


1 Daha önce geçti. 

2 EbûAvâne,Müs»eJ (1/ 91) 

3 Buhârî (3/1012) ve Müslim (1/192) 



68 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Sabbân diyor ki: Diyorlar ki: Bu sözü, kendisine akraba 
olmanın üstünlüğünü öğrenmeden önce söylemiştir. Çünkü 
Arap dili, Hakîm'in hadisi bu şekilde açıklamasına izin vermez. 
“Ehl-i Beyt” sözünden kim evliya (velîler) anlamını çıkarabilir? 
Hayır, Vallahi hiç kimse Hz. Peygamber’in sallallahu aleıjhı vesellem) 
akrabalarından başka bir şeyi anlamaz. Ayrıca Resûlullah 
(sal la II ca hu aleyhi vese Hem) kendi dili olan Arapça’yı kendisi ifade 
etmişti. 

Velilerin (Allah hepsinden razı olsun, onların dualarından 
bizi de nasiblendirsin) fazileti, üstünlükleri ve Allah'a ve 
Peygamber’e sallallahu aleyhi vesellem) olan yakınlıkları hiçbir 
müminin şüphe etmediği bir konudur. Fakat bizzat kendileri, 
Allah'ın Ehl-i Beyt’e giydirdiği değerli bir hırkayı, onlardan 
çıkarıp giymeye razı olmazlar. Onları bu düşünceden tenzih 
ederiz. 

Ben de inanıyorum ki: Hakim et-Tirmizî, büyük evliyalardan 
idi. Bu düşünceleri sanırım iki şekilde yorumlanır: 

Birincisi ve akla en uygun olanı: Bu fikirler, onu veya Ehl-i 
Beyt’i sevmeyen birisi tarafından kitabına sıkıştırılmış olabilir, 
birçok âlim ve evliyanın başına geldiği gibi. 

Bunlardan bazıları; Değerli Şeyhim Muhyiddîn İbnu'l-Arabî, 
arif, muhakkik, hocam Abdulvahhâb eş-Şa'rânî ve diğerleridir. 

İkincisi: Ehl-i Beyt’i sevme konusunda ifrât eden (aşırıya 
giden) ve büyük sahabilerin halifeliğini reddederek dalâlete 
düşen, Şia taraftarlarının içinde yaşamış olması. 

Özellikle Ebû Bekr ve Ömer gibi. Bu durumda, ifadelerinden 
anlaşıldığı gibi, onlara cevap vermiş ve karşı çıkmıştır. Bu 
durumu onu Ehl-i Beyt’le ilgili böyle düşünmeye sevketmiştir. 
Böylece sözlerinin sivriliğiyle onları güzel sıfatlarını yaralamış 
ve onların konumlarını zayi etmiştir. Aynı durumda olanların 
yaptığı gibi kendisi de Ehl-i Beyt’in önemli özelliklerine itiraz 
etmiştir. 



Hadislerde Ehl-i Beyt 


69 


Söylediklerimde isabet etmeyi Allah'tan diliyorum. 
Kaleminin yazdıklarından beni pişman etmesin. Niyet iyidir. 
Allah söylediğim her şeye şahiddir. 



İKİNCİ BÖLÜM 

Bu bölüm, Ehl-i Beyt'in şerefi ve Allah'ın 
başkalarına vermeyip özel olarak onlara verdiği 
meziyetleriyle ilgilidir. 

Şunu biliniz ki, bu kitabın başından sonuna kadar 
anlatılanlar, onların itiraz kabul etmeyen ve savunma 
gerektirmeyen özelliklerindendir. Fakat bu özelliklerin bazıları 
onlara nisbet edilmiş olabilir. Yani onlarda olmadığı halde, 
onların özelliğiymiş gibi gösterilmiş olabilir, Cennette yerlerinin 
hazır olması ve Cehennemin onlara haram olması gibi. Bu 
anlayış, Cennetle müjdelenen on sahabi ve başka sahebilerde 
mevcuttur. Yine onları sevmeyene lanet edilmesi, bazı hadislere 
göre de kâfir ve münafık sayılması gibi. Sahebilerle ilgili de buna 
benzer rivayetler vardır. Bu bölümde, onların dışında 
başkalarında kesinlik olarak bulunmayan özelliklerden 
bahsedeceğiz. 

Onların özelliklerinden birisi: Zekât almalarının 
haram kılınmasıdır. 

İmam Nevevî, Müslim'in şerhinde şöyle diyor: Zekât, 
Peygamber scalLILhu oleLjhı vesellem) ve onun ev halkına 
yasaklanmıştır. Bunlar da; Hâşim oğulları ve Muttalib 
oğullarıdır. Şâfii ve talebelerinin görüşleri böyledir. Bazı Mâliki 
âlimler de bu görüştedir. 

İmam Ebû Hanife ve İmam Mâlik’e göre ise onlar, özel olarak 
Hâşim oğullarıdır. 

Kâdı (Beydâvî) ve (Kâdı) İyâd’a göre onlar, Kureyş'in 
tümüdür. Bazı âlimler de bu görüştedir. 

Mâliki Asbağ (b. Ferec), “Onlar, Kusay oğullarıdır” diyor. 



71 


Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 

İmam Şâfiî'nin delili; Resûlullah'm ( s < 3 II <3 II <3 hu tfleijhı vesellem) şu 
sözüdür: "Benû Hâşim ve Benû J 1-Muttalib aynı şeydir.” 1 

Nitekim Peygamberimiz stflUlUhu öleifhı vesellem), ganimet 
sehimlerini onların arasında taksim etmiştir. 

Sadakaya gelince Şâfiî'nin bununla ilgili üç görüşü vardır. 

(Birincisi) ve en sahih olanı, sadakanın Resûlullah'a (<& IU-u 
öileijhı vesellem ) haram, akrabalarına helal olmasıdır. 

İkincisi: Hem Resûlullah'a solLILhıu tfleijhı vesellem), hem de onlara 
haram olmasıdır. 

Üçüncüsü: Hem O'na, hem onlara helal olmasıdır. 

Hâşim oğullarının ve Muttalib oğullarının kölelerine de zekât 
haram mıdır? Dostlarımızın bununla ilgili iki görüşü vardır: 
Doğru olan; haram olmasıdır. İkincisi ise; helal olmasıdır. 

Haram olduğunu söyleyenler; Ebû Hanîfe, diğer Küfe âlimleri 
ve bazı Mâliki âlimler. 

Helal olduğunu söyleyen; İmam Mâlik’tir. 

Mâliki olan İbn Battâl, ihtilafın Hâşim oğullarının köleleriyle 
ilgili olduğunu, başkalarının köleleri için, icma ile helal kabul 
edildiğini iddia etmiştir. Aslında söylediği gibi değildir. Aksine 
dostlarımıza göre doğru olan, hem Hâşim oğulları, hem de 
Muttalib oğullarının köleleri için de haramdır. Aralarında fark 
yoktur. Allah en doğrusunu bilir. 

Is'âf ta Sabbân'm ibaresi ise şöyledir: İmam Mâlik ve Ebû 
Hanîfe, yasaklamayı Hâşim oğullarına hasretmiştir. 

Şâfii ve Ahmed (b. Hanbel), “Haramlığı Hâşim oğulları ve 
Muttalib oğulları için geçerlidir” demişlerdir. 

Ebû Hanîfe'nin “Hâşim oğullarına kesinlikle caizdir” dediği 
nakledilir. 


1 Buhârî (3/1290) veEbûDâvûd (3/145) 




72 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


İmam Ebû Yûsuf diyor ki: Birbirlerine vermeleri helaldir. 
Hanefilerin çoğu, Şâfiiler ve Hanbelîler, sadaka almalarını caiz 
görürler. 

İmam Mâlik'ten, zekâtın helal, sadakanın haram olduğunu 
söylediği de nakledilir. Çünkü bundaki zül daha fazladır. 
Sabbân'm görüşleri böyle. 

Keşfu'1-Ğumme'â.e İbn Abbâs'ın şöyle dediği naklediliyor: 
Resûlullah scallal lahu aleyhi vesellem) sadaka ile ilgili genellikle şöyle 
derdi: "Sadaka, insanların kirleridir, (bu yüzden) ne 
Muhammed'e, ne de Muhammed'in yakınlarına helal 

olmaz Z' 1 

Enes bildiriyor: Bir gün Hz. Ali'nin oğlu Hz. Haşan, sadaka 
(zekat olarak toplanan) hurmalardan bir tane alıp ağzına koydu, 
Resûlullah ( scJLILhu caleıjln vesellem) "Tükür tükür, at onu, sadaka 
(zekat) yemediğimizi bilmiyor musun" 2 dedi. 

Resûlullah f sdlltflltfhu öileijkı vese Hem), Hâşim ve Muttalib oğullarına 
şöyle derdi: "Size yetecek veya ihtiyacınızı 

karşılayacak, beşte bir hissenin beşte biri 

sizindir ." 3 

Yine Enes'ten şöyle rivayet ediliyor: Resûlullah (sal ULU dej 
vesellem ) akrabalarının hissesini; Benû Nevfel ve Benû Abdi Şems 
haricinde, Benû Hâşim ve Benû Muttalib'e ayırır ve şöyle 
buyururdu: “Benû Hâşim ve Benû Muttalib aynı şeydir." 4 

İbn Abbâs der ki: Resûlullah 'm | salleJleıhu cJeı^hı vesellem) kölesi Ebû 
Râfi' gelip şöyle dedi: “Ey Allah'ın Resûlü! Zekât toplamak için 
görevlendirdiğin falan kişi, ona yardım etmemi ve bunun 
sonunda topladıklarından bana vereceğini söyledi.” Resûlullah 


1 Müslim (2/754) 

2 Buhârî (3/ 1 1 1 8) ve Müslim (2/75 1 ) 

3 T aberânî, M. el-Kebîr (11/217) 

4 Kaynağı daha önce belirtildi. 




Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


73 


(salL/lcılıu çileyi vese Hem) şöyle buyurdu: "Sadaka bize helal 
değildir. Bir kavmin kölesi o kavimdendir -” 1 

Münâvî; “Sadaka insanların kirleridir” sözüyle ilgili 
olarak der ki: Onların pislikleri ve kirleridir, çünkü onların 
pisliklerini temizler, mallarının ve nefislerinin kirini tezkiye 
eder. 

"Onların mallarından sadaka al; bununla onları 

(günahlardan) temizlersin." (Tevbe Sur. 103) Bu, aynı kirleri 
yıkamak gibidir. Sadaka onlara, iş veya başka bir şey karşılığında 
da olsa haramdır. Hatta birbirlerine vermeleri de haramdır. 
Bunun tersini iddia eden yanılır. Hz. Peygamber’in (sJJaU deyi-, i 
vesellem ) yakınlarından birisi, Hz. Ömer’e veya başkalarına 
sadakayla ilgili sorular sordu. Dedi ki: “İri cüsseli bir adam, sıcak 
bir günde bir yerini yıkarsa (onun yıkandığı artık suyu) içer 
misin?” Soruyu soran kızdı ve dedi ki: “Bana böyle mi diyorsun?” 
Hz. Ömer: “O da, insanların yıkadıkları kiridir” karşılığını verdi. 

Değerli hocam büyük veli, Abdulvahhâb eş-Şa'rânî, Bahru'l- 
Mevrûd isimli eserinde nakleder: Fadl b. Abbâs, 

Peygamberimiz' den ( scılUlethu aleıjhı vese llem) sadaka toplama görevini 
kendisine vermesini istediğinde Resûlullah salklldlıu caleyhı vesellem) 
şöyle buyurdu: "Seni, insanların kirlerini toplamakla 
görevlendirmekten Allah'a sığınırım .” 2 

Dil âlimlerinden birisi şöyle demiştir: Kir, insan pisliğini 
kapsar, başkasını değil. Fakat Resûlullah SöJlöJlcahu «aleyhi vesellem), pis 
şeyleri mümkün oldukça kinayeli kullanırdı. 

Sevgili kardeşlerim! Biliniz ki; kirin pis olma durumu, sadaka 
verenin kazancına göre artar ve eksilir. İşlerinde riyakârlık 
yapan, insanları kandıran, tüccarlardan haraç ve rüşvet alanın 
hükmü, bozguncu hükmünde olur. İşlerini iyi yapsa da, bu 


1 Tirmizî (3/46) ve Ahmedb. Hanbel (6/ 10) 

2 eFHâkim, Müstedrek (3/ 375) ve Bezzâr, Müstıed (3/ 109) 



74 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


kötülükleri ve kötü işleri yapanlara satış yapanın hükmü ise, kan 
ve idrar gibidir. Buna göre mukayese edin. En düşük mertebesi 
tükürüktür. 

Tîbî diyor ki: “(Peygamberimiz ( s (5i I \o I Ic^hu aleijl'iı vese Hem), sadakayı) 
ümmetinin bir bölümüne (fakirlere) nasıl mubah kıldı?” 
denilemez. 

Kişinin kâmil iman sahibi olması; kendisi için istediğini, 
kardeşi için istemesidir. Çünkü bize onu azimet değil, 
zorunluluktan mubah kılmıştır. Dilenmeyi yasaklayan nice 
hadisler vardır. Şahsiyet sahibine düşen onu leş gibi görmesidir. 

Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Her kim bunlardan yemeye 
mecbur kalırsa , başkasının hakkına saldırmadan ve haddi 
aşmadan bir miktar yemesinde günah yoktur." (Bakara Sur. 173) 

Tîbî'nin “Dilenmeyi yasaklayan nice hadisler vardır” sözüyle 
ilgili (şu hadisi aktaralım): Hakim b. Hizâm, Peygamberimizden 
(sallalleıfıu öi I e 4 fı ı vese Hem) Huneyn ganimetlerinden vermesini istedi. 
Ona yüz deve verdi. Sonra bir daha istedi, yüz (daha) verdi. 
Sonra tekrar istedi. Yüz (tane daha) verdi ve ona buyurdu ki: “Ey 
Hakim! Bu mal yeşil (göz alıcı) ve tatlıdır. Kim onu 
gönül zenginliğiyle alırsa, onun için bereketli olur. 
Kendini yüceltmek için alana (yaramaz) bereketsiz 
olur. Yiyip doymayan gibi olur. Yüksek (veren) el, 
alçak (alan) elden hayırlıdır.” 

Hakim ilk yüz deveyi aldı. Gerisini bıraktı ve şöyle dedi: “Ya 
Resûlallah! Seni hak olarak gönderene yemin ederim ki, 
dünyadan çekip gidene kadar artık senden sonra hiç kimseden 
bir şey istemem.” Öyle de yaptı. Ebû Bekr ve Ömer ona (bir şey 
vermeyi) teklif ederlerdi. Kabul etmezdi . 1 

İrfan sahibi Şa'rânî diyor ki: Bir keresinde, adamın birisi, 
hasırcı olan efendime bir miktar parayla geldi. Yaşlı adam zar 
zor görüyordu. Ona dedi ki: “Efendim! Bu dirhemleri al, evin 


1 Buhârî (2/ 535) ve Müslim (2/717) 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


75 


nafakasına destek olur. Hasır örmeyi de bırak, rahat edersin.” 
Reddetti ve dedi ki; “Vallahi, gördüğün gibi bu toz içinde hasır 
örüyorum, kendi kazandığım parayı yemek bile beni rahatsız 
ediyor. Bu durumda senin kazandığın parayı nasıl yiyeceğim?” 
Adam dedi ki: “Efendim! Senin gibi insanlar, yaptığı işte 
başkalarını aldatmaz, nasıl oluyor da kazancını gönül 
rahatlığıyla yiyemiyorsun?” Şu karşılığı verdi: “Doğru, Yüce 
Allah bana aldatmayı nasip etmesin, fakat kimlere satış 
yapıyorum? Bütün fıkıh âlimleri, tüccarlar, zeytinyağcılar ve 
diğerleri, kendilerine haraç yiyen biri ya da kadı gelip bir şey 
satın almak isterse, onu kesinlikle geri çevirmez. Aksine verdiği 
paraya çok sevinir. Zalimlerin ve haraç yiyenlerin parasını 
aldığımızda, kullandığımız para aynı olduğundan, biz de aynı 
durumda oluruz.” Adam; “Efendim! Bu hiç aklıma gelmemişti” 
dedi ve uzaklaşıp gitti. Giderken de şöyle diyordu: “Allah Allah! 
Bu evliyaullah ne kadar entresan kimseler.” 

Şeyhin bu bakış açısı, başkasının sadaka almasına mani 
değildir. Daha önce de geçtiği gibi, (zekât olmayıp) sadaka 
almadığından Ehl-i Beyt’e bile mubahtır. Haram maldan 
olduğundan emin olundukça tabi. Mubah olmasına rağmen, 
zorunlu olmadıkça almaktan kaçınılması gerekir. 

Hz. Peygamberin ( söiI l<3 1 lalı u «aletjlnı vesellem) "Üstteki elj 
alttaki elden üstündür” sözüne dikkat edelim. Bunu 
biliyorsunuz. 

Eğer aklınıza şu gelirse: “Zekâtın Hz. Peygamber’in u-JJalıu 
«sJeıjhı vesellem ) akrabalarına haram olduğu anlaşılmıştır. Sadaka 
onlara, sahih olan görüşe göre mubah olsa da, üstün kişilikleri 
onu kabul etmeyebilir. Ancak imanı güçlü, basireti yüksek ve 
onların üstünlüklerini kabul ettiği sabit olmuş kişilerin 
sadakasını alabilirler. Böyle kişiler ise azdır. Bu durumda 
onlardan fakir olanlar nasıl geçinecektir?” (Buna cevap olarak) 
deriz ki: Onlara seslenen Hz. Peygamber’in ( stflltflltfhu aleyhi vesellem) 



76 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


"Size yetecek kadar olan, beşte birin beşte biri 
vardır” sözünü işitmediniz mi? 

Müslümanların beytülmalında hakları olan miktar, beşte 
birin beşte biri, onlara yeter. Allah onu her zaman mamur 
eylesin. Amaç mallarının çoğalması değildir. Onlarla bunun 
arasında büyük bir engel mevcuttur. O da Hz. Peygamber’in 
(sallalloiıM öJeqlıı veçel em) "Allahım! Âl-i Muhammed'in rızkını 
yetecek kadar kıl” 1 sözüdür. 

Buna yakın mânâda başka hadisler de mevcuttur. 

Şa'rânî şöyle diyor: Dünyanın malından az faydalanma 
nimeti, ondan çok faydalanma nimetinden daha üstündür. 
Çünkü enbiya ve asfiyanm yolu böyledir. Az istemenin ecri, çok 
istemekten fazla olmasaydı, Resûlullah ( a e..jl'ı vesellem) 

"Allahım! Â-li Muhammed'in rızkını yetecek kadar (küt) 
kıl” 2 demezdi. Küt, öğünden sonra sofrada yemek 
artmamasıdır. Peygamberimizin ( scallcallcahu <nlei|hı vesellem) bunu 
kendine ve Ehl-i Beyt’ine seçtiği bir şeydir. Ondan daha 
mükemmeli yoktur. 

Kendisini ve Ehl-i Beyt’i sevmeyenlere de aksine dua 
etmiştir. Hz. Ali'nin rivayetine göre Peygamberimiz (sJÜU,u AÇi 

vesellem ) şöyle dua etmiş: "Allahım! Beni ve Ehl-i Beyt J imi 
sevmeyenlere, mal ve çocuk çokluğu ver.” 3 Bu hadisi 
Deylemî rivayet etmiştir. 

İbn Hacer şöyle der: Çoğalan mallarının hesabını yapmak 
onlara yeter. Çocuklarının çoğalması da şeytanlarının çoğalması 
demektir. Bu dua Enes için geçerli değildir. Çünkü bu, onun için 
nimettir. Ehl-i Beyt’i sevmeyenlerin aksine, o yapmak istediği 
birçok işi mal ile yapmıştır. 


1 Buhârî (5/2372) ve Müslim (2/370) 

2 Buhârî (5/2372) ve Müslim (2/370) 

3 Deylemî, Firdevs ( 1 / 492) 




Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


77 


Onların özelliklerinden birisi de: Soy bakımından 
insanların en şereflisi ve itibar bakımından insanların en 
faziletlisi olmalarıdır. 

İbn Abbâs, Resûlullah'm ( scalLILhu cJeijlnı vese Hem) şöyle 
buyurduğunu naklediyor: "Yüce Allah , insanları iki bölüme 
ayırmıştır. Beni hayırlı olan bölümün içinde yaratmıştır. Bu 
bölüm, Allah'ın «Sağdakiler, ne mutlu o sağdakilere! » (vakıa 
Sur. 28) ve «Soldakiler; ne yazık o soldakilere! » (vakıa Sur. 4i) 
âyetlerinde bahsedilendir. Ben sağdakilerdenim ve ben, 
sağın en hayırlısıyım. Sonra iki bölümü, üçer üçer 
ayırdı. Beni üçte birlerin en hayırlısı olana koydu. 
Bu da «Sağdakiler, ne mutlu o sağdakilere! Soldakiler, ne 
bahtsızdırlar onlar! (Hayırda) önde olanlar, (ecirde de) 
öndedirler» (Vâkıa Sur. 8-10) sözlerinde bahsettiğidir. Ben 
önde olanlardanım ve ben, önde olanların en 
hayırlısıyım. 

Sonra üçte birleri kabilelere böldü. Beni en 
hayırlı kabilede yarattı. Bu da «Ve birbirinizle 
tanışmanız için sizi kavimlere ve kabilelere ayırdık. Muhakkak 
ki Allah yanında en değerli olanınız, O'ndan en çok 
korkanınızdır. Şüphesiz Allah bilendir, her şeyden 

haberdardır» (Hucurât Sur. 13) âyetinde bahsettiğidir. Ben 
Âdem Oğullarının en fazla takvâ sahibi ve Yüce Allah 
katında en değerli kişiyim. Bunda kibir yoktur. 

Sonra kabileleri evlere ayırdı. Beni en hayırlı 
evde yarattı. Bu, Yüce Allah'ın "Ey Ehl-i Beyt! Allah 
sizden, sadece kiri gidermek ve sizi tertemiz yapmak istiyor" 
(Ahzâb Sur. 33) bahsettiğidir .” 1 

İbn Ömer, Resûlullah'm ( scJltflItfl'iu <alei)l')i vesellem ) şöyle 
buyurduğunu nakleder: “Allah, Kinâne'yi İsmâil'in 

soyundan seçti. Kureyş'i Kinâne'den seçti. Kureyş'ten 
Benû Hâşim'i seçti. Beni de Benû Hâşim'den seçti ." 2 


1 Taberânî, M. el-Kebîr (3/ 56) ve Hakim et-Tirmizı, Nevâdir ( 1 / 330) 

2 Müslim (4/1782) veTirmizî (5/583) 



78 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Yine İbn Ömer'den, Resûlullah'm scalULhu tfle^hı vese Hem) şöyle 
buyurduğu nakledilir: "Allah, kâinatı yarattı. Onun 
içinden Âdem oğullarını seçti. Âdem oğullarının 
içinden Arapları seçti. Araplar içinden Mudar'ı seçti. 
Sonra Kureyş^i Mudar'ın içinden seçti. Sonra Kureyş'in 
içinden Hâşim oğullarını seçti. Sonra Hâşim 
oğullarının içinden beni seçti. Ben, seçilmişlerin 
içinden seçilen biriyim .” 1 

İmam Ahmed ve Mahamilî ile başkalarının Hz. Âişe'den 
bildirdiğine göre Resûlullah ( scıllcallcahu caleıjhı vesellem) şöyle buyurdu: 

"Cibril bana dedi ki: Yeryüzünün doğusunu ve batısını 
altını üstüne getirdim, Muhammed'den daha üstün 
olanını bulamadım. Yeryüzünün doğusundan batısına 
altını üstüne getirdim, Hâşim Oğullarından daha üstün 
baba oğulları (kabile) görmedim ." 2 

Hadis konusunda hâfız olan İbn Hacer: “Sıhhat parıltıları bu 
hadisin sayfalarını aydınlatıyor” diyor. 

Câfer es-Sâdık, Babası Muhammed el-Bâkır'dan, 
Resûlullah'm so II <3 II <3 hu cJeıjhı vesellem ) şöyle buyurduğunu naklediyor: 
"Hz. Cibril bana gelerek dedi ki: Ey Muhammed! Allah 
beni gönderdi, yeryüzünün doğusunu batısını, ovasını 
dağını gezdim, yaşayanlar içinde Araplardan daha 
hayırlısını bulamadım. Sonra bana emretti, Araplar 

içinde gezdim, yaşayanlar içinde Mudar'dan daha 

hayırlısını bulamadım. Sonra bana emretti, Mudar'ı 

dolaştım, burada yaşayanlar içinde, Kinâne'den daha 
hayırlısını bulamadım. Sonra emretti, Kinâne'yi 
dolaştım, Kureyş'ten daha hayırlısını bulamadım. Sonra 
emretti, Kureyş'i dolaştım, Hâşim oğullarından daha 
hayırlısını bulamadım. Sonra aralarından seçmemi 
emretti, aralarında senden daha hayırlı kimse 
bulamadım ." 3 


1 Taberânî.M. el-Kebîr (12/455) ve Hâkim , Miistedrek (4/83) 

2 İbn Ebî Âsim, Sünne (2/ 632) ve Deylemî, Firdevs (3/ 1 87) 

3 ek Hakim et-Tirmizî, Nevâdir ( 1 / 332) 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


79 


İmam Ahmed, ceyyid (sahihe yakın) bir senedle, Abbâs'tan, 
Resûlullah'm ( salUUıu <sJeqln vese Hem) minbere çıkıp şöyle 
buyurduğunu nakleder: "Ben kimim?” Dediler ki: “Sen, Allah'ın 
Resûlüsün.” Bunun üzerine Hz. Peygamber est i c-’kij aleyhi vesellem) 
şöyle buyurdu: "Ben, Muhammed b. Abdillah b. 

Abdilmuttalib 1 im. Allah insanları yarattı, beni de 
yarattıklarının en hayırlı olanlarının içinde yarattı. 
Onları iki gruba ayırdı; beni hayırlı olan gurubun 
içinde kıldı. Kabileleri yarattı, beni de en hayırlı 
kabilenin içinde yarattı. Onları evlere ayırdı, beni 
en hayırlı evden yarattı .” 1 

Yine Taberanî ve Darekutnî’nin rivayetlerine göre Hz. 
Peygamber scalULhu aleyhi vese Hem) buyurdu ki: "Kıyamet gününde 
ümmetimin içinde ilk şefaat edeceğim (kişiler), Ehl-i 
Beyt J imdir. Sonra akrabalar, sonra Kureyş'ten yakın 
olanlar. Sonra diğer Araplar, sonra yabancılar. Önce 
şefaat ettiğim, daha üstündür .” 2 

Bunlar, Ehl-i Beyt’in, soy ve fazilet yönünden diğer 
insanlardan üstün olduklarına delalet eden sahih hadisler ve açık 
metinlerdir. Bu hadislerden şu da çıkar: İnsanlardan hiç birisi, 
Ehl-i Beyt’e nikâh konusunda küfüv (denk) olamaz. Bu görüşü, 
birden fazla imam ifade etmiştir. 

Celâleddîn es-Suyûtî, Hasâis ' te şöyle der: Hz. Peygamber’in 
(idlblUHıy etlenin vese Hem) akrabalarına, insanların içinde hiç kimse 
denk olamaz. 

Onların özelliklerinden bir başkası: 

Kıyamet gününde, Hz. Peygamber’in : ■ALILlıu c/eqH veçellem), 
soyu ve bağı dışındaki bütün soy ve bağların kesilmesidir. 

Birinci bölümde geçen sahih hadiste bahsedildiği gibi. 


1 Ahmed b. Hanbel (1/210) 

2 İbn Adiy, el-Kâmil (2/ 382) 



80 


Ebedi Soylular: Ehlü Beyt 


Sahih olarak şöyle nakledilir: Ömer b. el-Hattâb, Hz. 
Fâtıma'nm kızı Ümmü Gülsüm'ü, babası Ali b. Ebî Tâlib'ten 
istemişti. (Babası, kızının) küçüklüğünü ve yeğeni Câfer(le 
evlendirmek) için beklettiğini bahane etti. (Yermesi için) ona 
ısrar etti. Ardından minbere çıkıp şöyle dedi: “Ey insanlar! 
Vallahi Ali'ye kızı konusunda ısrar etmemin tek sebebi şudur; 
Peygamberimizi ( sı3İI<3İI<5ihu oleıjhı vese Hem) şöyle derken işitmiştim: 
"Her sebeb (bağ), neseb (soy) ve sıhriyet (evlilikten 
kaynaklanan akrabalık). Kıyamet gününde kesilecektir, 
benim bağım, soyum ve sıhriyetim hariç .” 1 

Bunun üzerine, Hz. Ali emretti, (Ümmü Gülsüm'ü) süslediler 
ve Ömer'e gönderdiler. Onu görünce kalktı ve onu kucağına 
oturttu. Öptü ve ona dua etti. Kalktığında, kolundan tutup ona: 
“Babana razı olduğumu söyle” dedi. Geri geldiğinde Hz. Ali, ona: 
“Ne dedi?” diye sordu. Ona bütün dediklerini ve yaptıklarını 
anlattı. Bunun üzerine (kızını) onunla evlendirdi. (Daha sonra 
Hz. Ömer’e) Zeyd'i doğurdu. Zeyd öldüğünde büyük bir adamdı. 

Tîbî der ki: Neseb; baba tarafından yakın akrabalıkla ilgilidir. 
Sıhriyyet; evlilikten kaynaklanan, akrabalığa benzeyen 
durumdur. Sebep de; buna benzer ve evlilikle olur. 

Bu ve benzer hadislerle Hz. Peygambere ( salbllalıu cJeijhı vesellem) 
(bir şekilde) yakın olmanın ne kadar önemli olduğunu 
öğreniyoruz. Hz. Peygamberin ( scJlcJlohu aleyhi vesellem) Ehl-i 
Beyt’ini, Allah'a itaat ve takvâ konusunda teşvik ettiği diğer 
hadisler buna ters düşmemektedirler. Çünkü Peygamberimiz 
(sallallAu tfleijhi vese Hem), Allah'ın huzurunda onlar için bir şey 
yapamaz. Fakat Allah, akrabalarına faydalı olmasını sağlayabilir. 
"Sizin için bir şey yapamam” sözünden şunu anlamak 
gerekir. Kendi kendime, Allah bana şefaat ve istiğfar imkânı 


1 İbnAdiy, el-Kâmil (1/271) 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


81 


vermezse, bir şey yapamam. Onlara böyle hitab etmesinin 
amacı, onları bu konuda uyarmak içindir. 

Ayrıca bilmeliyiz ki; Peygamberimize scJULiIij tfleqiı veçellem) 
akraba olan hiç kimse, bu bahsedilene güvenmemelidir. Çünkü 
sâbit olan, bunun gerçekten Peygamberimize a le 4 k 

vesellem) ve Ehl-i Beyte mensub olanlarla ilgili olmasıdır. Bunu 
isbat etmek mümkün değildir. Çünkü kadınların hataları 
olabilir. Bilinenin aksine de olsa, geçmiş nesillerde nesep aidiyeti 
ile ilgili yalan söyleyenler bulunabilir. 

Ehl-i Beyt’in ileri gelenleriyle ilgili gelen rivayetler; onların, 
Yüce Allah'tan şiddetli bir şekilde çekindikleri, azabından çok 
korktukları ve yaptıkları en küçük bir kusurdan dolayı, aşırı 
derecede pişman olduklarını göstermektedir. Allah hepsinden 
razı olsun. Onlar sayesinde bizi de faydalandırsın. 

Onların özelliklerinden bir diğeri: 

İlk dönemlerde, “eşraf’ sıfatının sadece onlar için 
kullanılmasıdır. Sonraki dönemlerde, Haşan ve Hüseyin'in 
soyundan gelenler için kullanılmıştır. 

Suyûtî, Risâletu'z-Zeynebiyye ' de şöyle der: Şerif adı, ilk 
dönemlerde, Ehl-i Beyt’ten olan herkes için kullanılırdı. İster 
Hasan'm, ister Hüseyin'in soyundan gelsin. Muhammed b. el- 
Hanefiyye soyundan gelen Alevî olsun veya Ali b. Ebî Tâlib'in 
diğer çocuklarından olsun. Câfer'in soyundan, Akîl'in soyundan 
veya Abbâs'm soyundan fark etmez. Fâtımîler Mısır’da hilafeti 
üstlenince, şerif ismini, sadece Haşan ve Hüseyin'in soyundan 
gelenlere tahsis ettiler. Bu durum günümüze kadar öylece 
devam etti. 

Ben de şunu ekliyorum: Bu isim bu kullanımıylagünümüzde, 
bütün İslam topraklarında doğudan batıya kadar yaygınlaşmıştır. 
Arap dilinde, ne zaman şerif adı kullanılırsa, sadece Haşan ve 
Hüseyin'in soyundan gelenler anlaşılır. 



82 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Birçok memlekette, seyyid lafzının da aynı kişiler için 
kullanıldığı olmuştur. Kullanıldığında başkası anlaşılmaz. Bu 
bahsettiğimiz Hicaz'ın dışındadır. Orada ikisini ayırd etmek için, 
şerif, Hasan'm soyundan gelenler; seyyid ise Hüseyin'in 
soyundan gelenler için kullanılır. 

İbn Hacer el-Mekkî der ki: Haşan ve Hüseyin'in soyundan 
gelenler dışında hiç kimse, şerif sıfatını taşıyıp Hz. Peygamber’in 
(sctlhllctlıu tfleqlı vese Hem) vasiyetine dâhil olamaz. Çünkü şeriflik ve 
vasiyetin, İslam toprakları örfünde, Mısır örfünde ve çevrede, 
Haşan ve Hüseyin'in soyundan gelenlere tahsis edildiği 
yaygındır. Hicaz'da yaygın örfü biliyoruz. 

Yeşil sarığın onlara tahsis edilmesinin aslı şöyledir: Mısır 
sultanı, Eşref Şa'bân b. Hüseyn, hicri 773 senesinde, iki grup 
içinde birlik sağlamak için, şerif ve şerif olmayanın ayırt 
edilmesi maksadıyla, onlardan olan herkesin sarığına, yeşil bir 
işaret bağlamasını emretti. Sonra uygulamagenişledi ve sarığın 
tümü yeşil oldu. Edebiyatçılar bununla ilgili şiirler bile yazdılar. 
O şiirlerden birisi de, Câbir b. Abdillah el-Endulusî'nin şu 
sözleridir: 

Nebinin çocuklarına alâmet koydular. 

işaret meşkur olmayanın işine yarar. 

Nübüvvetin nuru gürbüz yüzlerinde var. 

Şerifin yeşil kumaşa ihtiyacı mı var? 

Şemsuddîn Muhammed b. Îbrâhîm ed-Dimaşkî'nin şiiri de 
şöyledir: 

Taçların kenarı yeşil ipekten olmuş, 

Şerif olan eşrafa işaret olmuş. 

Onlara tahsis eden Eşref Sultandır, 

Şeref vermiş başkasından ayırmış. 

Bu rengin seçilmesinin sebebi, en güzel renk olmasından 
veya Hz. Peygamber’in ( sal lalla hu aleıjhı vese Hem), (Havz başında) 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


83 


beklerken giyeceği renk olmasından yahut Cennet ehlinin 
elbiselerinin rengi olmasından kaynaklanıyor olabilir. 

İmam Suyûtî şöyle diyor: Bu amâmeyi (sarığı) sarmak, mubah 
olan bir bid’attır. Şerif olsun, olmasın hiç kimsenin takması 
engellenemez. Şerif olsun, olmasın terk eden de takmaya 
zorlanamaz. Herhangi birinin takmasını yasaklamak şerî bir 
emir olamaz. Çünkü insanlar tesbit edilen soylarıyla 
kaydedilmişlerdir. Alamet takmak, dinin emrettiği bir konu 
olmadığından, emredilmesi veya yasaklanması söz konusu olsun. 
Sonuçta burada amaçlanan, onları diğer insanlardan ayırt 
etmektir. Belki Yüce Allah'ın şu sözleri bu fikri destekleyebilir: 
“Ey Peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve müminlerin 
kadınlarına (bir ihtiyaç için dışarı çıktıkları zaman) dış 
örtülerini üstlerine almalarını söyle. Onların tanınması ve 
iııcitilnıemesi için en elverişli olan budur. Allalı bağışlayandır, 
esirgeyendir. " (Ahzâb Sur. 59) 

Bazı âlimler bu âyeti, ilim ehline belirleyici bir kıyafet tahsis 
edilmesine delil saymışlardır. Böylece bilinirler ve ilimlerine 
binaen saygı görürler. Bu güzel bir fikirdir. Allah en doğrusunu 
bilir. 

Allâme Sabbân şöyle diyor: Yeşil alâmet fikrini destekleyen 
bu âyetten, şerif olanların bu alâmeti sarmalarının mustehab 
olduğu sonucu çıkar. İtibar edilmesi geren görüş budur. 
Başkalarının takması mekruhtur. Çünkü böyle davranmak, lisanı 
hal (görünüş) ile kişinin mensub olmadığı soya bağlı olduğunu 
ifade eder. Bu konuda kişinin, mensub olmadığı bir soya bağlı 
olduğunu göstermesi, yasaklanmış ve sakınılması istenmiştir. 

Ayrıca diyor ki: Günümüzde bu işaretle yetinilmemiş, 
sarığının tümü yeşil olmuştur. İki alametin hükmü aynıdır. 

Bu durum, ahalisinin hala şeriflerin yeşil sarık sarmasında 
maslahat gördüğü memleketlerde görünmektedir, Mısır gibi. 
İstanbul gibi başka yerlerde böyle değildir. Orada yeşil sarığın 



84 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


şeriflikle hiçbir ilgisi yoktur. Çünkü orada âlimler, talebeler ve 
sarık saran diğer insanların her birinin genellikle, bazen 
kullandığı bir yeşil sarığı vardır. Kiri göstermediği için, 
çoğunlukla kışın kullanılır. Hatta birçok meslek erbabı ve seyyar 
satıcı da kullanır. Çoğu bu sebepten dolayı yeşil sarık sararlar. 

Aynı şekil de “seyyid” lafzı onlarda (İstanbul’da), şeriflere 
mahsus değildir. Mühürcüler çarşısına gidip üzerinde “Seyyid 
Falan” yazılı bir mühür görmeye uğraşsan göremezsin. Ancak 
gerçekten Seyyid ve Şerif soylu birine veya din ve hayâ ehli olan 
birine aitse yazılır. Eşrâf, soy isimlerindeki benzerliklerden ve 
bunun başkaları tarafından kullanılma endişesinden dolayı, 
seyyid ismini mühürlerinde kullanmazlar. 

Bu yüzden birçoğu, özellikle Hicaz Eşrafı bu sebebten dolayı 
yeşil sarığı sarmazlar. Ayırt etme olayı ortadan kalkmış, akla 
kara birbirine karışmıştır. Şerif olanlar soylarıyla kayıt altına 
alınmıştır, lakaplarıyla değil. Kıyafetleriyle değil, nesebleriyle 
bilinmektedirler. İnsanların “Ey Seyyid Falan” demelerinin veya 
renklerin şeref göstergesi olduğunu düşünmek büyük bir 
hatadır. Allah, haddini bilip orada duran, makamını bilip ileri 
gitmeyen insanlara merhamet etsin. Yalan uzun ömürlü değildir. 
Kibir, basiretli ve dikkatli insanların gözünden kaçmaz. 

Onların özelliklerinin bir başkası: 

Onları yönetecek olanları yine kendi aralarından seçmektir. 
Aslında bu temsilciliğin vazedilmesinin sebebi; Ehl-i Beyt’e 
neseb ve şeref bakımından denk olmayan birinin onları 
yönetmesinden korumaktır. Onları yönetecek kişi, içlerinden 
Ehl-i Beyt’e neseb olarak en üstün, fazilet bakımından en iyi, 
ileriyi gören olmalı ki; liderlik ve siyaset şartlarını taşıyabilsin. 
Emrine koşarak itaat etsinler, yürüteceği siyasetle onların işleri 
yoluna girsin. Ayrıca liderliğinde onların on iki hakkına riayet 
etmelidir: 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


85 


1. Neseblerini muhafaza etmek; soylarından olmadığı halde 
soylarından görünen veya soylarından olduğu halde değilmiş 
gibi görünenleri (tesbit etmek ve gereğini yapmak). 

2. Soylarını ve doğan çocukları tesbit etmek ve kütüğüne 
kaydetmek. 

3. Onların içinde doğan çocukların, kız veya erkek olduğunu 
tesbit etmek. Ölenleri tesbit etmek ve ilan etmek. 

4. Soylarına ve aile şerefine yakışır bir şekilde davranmalarını 
sağlamak. Böylece insanlar arasındaki saygınlıkları ve 
Resûlullah'a ( scJltflUhu aleyhi vese Hem) hürmet muhafaza edilmiş olur. 

5. Onları, hoş olmayan kazanç yollarından uzak tutmalı ve 
kirli arzulardan menetmeli ki; hiç kimse onları hakir ve noksan 
görmesin. 

6. Onları suç işlemekten uzak tutmalı, haram işlemelerine 
engel olmalı. Böylece destek oldukları dine karşı kıskanç 
olsunlar, ortadan kaldırdıkları çirkin işlerden daha fazla nefret 
etsinler. Hiçbir dil onları tenkid etmesin ve hiçbir insan onları 
ayıplamasın. 

7. İnsanlar üzerinde, şeref ve neseb konusunda baskı 
kurmalarını engellemeli. Bu, insanların onlara karşı kin ve 
nefret beslemelerine, onlardan hoşlanmayıp uzaklaşmalarına 
sebep olur. Onları insanların kalplerini kazanmaya, kişilerle 
güzel ilişkiler kurmaya sevketmeli ki, insanlar onlara daha kolay 
yaklaşıp sevsin, onlar hakkında güzel düşünceler beslesin. 

8. Haklarını tahsil etmelerine destek olmalı ki, zor duruma 
düşmesinler. Ayrıca başkalarının onlardaki haklarını almasına 
destek olmalı ki, vermemezlik etmesinler. Böylece insanlardan 
alacaklarında insaflı olsunlar. Borçlarına karşı da insafla karşılık 
görsünler. Zira adaletli yaşamaları, insaflı olmaları ve 
karşılığında insaf görmeleriyle olur. 



86 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


9. Müslümanların beytülmalinde sahip oldukları hakları 
korumada onlara vekâlet etmelidir. 

10. Soylarını muhafaza etmek ve saygınlıklarını korumak 
için, kadınlarının denk olmayanlarla evlenmelerini engellemek. 
Çünkü onlar diğer kadınlardan üstündür. 

11. Aralarındaki hata sahiplerini düzeltmeli ve ileri gelenleri 
muhakeme edip nasihat ettikten sonra küçük hatalarını 
affetmelidir. 

12. Soy ağaçlarını ezberlemelerini sağlamalı, onların gelecek 
nesillerini geliştirmeye yönelik çalışmalar ile artları ve 
özellikleri göz önünde bulundurarak planlamalar yapmalıdır. 

Bunun dışında genel yönetimlerle ilgili şu beş şart eklenir: 

1. Ehl-i Beyt’ten olanların anlaşmazlığa düştükleri konularda 
aralarında hükmetmek. 

2. Yetim olanların mallarının velayetini üstlenmek. 

3. İşledikleri suçlarına cezasını uygulamak. 

4. Velayeti tayin edilmeyen veya velisi tarafından kasıtlı 
olarak evlendirilmeyen bekârlarını evlendirmek. 

5. İçlerinden bunayan veya sefahete düşen olduğunda, 
vesayet altına almak. Kendine geldiğinde veya aklı başına 
geldiğinde vesayetini geri vermek. Bu ek bilgiler, İmam 
Maverdî'nin el-Ahkâm es-Sultâniyye ' sinden alınmıştır. Konu 
burada bitti. 

İşte eşrâfm yöneticileri geçmiş dönemlerde böyleydi. Şimdi 
ise, ne onların isteğini yerine getiren, ne de dinleyen var. Ne 
faydaları, ne de zararları mevcut. 

Onların özelliklerinden bir diğeri: İçlerinden 

günahkâr olanlara karşı saygı gösterilmesi ve değer verilmesinin 
istenmesidir. Günahının affedileceğine inanılmasıdır. Allah 
günahlarını bir şekilde affedecektir, ölmeden önce nasuh bir 
tövbe nasib ederek de olsa. Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Ey 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 87 

Ehl-i Beyt! Allah sizden, kiri gidermek ve sizi tertemiz yapmak 
istiyor. " 

Resûlullah ( scJlcalIcahu oleijhı vese Hem) de şöyle buyuruyor: “Ey 

Abdulmuttalib oğulları! Sizin için Allah'tan üç şey 
istedim; ayakta duranınızı sabit kılmasını, dalalete 
düşeninizi hidayete erdirmesini ve cahilinize ilim 
vermesini ." 1 

Hz. Peygamberin ( scılLILhu <3İeL)hı vese Hem) “Fâtıma namusunu 
korumuştur, Allah ona ve çocuklarına Cehennemi haram 
kılmıştır " 2 hadisi önceden geçmişti. 

Bunun dışında ise onların azap görmeden doğrudan Cennete 
gideceklerine delalet eden hadisler vardır. Tekrar etmeye gerek 
yoktur. 

İçlerinden fasık olanlara karşı saygı gösterme konusuna 
gelirsek; ona gösterilecek saygı, fasık olduğundan değil, onun 
temiz nesli ve nurani nesebi içindir. Bu özellik iyiliklerinde 
olduğu gibi kötülük yaptıklarında da mevcuttur. Onlardan 
birisinin günah işlemesi onu nübüvvetin ailesinden çıkarmaz. 
Ayrıca onlar beşerdir, masum değillerdir. Böyle olması, üstün 
mevkileri için eksiklik sayılsa bile, soylarına halel getirmez. 
Mertebeleri salihlerin içinde kalır. 

Makrîzî der ki: Faziletli şeyh, Ya'kûb b. Yûsuf el-Kureşî el- 
Miknâsî bana bildirdi: Ebû Abdillah Muhammed el-Fâsî haber 
verdi: Medine-i Nebeviyye eşrâfı olan Hz. Hüseyin'in 

torunlarını, Ehl-i sünnete karşı tutumlarından dolayı 
sevmezdim. Bir gün, gündüz vakti Mescid-i Nebevî'de Ravza’yı 
Mutahhara'ya doğru uyudum. Rüyamda Resûlullah'ı ^lUlak 
dleijhı vesellem gördüm, bana: “Ey falan (adımla hitab ederek) 
neden benim çocuklarımı sevmediğini görüyorum?" diye 
sorunca: “Allah korusun yâ Resûlallah, onları sevmiyor değilim, 


1 el-Hâkim, Müstedrek (3/ 161 ) ve Deylemî, Firdevs (5/295) 

2 Daha önce geçti. 


88 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


fakat Ehl-i sünnete karşı yaptıklarını görünce bu tutumlarını 
hoşuma gitmedi” dedim. Bana: "Bu fıkhi bir meseledir; 
şöyle ki anne ve babasına asi olan çocuk onların 
nesebine bağlı olmaz mı?" diye sordu. Dedim ki: “Elbette ey 
Allah'ın Resûlü.” Buyurdu ki: “İşte bu da, anne babasına 
isyan etmiş bir çocuktur ." 1 Uyandığımda onlara karşı olan 
olumsuz duygularım yok oldu. Ondan sonra onlardan birini 
gördüğümde büyük saygı gösterdim. 

Değerli kardeşlerim! Hz. Peygamber’in ( Sdlldlblıu <3İei|in vesellem), 
Ehl-i sünnete karşı tutum içinde olanı, nasıl anne babasına isyan 
eden biri şeklinde nitelediğine bakın. Bilirsiniz ki; anne babaya 
kötü davranmak kebairden (büyük günahlardan) dır. O halde 
ceddin Mustafâ'yı scalleJlcalnu aleyhi vesellem) kırmak konusunda ne 
düşünürsün? 

Allâme İbn Hacer, Fetâvâ ' nın sonuç bölümünde şöyle diyor: 
“Mensubiyeti, Nebevi Al-i Beyt’e ve ulvî sırra yükseleni, ne 
işlediği suçların büyüklüğü, ne de dinine karşı kayıtsız olması 
onu bundan çıkarır.” 

Buradan yola çıkarak bazı araştırmacılar şöyle demişlerdir: 
Zina eden, içki içen veya hırsızlık yapan şerife had cezası 
uyguladığımızda, tıpkı ayağına pislik bulaşan ve hizmetçileri 
tarafından ayakları yıkanan sultan veya emîre benzer.” 

Bu örneği güzel ve isabetli vermiş. Ama insanların 
emsalleriyle ilgili söylediklerini düşünmelidir; annesine 
babasına isyan eden mirastan mahrum edilmez. Evet, faraza Ehl- 
i Beyt’ten herhangi birisinin, Allah korusun küfre düşmesi, 
kendisiyle ona Şeref Veren ( s<3İI<5ill<3İ"iu (Sileijlıı vesellem) arasındaki bağı 
kesecek olan bu durumdur. Farzı mahal dedim, çünkü küfrün, o 
değerli aileye mensup olduğu idrakmda olan kişiye 
yaklaşmayacağını söyleyebilirim. 


1 Bu hadis, keşfi (rüyada görülmüş) sahih bir hadistir. 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


89 


Bazı âlimler, şerif olduğunu bilenler için, zina ve livata gibi 
fiillerin bile muhal olduğunu ifade etmişlerdir. Nerede kaldı 
küfür? Tabii bütün bunlar şerif olduğunu bilenler için ifade 
edilmiştir. Şerif olması huşunda şüphe bulunanın, hukuken şerif 
olduğu sabit olunca, herkesin ona saygı göstermesi gerekir. 
Bunun sebebi, şerif olması, dinen hoş olmayan şeylerin ona etki 
etmemesi ve fıskm şerif olmaya mani olmamasıdır. Şerif olduğu 
hukuken tesbit edilemiyorsa, yalan söylediği görülmemişse ve 
yalan söylediği düşünülürse, onu yalanlamaktan vazgeçilmelidir. 
Çünkü insanlar, onların soylarına güvenmişlerdir. O da kendi 
halinde bırakılır. Selamete muktedir iken insanın zehiri 
tatmasına gerek yok (insan durup dururken başına iş açmamalı). 
Bunu iddia eden kişiler salih birine mensup iseler, bundan 
dolayı insanlar onlara özen gösterip saygı göstermelidir. Artık 
gerçekten bütün mahlûkatın Efendisine ( ALılLıtii^ o eı,ty veselletn) 
mensup olanları siz düşünün. Allah, hepimizi O'nun, Ali'ni ve 
ashabını sevenler zümresinde haşretsin. 

Bu sözler gayet isabetlidir. “Çünkü küfrün, o değerli aileye 
mensup olduğunu bilen kişiye yaklaşmayacağını söyleyebilirim” 
bölümü hariç. Burada “söyleyebilirim” kelimesi fazladır. Bu 
konu birinci bölümde, Tathîr âyetinde, Cennete gireceklerine ve 
kıyamete kadar neseblerinin kesilmeyeceğine dair varid olan 
hadislerde açıklanmıştır. Bunlar, onların kesinlikle küfre 
düşmeyeceğinin delilidir. “Şerif olduğu hukuken tesbit 
edilemiyorsa...” şeklinde devam sözü güzeldir. 

Ama Efendim Abdulvahhâb eş-Şa'rânî'nin Bahru'l-Mevrûd 
isimli eserinde söylediği sözleri bundan daha güzeldir: Kardeşim! 
Bilmelisin ki, şerif olduğunu ispat edemeyip bundan dolayı 
tenkid edilen kişiye saygı göstermek, Resûlullah (şJJAu a | e4 k 
vesellem ) katında, nesebi tesbit edilene saygı göstermekten daha 
makbuldür. Çünkü nesebi tesbit edilene saygıda iyilik sözkonusu 



90 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


değildir. Bunun aksine nesebi tesbit edilemeyene bu ümitle saygı 
gösterdiğimizde bundan kendisi de ders alır. 

Onların özelliklerinden bir başkası: Diğer soyların 
aksine neseplerinin Kıyamet gününde Peygamberimiz'e (sJJala 
<aleqhı vesellem ) bağlı kalması ve bu bağlantıdan faydalanmaları. Zira 
diğer soyların tümü kesilir ve (âhirette) fayda temin etmez. 
Bunu "Her bağ ve soy Kıyamet gününde kesilecektir, 
benim bağım ve soyum hariç " 1 hadisi ile; 

"Bazılarına ne oluyor da; «Resûlullah 1 a ( sal la II cı hu aleyhi 
vesellem ) yakınlık Kıyamet gününde fayda etmez» diyorlar, 
bilakis bana olan akrabalık, dünyada ve âhirette 
kesintisizdir. Ayrıca Havz J ın başına hepinizden önce 
varacak olan benim " 2 hadisi açıklamıştır. 

Yüce Allah'ın " Artık aralarında akrabalık bağları 

kalmamıştır; birbirlerini de arayıp sormazlar" (Mü'minûn Sur. 
101) sözü onların dışındakiler için geçerlidir. 

Onların özelliklerinden bir diğeri: Onların 

yeryüzündeki mevcudiyetleri buradakiler için güvencedir. Daha 
önce hadislerde geçmişti. Resûlullah'm sallallahu aleıjhı vesellem) şu 
sözünde olduğu gibi: "Yıldızlar gökyüzünde bulunanlar 
için bir güvencedir. Ehl-i Beyt J im de yeryüzü halkı ve 
yeryüzünde bulunanlar için bir güvencedir " 3 

Başka bir rivayette; "Ümmetim için güvencedir" şeklinde 
geçiyor. 

Bunların açıklaması birinci bölümde geçmişti. 

Hadis şârihleri, hadisteki “Ehl-i Beyt” kelimesinin, zürriyet 
olduğunda müttefiktirler. (Hakim) Tirmizî farklı olarak bundan 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 

2 Kaynağı daha önce belirtildi. 

3 Kaynağı daha önce belirtildi. 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


91 


maksadın evliyalar olduğunu söylemiştir. Ona verdiğimiz cevap 
daha önce geçmişti. İsterseniz oraya bakabilirsiniz. 

Allâme İbn Hacer der ki: Bu şerefin Hz. Peygamber’in 
(sallalleFu öJeqlıı vese Hem) kızları içinde sadece Hz. Fâtıma'nm 
evlatlarına tahsis edilmesindeki hikmet, Fâtıma'nm 

kızkardeşlerinden birçok konuda üstün meziyetlere sahip 
olmasındandır. Bu meziyetler şunlardır: 

• Rivâyet edildiğine göre, Yüce Allah onu, yeryüzünde 
evlenmeden önce, semada Hz. Ali'yle evlendirmiştir. 

• Cennetteki kadınların efendisi olma hususunda onlardan 
üstündür. 

• Zehrâ adıyla anılır. Bu ismin verilmesinin sebebi; hasta 
olmadan hayız görmesi olabilir ki, bu özelliğiyle Cennet 
kadınlarına benziyor. Yüz renginin Cennet kadınlarına 
benzemesi veya başka bir sebep olabilir. 

Bu bahsedilen ve buna benzer meziyetler onun üstün olduğu 
hususlardır. Neslinin baki kalmasının bu âlemde fitnelerin 
yayılmasına karşı bir güvence olması hikmetini de gözden uzak 
tutmamak gerekir. 

Sâdık ve tasdik edilen s <3 II <3 II <3 hu cJeıjhı vesellem), bunun birbirinden 
ayrılmaz olduğunu şöyle haber vermiştir: “Size iki ağır 
emanet bırakıyorum. Ona tutunduğunuz takdirde asla 
dalalete düşmezsinizj Allah'ın Kitabı ve kanımdan olan 
Ehl-i Beyt* imdir .” 1 

İbn Hacer der ki: Hz. Peygamber’in sALhu oleıjhı vesellem) üstün 
soyundan kaynaklanan şeref, sadece Fâtıma'nm çocuklarına 
mahsus değildir. Araştırmacılar bunu açıkça ifade etmişlerdir: 
Eğer Zeyneb'in Ebul-As'tan olan nesli veya Rukayye'nin ve 
Ümmü Gülsüm'ün, Osman b. Affân'dan olan nesli yaşasaydı, 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 



92 


Ebedi Soylular: Ebl-i Beyt 


Fâtıma'nm çocuklarının sahip olduğu şeref ve üstünlüğe elbette 
sahip olurlardı. Allah hepsinden razı olsun. 

Onların özelliklerinden bir başkası: Cennete 

herkesten önce girecek olmalarıdır. 

Sa'lebî, Hz. Ali'den bildiriyor: Resûlullah'a (AU - Al 
vesellem ), insanların (bana) hased etmelerini şikâyet ettim. Şu 
karşılığı verdi: "Dört kişiden biri olmak sana yetmiyor 
mu: Cennete ilk girecek olan ben, sen. Haşan ve 

Hüseyin. Sağımızda solumuzda hanımlarımız, 
zürriyetimiz de hanımlarımızın arkasında ." 1 

Onların özelliklerinden bir diğeri: Hz. Peygamber in 
(salleıllAu vesellem kızının çocukları olmalarına rağmen (Haşan 
ile Hüseyin’in) O'nun oğulları olarak isimlendirilmeleri ve O'na 
gerçek bir neseble nisbet edilmeleridir. 

Taberânî, Hz. Peygamberin sallöJlcahu oleıjhı vese Hem) şu sözlerini 
nakleder: "Yüce Allah, her peygamberin zürriyyetini 
erkek çocuklarından devam ettirmiştir. Yüce Allah 
benim zürriyetimi Ali b. Ebî Tâlib'in sulbünden devam 
ettirmiştir ." 2 

Başka bir hadiste şöyle buyuruyor: "Her annenin 

çocukları, babalarının soylarına dayanır. Fâtıma'nın 
çocukları hariç; Onların velileri benim ve benim 
soyuma dayanırlar ." 3 

Is'âf ta denir ki: Bu husus, sadece Hz. Fâtıma'nm çocuklarına 
aittir. Hz. Peygamber’in ( sçallcallcahu cJeıjhı vese Hem) diğer kızlarının 
çocukları için geçerli değildir. Peygamberimiz ğAUUu Jeem 
vesellem ) onların babası kabul edilmez. Fâtıma'nm çocuklarında 
olduğu gibi O’nun çocukları kabul edilmez. Diğer taraftan, 
O'nun zürriyetinden, neslinden ve torunlarından kabul edilirler. 


1 Zehebı, Mîzanul-ltidâl da nakleder (6/247) 

2 Deylemî, Firdevs ( 1 / 172) 

3 Deylemî, Firdevs (3/264) ve Taberânî, M. el-Kelnr (3/44) 



Ehl-i Beyt'e Has Özellikler 


93 


İbn Hacer'in; “Yaşasalardı Hz. Fâtıma'nm çocuklarının sahip 
olduğu şeref ve üstünlüğe sahip olacakları” görüşü daha önce 
geçmişti. 

Sabbân, onların özellikleri arasında şunu da saymıştır: Onlara 
iyilik yapanı, Peygamberimiz sal lal la hu aleijhı vesellem ) Kıyamet 
gününde ödüllendirecektir. O, bunu Peygamberimizin ( s JJ a l u 
aleqhı vesellem ) şu sözünden çıkarır: "Kim şefaatimi isterse ve 
Kıyamet gününde ona şefaat etmem için bende bir şeyi 
olmasını isterse, Ehl-i Beyt J imle bağlantısını 
kesmesin ve onları mutlu etsin ” 1 

Ayrıca, onların özellikleri içinde; onları sevmenin ömrü 
uzattığını ve Kıyamet gününde kişinin yüzünü aydınlattığını da 
saymıştır. Onları sevmemenin de bunun aksine bir duruma 
neden olacağını ileri sürmüştür. (İbn Hacer el-Heytemî’nin) 
Savâik ' te naklettiği bir hadise göre Hz. Peygamber AlUU-u odd' 
vesellem ) şöyle buyurmuştur: “Kim ecelinin ertelenmesini ve 
kendisine verilen nimetlerden (daha fazla) faydalanmak 
isterse, benden sonra ehlime iyi davransın. Benden 
sonra onlara iyi davranmazsa, ömrü kısalır ve Kıyamet 
gününde karşıma yüzü kara olarak çıkar .” 2 

Aynı şey Hz. Peygamberin ( s <51 1 la I lahu aleyhi vese Hem) ashâbı için de 
geçerlidir. Onları sevmeyenin kıyametten önce dünyadayken 
yüzünün karardığını görüyoruz. Kalbinde iman olan herkes 
bunu farkeder. Ömrün uzunluğundan maksad, yaşamın 
bereketli olmasıdır. Böylece sevapları çoğalır, günahları da 
azalır. Bunu böyle anlamak gerekir. 


1 Sabbân, İs afu'r-Râğibîn s. 128. 

2 Münâvı, Feydul-Kadir (2/175) 



94 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


FASIL 

Beş Ehl-i Abâ'nın Fazileti 

Efendileri Resûlullah ( sallallahu aleıjhı vesellem)! 

Malum olduğu gibi O öyle bir insan dır ki 

Malılûkatın tümünden daha üstündür. 

Ne bir peygamber, ne de Allah’a yakın olan meleklerden 
herhangi biri, mükemmel olma ve Allah'a yakın olma 
konusunda Onun ( sal lal laku aleLjhı vesellem) ulaştığı mertebeye 
ulaşamaz. 

Fahrurrâzi, İbn Hacer ve benzeri önde gelen âlimler şunu 
ifade etmişlerdir: Eğer diğer bütün peygamberlerin faziletleri 
toplansa ve Hz. Peygamber’in sallallahu aleLjhı vesellem) faziletleriyle 
karşılaştırılsa, O'nun faziletleri üstün gelirdi. O genelde ve 
özelde onlardan daha üstündür. Ayrıca kesinlikle bütün 
insanlardan üstündür. Onun getirdiği şeriat, en üstün şeraittir. 
Ümmeti en hayırlı ümmettir. Yakınları en üstün yakınlardır. 
Ashabı en hayırlı ashâbdır. Her müslümanm, onun faziletlerini 
ve üstün özelliklerini anlatan kitapları okuması gerekir. Mesela 
(Kadı İyâz'm) Şifâ, (Kastallânî'nin) Mevâhib isimli eserleri ve 
siyer kitaplarını okumalı ki, Hz. Peygamber’in UJoJLU. aleyh 
vesellem ) konumunu, Allah'ın ona sunduğu ulvî özellikleri bilelim. 
Lisan ve kalem bunları anlatmaktan acizdir. Onu tanımak 
zamanı aşmaktır. Bu nedenle özetle söylenecek söz; Allah’ın 
yarattıklarının en hayırlısı olduğudur. Allah'ın dışında ondan 
üstün kimse yoktur. Allah ruhumuzu onun ümmeti olarak alsın 
ve onun yüzü suyu hürmetine, onun zümresinde haşretsin. 

Burada, Marifetullah sahibi efendim, Muhammed b. Ebi'l- 
Hasan el-Bekrî'nin, Peygamberimiz sa I la I lakı u aleijkı vesellem) için 



95 


Ehl-i Beyt Üyelerinin Faziletleri 

düzenlediği salâvatı zikretmek istiyorum. Çünkü bu salâvat, 
beliğ ve kapsamlı salâvatlardandır. Ayrıca Hz. Peygamber’in 
(sallallAu aleyhi vese Hem) üstün özelliklerini mükemmel bir şekilde 
ifade etmiştir: 

Allahım! Parlayan nuruna, göz dolduran sırrına, yüce 
sevgiline, tertemiz seçkinine, sevgi ehlinin vasıtası, karabet 
ehlinin kıblesi, melekutî manzaraların ruhu, kayyumi sırların 
levhası, ezel ve ebedin tercümanı, kimsenin ihata edemediği 
gaybın sözcüsü, vahdet hakikatinin görüntüsü, Rahmani nurlarla 
süslenen suretin hakikati, Allah adına konuşmaya yetkili, 
Allah'tan telakki edilen görüntünün yansıması, hamdeden ve 
Rabbinin katında hamdedilen, zâhir (beşeri yönü) ve Allah'a 
yakınlık mertebesiyle bâtın (nebevi yönü) olan Muhammed'e, 
ezeliyete uzanan nebevi vazifesi ve vücudî varlığın hareket 
noktasının mürşid ve yardımcısı (Peygamberine) salât ve selam 
eyle. 

Tılsımlı ulûhiyet sırrının emanetçisi, lahûtî gaybın ketum 
muhafızı. Kâmil akıllar bile, ancak onun maharetli delilleriyle 
açıkladığının bir kısmını anlayabilir. Yüce kişilikler onun 
hakikatlerinden, ancak parlayan şuaların tarif ettiği kadarına 
vâkıf olabilir. Tabiatüstü âlemi fark eden kudsîlerin son amacı. 
Muvahhidlerin gözlerindeki hedef, onda toplanan, ancak sırrının 
aynasından izlenebilen, başka bir kalbe tecelli olmayan ilahi 
şuaların sırlarını müşahede etmeyi arzularlar. Bu arzu mutlak 
nurdur. Lisan, onun şiirlerini ancak onu zikir nameleriyle 
okuyabilir. O, hakikatin tek savunucusudur. Marifetullahın sırf 
onun Muhammedi şahsiyetinden ibaret olduğunu iddia eden 
herkes cehalete mahkûmdur. Ebedi gövdelere uzanırken, ezel 
ağacını oluşturan, canlanarak gelişen taze bir filizdir o. Varlık ve 
yokluk sayfalarının hulasası. Allah'ın kulu. Kemâlin mükemmeli 
olan en mükemmel kul. Allah'a tevekkül edip, Allah'a herhangi 
bir hulul, vahdet, birleşme ve ayrılma olmadan ibadet eden. 



96 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Allah'a sırât-ı müstakimle davet eden. Nebilerin nebisi ve 
resullerin desteğidir. Bizzat kendisine ve kendisinden onlara en 
güzel salât ve en üstün selamlar olsun. Yâ Allah, yâ Rahmân, yâ 
Rahim. 

Allahım! Özel tecellilerin güzeline, seçkin yakınlıkların 
yücesine, senin en büyük izzetinin derinliklerinde batın olan, 
gurur veren yüceliği aydınlatan nurunla zahir olan, samedî 
varlığının sevgilisi, vahdaniyet memleketinin sultanı, senin kulun 
olduğu gibi sıfatlarının da kulu olan, bütün yarattıklarının içinde 
senin azametinin, ilminin, rahmetinin ve hikmetinin tecelligâhı, 
kudsîliğinin nuruyla gözünü mükemmelleştirdiğin ve senin yüce 
zatını açıkça gösterdiğin, halkının her biriyle ilgili onun kalbinde 
sırlar gizlediğin, onun Muhammedi özelliklerinin sözüyle toplu 
denizleri yardığın, marifetin, cemalin ve hitabınla, kalp, göz ve 
kulak verdiğin, onun makamından herkesi geride tuttuğun, 
ahadiyyetinin hükmüyle tek kıldığın, senin titreten izzetinin 
sancağı, hikmetinin konuşan dili. Efendimiz Muhammed'e, 
Âline, ashâbına, kavmine, mirasçılarına ve taraftarlarına salât ve 
selam eyle. 

Yâ Allah, Yâ Rahmân, Yâ Rahim. Allahım! Büyük şümûl 
dairesi, parlayan felek muhitinin merkezi, kullarından hiç 
kimseye verilmeyen ilmine mazhar olan kulun, senin izzetinin 
göstergesi olan yönetiminin her tarafının sultanı, dalgaları samedî 
rüzgarların yönlendirmesiyle dalgalanan nurlarının denizi, 
bölükleri senin emrinle sana koşan nübüvvet ordusunun 
komutanı, bütün yarattıklarına halife tayin ettiğin (Peygambere) 
salâtü selam eyle. 

O, şeref bakımından müstesna sıfatlarını ifade etmenin 
imkânsızlığı kabul edilen ve senin topraklarında senin şerefli 
temsilcindir. Kendisine bahşedilenlere şükürde mübalağa ile 
kimsenin dahi ulaşamadığı son nokta. Efendimiz ve efendilerin 
efendisi. İsteyerek kendisine, yüce âline, ashabına ve üstün 
varislerine hamdetmemiz gereken Muhammed'imiz. "De ki: 



97 


Ehl-i Beyt Üyelerinin Faziletleri 

Hamd olsun Allah'a, selam olsun seçkin kıldığı kullarına." 
(Nemi Sur. 59) Bu âyet namazdan sonra yedi defa tekrar edildikten 
sonra; 

" Senin izzet sahibi Rabbiıı, onların isnat etmekte oldukları 
vasıflardan yücedir, münezzehtir. Gönderilen bütün 
peygamberlere selam olsun! Âlemlerin Rabbi olan Allah'a da 
hamd olsun!" (Saffât Sur. 180-182) âyetleri okunur. 

Rabbimiz! Bizden bu duaları kabul et, sen duyan ve işitensin. 
Tövbelerimiz kabul et, sen tövbeleri kabul edensin. Efendimiz 
Muhammed'e, peygamber kardeşlerine salât ve selam eyle. Hamd 
âlemlerin Rabbi Allah'a mahsustur. 

Bu salavât-ı şerife, dostumuz büyük kutub, efendim 
Muhammed el-Bekrî, Resûlullah'm ( sallalLhıı öleqlıı vesellem) 
bahşetmesiyle telakki etmiştir. Nitekim efendim ârif-i billah 
Mustafa el-Bekrî, bu salâvata yaptığı şerhinde bu husus 
belirtmiş; diğer taraftan şeyh Muhammed el-Bedîrî el-Kudsî 
Sebebinde bunlara yer vermiş ve bu salavâtm fazilet ve üstün 
meziyetlerini anlatmıştır. Ben de, Efdalu's-Salavât alâ Seyyidi's- 
Sadât isimli eserimde bunları zikrettim. Dileyen oraya müracaat 
edebilir. Harika bir eserdir. Bir bölümünde her müslümanm 
müstağni olamayacağı Peygamberimize ( saUUıu dleLjhı vesellem) 
salavât ibareleri mevcuttur. 

Seyyide Fâtımatu'z-Zehrâ 1 

1 Muhakkik, İbn Hacer el-Heytemı eliyor ki: Sahih olan, Fâtımatüz-Zehrâ'mn, 
kesinlikle bütün dünya kadınlarından üstün olduğudur. Yine sahih olan, Fâtıma'nın 
Hatice 'den daha üstün olduğudur. Çünkü Peygamberimizin değerli bir parçasıdır ve 
buna hiçbir özellik denk olamaz. Hatice'nin üstün olduğunu ifade eden hadise şöyle 
cevap verilebilir; onun fazileti annelik yönüyledir, üstünlük yönüyle değildir. Bu görüşü 
benimseyenlerden biri de, müetehid Takiyyüddîn es-Sübkî'dir. Şöyle diyor: Bizim 
tercih ettiğimiz ve Allah'a karşı tuttuğumuz yol şudur: “Fâtıma en üstündür, sonra 
Hatice, sonra Âişe.” Ayrıca Sübkî, Meryem'in nübüvvetinin ihtilaflı olmasından dolayı, 
Hatice'den üstün olduğu görüşünü benimsemiştir. 



98 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


Tirmizî ve başka muahaddisler, Usâme b. Zeyd'den 
Resûlullah'm salULInu aleijhı vese Hem) şöyle buyurduğunu rivayet 
ederler: “Ailemin içinde benim için en değerli olan 
Fâtıma'dır .” 1 

Taberânî’nin, Ebû Hureyre'den bildirdiğine göre Ali b. Ebî 
Tâlib: “Yâ Resûlallah, hangimizi daha fazla seversin, beni mi 
Fâtıma'yı mı?” diye sordu. Resûlullah salleJlcalıu dleLjhı vese Hem) şöyle 
buyurdu: “Fâtıma'yı senden fazla severim, ama sen 
benim için daha değerlisin .” 2 

Efendim Abdulvahhâb eş-Şa'rânî der ki: Resûlullah («JUIaW 
aleyhi vesellem) Fâtıma'yı Hz. Ali'den daha fazla sevdiğini ifade 
etmiştir. Fakat Ali'nin daha değerli olması, acaba sevgiden üstün 
mü değil mi, bunun için ipucuna ihtiyacımız vardır. Bunun 
üzerinde düşünmek gerekir. 

Birçok sahabiden rivayet edildiğine göre; Peygamberimiz 
(sallallahy' aleyhi veçe Hem) şöyle buyurmuştur: “Kıyamet günü 

geldiğinde. Arşsın derinliklerinden bir munadi şöyle 
seslenir: «Ey topluluk! Başınızı eğin ve gözlerinizi 
kapatın, Muhammed'in kızı Fâtıma sıratın üzerinden 
Cennete geçecektir ».” 3 

Ebû Eyyûb der ki: “Hurilerden oluşan yetmiş bin cariye ile 
birlikte, yıldırım gibi geçer .” 4 

İbn Hibbân, Hz. Aişe'nin şöyle dediğini rivayet eder: “Fâtıma 
kadar konuşmasıyla ve sözleriyle Resûlullah'a (salUUu aleyhi 
vesellem ) benzeyen hiç kimseyi görmedim. Yanma geldiğinde, 
Resûlullah ( scJleJLhu aleıjlnı vese Hem) onun için ayağa kalkar, onu 


1 Tirmizî (5/678), Hâkim, Müstedrek (2/452) ve Taberânî.M. el-Kebîr (22/403) 

2 Taberânî, M. el-Evsat (8/ 343) 

3 Taberânî, M. el-Evsat ( 1/108), İbnül-Cevzî, el-llel el-Mütenâhiye ( 1/ 263), Aclûnî, 
Keşfu'l-Hafâ'da benzerini rivâyet eder ( 1 / 10 1 ). 

4 Münavî, Feyzu 'l-Kadîr ( 1 /420) 



Hz. Fatıma'nm Faziletleri 


99 


güzelce karşılar, elinden tutar ve oturduğu yere oturmasını 
isterdi .” 1 

Buhârî ve Müslim’in şartlarına uygun, sahih bir rivayetle 
Taberânî, Hz. Âişe'nin şöyle dediğini nakleder: “Babası dışında, 
Fâtıma'dan daha faziletli kimse görmedim .” 2 

Hasen bir rivayetle Taberânî ve başkaları, Hz. Ali'den 
Resûlullah'm ( sJalUıu caleijlu vese Hem) Hz. Fâtıma'ya şöyle dediğini 
naklederler: “Allah, senin üzülmene üzülür, senin 

sevinmene sevinir .” 3 

el-Câmiu's-Sağîr'de geçen bir hadiste ise şöyle geçmektedir: 

“Fâtıma benden bir parçadır, onun canını sıkan benim 
canımı sıkar, onu memnun eden beni de memnun eder .” 4 

Buhârî, Hz. Peygamber’in ( scılLILInu caleijlu vese Hem) şöyle 

buyurduğunu nakleder: “Fâtıma benden bir parçadır, onu 
üzen beni de üzer.” 

Başka bir rivayette “Kim onu üzerse beni üzmüş olur ” 5 

şeklinde geçiyor. 

İbn Hibbân ve başkaları, Ebû Hureyre'nin şöyle dediğini 
naklederler: Resûlullah ( sXUıu cJeijhı vese Hem) şöyle buyurdu: “Beni 
daha önce ziyaret etmeyen semadan bir melek, Rabbimden 
izin isteyip beni ziyaret etti. Bana müjde vererek, 
Fâtıma' nın, ümmetimin kadınlarının efendisi olduğunu 
haber verdi .” 6 

İbn Abdi'l-Berr, Resûlullah'm ( scJULhu <sJeqhı vesellem) kızma 
şöyle dediğini nakleder: “Kızım! Âlemlerin kadınlarının 


1 İbn Hibbân, Sahih (15/ 403) 

2 Münavı, Feyzu'l-Kadîr (2/ 53) ve İbn Hacer, Fethul-Bârî (7/139) 

3 T aberânî, M. el-Kebîr (1/108) 

4 el-Hâkim, Müstedrek (3/172) 

5 Buhârî (3/1361) 

6 Taberânî, M. el-Kebîr (22/ 423) 



100 


Ebedi Soylular: Ehl-1 Beyt 


efendisi olmak sana yetmiyor mu?” Fâtıma: “Babacığım, 
Meryem'e ne oldu?” diye sorunca: “O, kendi halkının 

kadınlarının efendisidir” buyurdu . 1 

Takiyyüddîn es-Subkî, Celâleddîn es-Suyûtî, Bedrüddîn ez- 
Zerkeşî ve Takiyyüddîn el-Makrîzî gibi birçok araştırmacı âlim, 
onun Hz. Meryem dâhil, bütün kadınlardan üstün olduğunu 
ifade etmiştir. 

Kendisine sorulduğunda Subkî'nin ifadesi şu olmuştur: Tercih 
ettiğimiz ve Allah için tuttuğumuz görüş, Muhammed'in kızı 
Fâtıma 'nm daha üstün olduğuna dairdir. 

Benzer soru, İbn Ebî Dâvud'a sorulduğunda şöyle demiştir: 
Resûlullah f sol 1 6i II 6i hu 6ilei}hı vesellem) şöyle buyuruyor: “Fâtıma 

benden bir parçadır .” 2 Hiç kimse Resûlullah (ALLU ale 4 k 
vesellem ) bir parçasına eşit olamaz. 

Münâvî bunu Resûlullah 'm : solloILhu oleıjhı vese Hem) şu sözüyle 
açıklar: “Âişe'nin diğer kadınlara üstünlüğü, tiridin 
diğer yemeklere üstünlüğü gibidir .” 3 

Selef (ilk dönem âlimleri) ve haleften (sonraki âlimler) bir 
grup şöyle derler: “Mustafa'nın ( s6ilİ6ilİ6ihu 6ilei}hı vesellem) bir parçasıyla 
hiç kimseyi mukayese etmeyiz.” 

Bazı âlimler şöyle der: Bilinmelidir ki, Hz. Peygamber’in 
(sallalleFu ale 4 hı vesellem ) diğer çocukları da Fâtıma gibidir. 

Hafız İbn Hacer der ki: Ebû Ya'lâ'nm Hz. Ömer'den 
naklettiği hadis, Hz. Peygamber’in sollollohu 6ileıjhı vese Hem) kızlarının 
hanımlarından üstün olduğuna delalet eder: “Haf sa, Osman ' dan 
daha üstün birisi ile evlendi. Osman da Hafsa'dan daha 
üstün biriyle evlendi .” 4 


1 Ebû Nuaym, Hi/ye (2/42) 

2 Kaynağı daha önce belirtildi. 

3 Buhârî (3/1252) ve Müslim (4/1886) 

4 Ebû Ya'lâ, Miisned (1/18) 




Hz. Fatıma'nm Faziletleri 


101 


Nesâî, Hz. Peygamberin s o II ali <3 hu oleıjhı vesellem ) şöyle 

buyurduğunu nakleder: “Kızım Fâtıma, siyah gözlü ve 
terbiyelidir; ne adet görür, ne de kanaması olur ." 1 

Hafız Suyûtî, Hasâis isimli eserinde şöyle der: Hz. 

Peygamber’in ( scalULhu caleıjhı vesellem) kızı Fâtıma'nın özelliklerinden 
birisi de; adet görmemesiydi. Çocuk doğurduğunda bir saat 
içinde nifasından (lohusalıktan) temizlenirdi. Böylece herhangi 
bir namaz vaktini kaçırmazdı. Bu yüzden ona Zehrâ adı 
verilmiştir. Acıktığında Resûlullah ( scJULhu oleijhı vesellem) elini 
göğsüne koydu, ondan sonra bir daha acıkmadı. Öleceği zaman 
kendi kendini yıkadı, kimsenin kendisini (yıkamamasını ve) 
görmemesini vasiyet etti. Hz. Ali kendisini bu guslüyle defnetti. 

Betûl isminin verilmesine gelince; Sabbân der ki: Zamanının 
kadınlarından, fazilet, din ve neseb bakımından ayrılmasından 
dolayı kendisine bu isim verilmiştir. Betûl, sözlükte ayrı olmak 
anlamına gelmektedir. 

Suyûtî der ki: Bu yüce mevkide bulunmasına rağmen, son 
derece maddi sıkıntılar içinde yaşadı. Bu, dünyanın kâmil 
insanların tamah ettiği bir şey olmadığını gafillere hatırlatan bir 
durumdur. 

Ahmed'in rivayetine göre Bilâl, sabah namazına geç gelmişti. 
Resûlullah ( scalULhu tfleıjhı vesellem) ona: “Neden geç kaldın?" diye 
sorunca o: “Fâtıma'ya uğramıştım, kendisi un öğütüyordu, çocuk 
da ağlıyordu. Ona dedim ki: «İstersen ununu öğüteyim, dilersen 
çocuğa ben bakayım.” Dedi ki: «Ben çocuğuma karşı senden 
daha merhametliyim.» (Bunun üzerine ben de unu öğüttüm) 
Ondan geç kaldım .” 2 

Yine Ahmed, ceyyid (sahihe yakın) bir senedle, Hz. Ali'nin 
Hz. Fâtıma'ya şöyle dediğini nakleder: “Babana birçok hizmetçi 


1 el-Hatîb el- Bağdadî, Tarih (12/ 331) 

2 Ahmed b. Hanbel, Müsned (3/150) 



102 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


geldi. Git ondan hizmetçi iste.” Sonra hep beraber O’nun yanma 
vardılar. Hz. Fâtıma: “Yâ Resûlallah! Ellerim parçalanmcaya 
kadar un öğüttüm. Allah sana imkân vermiş, bize hizmetçi ver.” 
Resûlullah ( scJULhu <3İeL)hı vesellem ) buyurdu ki: "Vallahi sana 
(hizmetçi) verip, Suffe ashabını açlıktan karınları 
sırtına yapışmış bir halde bırakamam.” 

Ardından şöyle buyurdu: “Benden istediğinizden daha 
hayırlısını size haber vereyim mi?” (Ali ve Fâtıma) 
“Elbette” dediler. Şöyle buyurdu: "Cibril'in bana öğrettiği 
kelimeleri, Âyetelkürsî'yi yatağınıza girdiğinizde 
okuyun, otuz üç defa teşbih edin, otuz üç defa 
hamdedin ve otuz dört defa tekbir getirin.” 1 

Resûlullah ( scallcallcal'iu öJetjhı vesellem) onu, Yüce Allah’ın emriyle, 
hicretin ikinci yılında, Hz. Ali'yle evlendirdi. Bazı rivayetlere 
göre nikâhları Muharrem'de kıyılmış, evlilikleri Zilhicce'de 
gerçekleşmiştir. Evlendiklerinde Fâtıma on beş, Ali yirmi bir 
yaşındaydı. Fâtıma ölünceye kadar Hz. Ali, onun üzerine başka 
kadınla evlenmemiştir. Gerdek gecesinde Resûlullah ( S J JU l 
öileijkı vesellem ) ona şöyle dua etmiştir: "Allahım! Onu ve 

zürriyetini, taşlanmış şeytandan koruman için sana 
havale ediyorum.” 2 

Aynı duayı Hz. Ali için de yapmıştır. Ayrıca her ikisi için 
şöyle dua etmiştir: "Allah iki yakanızı bir arada tutsun 
(işlerinizi yoluna koysun).” 3 

Allah onların neslini rahmetin anahtarları, hikmetin 
kaynakları ve ümmetin güvencesi kılmıştır. Onlara hitaben 
Resûlullah sallöJlcahu caleijlu vesellem) şöyle buyurmuştur: "Allah sizi 


1 Ahmed b. Hanbel, Müsned'inde benzerini rivâyet eder: (1/106) 

2 Buhârî (3/ 1 265), Müslim (4/ 1828) 

3 Taberânî,M. el-Kebîr (T.2/ 412) 



Hz. Fatıma'nm Faziletleri 


103 


mübarek kılsın, sizinle mübarek kılsın, ceddinizi aziz 
kılsın, içinizden çokça temiz insanlar çıkarsın.” 1 

Enes der ki: Vallahi (Allah) onlardan çokça temiz insanlar 
çıkarmıştır. 

Resûlullah s^lLILhu çaleLjhı vesellem), Muhâcir ve Ensâr'dan ileri 
gelen sahabeleri davet ettiği nikâhta bir hutbe irad etmiştir. 
Ali'nin bulunmadığı mecliste herkes toplanıp yerini alınca 
Resûlullah ( scJI <all<a hu <sJeqhı vesellem) şöyle buyurdu: 

"Nimetlerinden dolayı hamdedilen, kudretiyle mabud 
olan, gücüne râm olunan, azabından ve satvetinden 
korkulan, sahip olduğu yerde ve gökte emri hemen 
yerine getirilen, kudretiyle mahlûkatı var eden, 
onları hikmetleriye bezeyen, diniyle aziz kılan. 
Peygamberi Muhammed'le ( scJlalbhu tfleLfhi vesellem) şereflendiren 
Allah'a hamdolsun. Allah'ın adı ve azameti yücedir. 
Evliliği, akrabalığı birbirine bağlayan bir bağ ve 
herkesin uyması gereken farz bir emir kılmıştır. En 
güzel bir şekilde şöyle buyurmuştur: "Sudan (menideıı) 
bir insan yaratıp onu nesep ve sıhriyet (kan ve evlilik bağından 
doğan) yakınlığa dönüştüren O'dur." ( Furkan Sur. 54) 

Allah'ın emri, kazaya doğru akar, kazası da 
kaderine doğru akar. Her kaza, bir kadere aittir. Her 
kaderin bir eceli vardır. "Her müddetin (yazıldığı) bir 
kitap vardır. Allah dilediğini siler, (dilediğini de) sabit bırakır. 
Bütün kitapların aslı onun katindadır." (Ra'd Sur. 38,39) Yüce 
Allah, Fâtıma'yı, Ali b. Ebî Tâlib ile evlendirmemi 
emretti. Ben onları evlendirdim, siz de buna şahit 
olun. Ali kabul ederse (mehir) dört yüz miskal 
gümüştür.” O anda Hz. Aİİ girdi. Resûlullah ( salL/IAu aleyhi ves'ellerri) 
ona tebessüm etti ve şöyle buyurdu: 

"Allah seni Fâtıma'yla, dörtyüz miskal 
gümüş(mehir)le evlendirmemi emretti. Bunu kabul ettin 
mi?” 2 


1 Ahmed b. Hanbel, Müsned (3/ 1 05) ve Taberânî, M. el-Kebîr (25/ 11 8) 

2 Mübârekfurî, Tuhfetu'l-Ahvezî (4/216) 



104 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


(Ali, kısa) bir konuşma yaptı ve: “Bunu kabul ettim yâ 
Resûlallah” dedi. 

Fâtıma vefat edinceye kadar üzerine evlenmemiştir. Bir ara 
Hz. Ali, Ebû Cehl'in kızı Cüveyriyye’yi istediğinde, Resûlullah 

(sallalleıiıu çilekli vesellem ) minbere çıkıp şöyle buyurdu: 

“Hişâm b. el-Muğîre 1 nin çocukları, kızlarıyla Ali 
b. Ebî Tâlib'i evlendirmek için benden izin istediler. 
Onlara izin vermiyorum. Ali b. Ebi Tâlib, benim kızımı 
boşayıp onların kızlarıyla evlenmek istemedikçe de 
izin vermem. O benim bir parçamdır, onu rahatsız eden 
şey beni de rahatsız eder, ona eza veren şey bana da 
eza verir. Vallahi, Allah'ın Resûlu'nün (sJaLlıu aleı^i 
vesellem ) kızıyla, Allah'ın düşmanının kızı bir kişinin 
nikâhı altında olamaz.” 1 

Bunun üzerine Hz. Ali istemekten vazgeçti. 

Ebû Dâvûd der ki: Allah, Ali'ye, Fâtıma hayatta olduğu 
müddetçe üzerine evlenmeyi haram kılmıştır. Fâtıma, 
babasından sallalLhu aleyhi vese Hem) altı ay sonra, hicretin onbirinci 
yılında, Ramazan’m üçüncü gününde, salı günü vefat etmiştir. 

Ebu'l-Hasaneyn Müminleri Emiri Ali b. EbîTâlib 

Hâfız İbn Hacer der ki: Hz. Ali, birçok âlimin ifadesine göre, 
insanlar içinde ilk Müslüman olan kişiydi. Tam olarak, bi'setten 
(peygamberliğin gelmesinden) on sene önce dünyaya gelmiştir. 
Hz. Peygamber’in ( scJLILlıu caleijl'iı vesellem) elinde büyümüş ve ondan 
hiç ayrılmamıştır. Tebuk dışında bütün savaşlarda onunla 
beraber bulunmuştur. (O zaman onu) Medine'de bırakırken 
şöyle buyurmuştur: “Benim için Hârun'un, Musa'nın 

yanındaki mevkiinde olmak istemez misin?” 2 


1 Buhârî (3/ 1 1 32) ve Müslim (4/ 1 903) 

2 Müslim (4/1871) 



Hz. Ali'nin Faziletleri 


105 


Onu kızı Fâtıma'yla evlendirdi. Savaşların çoğunda sancağı 
kendisi taşırdı. Peygamberimiz sallallahu aleyhi vese km) sahabeyi 
aralarında kardeş ilan ederken, ona: "Sen benim kardeşimsin ” 1 
demişti. 

Menkıbeleri çoktur. Bununla ilgili İmam Ahmed şöyle der: 
“Onunla ilgili anlatıldığı kadar, hiçbir sahabiyle ilgili menkibe 
anlatılmamıştır. ” 

Başka biri de şöyle der: Bundan dolayı Ümeyye oğulları 
(Emeviler) onu tenkid etmişti. Sahabe, onun menkibeleriyle 
ilgili bir şey öğrendiğinde hemen yazardı. Onu unutturmak ve 
menkibelerini anlatanları tehdid etmek istedikleri her seferde, 
menkibeleri, daha fazla yayıldı. Rafiziler onun hakkında (başka) 
menkibeler uydurmuş olsalar da onlara ihtiyacı yoktur. 

Nesâî, diğer sahabilerden farklı yönlerini yani ona has 
menkıbeleri bir kitapta toplamıştır. Çoğunun senedleri de 
ceyyîd (sahihe yakm)dır. 

Buhârî ve Müslim, Sahîh derinde, Resûlullah'm |mIULiU jâleÇi 
vesellem ) Hayber(in muhasara) gününde şöyle buyurduğunu 
naklederler: "Yarın sancağı öyle birine vereceğim ki; o 
Allah ve Resûlü’nü sever; Allah ve Resûlü de onu 
sever. Allah onun eliyle (Hayber'i) fethedecektir." 

Sabah olunca, (oradaki sahabenin) hepsi, kendilerine verilir 
ümidiyle, Resûlullah'm ( sallallahu aleyhi vese Hem) yanma koştular. 
Resûlullah sallallahu aleyhi vesellem)l "Ali b. Ebî Tâlib nerede?" 

diye sordu. 

Dediler ki: “O gözlerinden rahatsız.” Nihayet alıp yanma 
getirdiler. Tükrüğünü gözlerine sürüp hayır dua etti ve sancağı 
ona verdi . 2 


1 Hâkim, Miistedrek (3/15) 

2 Buhârî (3/1096) ve Nesâî (5/46) 



106 


Ebedi Soylular: Ehlü Beyt 


Hz. Ömer der ki: “Komutanlığı o gün (istediğim kadar hiç) 
istememiştim.” 

Abdullah b. Ahmed b. Hanbel, Câbir'den şöyle nakleder: 
Peygamberimiz sJXhu oleıjhı vese Hem), Huneyn günü sancağı Hz. 
Ali'ye verince, (onu alır almaz kaleye doğru) koştu. Ona, yavaş 
ol demeye kalkıştıklarında, surlara ulaşmıştı. (Surun) kapısına 
yapışıp yere attı. Başına yetmiş kişi çullandı da ancak onu geriye 
püskürtebildiler. 

Resûlullah ( scılIcJltfhu cJeıjhı vese Hem), onu Berâe (Tevbe) sûresini 
okuması için Kureyş’e gönderirken şöyle buyurmuştu: “(Bu 
görevle) oraya gidecek kişi benden olmalı, ben de 
ondan olmalıyım .” 1 

Resûlullah ( scalleJlcahu aleyhi vesellem) amca çocuklarına; "Hanginiz 
dünya da ve âhirette beni destekler?” dediğinde hepsi 
reddetti. Ali; “Ben” dedi. Resûlullah | scJULhu <5ileqhı vese Hem) şöyle 
buyurdu: "O, benim dünyada ve âhirette dostumdur .” 2 

İmrân b. Husayn, Resûlullahin S(3İI<all<5ihu <3İeL)hı vesellem) şöyle 
buyurduğunu rivayet eder: “Ali'den ne istiyorsunuz? Ali 
bendendir, ben de Ali'denim. O, benden sonra her 
müminin dostudur .” 3 

Hafız İbn Hacer, İsâbe' de Ahmed b. Hanbel'in Müsned'ınden 
ceyyid bir senedle Hz. Ali'den şöyle aktarır: Dediler ki: “Yâ 
Resûlallah! Senden sonra kimi halife yapalım?” Şöyle buyurdu: 

"Ebû Bekr'i seçerseniz, onu güvenilir, dünyaya karşı 
zâhid, âhirete rağbetli (olduğunu) görürsünüz. Ömer'i 
seçerseniz, güçlü, güvenilir, Allah için kınayanın 
kınamasından çekinmez (olduğunu) görürsünüz. Ali'yi 
seçerseniz - ki yapacağınızı sanmıyorum - sakin ve 


1 Taberânî.M. el-Kebîr (12/ 98) 

2 Ahmed b. Hanbel ( 1 / 330) 

3 Tirmizî (5/632) 



Hz. Ali'nin Faziletleri 


107 


sükûnet veren (biri olduğunu) görürsünüz, sizi 
dosdoğru yolda götürür ." 1 

İbn Abbâs şöyle nakleder: Hz. Ali bana: “Ey İbn Abbâs! Son 
yatsıyı kılınca arkamdan mezarlığa gel” dedi. İbn Abbâs diyor ki: 
Kılıp ona yetiştim. Mehtaplı bir geceydi. Bana: “el-Hamd'daki 
elifin tefsiri nedir?” diye sordu. “Bilmiyorum” dedim. Onun 
tefsiriyle ilgili tam bir saat konuştuktan sonra: “el-Hamd'daki 
lâmm tefsiri nedir?” diye sordu. “Bilmiyorum” dedim. Tam bir 
saat onun tefsirinden bahsetti. Sonra: “el-Hamd'daki, hânın 
tefsiri nedir?” diye sordu. “Bilmiyorum” dedim. Onunla ilgili 
tam bir saat konuşup sonra sordu: “el-Hamd'daki, mim in tefsiri 
nedir?” “Bilmiyorum” dedim. Onun tefsiriyle ilgili tam bir saat 
konuştuktan sonra: “el-Hamd'daki, dâim tefsiri nedir?” diye 
sordu. “Bilmiyorum” dedim. Tan ağarması yaklaşmcaya kadar 
ondan bahsetti. 

Ardından bana şöyle dedi: “Kalk ey İbn Abbâs! Evine gidip 
farzına hazırlan!” Kalktım, dediğini anlamıştım. Sonra 
düşündüm, benim Kur'ân-ı Kerim'le ilgili ilmim, Ali'nin ilminin 
yanında deryadaki bir bardak gibiymiş. 

Yine İbn Abbâs der ki: “Resûlullah'm sallallahu aleyhi vesellem) ilmi 
Allah'tandır, Ali'nin ilmi Resûlullah'tandır, benim ilmim de 
Ali'den'dir. Benim ve Muhammed'in ashâbınm ilmi, Ali'nin 
ilminin yanında, yedi denizin içinde bir damla gibidir.” 

Hz. Ali'nin, ilimlerde ve anlayışta insanları nasıl geçtiğine 
dikkat ediniz. 

Derler ki: Abdullah b. Abbâs, Hz. Ali için o kadar ağladı ki, 
gözleri görmez oldu. 

Ebu't-Tufeyl der ki: Hz. Ali'yi hutbe verirken görmüştüm, 
şöyle diyordu: “Sorun, Vallahi ne sorarsanız sorun size cevabını 
veririm. Allah'ın Kitabı’m sorun, Vallahi her bir âyetin gece mi, 


1 Ahmedb. Hanbel (1/108) 



108 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


gündüz mü, ovada mı, dağda mı nazil olduğunu bilirim. İstersem 
Fâtiha'nm tefsirinden yetmiş deve yükü ağırlığında (kitap) 
yazarım.” 

Yine İbn Abbâs şöyle diyor: Hz. Ali'ye ilmin onda dokuzu 
verilmiştir. Vallahi, (diğer insanların) onda birine de ortak 
olmuştur.” Muâviye nazil olan âyetleri yazarken, Ali b. Ebî 
Tâlib'e sorardı. Onun öldürülme haberini aldığında şöyle 
demiştir: “Ali b. Ebî Tâlib'in ölümüyle fıkıh ve ilim gitmiştir.” 

Hz. Ömer, Ebu'l-Hasan (Hz. Ali)'nin olmadığı bir meseleden 
Allah'a sığınırdı. Atâ'ya sordular; “Muhammed'in ashabının 
içinde, Ali'den daha âlimi var mı?” diye. “Hayır, vallahi 
tanımıyorum” dedi. 

Muâviye, bir gün Hz. Ali'nin ashâbmdan Dırâr es-Sudâî'ye: 
“Bana Ali'yi anlat!” dediğinde şu karşılığı verdi: “Beni mazur gör 
ey Müminlerin emiri.” “Bana onu anlat” diye ısrar edince (Dırâr) 
şöyle dedi: Onu anlatmak imkânsızdır. Geniş görüşlü ve çok 
güçlüydü. Güzel konuşur ve adaletle hüküm verirdi. Onun her 
tarafından ilim fışkırırdı. Etrafından hikmet taşardı. Dünya ve 
güzelliğinden uzak dururdu. Gece ve gecenin sessizliğinde 
dostluk bulurdu. İbretli sözleri çoktu. Uzun uzun düşünürdü. 
Kısa elbiseleri ve doyurucu yemekleri severdi. İçimizde, 
içimizden biri gibiydi. Soru sorduğumuzda bize cevap verirdi. 
Bilgi istediğimizde bilgi verirdi. Biz ise vallahi, ona 
yakınlığımıza ve onun bize olan yakınlığına rağmen, 
saygımızdan dolayı onunla konuşmaya çekinirdik. Din ehline 
değer verirdi. Miskinleri (kendine) yakınlaştırırdı. Yanlışında 
gücüne dayanıp ısrar etmezdi. Zayıflar da adaletinden şüphe 
etmezdi. 

Allah şâhiddir, bazen onu görürdüm, gece çöktüğünde, sıkı 
bir şekilde sakalına tutunur, hüzünlü bir şekilde ağlar ve şöyle 
derdi: “Ey dünya! Benden başkasını kandır. Benim için mi 
süslendin, yoksa benim için mi güzelleştin. Heyhat seni üç defa 



Hz. Hasan'ın Faziletleri 


109 


imtihan ettim; geriye dönüş yok. Ömrün kısa, önemin az, ah 
azık azlığına, yolculuğun uzunluğuna ve yolun yalnızlığına. 
Bunun üzerine Muâviye ağladı ve şöyle dedi: “Ebu'l-Hasan 
vallahi öyleydi, Allah rahmet etsin. Onun için ne kadar 
üzülüyorsun ey Dırâr?” Şu karşılığı verdi: “Üzüntüm, çocuğu 
kucağında kesilen annenin hüznü gibidir.” 

Kitabın sonunda, Hulefâ-i Râşidîn'in faziletlerinden 

bahsederken, ayrıca onun özelliklerinden bir nebze 

bahsedeceğiz. Böylece iki meziyeti açıklamış ve iki faziletin 
hakkını vermiş olacağız. 

Ebû Muhammed Haşan, Müminlerin Emiri, 
Resûlullah'ın (salLILhu aleyhi vesellem) Torunu ve Gülü 

Hadislere göre Hulefâ-i Râşidîn'in sonuncusu. 

Hicretin üçüncü yılında, Ramazan ayının ortasında dünyaya 
geldi. Peygamberimiz sealLILhu cJeıjhı vesellem) ona Haşan ismini 
verdi. Yedinci gün onun için akîka kurbanı kesti. Saçlarını tıraş 
etti ve ağırlığınca fakirlere gümüş verilmesini emretti. 

Ebû Ahmed el-Askerî der ki: Peygamberimiz (ALLU a le 4 k 
vesellem ) ona Haşan ismini verdi, Ebû Muhammed künyesiyle 
çağırdı, Cahiliye döneminde bu isim (Haşan) bilinmezdi. İkrime, 
İbn Abbâs'm şu sözünü nakleder: Resûlullah sJJriu eJe 4 in vesellem) 
Hasan'ı omuzunda taşıyordu. Adamın biri: “Ey çocuk! Ne güzel 
birine binmişsin” deyince Resûlullah ( s <51 II <3 İL hu tfleijhı vese Hem) şöyle 
buyurdu: "Ve ne güzel binici ." 1 


1 Tirmizî (5/661) 



110 


Ebedi Soylular: Ebl-1 Beyt 


Berâ' b. Âzib bildiriyor: Resûlullah'ı ( sa I \a I \a lı j aleqlı VBsellem) 
omuzunda Haşan b. Ali'yle gördüm, şöyle diyordu: "Allahım! 
Ben onu seviyorum, sen de onu sev ." 1 

Buhârî'de Ebû Bekre'den nakledilen şu hadis yer almıştır: 
Resûlullah'ı ( sat I \o I Ic^hu tfleLjhı vesellem) minberde görmüştüm, Haşan b. 
Ali de yanındaydı; bir insanlara, bir ona dönüp şöyle diyordu: 
"Benim bu oğlum seyyiddir, umarım Allah, onun 
sayesinde Müslümanlardan iki grubun arasını ıslah 
eder ." 2 

Yine Ebû Bekre'den şöyle rivayet edilir: Resûlullah (şali ,1 - 
«aleıjln vesellem ) insanlara namaz kıldırıyordu. Secde ettiği zaman 
Haşan b. Ali sırtına çıkardı. Bunu defalarca yaptı. Resûlullah'a 
(staı I l<aı I löilıp aletli vsse Hem) dediler ki: “Buna öyle davranıyorsun ki, 
başkasına böyle davrandığını görmemiştik.” Şöyle buyurdu: 
"Benim bu oğlum seyyiddir. Allah onunla iki büyük 
Müslüman grubun arasını bulacaktır .” 3 

Abdullah b. ez-Zübeyr şöyle diyor: Peygamber (s«IÜLL ale 4 k 
vesellem) ailesinin içinde en çok O'na benzeyen ve O’nun en fazla 
sevdiği kişi, Hasan'dır. Secde ederken boynuna veya sırtına 
bindiğini görmüştüm. Kendisi inmedikçe onu indirmezdi. Rükû 
ederken, iki bacağının arasından öbür tarafa geçtiğini 
görmüştüm. 

Buhârî'deki bir rivayete göre Ebû Muleyke, Ukbe b. Hâris'in 
şöyle dediğini nakleder: Hz. Ebû Bekr, bize namaz kıldırdı, 
sonra dışarı çıktı. Haşan b. Ali'yi oynarken gördü. Onu alıp 
omuzuna bindirdi ve şöyle dedi: 

Yemin ederim , Ali'ye benzemiyor, 

Resûlullah (dedesin)e benziyor. 


1 Buhârî (3/1370) ve Müslim (4/1883) 

2 Buhârî (2/962) 

3 Ahmedb. Hanbel (5/44) 



Hz. Hasan'ın Faziletleri 


111 


(Bunu duyan) Hz. Ali de gülüyordu. Hz. Fâtıma da Hasan'ı 
sallarken öyle derdi. 

Züheyr b. el-Erkam anlatıyor: Haşan b. Ali çıkmış hutbe 
veriyordu. Ezdişenûe'den bir adam kalktı ve şöyle dedi: Ben, 
Resûlullah'm ( seJLIlcahıu caleıjhı vese Hem) onu kucağında taşırken 
gördüğüme şahidim. Şöyle diyordu: “Beni seven onu sevsin, 
buna (bu gerçeğe) şahit olan görmeyene bildirsin .” 1 
Peygamberin ( scallcallcahıu eJeıjhı vese Hem) saygınlığı olmasaydı bunu 
kimseye anlatmazdım. 

Ebû Hureyre de Resûlullah'm ( scalULhu caleıjhı vese Hem) şöyle 
buyurduğunu nakleder: “Allahım! Ben onu seviyorum, onu 
seveni de seviyorum .” 2 

Yine Ebû Hureyre şöyle diyor: Ne zaman Haşan b. Ali'yi 
görsem gözlerimden yaşlar dökülür. Bunun sebebi şudur: 
Resûlullah scJLILhu caleıjhı vesellem) bir gün ben Mescid’de iken 
çıkageldi, elimden tutup bana yaslandı ve böylece Kaynukâ 
çarşısına kadar yürüdük. Oraya baktıktan sonra döndü ve 
Mescid’de oturdu. Ardından; “Oğlumu çağır!” buyurdu. Haşan 
b. Ali çekiştirilerek geldi ve kucağına oturdu. Resûlullah (ü -IU l 
öileijhı vesellem ) onun, yani Hasan'ın ağzını açmaya çalıştı. Ağzını 
onun ağzına koyup şöyle diyordu: “Allahım! Onu seviyorum, 
onu seveni de seviyorum.” Bunu üç defa tekrar etti . 3 

Hz. Hasan’ın on defa yürüyerek hacca gittiği rivayet edilir. 

Şöyle derdi: “Allah'ın Beyt’ine yürümeden O'nunla 

buluşmaktan utanırım.” Üç defa mallarını Allah için dağıttı. Bir 
ayakkabı alıp birini ayırırdı. İki defa bütün malından vazgeçti. 


1 Ahmed b. Hanbel (5/ 366) 

2 el-Hatîb el-Bağdâdî, Tarih ( 12/9) 

3 Buhârî (2/747) 



112 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Resûlullah'm ( söJlcJltfhu aleyhi vesellem) “Benim bu oğlum 

seyyiddir (liderdir)” 1 sözü gerçekleşmiş oldu. 

Babasının öldürülmesinden sonra halife olduğunda, ona 
kırkbin kişiden fazla kişi biat etti. Bunlar, babası (Hz. Ali) için 
ölmeye biat etmişlerdi, Hasan'ı çok severler ve ona itaat 
ederlerdi. Yaklaşık yedi ay boyunca, Irak, Horasan, Yemen, 
Hicaz ve diğer yerlerin halifeliğini yapmıştır. 

Sonra yönetimi savaş yapmadan Muâviye'ye teslim etmiştir. 
Tek endişesi Müslümanların kanlarının dökülmesiydi. Yönetimi 
devredince Muâviye, Küfeye girmeden önce insanlara şöyle bir 
hutbe irâd etti: 

“Ey insanlar! Biz, sizin yöneticileriniz ve misafirleriniziz. Biz, 
Allah'ın kirini giderdiği ve tertemiz kıldığı, Peygamberinizin 
Ehl-i Beyt’iyiz.” 

Bu sözleri tekrar etti, onu işitip ağlamayan kalmadı. 

Muâviye, Küfeye girdiğinde ona şöyle dedi: “Ey Haşan! Kalk 
ve aramızda geçenleri insanlara anlat.” Haşan, istemeyerek 
kalktı. Allah'a hamdü sena ettikten sonra şöyle dedi: 

“Ey insanlar! Allah, birincimizle sizi hidayete erdirdi, 
sonuncumuzla kanlarınızı muhafaza etti. Dikkat buyurun, iyinin 
daha iyisi muttaki olandır. Acziyetin en âcizi kan dökmektir. 
Muâviye ve benim aramızda olan bu ihtilafa gelince; benden 
daha fazla hak etse de, benim hakkım olsa da (hilafeti), Allah 
için ve Ümmet-i Muhammed'in iyiliği ve kanlarının 
dökülmemesi için terk ettim.” 

Sonra Muâviye'ye döndü ve şöyle dedi: “Düşünüyorum, belki 
bu, sizin için bir imtihandır; ya da bir süreliğine 
faydalanacağınız bir nimettir.” 

Allâme Sabbân der ki: Ondan vazgeçince; yani hilafetten 
Allah rızası için vazgeçince, Yüce Allah ona ve Ehl-i Beyt’e 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 



Hz. Hasan'ın Faziletleri 


113 


batmî hilafeti ihsan etti. Bu yüzden bir grup (âlim), evliyanın 
kutbunun her zaman Ehl-i Beyt’ten olacağını ileri sürmüştür. 

Başkalarından olabileceğini söyleyenler arasında Üstâd Ebû'l- 
Abbâs el-Mursî de vardır. Bunu kendisinden öğrencisi, Tâcuddîn 
İbn Atâullah nakletmiştir. 

Kutublarm ilki Haşan mıdır? Yoksa kutubluğu, Hz. 
Mustafa'dan (sJJX cJeıjhı vese Hem) ilk alan ve hayatı boyunca 
taşıyan Fâtımatu'z-Zehrâ mıydı? Sonra ondan Ebû Bekr'e, sonra 
Osman'a, sonra Ali'ye, sonra da Haşana mı geçti? 

Ebu’l-Abbâs el-Mursî, birinci görüşü benimsemiştir. İkinci 
görüşü ise, Münâvî'nin Tabakât ’ ma göre, Ebu'l-Mevâhib et- 
Tûnusî benimsemiştir. 

Münâvî'nin el-Câmiu's-Sağîr üzerine yaptığı şerhinde şu 
metni görmüştüm: 

Harâlî der ki: Tarikat ehlinin silsilesi, her açıdan, şeyhler ve 
müridler bakımından Ehl-i Beyt’e dayanır. Nitekim bütün 
şeyhlerin tarikat yönü, ariflerin tâcı Ebû'l-Kâsım el-Cüneyd'e 
dayanır. Başlangıçta Cüneyd (tasavvufu) dayısı Seriy'den 
almıştır. Seriy, Ma'rûf tan imamlık almış; Ma'rûf ise Ali b. Mûsa 
er-Rıza'nm kölesiydi. (Ali b. Mûsa er-Rıza) da atalarından 
(almıştır). Allah hepsinden razı olsun. Böylece herkes Hz. Ali'ye 
bağlanmış olur. 

"İşte onlar, Allah'ın tarafında olanlardır. İyi bilin ki, 
kurtuluşa erecekler de sadece Allah'ın tarafında olanlardır." 

(Mücâdele Sur. 22) 

Sonra Sabbân onun (Hasan’ın) sözlerinden bazılarına yer 
vermiştir: 

“Mürüvvet; iffet ve malvarlığını yönetmektir.” 

“Kardeşlik; rahatlıkta ve sıkıntıda birbirine destek olmaktır.” 

“Hızlı davranılması gereken ganimet; takvâya rağbettir.” 

Çocuklarına ve yeğenlerine şöyle derdi: “İlmi öğrenin, eğer 
ezberlemeye gücünüz yetmiyorsa yazıp evinizde saklayın.” 



114 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Vefat edeceği zaman kardeşi Hüseyn'e şöyle dedi: “Kardeşim! 
Sana tavsiyem, hilafeti sakın isteme. Vallahi, Allah'ın bize, hem 
nübüvveti, hem hilafeti vereceğini sanmıyorum. Küfe 

sefihlerinin seni basit görmesine ve ayaklanmana sebep 
olmalarına müsaade etme. Sonra pişman olursun ve de 
pişmanlığın sana fayda etmez.” 

İbn Sa’d, Saîd b. Abdirrahman kanalıyla babasının şöyle 
dediğini nakleder: Kureyş'ten bir grup birbirleriyle üstünlük 
tartışmasına girdiler, her biri kendinde olan üstünlükleri anlattı. 
Muâviye, Haşan b. Ali'ye dedi ki: “Seni konuşmaktan alıkoyan 
nedir, sen dilsiz misin?” Şöyle cevap verdi: “Bahsettikleri her 
üstünlük ve faziletin zamanı ve özelliği geçmiştir. Geçip giden 
bir üstünlüğü konuşmaya ne gerek var.” 

Şeyh-i Ekber (İbn Arabi) Musâmerât'mda anlatıyor: Bir gün 
Muâviye, yanında insanların ileri gelenleri ve başkaları varken 
şöyle dedi: 

“Bana anne, baba, amca, hala, dayı, teyze, dede ve nine 
bakımından insanların en üstünün kim olduğunu söyleyin.” 
Mâlik b. Aclân kalktı ve Hasan'ı işaret ederek dedi ki: “İşte o, 
onun babası Ali b. Ebî Tâlib, annesi Resûlullah'ın (işLLL a le 4 k 
vesellem) kızı Fâtıma, ninesi Hatice binti Huveylid, dedesi 
Resûlullah ( scJUlcahu <3İeL)hı vese Hem), amcası Cennete uçan Câfer, 
halası Ebû Tâlib'in Kızı Ümmü Hâni, dayıları ve teyzeleri Hz. 
Peygamber'in ( sJJX. <3İeıjl"iı vese Hem) çocuklarıdır.” Herkes sustu. 
Haşan ayağa kalktı. Benû Sehm'den bir adam kalktı ve şöyle 
dedi: “İbn Aclân'm böyle konuşmasını sen mi istedin?” İbn 
Aclân: “Ben, doğruları söyledim, insanlardan hiç kimse, dünyada 
tehlikede olmadıkça, mahlûkun rızasını, Hâlik'a isyan ederek 
istemez. Aksi halde âhireti cehennemde son bulur. Hâşim 
oğulları sizden daha açık elli ve gelecekleri daha aydınlıktır. İşte 
böyle ey Muâviye” deyince Muâviye: “Vallahi evet” dedi. 



Hz. Hasan'ın Faziletleri 


115 


Haşan zehirlenerek, bir görüşe göre hicri ellinci yılda vefat 
etti ve Bakî kabristanında defnedildi. 

Açıklama 

Hâfız Suyûtî, Tarîh el-Hulefâ ' sında naklediyor: Beyhakî ve 
İbn Asâkir bildiriyor: Ebu'l-Münzir Hişâm b. Muhammed, 
babasının şöyle dediğini nakleder: Haşan b. Ali, (maddi) 
sıkıntıya düşmüştü. Onun maaşı, senede yüz bindi. Muâviye bir 
senesinde onu ödememişti. Çok fazla yokluk çekiyordu. 
(Kendisi) der ki: “Muâviye'ye yazıp, hatırlatmak için divit 
(kalem ve mürekkep) istedim, sonra vazgeçtim. Rüyada 
Resûlullah'ı ( scJltflItfl-ıu caleijhı vese Hem) gördüm. Bana dedi ki: «Sen 
nasılsın ey Haşan?» Dedim ki: «İyiyim babacığım.» Ardından 
bana verilmesi gereken paranın geciktiğinden bahsettim. 
Buyurdu ki: «Sen, senin gibi bir mahlûka bunu hatırlatmak için 
divit mi istedin?» Dedim ki: «Evet ya Resûlallah, ne yapayım?» 
Buyurdu ki: «Şöyle dua et; Allahım! senden yardım istemeyi 
kalbime yerleştir. Senin dışındakilerden yardım istemeyi bana 
nasip etme ki, senden başka hiç kimseden dileğim olmasın. 
Allahım! Baştakilere ve sonrakilere verdiğine gücüm yetmiyor 
değil, bir kusurum yok, arzum tükenmiş değil, meselem 
bilinmiyor ve inancımdan dolayı dilim söyleyemeye varmıyor. 
Onu bana tahsis et ey âlemlerin Rabbi.»” 

Haşan der ki: Vallahi duamın üzerinden bir hafta geçmeden 
Muâviye bana, bir milyon beşyüz bin gönderdi. “Kendisini 
zikredeni unutmayan ve dua edenin duasını boşa çıkarmayan 
Allah'a hamdolsun” dedim. Hz. Peygamberi sallallalıu aleijlıı vesellem) 
rüyada gördüm, bana: “Nasılsın ey Haşan?” diye sorunca “İyiyim 
yâ Resûlallah” dedim ve hikâyemi anlattım. Şöyle buyurdu: 
“Oğlum işte, Hâlik'a el açıp, mahlûka el açmayan öyle olur .” 1 


1 Bu hadis keşfidir ve senedi sahihtir. 



116 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Ebû Abdillah Hüseyn , 

Resûlullah'ın (stfILIlöthu aleyhi vesellem) Torunu ve Gülü 

Hicretin dördüncü yılının Şaban ayında dünyaya geldi. 

Câfer b. Muhammed der ki: Hasan'ın doğumu ve (Fâtıma'nm) 
Hüseyn'e hamile kalması arasında sadece bir temizlenme 
dönemi var dır . Elli gece diyenler de vardır. Resûlullah JJat» 
dleıjkı vesellem ) ona ağzıyla tahnik yapmış (yeni doğan çocuğa bir şey 
tattırmış) damağını ovmuş, kulağına ezan okumuş ve ona dua 
etmiştir. Yedinci gününde adını Hüseyin koymuş ve onun için 
akîka kurbanı kesmiştir. Çocukluğundan itibaren cesur ve atak 
idi. Bu bilgiler, Is'âf ta geçmektedir. 

Ayrıca onun faziletiyle ilgili birkaç hadis nakletmiştir: 

"Hüseyin bendendir, ben de Hüseyin'denim. Allahım! 
Hüseyin'i seveni sev, Hüseyin (peygamber) torunlardan 
bir torundur ." 1 

"Kim Cennet ehlinden bir adama bakmaktan mutlu 
olacaksa," başka bir lafızda; "Cennet ehli gençlerinin 
efendisine bakmak istiyorsa, Hüseyin b. Ali'ye 
baksın ." 2 

Ebû Hureyre'nin rivayetine göre, Resûlullah (sJJaA Yl 
vesellem ) Mescid’de oturdu ve: "(Yaramaz) çocuk nerede?" diye 
sordu. Hüseyin yürüyerek geldi ve kucağına atladı. 
Parmaklarıyla Resûlullah'ın ( scJLILhu cJeijhı vese Hem) sakalıyla 
oynamaya başladı. Resûlullah i sallcallcalıu dletjkı vesellem) ağzım açtı ve 
ağzını Hüseyn'in ağzına koyduktan sonra şöyle dedi: "Allahım! 
Ben onu seviyorum, onu seveni de seviyorum ." 3 


1 Tirmizî (5/658) 

2 Buhârî (2/ 506) ve Müslim (4/ 1931) 

3 Hâkim, Müstedrek (3/ 185) 



Hz. Hüseyin'in Faziletleri 


117 


Yine Ebû Hureyre’den şöyle nakledilir: “Resûlullah'ı A ULA 
öileijkı vesellem ), Hüseyin'in ağzından akan suyu, birinin hurmayı 
emdiği gibi emdiğini gördüm .” 1 

Başka bir rivayetinde şöyle geçer: Hz. Hüseyin onların içinde 
Resûlullah'a ( scalLILlıu aleyhi vesellem ) en fazla benzeyen kişiydi. İbn 
Ömer, Kâbe’nin gölgesinde oturuyordu, Hüseyin'in karşıdan 
geldiğini görünce şöyle dedi: “Bu, bugün yeryüzünde bulunanlar 
içinde göktekilerin en fazla sevdiği kişidir.” 

Hz. Hüseyin, yirmi beş defa yürüyerek hacca gitmiştir. 
Faziletleri çoktu; çokça namaz kılar, oruç tutar, hacca gider, 
sadaka verir ve her türlü hayır işini yapardı. Bunu İbnü’l-Esîr ve 
başkaları ifade etmiştir. 

Derler ki: Hz. Hüseyin, kardeşinin hilafeti Muâviye'ye teslim 
etmesinden hoşlanmadı ve ona dedi ki: “Muâviye'mn davasını 
tasdik edip, babanın davasını yalanlamamanı Allah adına sana 
hatırlatıyorum.” Haşan ona şu karşılığı verdi: “Sus, bu konuyu 
senden daha iyi biliyorum.” 

Hafız İbn Hacer el-Askalânî, İsâbe ' de anlatıyor: Hüseyin, 
Medine'de ikamet ediyordu, sonra babasıyla birlikte Kûfe'ye 
gitti, onunla birlikte Cemel, Sıffin ve Haricilerin savaşlarında 
bulundu. Babası öldürülünceye kadar onunla beraber kaldı. 
Sonra hilafeti Muâviye'ye teslim edinceye kadar kardeşi 
Hasan'm yanında kaldı, onunla birlikte Medine'ye döndü. 
Muâviye ölünceye kadar orada kaldı. Mekke'ye gidince, 
Muâviye'nin ölümünden sonra İraklıların, ona biat ettiklerine 
dair mektupları gelmeye başladı. Onlara amcası oğlu, Müslim b. 
Akıl b. Ebî Tâlib'i gönderdi, (kendisinin adına) onların biatim 
kabul etti ve ona haber gönderdi. Oraya gitmek üzere yola 
çıkınca şehit edildi. 


1 Bu hadisin kaynağı bulunamamıştır. 



118 


Ebedi Soylular: Ehbi Beyt 


Ammâr b. Muâviye ez-Zehebî der ki: Ebû Cafer Muhammed 
b. Ali b. Hüseyn'e, “Hüseynin öldürülmesini bana (öyle) anlat 
ki, orada bulunmuş gibi olayım” dediğimde şöyle anlattı: 

Muâviye öldüğünde, Yelîd b. Ukbe b. Ebî Sufyân, Medine 
valisiydi. O gece Hüseyn b. Ali'ye biat etmek için haber 
gönderdi. Ona, “Beni mazur görüp anlayış göster” dedi ve 
Mekke'ye gitti. Ona Küfe halkının mektupları geldi. “Biz 
kendimizi senin yoluna adadık, (sen gelmedikçe) valiyle Cuma 
(namazı) kılmayacağız” diyorlardı. Nu’mân b. Beşîr el-Ensârî 
Küfe valisiydi. Hüseyn b. Ali, onlara Müslim b. Akîl'i gönderip 
ona; “Kûfe'ye git bana onlarmz yazdıklarını araştır, eğer 
gerçekse onlara giderim” dedi. Müslim yola çıktı, Medine'den 
geçerken yanma iki rehber aldı. Çölde yol almaya başladılar, 
susuzluktan dolayı rehberlerden biri öldü. Müslim, Kûfe'ye 
vardığında, Avsece adında bir adamın evine misafir oldu. Küfe 
halkı geldiğini duyunca yanma koştular. Onlardan on iki bin kişi 
kendisine biat etti. Yezid b. Muâviye taraftarlarından birisi, 
(vali) Nu’mân b. Beşîr'in yanma gitti ve dedi ki: “Sen zayıfsın 
veya zayıf görülüyorsun, memleket mahvoldu.” Nu’mân ona: 
“Allah'a itaat konusunda zayıf olmam, ona isyan ederek güçlü 
olmamdan iyidir, ben duvar yıkan kişi değilim” karşılığını verdi. 

Adam bunları, Yezîd'e yazdı. Yezîd, Serhûn adında bir 
kölesini çağırıp ona danıştı. (Serhûn, Yezide) dedi ki: “Kûfe'ye 
Ubeydullah b. Ziyâd’dan başkası (vali) olamaz.” Yezîd, 
Ubeydullah’a kızgındı ve Basra valiliğinden azletmeyi 
düşünüyordu. Ona, kendisini affettiğini ve Küfe valiliğine terfi 
ettirdiğini yazdı. Müslim b. Akîl'i yakalamasını ve 
yakalayabilirse öldürmesini emretti. Ubeydullah b. Ziyâd, Basra 
halkının ileri gelenleriyle birlikte yola çıktı, fakat Kûfe'ye 
yüzünü kapatarak (kimliğini gizleyerek) girdi. Kime uğrayıp 
selam verse, orada bulunanlar ona; “ve aleykesselam, ey 



Hz. Hüseyin'in Faziletleri 


119 


Resûlullah'm oğlu!” diyorlardı. Onlar Hüseyn b. Ali'nin 
geldiğini sanıyorlardı. 

Ubeydullah, saraya geldiğinde bir kölesini çağırıp, ona üç bin 
dirhem verdi ve dedi ki: “Git ve Küfe halkının biat ettiği adamı 
sor. Yanma gir ve Humus'tan geldiğini söyle. Bu paraları ona ver 
ve biat et.” Köle, arayıp sordu, onu yeni biat eden yaşlı bir 
adama götürdüler. Ona durumunu anlattı. Adam ona dedi ki: 
“Allah'ın doğru yola iletmesi beni mutlu etti. Beni üzen işimizin 
hala sağlamlaşmamış olmasıdır.” 

Sonra onu, Müslim b. Akîl'in yanma götürdü. Ona biat etti, 
parayı verdi ve çıkıp Ubeydullah b. Ziyâd'm yanma geldi. Ona 
olanları anlattı. Ubeydullah geldiğinde Müslim kaldığı evden 
başka bir eve taşındı ve Hâni' b. Urve el-Murâdî'nin evinde 
ikamet etmeye başladı. Ubeydullah, Küfe halkına; “Hâni 1 b. 
Urve'ye ne oldu hiç görünmüyor?” demişti. Muhammed b. el- 
Eş'as, Küfenin ileri gelenleriyle ona gittiğinde kapısının önünde 
duruyordu. Ona dedi ki: “Vali senden bahsetti ve neden 
geciktiğini sordu, ona git.” Onlarla beraber (atma) bindi. 
Ubeydullah 'm yanma girdiğinde yanında Kadı Şureyh vardı. 
Ona selam verdi. Ubeydullah ona: “Ey Hâni'! Müslim b. Akıl 
nerede?” diye sorunca “Bilmiyorum” dedi. Karşısına Müslim'e 
para veren köleyi çıkardı. Onu görünce eline yapışıp şöyle dedi: 
“Ey emir! Vallahi evime ben davet etmedim, kendisi gelip 
misafirim oldu.” Bunun üzerine “Onu bana getir!” dedi. Hâni' 
geri çekildi. Yaklaştırmalarını istedi, yaklaştırdılar, ona sopayla 
vurdu ve hapsedilmesini emretti. Haber yakınlarına ulaşınca, 
sarayın kapısında toplandılar. Ubeydullah gürültüyü duyunca, 
Kadı Şureyh'e, “Çık ve onlara; Müslim ile ilgili bilgi almak için 
alıkoyduğumu, ona bir zarar gelmeyeceğini bildir” dedi. (Kadı) 
bunları söyleyince dağıldılar. 

Müslim b. Akil haberi alınca taraftarlarını çağırdı. Etrafında 
Küfe halkından kırk bin kişi toplandı. Bindi (ve saraya gitti). 



120 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Ubeydullah, Kûfe'nin ileri gelenlerine haber gönderdi, onları 
sarayın içinde yanında topladı. “Her birinin aşiretinin başına 
geçip onları dağıtmasını emret” dedi. (Her biri) aşiretiyle 
konuşunca, yavaş yavaş dağılmaya başladılar. Akşam olduğunda 
Müslim'in yanında çok az sayıda Küfeli kalmıştı. Karanlık 
basınca onlar da gittiler. Tek başına kalınca gece sokaklarda 
kayboldu. Bir kadının kapısına geldi, “Ona su verir misin?” dedi. 
Kadın su verdi, suyu içip kapıda öylece bekledi. Kadın: “Ey 
Allah'ın kulu! Endişeli görünüyorsun olay nedir?” diye sorunca: 
“Ben, Müslim b. Akîl'im, sığınacak yerin var mı?” dedi. Kadın: 
“Evet, içeri gir!” dedi. Kadının bir çocuğu vardı ve Muhammed 
b. el-Eş'as'm hizmetçilerindendi. Hemen çocuk Muhammed b. 
el-Eş'as'a koşup haber verdi. Müslim, evin birden kuşatılmasıyla 
şaşırdı. Bunu görünce kendini savunmak amacıyla kılıcını çekip 
çıktı. Muhammed b. el-Eş'as ona emân verdi. Elinden tutup 
Ubeydullah'a götürdü. Emretti saraya çıkarıldı, sonra 
(Ubeydullah) onu öldürdü. Hâni' b. Urve'yi de öldürüp ikisini 
çarmıha gerdi. Şairler onlarla ilgili şöyle dedi: 

Bilmiyorsan ölümün ne demek olduğunu , 


Bak ta gör Mâni'yle Müslim'in çargıdaki halini. 

Hüseyin bu olayın haberini duyduğunda Kâdisiye'ye 
varmasına üç mil kalmıştı. Onu Hurr b. Yezîd et-Temimî 
karşıladı ve: “Geriye dön, geldiğim yerde senin için iyi şeyler 
yoktur” diyerek olan biteni anlatınca, Hüseyin dönmek istedi. 
Beraberinde Müslim'in kardeşleri vardı. Dediler ki: “Vallahi 
dönmeyiz, ya intikamımızı alırız, ya da ölürüz.” Bunun üzerine 
hareket ettiler. Ubeydullah ise onu karşılamak için orduyu 
hazırlamıştı. Kerbela'da karşılaştılar. Hüseyin orada konakladı, 
yanında kırk beş süvari ve yüz dolayında yaya vardı. Orduyla 
karşı karşıya geldiler, komutanları Ömer b. Sa'd b. Ebî Vakkâs 
idi. Ubeydullah onu komutan tayin etmiş ve Hüseyin ile 
yapacağı savaştan (galip) gelirse, bu göreve devam edeceği 



Hz. Hüseyin'in Faziletleri 


121 


sözünü vermişti. Karşı karşıya geldiklerinde Hüseyin ona dedi 
ki: Üç teklifimden birini tercih et; Ya uzakta bir yere gideyim, 
ya Medine'ye döneyim ya da Yezîd b. Muâviye’ye biat edeyim. 

Ömer bu üçüncüsünü kabul etti ve Ubeydullah’a yazdı. 
Ubeydullah ona şu cevabı yazdı: “Bunu bana biat etmesi şartıyla 
ancak kabul ederim.” Hüseyin bunu kabul etmedi ve savaş 
başladı. Sonuçta Hz. Hüseyin'i ve yanındakileri katlettiler. 
Aralarında Ehl-i Beyt’ten on yedi genç vardı. Sonra öldürüldü ve 
başı Ubeydullah'a götürüldü. O da onu ve Ehl-i Beyt’ten canlı 
kalanları Yezîd'e gönderdi. Aralarında Ali b. Hüseyn de vardı ve 
hastaydı. Ayrıca onun halası Zeyneb vardı. Yezîd'in yanma 
vardıklarında, Yezîd onları ailesinin arasına aldı ve Medine'ye 
gönderdi. 

Hafız İbn Hacer, bu hikâyeyi böyle naklettikten sonra şunları 
söylüyor: “Eskilerden bir grup, Hüseyn'in katlini öyle bir yazıya 
döktüler ki, içlerinde yanlış aktarılan, abartılan, maksatlı ve 
doğru olanlar vardır. Bu naklettiğim hikâyede bunlardan hiç biri 
yoktur.” Şöyle devam ediyor: 

İbrâhîm en-Nehaî'nin şöyle dediği sahih olarak nakledilir: 
“Hüseyn ile savaşanlar arasında olsaydım, sonra da Cennete 
girseydim, Resûlullah'm sallallahu aletjhı vese Hem) yüzüne bakmaya 
utanırdım.” 

Hammâd b. Seleme diyor ki: Ammâr b. Ebî Ammâr, İbn 
Abbâs'm şöyle dediğini nakleder: Resûlullah'ı Ç a A- a le 4 l; 
vesellem ) gün ortasında rüyada gördüm. Saçları birbirine karışmış, 
üstü başı toz içinde, elinde içinde kan olan bir şişe vardı. Dedim 
ki: “Anam babam sana feda olsun ya Resûlallah, bu nedir?” “Bu, 
Hüseyn ve arkadaşlarının kanıdır. Henüz bugün elime geçti .” 1 O 
gün, öldürüldüğü gündü. 


1 Bu hadis keşfidir ve senedi sahihtir. 




122 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Ümmü Seleme'den cinlerin Hüseyn b. Ali için ağıt yaktığını 
işittiği nakledilir. 

Zübeyr b. Bekkâr der ki: Hz. Hüseyn, hicretin altmış birinci 
senesinde Aşûre günü şehit edildi. 

İbnü’l-Esîr, “O gün Cuma günüydü” der. Cumartesi olduğu da 
söylenir. 

Is'âf ta şöyle geçer: “Onunla savaşanların çoğu, ona mektup 
yazanlar ve ona biat edenlerdi.” 

Katilinin, Sinân b. Enes en-Nehaî olduğu söylenir. Başkası da 
olabilir. Zira birisi İbn Ziyâd'a gelip şu şiiri okur: 

Altın ve gümüşlerle yüklensin develerim , 

Çevrelenmiş sultanın günkü katili b enim. 

Ana baba yönünden şereflidir hasebi, 

Daha hayırlısına dayanıyor nesebi. 

İbn Ziyâd ona kızdı ve boynunu vurdurdu. 

Başka bir hikâyeye göre, Resûlullah'm ( scJLILI'iu caleijlu vesellem) şu 
sözünü tasdik etmek için öldürdü: "Ehl-i BeytC im benden 
sonra, ümmetim tarafından öldürülecekler ve itilip 
kakılacaklardır . Kavmimiz içinde bize en fazla kin 
duyanlar, Ümeyye oğulları ve Mahzûm oğullarıdır ." 1 Bu 
hadisi Hâkim rivayet etmiştir. 

Yüce Allah, Ubeydullah b. Ziyâd ve taraftarlarının, hicri 
altmış yedinci senesi, Aşûre günü öldürülmelerini takdir etti. 
Muhtâr b. Ubeyd, onun için, İbrâhîm b. el-Eşter en-Nehaî 
komutasında bir ordu hazırladı. İbrâhîm savaşta onu kendi eliyle 
öldürdü. Pis kellesini Muhtâr'a gönderdi. Muhtâr onu İbnü’z- 
Zübeyr'e gönderdi. İbnü’z-Zübeyr onu Ali b. el-Hüseyn'e 
gönderdi. 


1 Hâkim, Miistedrek (4/ 534) 



Hz. Hüseyin'in Faziletleri 


123 


Tirmizî'nin naklettiğine göre; başı getirilip taraftarlarının 
başlarıyla birlikte, mescide asılınca, bir yılan geldi kafatasların 
içinde dolaştı. Sonra onun kellesinin içine burnundan girdi. 
Uzun süre orada kaldıktan sonra çıktı. Bunu iki veya üç defa 
tekrar etti. 

Hâkim'in naklettiği ve Müslim'in şartlarına göre sahih olan 
bir rivayete göre İbn Abbâs şöyle demiştir: Yüce Allah, 
Muhammed'e ( salleıllcalıu aleıjhı vese Hem) şöyle vahyetti: Zekeriya 
(Peygamber) in oğlu Yahya'nın (öldürülmesine) karşılık, yetmiş 
bin (kişi) öldürdüm. Senin kızının oğluna karşılık, yetmiş bin 
üzerine yetmiş bin öldüreceğim. 1 

Nakledildiğine göre Peygamberimiz ( SöilULhu eJeıjlıı vesellem) şöyle 
buyurmuş: "Hüseyin'in katili, ateşten bir tabut 

içindedir. Dünya ehlinin yarısının azabı kadar azab 
çekmektedir ." 2 

Allâme Sabbân şöyle diyor: İmam Ahmed, Yezîd'in kâfir 
olduğu görüşündedir. Onda bulunan ilim ve Allah korkusu, 
Yezîd'in yaptığıyla ilgili, tesbit ettiği açık deliller elde etmedikçe 
böyle düşünmemesini gerektirir. Bir grup âlim onun bu 
görüşüne katılmıştır. İbnu'l-Cevzî ve başkaları gibi. 

Fasık olduğu konusunda müttefiktirler. Bir kısmı da ismiyle 
lanetlenmesini caiz gördüler. 

İbnu 1-Cevzî'ye dediler ki: “Öldürme olayı Kerbelâ'da 
gerçekleşirken, Şam'da bulunan Yezîd'e nasıl Hüseyin'in katili 
denilebilir?” Cevap olarak şu şiiri okudu: 

Rahat içinde atan , oku uzağa attı, 

Irak' ta bulunana oku isabet etti. 


1 Hâkim, Müstedrek (2/319) 

2 Deylemı, Firdevs (3/ 220) 



124 


Ebedi Soylular: Ehhi Beyt 


İbnü'l-Esîr der ki: İnsanlar tarafından en fazla ağıt yakılan 
kişidir. Onunla ilgili yakılan ağıtlardan biri de Süleyman b. 
Kubbe el-Huzâî'nin şu şiiridir: 

Nebi' rıin torunları, evlerini görmüştüm, 
içinde yaşanırken onun gibisi yoktu. 

Allak kiçb ir haneyi eklinden ayırmasın, 

Bırakıp da gitmenin çatıp gelse de vakti. 

Gıpta ederk en herkes viran oluverdiler, 

Viranelik büyüdü, ağır bir vaka oldu. 

Öyle insanlardı ki; kınından çıktığında, 

Kılıçları, affetmez ama kusuru yoktu. 

Kerbela'da yapılan Hâşimî katliamı, 

Zelil etti İslam'ı, onun boynunu büktü. 

Hüseynin ölümüne tüm memleket ürperdi, 

Görmez misin yeryüzü toptan yatağa düştü. 

Gök onu kaybedince inleyerek ağladı, 

Yıldızlar namazını kılarken ağıt yaktı. 

Hz. Haşan ile Hüseyin'in İkisinin Birlikte 
Faziletinden Bahseden Rivayetler 

Rivayet edildiğine göre Hz. Ali anlatıyor: Hz. Haşan dünyaya 
geldiğinde, ona Harb (“savaş”) adını koydum. Resûlullah f s «IU | a |y 
dleijl'iı vesellem geldi ve dedi ki: "Bana oğlumu gösterin, adını 
ne koydunuz?" “Harb” dedik. "Hayır onun adı Haşan' dır" 
buyurdu. Hüseyin doğduğunda, adını Harb koydum. Resûlullah 
(sallalUluî cJeı|l) vesellem) geldiğinde: "Bana oğlumu gösterin, adını 
ne koydunuz?" diye sordu. “Harb” dedik. "Hayır, 
Hüseyin ' dir" buyurdu. 

Üçüncüsü doğduğunda, adını Harb koydum. Resûlullah 
(sallalleko o e vese Hem) geldi ve dedi ki: "Bana oğlumu gösterin. 



Hz. Haşan ile Hüseyin'in Faziletleri 


125 


adını ne koydunuz?" “Harb” dedik. “Hayır, o Muhsin'dir" 
dedi. Sonra şöyle buyurdu: “Onlara Harun'un çocuklarının 
adını koydum; Şibr, Şebîr ve Mişber .” 1 

İmrân b. Süleyman bildiriyor: Hz. Haşan ve Hüseyin, Cennet 
ahalisinin isimlerindendir. Cahiliye döneminde bu isimler 
yoktu. 

İbnu'l-A'râbî, Mufaddal’dan şu sözünü nakleder: “Yüce Allah, 
Haşan ve Hüseyin isimlerini sevdirdi, böylece Resûlullah ( S J JaL 
«aleıjhı vesellem ) çocuklarının adını Haşan ve Hüseyin koydu.” 

İbn Ömer diyor ki: Resûlullah'ı stflltflltfhu cJeıjhı vesellem) şöyle 
derken işittim: “Haşan ve Hüseyin, bu dünyadaki 

reyhanımdır ." 2 

Hz. Ali şöyle diyor: Haşan göğsünden başına kadar, 
Resûlullah'a sallöJlcahu cJeı^hı vese Hem) benzer. Hüseynin ise göğüsten 
aşağısı Resûlullah'a salLILhu dletjlnı vesellem) benzer. 

Ebû Hureyre der ki: Haşan ve Hüseyin, Resûlullah'm sJJafıu, 
dleijl'iı vesellem ) önünde güreşiyorlardı. Resûlullah (sJUlalıu aletli 
vesellem ) “Haydi Haşan" diyordu. Fâtıma: “Neden haydi Haşan 
diyorsun?” diye sorunca buyurdu ki: “Çünkü Cibril; haydi 
Hüseyin diyor ." 3 

Ebû Saîd el-Hudrî diyor ki: Resûlullah scdlalleılıu aletli vesellem) 
şöyle buyurdu: “Haşan ve Hüseyin, Cennetteki gençlerin 
efendileridir. İki teyze çocuğu hariç; İsa ve 
Zekeriya'nın oğlu Yahya ." 4 

Başka bir rivayette; “Babaları ise o ikisinden 
üstündür" cümlesi yer almıştır. 


1 Ahmed b. Hanbel (1/98) 

2 Buhârî (3/ 1371) veTirmizî (5/657) 

3 İbn Adiy, el-Kâınil (5/17) 

4 Nesâî (5/150)velbnHibbân,Sfl/ıî// (15/ 412) 



126 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Usâme b. Zeyd diyor ki: Bir gece bir mesele konuşmak için 
Peygamber'in so II <3 II <3 hu «aleijhı vesellem) kapısını çaldım. Karşıma 
çıktığında üzerine, ne olduğunu anlamadığım bir şey sarmıştı. 
İşim bitince dedim ki: Bu üstüne sardığın şey nedir? Açınca 
baktım ki; Haşan ve Hüseyin, her biri bir koltuğunun altında. 
Resûlullah ( 1 1 (5i 1 1 (5i hu cJeıjhı vesellem) şöyle buyurdu: "Bu ikisi, 
oğullarım ve kızımın oğullarıdır. Allahım! Ben onları 
seviyorum, onları seveni de seviyorum. Onları sev, 
onları sevenleri de sev .” 1 

Bureyde şöyle diyor: Resûlullah scJULhu cJeıjhı vesellem) bize 
hutbe veriyordu. O anda Haşan ve Hüseyin geldiler. Üzerlerinde 
kırmızı birer elbise vardı ve düşe kalka yürüyorlardı. Resûlullah 
(salhllmku a eı.Jv vese Hem) minberden indi, onları alıp önüne koydu ve 

şöyle buyurdu: “Allah, «Mallarınız ve çocuklarınız sizin için 
bir imtihandır» (Teğâbun Sur. 15) diyerek doğru söylemiş. 
Düşe kalka yürüyen bu iki çocuğa baktım, dayanamadım 
sözümü kesip onları kaldırdım .” 2 

Ebû Hureyre bildiriyor: Resûlullah sallalbku ek vesellem) 

yanımıza geldi, beraberinde Haşan ve Hüseyin vardı, biri bir 
omzunda, diğeri öbür omzundaydı. Kendisi de, bir onu, bir 
öbürünü öperek yanımıza geldi. Ardından şöyle buyurdu: “Kim 
onları severse beni sevmiş olur, onları sevmeyen beni 
de sevmemiş olur .” 3 

Abdullah b. Mes'ûd der ki: Resûlullah i salhlhkjl vleı vesellem) 
namaz kılıyordu, secde ettiğinde Haşan ve Hüseyin sırtına 
oturuyorlardı. Oradakiler onları engellemek isteyince, bırakın 
diye işaret etti. Namazı bitince, onları kucağına alıp şöyle 
buyurdu: “Beni seven bu ikisini sevsin .” 4 


1 Tirmizî (5/656) 

2 Tirmizî (5/658) veAhmedb. Hanbel (5/ 354) 

3 Kaynağı daha önce belirtildi. 

4 Nesâî (5/ 50) 



Hz. Haşan ile Hüseyin'in Faziletleri 


127 


Enes der ki: Resûlullah'a ( s 1 l<n I Idhu cıleıjlnı vesellem ) şunu sordular: 
Ehl-i Beyt’inden en fazla kimi seversin? “Haşan ve Hüseyin” 
diye cevap verdi. 1 

Hz. Fâtıma'dan nakledildiğine göre o, o ikisini Resûlullah'a 
(sallallolıu caleijlıı vesellem) götürdü ve dedi ki: “Ya Resûlallah! Bu ikisi 
senin çocuklarındır, onlara bir miras bırak.” Resûlullah (^UI4$ 
o vesellem) şöyle buyurdu: “Haşan' a heybetimi ve 

liderliğimi veriyorum, Hüseyin'e de cesaretimi ve 
cömertliğimi veriyorum .” 2 


1 Tirmizî (5/657) 

2 Taberânî, M. el-Kelnr ( 22 / 423) 


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

Bu bölüm, Ehl-i Beyt'i sevmenin büyük başarıyı 
elde etme, onları sevmemenin kötü hallere 
düşürmesiyle ilgilidir. 

Yüce Allah şöyle buyuruyor: “İşte Allah 'in, iman eden ve iyi 
işler yapan kullarına müjdelediği nimet budur. De ki: «Ben 
buna karşılık sizden akrabalık sevgisinden başka bir ücret 
istemiyorum.» Kim bir iyilik işlerse onun sevabını fazlasıyla 
veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, şükrün karşılığını 
Verendir. " (Şûrâ Sur. 23) 

(Âyette geçen) kurbâ, akrabalık mânâsında masdardır. İsim 
tamlamasında tamlanan konumundadır. Yani; akrabalık 
özelliğini taşıyanlar, akrabalar. Âyette “akrabalar için” şeklinde 
değil, “akrabalıkta” şeklinde ifade edilmiştir. Çünkü mekân 
edatı, sevgi(nin sergileneceği yer) için daha beliğ ve daha 
vurgulayıcıdır. 

İmam Suyûtî, ed-Dürrü'l-Mensûr'da ve birçok müfessir, bu 
âyetin tefsiriyle ilgili İbn Abbâs'tan şunu nakletmişlerdir: “Ya 
Resûlallah! Sevmemizin farz olduğu bu akrabaların kimlerdir?” 
diye sorulunca Resûlullah scılIcJlcahu aleyhi vese Hem) şöyle buyurdu: 
"Ali, Fâtıma ve onların iki oğullarıdır .” 1 

Aynı eserde İbn Abbâs'm şöyle dediği nakledilir: Ensâr: “Biz 
dedik ve yaptık” dediler. Bunu sanki övünmek için söylediler. 
Abbâs bize: “Üstünlük sizdedir” dedi. Bu olay Resûlullah'a 
(sallalLku' o ■ vese Hem) ulaştı. Onların yanma oturdukları meclise 

gitti ve: “Ey Ensâr topluluğu! Siz zelil iken, Allah sizi 
benim sayemde aziz kılmadı mı?” buyurdu. “Evet, ya 
Resûlallah” dediler. “Bana cevap vermeyecek misiniz?” 


1 T aberânî, M. el-Kebîr (11/ 444) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


129 


deyince de: “Ne diyelim yâ Resûlallah?” karşılığını verdiler. 
Şöyle buyurdu: "Kavmin seni (Mekke'den) çıkardığında 
sana sahip çıkmadık mı? Seni yalanladıklarında seni 
tasdik etmedik mi? Seni yalnız bıraktıklarında sana 
yardım etmedik mi? demeyecek misiniz?” 1 Kendisi böyle 
dedikçe onlar dizlerinin üzerine çöktüler. Sonra dediler ki: 
“Mallarımız ve elimizde ne varsa, Allah'ın ve Resûlü'nündür.” 
Bunun üzerine bu âyet nazil oldu: “ İşte Allah'ın , iman eden ve 
iyi işler yapan kullarına müjdelediği nimet bııdur. De ki: «Ben 
buna karşılık sizden akrabalık sevgisinden başka bir ücret 
istemiyorum.» Kim bir iyilik işlerse onun sevabını fazlasıyla 
veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, şükrün karşılığını 
Verendir. " (Şûrâ Sur. 23) 

Tâvûs der ki: İbn Abbâs'a (bu âyet) soruldu. “O, Âl-i 
Muhammed akrabalığıdır” buyurdu. 

Makrîzî der ki: Müfessirlerden bir grup, bu âyeti şöyle tefsir 
ederler: “Sana tâbi olan müminlere de ki: Size getirdiklerimden 
dolayı sizden, akrabalarımı sevmenizin dışında bir karşılık 
istemiyorum.” 

Saîd b. Cübeyr; “Akrabalık sevgisinden başka” ifadesi 
için şöyle der: “Burada kasdedilen, Resûlullah'm (mIULI u Jefü 
vesellem ) akrabalarıdır.” 

Ebû İshâk bildiriyor: Amr b. Şuayb'a, Allah'ın şu sözünü 
sordum: İşte Allah'ın, iman eden ve iyi işler yapan kullarına 
müjdelediği nimet budur. De ki: «Ben buna karşılık sizden 
akrabalık sevgisinden başka bir ücret istemiyorum.» Kim bir 
iyilik işlerse onun sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah 
bağışlayan, şükrün karşılığını verendir. " (Şûrâ Sur. 23) 

Dedi ki: Hz. Peygamberin ( scJLILhu cJeijhı vese Hem) akrabalığıdır. 


1 Taberi, Tefsir (25/ 25) 



130 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


HATIRLATMA 

Aklımıza şöyle bir som gelebilir: Yüce Allah'ın, birçok 
peygamberin kıssasında söz ettiği "Ben bunun için sizden 
karşılık istemiyorum " âyetine binaen; vahye karşılık ücret 
istemek caiz değildir. 

Ayrıca bizim Peygamberimiz, onlardan daha üstündür, 
peygamberliğin karşılığında en başta kendisinin ücret 
istememesi gerekir. Resûlullah solLILhu oleıjlıı vesellem) de bunu 
açıkça şöyle ifade etmiştir: "De ki; Ben bunun için sizden 
bir karşılık istemiyorum ve ben, beni ilgilendirmeyen 
şeylerle uğraşmam .” 1 

Ayrıca tebliğ ona farz kılınmıştı. Nitekim Yüce Allah şöyle 
buyuruyor: “Ey Resûıl! Rabbirıdeıı sana indirileni tebliğ et. Eğer 
bunu yapmazsan O'nun elçiliğini yapmamış olursun. Allah 
seni insanlardan koruyacaktır. Doğrusu Allalı, kâfirler 
topluluğuna rehberlik etmez." (Mâide Sur. 67) 

Farz için ücret istemek yakışmaz. Ayrıca peygamberliğe 
karşılık istemek de yakışmaz. Çünkü o, dünya değerlerinin 
hepsinden üstündür. 

Ücret istemek töhmete de sebeb olur. Bütün bunlar Hz. 
Peygamber’in ( stflLILhu alemin vese Hem) karşılık istememesi 
gerektiğininin isbatıdır. Oysa burada akrabalara sevgi 
gösterilmesinden bahsediliyor. 

Bunlara cevabımız şu olur: Şairin dediği gibi 

Ordularla vuruşmaktan kılıçları körelmiş, 

Bundan başka onlarda bir eksik bulamazsın. 

Yani; Ben sizden bunun dışında bir şey taleb etmiyorum. Bu 
da ücret değildir, çünkü Müslümanların birbirini sevmesi 
vacibtir. 


1 Buhârî (4/1809) ve Müslim (4/2155) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


131 


Yüce Allah şöyle buyuruyor: "Mümin erkeklerle mümin 
kadınlar da birbirlerinin velileridir. Onlar iyiliği emreder, 
kötülükten akkorlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekâtı verirler, 
Allalı ve Reşidime itaat ederler. İşte onlara Allah rahmet 
edecektir. Şüphesiz Allah azizdir, hikmet sahibidir." (Tevbe Sur. 
71) 

Resûlullah ( scı I l<sJ Idhu tfleLjhı vese Hem) de şöyle buyuruyor: 

"Müminler bir binanın tuğlaları gibidir, birbirlerini 
(yapışıp) çekerler ." 1 

Müslümanların birbirini sevmesi vacib olduğuna göre, 
peygamberlerin en şereflisi ve onun yakınları bunu (yani 
sevilmeyi) en başta hak ederler. Yoksa bu istisna kesilir ve 
Allah'ın sözü “ecir = ücret” kelimesinde biterdi. 

Ama bundan sonra " akrabalık sevgisinden başka" gelmiştir. 
Yani; Ancak sizden akrabalık sevgini istiyorum. Bu soruyu böyle 
cevaplamış oluruz. 

Süddî, İbnu d-Deylemî'den bildiriyor: Ali b. el-Hüseyin esir 
edilip, Şam meydanına getirildiğinde, bir adam kalkıp şöyle 
dedi: “Sizi katledip kökünüzü kazıyan Allah’a hamdolsun.” Ali: 
“Sen Kur an'ı okudun mu?” diye sorunca adam: “Evet” dedi. Ali 
dedi ki: “Peki Al-i Hâ-Mîm'i okudun mu?” diye sorunca adam şu 
karşılığı verdi: “Okudum, ama Al-i Hâ-Mîm'i okumadım.” Ali 
dedi ki: (Peki) "De ki: «Ben buna karşılık sizden akrabalık 
sevgisinden başka bir ücret istemiyorum.» Kini bir iyilik işlerse 
onun sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, 
şükrün karşılığını verendir" (Şûrâ Sur. 23) âyetini okumadın mı? 
Adam: “Siz onlar mısınız?” deyince Ali: “Evet” dedi. 

Ben de derim ki: Ben, bu adamın mümin olduğunu 
sanmıyorum. Belki mümindir, ama putlara ve tağuta iman 
ediyor. Bu saçmalıklar, Allah'a ve Resûlüne iman eden bir 


1 Buhârî (2/ 836) ve Müslim (4/ 1999) bu hadisi, “Mümin, mümin için tuğla gibidir" 
lafzıyla rivayet etmişlerdir. 




132 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


dilden çıkmaz. Âl-i Mustafa'nın ( sca llcJLılıu (3İeqln vesellem) 

öldürülmesinden ve köklerinin kazılmasından dolayı Allah'a 
hamdeden bir kalpte iman nasıl durabilir!? Ebû Cehl'in bile, 
Allah'a ve Resûlüne bu mülhid kadar düşman olduğunu 
zannetmiyorum. Umarım içinde bulunduğumuz bu zamanda bu 
adam gibi, Hz. Peygamber’in hane halkı ve risalet kaynağı olan 
Ehl-i Beyt’ini sevmeme dalaletine düşen insanların 
varolabileceğini görmezden gelemeyiz. Fakat buna karşılık 
onların Yüce Allah, Resûlullah | söl II 6i II c5i hu tJeıjhı vesellem), selefi salihin, 
İslam âlimleri veya evliyalar tarafından ifade edilen, üstün 
oldukları meziyetleri veya onlarla ilgili menkibeleri işittiğinde, 
yüzünü asan, çehresi değişen, lisanı haliyle bu meziyetlerin 
onlara ait olduğuna inanmadığını gösteren insanlar gördük. 
Böyleleri hemen boş söylentilere, mevzu (uydurma) hadislere ve 
bunun için yazılmış eserlere sarılıp, Allah'ın nurunu 
söndürmeye çalışırlar. 

“Onlar ağızlarıyla Allah'ın nûrıınıı söndürmek istiyorlar. 
Hâlbuki kâfirler istemeseler de Allah nûrıınıı 
tamamlayacaktır." (Saf Sur. 8) 

Keşşafta bu âyeti tefsir ederken Zemahşerî'nin, uzun bir 
hadisi naklettiğini gördüm. Fahreddîn-i Râzî de Tefsir el-Kebîr 
isimli eserinde buradan aktarmıştır. Hz. Peygamber (sJJJm a le 4 k 
vesellem ) şöyle buyurmuştur: 

"Kim, Muhammed'in soyunu severek ölürse, şehid 
olarak ölür. İyi bilin ki; kim Muhammed'in soyunu 
severek ölürse, günahları affedilmiş olarak ölür. Kim, 
Muhammed'in soyunu severek ölürse, tövbe etmiş olarak 
ölür. Kim, Muhammed'in soyunu severek ölürse, mümin ve 
imanı tam olarak ölür. Kim, Muhammed'in soyunu severek 
ölürse, ölüm meleği sonra da Münker ve Nekir onu 
cennetle müjdeler. Kim, Muhammed'in soyunu severek 
ölürse, gelinin kocasının evine sokulduğu gibi Cennete 
sokulur. Kim, Muhammed'in soyunu severek ölürse, onun 
için kabrinde Cennete bakan iki kapı açılır. Kim, 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


133 


Muhammed'in soyunu severek ölürse, sünnet ve cemaat 
üzere ölür. 

Kim, Muhammed'in soyuna buğzederek ölürse. Kıyamet 
gününde alnında, Allah'ın rahmetinden ümit kesmiş, 
yazısıyla gelir. Kim, Muhammed'in soyuna buğzederek 
ölürse, kâfir olarak ölür. Kim, Muhammed'in soyuna 
buğzederek ölürse. Cennetin kokusunu dahi göremez ." 1 

Fahreddîn-i Râzî der ki: Ben de şöyle diyorum; Âl-i 
Muhammed sollollohu oleıjhı vese Hem), O’na dayanıp bağlananlardır. 
Kim ona daha yakın ve daha fazla dayanıyorsa Âl onlardır. 
Şüphe yok ki; Fâtıma, Ali, Haşan ve Hüseyin'in Resûlullah'a 
(sJJsjfe caleijiıı vesel lem) bağlılıkları en üst seviyedeydi. Bu da 
mütevâtir (çok kişi tarafından aktarılan) rivayetlerle sabittir. 
Buna göre Âl onlardır. 

İnsanlar Âl konusunda da ihtilaf etmişlerdir. Kimi; 
“Akrabalardır” demiş, kimisi de “Onun ümmetidir” demiştir. 

Akrabalık olarak kabul edersek, Âl onlardır. Onun davetini 
kabul eden ümmet olarak kabul edersek, onlar yine Âl olurlar. 
Her halükârda onlar Âl olurlar. Acaba diğerleri Âl lafzına dâhil 
olurlar mı? İşte bunda ihtilaf vardır. 

Keşşafın müellifi şunu nakleder: Bu âyet nazil olduğunda, 
dediler ki: “Ya Resûlallah! Sevmemizin farz olduğu bu 
akrabaların kimlerdir?” Resûlullah ( sol l<3 II <3 hu oletjhı vese Hem) şöyle 
buyurdu: "Ali, Fâtıma ve onların iki oğullarıdır ." 2 

Bu dört kişinin Resûlullahin ( sollollohu oletjhı vesellem ) akrabaları 
olduğu kesinleşmiştir. Bu kesinleştiğine göre, onlara daha fazla 
saygı göstermek vacib olur. 

Bunun birçok delili vardır: 

Birincisi: Yüce Allah’ın şu sözü: Akrabalık sevgisinden 
başka bir ücret istemiyorum. Kim bir iyilik işlerse onun 


1 Kuıtubî, Tefsir ( 1 6 syafa 23) 

2 Kaynağı daha önce belirtildi. 



134 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allalı bağışlayan , şükrün 
karşılığını verendir" (Şûrâ Sur. 23) 

İkincisi: Şüphe yok ki; Resûlullah scJULhu tfleijhı vesellem) 
Fâtıma'yı severdi. Hz. Peygamber ( scJLILhu oleijhı vesellem) şöyle 
buyurmuştur: "Fâtıma benden bir parçadır, ona eza veren 
bana da eza verir .” 1 

Muhammed'in ( s 1(3 II (3 hu aleyhi vesellem ), Haşan ve Hüseyin'i 
sevdiği, mütevâtir rivayetlerle sabittir. Bu kesin olduğuna göre, 
bütün Müslümanlara onun yaptığını yapmak (onları sevmek) 
vacib olur. Çünkü Yüce Allah şöyle buyuruyor: 

"Ve O'na uyun ki doğru yolu bulasınız." (A’râf Sur. 158) 

"Bu sebeple, O'nun emrine aykırı davrananlar, başlarına 
bir belâ gelmesinden veya kendilerine çok elemli bir azap 
isabet etmesinden sakınsınlar. ” (Nûr Sur. 63) 

"De ki: Eğer Allah ’ı seviyorsanız bana uyunuz ki Allah da 
sizi sevsin ve günahlarınızı bağışlasın. Allah son derece 
bağışlayıcı ve esirgeyicidir." (Âi-i imrân Sur. 3i) 

"Andolsun ki, Resulullah, sizin için, Allah'a ve âhiret 
gününe kavuşmayı umanlar ve Allah'ı çok zikredenler için 
güzel bir örnektir." (Ahzâb Sur. 21) 

UçÜncÜSÜ: Âl için dua etmek büyük bir makamdır. Bu 
yüzden namazda teşehhüdün son bölümü, onlara tahsis edilen 
bir dua olmuştur. Bu dua, Hz. Peygamber’in sdlblblu aleyhi vesellem) 
şu sözleridir: 

“Allahım! Muhammed'e ve Muhammed'in âline salât eyle 
(yücelt, rahmet et).” (Allahümme salli ve Allahümme bârik 
duaları) Bu yüceltme, başka Âl hakkında mevcut değildir. Bütün 
bunlar, Muhammed'in ( scJLILhu oleijhı vesellem) Âli'ni sevmenin vacib 
olduğunu gösterir. Zemahşerî, Keşşaf ta böyle diyor. 

Âriflerin sultanı, tasavvuf imamı, Şeyh-i Ekber, efendim 
Muhyiddin İbnu'l-Arabî, Futûhât-ı Mekkiyye'nin yirmi 


1 Kaynağı daha önce belirtildi. 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


135 


dokuzuncu bâbmda, birinci bölümde bahsettiğimiz sözlerinden 
sonra şöyle der: 

Ehl-i Beyt’in Allah katındaki derecelerini, Müslüman olanın 
onlardan sadır olan hiçbir fiilden dolayı onları suçlamaması 
gerektiğini, Allah'ın onları temiz kıldığım anladıktan sonra, onları 
suçlayan bilmelidir ki; bu düşüncesi kendisine döner. Ona zulmetseler 
bile, bu zulüm kendisinin iddiasıdır, bizatihi zulüm değildir. Zahiri 
hukuk buna hükmetse bile, aslında hukuk bizim onlara 
zulmettiğimize hükmetmiş sayılır. Bu mesele başımıza belaların 
gelmesine benzer; insanın canına ve malına gelen batma, yangın ve 
buna benzer felaketler gibi. Sevdiklerinden biri yanar veya ölebilir 
veya kendisinin başına buna benzer felaketler gelebilir. Bunların 
hiçbiri arzulanan şeyler değildir. Bu duruma düşen birinin, Allah'ın 
takdirini suçlaması caiz değildir. Aksine bütün bu olayları rıza ve 
teslimiyetle karşılaması gerekir. Bunu yapamasa da sabretmeli. Hatta 
yapabilirse şükretmeli. Bu belaların içinde, başına bela gelen kişi için, 
Allah'tan gelecek hayırlar gizlidir. Bu yüzden Ehl-i Beyt’in 
suçlanmasının arkasında hayır yoktur. Bunun arkasında; kızgınlık, 
kin, isyan ve Allah'a karşı edepsizlik mevcuttur. Bundan dolayı 
Müslümamn, Ehl-i Beyt’ten, kendisine, malına, namusuna, ailesine ve 
yakınlarına karşı meydana gelecek sıkıntıları, rıza, teslimiyet ve sabırla 
karşılamalıdır. Onları asla suçlamamalıdır. Hukuken verilmiş kararlar 
onların aleyhine olsa bile bu bir şeyi değiştirmez. Bunu kader olarak 
görmelidir. Suçu onlarla ilişkilendirmemizi yasaklayan; Allah'ın onları 
bizden üstün meziyetlerle bezemesidir. Bizim onlarla bu meziyetler 
konusunda yarışmamız söz konusu değildir. 

Hukukun emrettiğini yerine getirmeye gelince, Resûlullah OlUlak 
tfleıjln vesellem ) bunu Yahudilere karşı yapardı. Onlar haklarım taleb 
ettiklerinde, en güzel bir şekilde yerine getirirdi. Yahudilerden biri 
fazla konuştuğunda “Bırakın konuşsun, hak sahibinin 
konuşma hakkı vardır " 1 derdi. 


1 Buhârî (2/809) ve Müslim (3/1225) 



136 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


Bir olayla ilgili şöyle buyurmuştu: “Muhammed'in kızı Fâtıma 
bile hırsızlık yapsa elini keserdim .” 1 Tabii Allah, onu 
böyle bir şeyden beri kılmıştır. Hüküm koymak Allah'a mahsustur, 
istediği şekilde, istediği olaya, istediği hükmü vazeder. Bunlar, Yüce 
Allah'ın koyduğu hükümlerdir ve bu hükümlere göre onları suçlu 
saymamıştır. 

Malımızı ve haklarımızı onlardan isteme konusunda söz hakkımız 
vardır. Burada muhayyeriz, istersek alırız, istersek terk ederiz. 
Umumiyetle terk etmek daha iyidir. Onların hiç birini suçlamaya 
hakkımız yok iken Ehl-i Beyt’ ten nasıl bir şey taleb edilir? Ehl-i 
Beyt’ ten nasıl taleb edilir? Eğer biz onlardan almaya hakkımız olan bir 
şeyi terk edersek ve hakkımızdan vaz geçersek; Allah katında büyük 
bir hakkımız ve yüksek bir mertebemiz olur. 

Peygamberimiz saltaltahu oleıjhı vesellem) bizden, Allah’ın emirleri 
haricinde, O’nun akrabalarını sevmemizin dışında bir şey istemedi. 
Bunun içinde sıla-ı rahim (akrabaları gözetmek) sırrı da mevcuttur. 
Peygamberinin isteğini yapmaya muktedir olmasına rağmen kabul 
etmeyen, yarın hangi yüzle onun karşısına çıkacak ve şefaatini 
isteyecek. Kendisi Peygamberinin ( scıltaltahu cJeıjhı vesellem) akrabalarına 
sevgi gösterme isteğini yerine getirmediyse, Ehl-i Beyt’in isteğini mi 
yerine getirecek. Oysa onlar öz akrabalarıdır. Burada “meveddet” 
kelimesini kullanmasının sebebi, bu kelimenin sevginin yerleştiğinin 
göstergesi olmasındandır. Çünkü biri bir şeyi severse her halükarda 
onu sahiplenir. Sevdiklerini her halükarda sahiplenen, Ehl-i Beyt’te 
olan haklarını sorgulama hakkı olmasına rağmen, sorgulamaz. Sevgi 
göstergesi ile birlikte onları kendine tercih ederek terk eder. 

Gerçekten seven der ki: 

Sevgilinin yaptığı her şey sevilir. 

Başka birisi şöyle der: 

Zencileri severim onun hatırı için, 

Kara köpeği hile severim onun için. 


1 Buhârî (3/ 1 282) ve Müslim (3/1315) 




Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


137 


Bizim de buna benzer şu beytimiz mevcut: 

Zencilerin tümünü aşkın için severim, 

Adına ışıldayan mehtaba da âşığım. 

Derler ki: Mecnun sevgilisini görmek istediğinde siyah köpekler 
onu hırpalardı. Seven kişi hoşuna gitmeyen olaylara, Allah nazarında 
bir önemi olmamasına rağmen, bu şekilde katlanıyor. Bu, severken 
samimi olmaktan ve sevginin gönlüne yerleşmiş olmasından değil 
midir? Eğer Allah'a ve Resûlullah'a ( sal la II a hu aleijhı vesellem) sevginizde 
samimi iseniz, Resûlullah'ın ( sallallahu aleıjhı vese Hem) Ehl-i Beyt’ini 
seversiniz. Onlardan sadır olan, sizin hoşunuza gitmeyen ve arzu 
etmediğiniz fiilerin, sizin için faydalanacağınız güzel nimetler 
olduğunu görürsünüz. O zaman anlarsınız ki, Allah katında değeriniz 
vardır. Çünkü onları onun için sevdiniz, sevdiklerine sizden 
bahsederler ve sizi hatırlarlar. Onlar Resûlullah'ın [şaLLL heÇi 
vesellem ) Ehl-i Beyt’idir. Bu nimetten dolayı Allah'a şükredersiniz. 
Onlar sizi Allah'ın tertemiz kıldığı bir dille anmış olurlar. Bu 
temizlemeyi sizin ilminiz kavrayamaz. Muhtaç olduğunuz ve Allah'ın 
sizi onun sayesinde hidayete erdirdiği için minnettar olduğunuz 
Resûlullah'ın sallallahu aleijhı vese Hem) Ehl-i Beyt’ine karşı bunun aksine 
bir duruma düşerseniz, beni çok sevdiğinizi iddia etmenize dair, 
hakkıma ve çevremdekilerin haklarına riayet edeceğinize dair 
samimiyetinize nasıl güvenebilirim? Siz Peygamberinizin Ehl-i 
Beyt’ine bu şekilde davranıyorken. Vallahi bu, imanınızın eksik 
olmasından, Allah'ın size tuzak kurmasından ve bilmediğiniz bir 
şekilde bu arzunuzu yerine getirmesinden başka bir şey değildir. 

Tuzağın belirtileri, böyle yaparak Allah'ın dinini ve şeriatini 
savunduğunuzu söylemeniz ve inanmanızdır. Hakkınızı isterken, 
Allah'ın size helal kıldığını istediğinizi söylemenizdir. Bu haklı taleple 
birlikte suçlamalar, kin ve nefret gelişir. Ardından kendinizi Ehl-i 
Beyt’e tercih edersiniz, fakat siz farkında değilsiniz. 

Bu felç eden hastalığın ilacı; onlar üzerinde hakkınız olduğunu 
düşünmemeniz ve hakkınızdan vazgeçmenizdir. Onlar hakkındaki 
düşüncelerinizin bahsettiğimiz dereceye sürüklenmemesi için bu 



138 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


şarttır. Siz, had uygulayabilecek, mazlumu affedebilecek ve hak 
sahiplerine haklarım iade edebilecek hâkim değilsiniz. Hâkim iseniz 
ve de mahkûm olan Ehl-i Beyt’ ten ise, hak sahibinin hakkından 
vazgeçmesine çalışmalısınız. Eğer bu isteğinizi reddederse, size düşen 
kararı imzalamaktır. Ey yöneticiler! Onların öbür dünyada Allah 
katındaki meretebelerini, Allah size gösterseydi, onların kölesi olmayı 
arzulardınız. Allah bize nefislerimizin rüşdünü nasib etsin. Ibnu'l- 
Arabî'nin söyledikleri böyle, Allah bizim de ders almamızı nasib 
etsin. 

Birkaç satır sonra şöyle diyor: Onların, yani kutubların, 
sırlarından biri; daha önce bahsettiğimiz, Ehl-i Beyt’in mertebelerini 
ve Allah'ın, onların mertebelerinin yüceliğine ne kadar dikkat 
çektiğini bilmeleridir. 

Onların sırlarından biri de; Allah'ın kullarına kurmuş olduğu 
tuzakları bilmeleridir. Resûlullah'ı 1 sdlltflltflıu öJetjhı vesellem) sevmeleri 
istenmiş, Resûlullah ; solltflltfhu tfleıjhı vesellem) onlardan akrabalarını 
sevmelerini istemiş, fakat onlar sevmiyorlar. Oysa Resûlullah (t«LL§g 
dleijl'iı vesellem S Ehl-i Beyt’ ten birisidir. Resûlullah ( OUlLıİj alemin vese em), 
Allah’ın emirlerinin yerine getirilmesini istediğinde insanların çoğu ne 
yapıyor? Allah'a ve Resûlüne karşı geliyorlar, akrabalarından sadece 
menfaat gördüklerini seviyorlar. Menfaatleri için seviyorlar. Kendi 
nefsilerine âşık oluyorlar. îbnu'l- Arabi'nin söyledikleri böyle, 
Allah ilim ve bereketinden ders almamızı nasib etsin. 

Derler ki: (Ayette geçen) akrabalar (kurbâ), Abdulmuttalib'in 
çocuklarıdır. Kastallânî, Mevâhib isimli eserinde bu görüşten 
yola çıkarak şöyle der: Kurbâ'dan maksad; Hz. Peygamber’in 
(sallallaiıu aletli vese Hem) en yakın dedesi Abdulmuttalib'e mensub 
olan yakınlarıdır. 

İbn Hacer, Savâik'de şöyle der: Faziletlerinden bahsedilirken, 
Ehl-i Beyt, Al ve Zevi'l-Kurbâ dendiğinde, Hâşim oğulları ve 
Abdulmuttalib oğullarından mümin olanlar anlaşılır. 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 139 

Sabbân, İs'âfu'r-Râğibîn eserinde onu desteklemiş, bunlara 
İtret'i eklemiş ve şöyle demiştir: Bu dört ibare (Ehl-i Beyt, Âl, 
Zevi'l-Kurbâ ve İtret) Mevâhib eserinde olduğu gibi aynı 
mânâdadır. 

İbn Atiyye şöyle der: “Bana göre Kureyş'in tümü kurbâ'dan 
sayılır. Aralarında birbirlerine üstünlükleri olsa da. . 

İmam Makrizî şöyle diyor: Bana göre âyetteki hitab, iman 
eden herkes için umumidir. Çünkü Araplar, olduğu gibi 
Resûlullah'm ( salIcJlcahu cıleijlnı vesellem) kavmidir. O da onlardandır. 
Onları sevmek ve değer vermek, bunların dışındaki yabancıların 
görevidir. 

Arapları sevmeyle, Kureyş'in Resûlullah'a ( salLUAu aleyhi vesellem) 
diğer Araplardan daha yakın olduğuyla ilgili hadisler 
nakledilmiştir. Her Arabm, Resûlullah'm : sallollolu d leejlı ı vesellem) 
kavmi olduğu için, Kureyş'i sevmesi ve onlara değer vermesi 
gerekir. Kureyş'in faziletleriyle ve başka kabilelere olan 
üstünlükleriyle ilgili ve Hâşim oğullarının Resûlullah'm ( s <*LLfe 
dleijl'iı vesellem ) ailesi ve aşireti olduğuna dair hadisler varid 
olmuştur. Bunun dışındaki Kureyşlilerin de onları sevmesi ve 
değer vermesi gerekmektedir. Ali, Fâtıma, Haşan, Hüseyin ve 
onların çocukları da Resûlullah'a salLILhu tfleLjhı vesellem) daha 
yakındır. Hâşim oğullarının da onları sevmesi ve değer vermesi 
gerekmektedir. " Zira her ilim sahibin üstünde daha iyi bilen 
bİrİSİ Vardır." (Yûsuf Sur. 76) 

“Hâşim oğullarının Ehl-i Beyt’i sevmesi ve değer vermesi 
gerekir” sözüne gelince; yani, Kureyş'in, Arapların ve 
yabancıların sırasıyla, bir üstün olanı sevip değer vermesi 
gerekir. 

“Arapları sevmeyle ilgili hadisler varid olmuştur” ve 
“Kureyş'in faziletleriyle ve başka kabilelere olan üstünlükleriyle 
ilgili hadisler varid olmuştur” sözlerine gelince; 



140 


Ebedi Soylular: Ehl-1 Beyt 


Kureyş'in faziletiyle ilgili, şu hadisleri zikredebiliriz: 
Resûlullah ( scJLILhu cJeı^hı vese Hem) şöyle buyuruyor: "İnsanlar 
hayırda ve şerde Kureyş'e tâbidir ." 1 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: "Kim Kureyş'in izzetine 
halel gelmesini isterse, Allah onu rezil eder ." 2 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: “Allah, yedi hasletle 
Kureyş'i üstün kılmıştır. Bu özellikleri onlardan önce 
hiç kimseye vermedi, onlardan sonra da vermeyecektir; 
Kureyş'i üstün kılmıştır, çünkü ben onlardanım, 
peygamberlik onlardadır, hicâbet (Kâbe anahtarlarını 
taşımak) onlardadır, şikâyet (hacılara su dağıtmak) 
onlardadır. Allah onları Fil (ordusun)a karşı muzaffer 
kıldı. Allah'a on sene tek başlarına ibadet ettiler ve 
Allah onların adına Kur'ân-ı Kerim'de bir sûre 
indirdi, Kureyş Sûresi, içinde onların dışında 

başkasının adı geçmiyor .” 3 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: "İnsanlar, Kureyş'e 

tâbidir; Müslüman olan, Kureyş'in Müslümanlarını örnek 
alır, kâfir olan da onların kâfirlerini örnek alır. 
İslami konularda uzman olduklarında, insanlar onları 
kaynak olarak tercih ederler .” 4 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: "Ey insanlar! Kureyş'i 
kötülerseniz helak olursunuz. Ona muhalif olmayın 
dalalete düşersiniz. Onlara akıl vermeyin, onlardan 
öğrenin, çünkü onlar sizden âlimdir. Kureyş'in 
şımarmayacağını bilseydim. Yüce Allah'ın katında ne 
kadar değerli olduklarını onlara söylerdim .” 5 


1 Ahmed b. Hanbel (3/33) ve İbn Hibbân, Sahih (14/158) 

2 Tirmizî (5/ 71 4) ve Ahmed b. Hanbel (1/183) 

3 Taberânî, M el-Kehîr (24/ 309) ve İbn Adiy, el-Kâmil ( 1/262) 

4 Buhârî (3/1288) 

5 Ebû Nuaym, Hilye de buna yakın bir hadis rivâyet eder: (9/ 64) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


141 


Bir hadiste şöyle buyuruyor: "Kureyş'i sevin, çünkü 
onları seveni Allah da sever ." 1 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: "Kureyş'i sevmek imandır, 
sevmemek küfürdür ." 2 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: “Kureyş önderiniz olsun, 
önüne geçmeyin. Kureyş'in şımarmayacağını bilseydim, 
Allah katındaki değerlerini onlara haber verirdim ." 3 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: “Kureyş, insanların 

tamamlayıcısıdır. Yemeğin tuz olmadan tamam olmaması 
gibi, onlar olmadan insanlar tamam olmaz. Kureyş, Yüce 
Allah'a aittir. Ona savaş ilan eden mahvolur. Onların 
kötülüğünü isteyen dünyada ve âhirette rezil olur ." 4 

Bir hadiste şöyle buyuruyor: "Kureyş 1 e hakaret etmeyin, 
aralarındaki bir âlimin ilmi, yeryüzü tabakalarını 
doldurur ." 5 

İmam Ahmed ve başkaları şöyle derler: Bu âlim, İmam 
Şâfiî'dir. Çünkü hiçbir Kureyş'li âlimin ilmi, Şâfiî gibi dünyada 
bu kadar yayılıp öğrenilmemiştir. 

Onun menkıbelerinden biri de, İmam Ahmed b. Hanbel'in 
oğlu Sâlih'in anlattığı hikâyedir. Der ki: Bir gün İmam Şâfii, 
babamı ziyarete gelmişti. Babam hastaydı. Babam yerinden 
fırladı ve onu alnından öptü. Sonra onu kendi yerine oturttu, 
kendisi de karşısına oturdu. Sonra ona arka arkaya sormaya 
başladı. Şâfiî kalkıp katırına binince, babam katırın yularını 
tutup beraber yürüdüler. Bu olayı Yahyâ b. Maîn duyunca şöyle 
dedi: “Allah Allah, neden böyle yaptın?” Babam şu karşılığı 


1 Taberânî.M. el-Kebîr (6/123) 

2 Taberânî, M. el-Evsat (3/76) 

3 Bezzâr, Miisned (2/112) 

4 Deylemî, Firdevs'te sadece son bölümünü rivâyet eder: (3/223) 

5 Ebû Nuaym, Hilye (9/ 65) 



142 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


verdi: “Keşke ben bir yanında, sen de ey Ebû Zekeriya, bir 
yanında yürüseydin, ondan faydalanırdın.” 

“Fıkıh öğrenmek isteyen, bu katırın kokusunu koklamalı” 
diyerek Şâfii'nin katırını işaret etti. Allah ondan ve diğer 
imamlardan razı olsun. 

Arapları sevmek ve onların faziletiyle ilgili hadislere gelirsek; 
Resûlullah ( sd İleti \a\r\ u öJeı^hı vese Hem) şöyle buyuruyor: "Arapları 
sevmek iman, sevmemek küfürdür. Kim Arapları severse 
beni sevmiş olur. Araplara buğzeden bana buğzetmiş 
olur .” 1 

Başka bir hadiste şöyle buyuruyor: "Arapları üç şey için 
sevin; Ben, Arab olduğum için, Kur'ân-ı Kerim'in dili 
Arapça olduğu için ve Cennet ehlinin dili Arapça 
olduğu için .” 2 

Munâvî bu hadisi şerhederken şöyle diyor: Bu cümleler, 
Arapları sevmeye teşvik mahiyetinde varid olmuştur. Haysiyet 
açısından söylenmiştir. Yani onlar Arab oldukları için söylenmiştir. 
İmanlarım güçlendirme noktasından hareketle, birbirlerini daha fazla 
sevmeleri gerektiğini onlara ifade ediyor. Bundaki üstünlük 
mertebelere göredir. Buğz ve buğzun ilerlemesinin, küfür ve nifak 
getireceğini de onlara göstermiş oluyor. Yüce Allah, onlardan bir 
grubun yaptığıyla ilgili şöyle buyurmuştur: “ Bedeviler , kâfirlik ve 
münafıklık bakımından daha beterdirler" (Tevbe Sur. 97) 

Eğer kul, Mustafa ( sdllallahu cJeLjhı vesellem) onlardan olduğu için, 
Kur'ân-ı Kerim onların dilinde nazil olduğu için ve Yüce Allah’ın 
Cennet ehliyle konuşması, sadeliği, fesahati ve doğruluğundan dolayı, 
onların diliyle olacağı için, onları sevmeye muvaffak olursa bu, 
Resûlullah' ı ( sallcallcahu <3İeL)hı vesellem) sevmesine vasıta olur. Eğer aldanıp 
bahsettiğimiz bu özelliklerinden dolayı onlara buğzederse, 
Resûlullah' a (scJLILhu tfleijhı vese Hem) buğzetmiş olur ki bu da küfürdür. 


1 Ebû Nuaym, Hilye (2/ 333) 

2 Taberânî,M el-Kelnr{ 11/ 185), Beyhakî, Şu' ab (2/230) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 143 

Yok, eğer küfür ve nifâklarından dolayı onlar buğzederse bu, zaten 
vacibtir. 

Bazen sevmenin, bazen de buğzetmenin gerekliliği anlaşılmıştır. 
Sevginin, bahsedilen sebeblerden kaynaklanması gerekmektedir. 

Ayrıca bilginiz olsun; peygamberlerden altısı Araplardandır; Nûh, 
Hûd, İsmail, Salih, Şuayb ve Muhammed ( sallallahu aleyhi vese Hem). Diğer 
peygamberler, diğer milletlerdendir. Münâvî'nin şerhi böyledir. 

Başka bir hadiste Resûlullah sallallahu aleqlnı vesellem ) şöyle 
buyuruyor: "Arapları seven, benim gerçek sevgilimdir ." 1 

Azizi der ki: Çünkü kendi canlarını Allah'a feda edip, 
İslam'ın yayılmasını sağlayanlar ve küfür karanlığını yok 
edenler onlardı. 

Munâvî der ki: Sevenin samimiyetinin özelliği, sevdiğiyle ilgili 
olan her şeyi sevmesidir. Bir insanı seven, onun mahallesindeki köpeği 
bile sever. 

Sevgi güçlendikçe, sevgiliden, sevgiliye dokunan, sevgiliyle alakalı 
olan, onu çevreleyen, her şeye yansıyıp etki eder. Allah sevgisinde 
böyle bir ortaklık söz konusu değildir. Sevgilinin elçisini, sevgilinin 
elçisi olduğu için, sözlerini sevgilinin sözleri olduğu için ve ona 
yaslananı onun taraftarı olduğu için seven, başkasının sevgisini o 
sevgiyle karıştırmış olmaz. Aksine sevgisinin mükemmel olduğunu 
gösterir. Münâvî'nin açıklaması böyle. 

Resûlullah ( sallallalnu aletlini vesellem) başka bir hadisinde şöyle 
buyuruyor: “Araplara hakaret eden olursa, onlar 

müşriklerdir .” 2 

Başka bir hadiste şöyle der: “Arapları aldatan, şefaatime 
dahil olamaz, sevgime de nail olamaz .” 3 


1 Bu hadisin kaynağı bulunamamıştır. 

2 Beyhakî, Şu' ab (2/231) ve İbn Adiy, Kâmil (6/379) 

3 Tirmizî (5/764) ve Ahmedb. Hanbel (1/72) 


144 


Ebedi Soylular: Ebl-ı Beyt 


Tirmizî, Selmân'dan Resûlullah’m ( sol l<3 II <3 hu oleijhı vese Hem) şöyle 
buyurduğunu nakleder: "Ey Selmân! Bana buğzetme, 

dininden uzaklaşırsın.” Dedim ki: “Yâ Resûlallah! Ben sana 
nasıl buğzederim? Allah beni, seninle hidayete erdirdi.” 
Resûlullah ( solldllohu olei(hı vesellem ) şu karşılığı verdi: "Araplara 
buğzedersin, bana buğzetmiş olursun .” 1 

Hz. Ali’nin bildirdiğine göre Resûlullah salleJLlu şleÇ vesellem) 
şöyle buyurdu: "Arapları ancak münâfık olanlar sevmez .” 2 
Başka bir hadisinde şöyle buyuruyor: "Kıyamet gününde 
Livâu'l-Hamd (hamd sancağı) elimde olacak, o gün 
sancağıma en yakın insanlar Araplar olacaktır .” 3 

Başka bir hadisinde şöyle buyuruyor: "Araplar, zelil 
olursa, İslam zelil olur .” 4 

Münâvî der ki: Bundan maksat, Müslümanlar veya İslam'ın 
bizzat kendisidir. Çünkü onların lekelenmesi dinin çözülmesine 
ve zayıflamasına sebep olur. Bunun sebebi İslam'ın Araplarla 
gelişmiş olmasıdır. Onlarla ortaya çıkıp yayıldı. Onlar zelil 
olursa, İslam da zelil olur. Yani kesintiye uğrar. Çünkü İslam'ın 
hal ve gidişi, varlıkla, müsamahayla, yumuşaklıkla, sevgiyle ve 
dostlukla muntazam olur. Cimrilikten, darlıktan, aceleden, 
kinden ve hırstan uzaklaşmayla gönenleşir. Araplar, alçak 
gönüllü, cömert tabiatlı ve temiz ahlâklıdırlar. Bunu ancak 
inatçılar reddedebilir ve isyankârlar inkâr edebilirler. Onlar 
şerefli oldukça, İslam da şerefli olur. Onlar zelil olursa, o da zelil 


1 Tirmizî (5/773) ve Ahmedb. Hanbel (5/330) 

2 Ahmed b. Hanbel (1/81) 

3 lbnAdiy , Kâmil (7/188) 

4 EbûYa'lâ,Müs«ed (3/402) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


145 


olur. Böyle iç içe olmalarından dolayı üstün kabul edilmişlerdir, 
sadece dillerinin Arapça olmasından dolayı değil . 1 

“Araplar zelil olursa” sözünün mânâsı; konumları itibariyle 
zayıf düşerlerse, kudretleri zayıflarsa, zulme uğrar, hor ve hakir 
görülürlerse, başkaları onlardan üstün olursa demektir. 

“Arapları sevmek iman, buğzetmek nifâktır ” 2 hadisiyle ilgili 
şöyle diyor: Yani; Bir insan onları severse, mümin olduğunun 
delili onlara olan sevgisi olur. Onlara buğzederse, bu buğzu 
münafik olduğunun delili olur. Çünkü bu din onlarla gelişmiştir. 
Güçlenmesi onların kılıçları ve gayretleriyle olmuştur. Onlara 
buğzeden görünüşte bu yüzden buğzetmiş olur ki, bu da 
küfürdür. 

Ebû Mansur es-Seâlibî'nin, Sirru'l-Edeb kitabının girişinde, 
Araplardan bahsettiği bölümlerine baktığımda, zikrettiğimiz bu 
konuyla ilgili benzer şeyler söylediğini gördüm. 

Besmele ve hamdü senadan sonra der ki: Konuya gelince; 
Kim Yüce Allah'ı severse, onun Resûlü Mustafâ'yı da ( s JJ a l ı 

<aleqln vesellem) sever. Resûlü sdlIcJlahu ı3İei)hı vese Hem) seven Arapları da 
sever. Arapları seven, Arapların ve yabancıların en faziletli 
insanlarına, en üstün Kitab'm nazil olduğu dil olan Arab dilini 
sever. Kim Arab dilini severse, onunla uğraşıp öğrenir ve onun 
için gayret sarfeder. Allah kimi İslam'la şereflendirir, kalbine 
imanı yerleştirir, güçlü basiret verir ve güzel sırlar ilham ederse, 
Muhammed'in ( salleJlalnj «aleijlu vese Hem) en üstün peygamber 
olduğuna, İslam'ın en üstün din olduğuna, Arapların en üstün 
millet olduğuna ve Arapça’nın en üstün lisan olduğuna inanır. 
Onu anlatmaya çalışmak dindendir. Çünkü Arapça, ilmin en 


1 Diğer taraftan elinizdeki kitabın yazarının bir Filistin Arabi olduğunu ve siyasal 
olarak o dönemde Arap milliyetçiliğinin güçlü bir şekilde savunulduğunu hatırlatalım. 

2 Beyhakî, Şu ab (2/230) 



146 Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 

önemli aracı, dini anlamak için ışık, dünya ve âhiret hayatının 
anahtarıdır. 

Ayrıca Arapça, faziletlere ulaşmak için, şahsiyetleri ve 
menkibeleri anlamak için, suyun kaynağı ve ateşin çakmağı 
mesabesindedir. Arapça’nın özelliklerini ihata etmek, üslubuna 
ve çekimine vakıf olmak, inceliklerinde ve anlatımında uzman 
olmak Kur'ân-ı Kerim'in icazını anlamamıza, imanın direği olan 
nübüvvetin isbatma basiret ve güç katar. Bu kadarı olmasa bile, 
ortaya koyulan esere güzellik katma, verimini arttırma gibi 
üstünlükler bile yeterli olur. Allah ona; öyle güzel, kolay, farklı 
anlatım metodları ve estetik sanatlar vermiş ki; bunları 
yazmaktan yazarların kalemleri tükenir, derlemeye çalışanların 
parmakları yorulur. 

HATIRLATMA 

Şunu bilelim. Şâri' (hüküm koyan) tarafından varid olan ve 
Kureyş'e, Araplara, Ehl-i Beyt’e buğzedenlerle, onlardan uzak 
duranlarla veya münafıklık benzeri fiillerle onları aldatanlarla 
ilgili olan bu hadisleri şu şekilde yorumlamamız gerekir: 

Eğer sırf Peygamberimiz seıllcallcahu aleıjhı vesellem) onlardan olduğu 
için, onlar da Hz. Peygamberin ( stflltflltfhu oleıjhı vesellem) ırkından 
oldukları için, taraftarları ve Ehl-i Beyt’i oldukları için böyle 
duygular besleniyorsa, bahsettiğimiz hükümlere varabiliriz. 
Fakat kızgınlık ve benzer duygular; Resûlullah'm UJJAu Jed' 
vesellem) ırkından, yakınlarından ve Ehl-i Beyt’inden olma 
haricinde farklı ve alâkasız başka bir sebepten kaynaklanıyorsa, 
hadislerin şerhlerinden de anlaşılacağı gibi hükmü farklı olur. 
Bu da dinin kurallarından anlaşılabilecek bir konudur. 

İbn Teymiyye, Resûlullah'm ( scJLILhu cıleqlnı vesellem) "Allah, 
Kinâne'yi Ismâil'in soyundan seçti. Kureyş'i 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


147 


Kinine' den seçti. Kureyş'ten Benû Hâşim'i seçti ” 1 

hadisiyle ilgili şöyle der: 

Bu hadisten anlaşıldığına göre; Araplar, diğer ırklardan daha 
üstündür, Kureyş, Arapların diğer kabilelerinden üstündür, 
Hâşim oğulları Kureyş'in en üstün ailesidir, Mustafâ ( S J JLU Je 4 k 
vesellem) de Haşım okullarının en üstünüdür. Resulullah (sdllallcahu 
caleıjln vesellem), şahsiyet ve soy bakımından bütün insanlardan 
üstündür. Arapların, sonra Kureyş'in, sonra Benû Hâşim'in 
üstünlükleri, sırf Resûlullah scalULInu caleijl'iı vesellem) onlardan olduğu 
için değildir. Bu özellik, üstünlük olsa da bizâtihi kendilerinden 
kaynaklanan üstünlükleri de vardır. Resûlullah 'm A » Jed-' 
vesellem) , şahsiyet ve soy bakımından bütün insanlardan üstün 
olması ve bu görevi yüklenmesi, bunun isbatıdır. 

Diyorum ki: Bu anlaşıldıysa bilmeliyiz ki; Arapların 

üstünlükleriyle ilgili ve onları sevip saygı göstermeye teşvik 
babında varid olan hadislerin tümü Kureyş'i de kapsar. Onlardan 
hoşlanmamaktan, hakaret edip aldatarak ve benzer fiillerle eza 
etmekten sakındıran hadisler de öyledir. Çünkü onlar, Arapların 
seçkinleridir. Kureyş'in özellikleriyle ilgili varid olan hadislerin 
tümü de Hâşim oğullarını kapsar. Çünkü onlar Kureyş'in 
seçkinleridir. Hâşim oğullarıyla ilgili varid olan hadisler de 
onlardan önce, aynı şekilde Ehl-i Beyt’i kapsar. 

Dedik ki: Onlar Abdulmuttalib'in çocuklarıdır ya da özelde 
Ali, Fâtıma, Haşan ve Hüseyin'dir. Çünkü onlar, seçkinlerin 
seçkini, özün özü, özelin özelidirler. Bunun tersi mümkün 
değildir. 

Ehl-i Beyt, Benû Hâşim'de olmayan meziyetlere sahiptir. 
Benû Hâşim, Kureyş'in sahip olmadığı menkibelere sahiptir. 
Kureyş de sair Araplarda olmayan birçok özelliğe sahiptir. 


1 Müslim (4/1782) 



148 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Yüce Allah'ın; “De ki: «Ben bıma karşılık sizden akrabalık 
sevgisinden başka bir ücret istemiyorum.» Kim bir iyilik işlerse 
onun sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allalı bağışlayan , 
şükrün karşılığını verendir" (Şûrâ Sur. 23) sözüyle ilgili başka 
görüşler de vardır. 

Bunlardan biri, Taberî'nin söz ettiği şu ifadedir: Âyetin 
anlamı şudur: De ki: Ey Kureyşliler! Sizden herhangi bir ücret 
istemiyorum. Sadece bana olan akrabalığınızla ilgili görevinizi 
yerine getirmenizi istiyorum. Aramızda olan sıla-ı rahim 
vazifesini yerine getirmenizi istiyorum. 

İbn Abbâs, İbn İshâk ve Katâde derler ki: Kureyş'te 
Resûlullah'm solltfll <3 hu caleıjhı vesellem) neseb veya sihriyyet 

bakımından akraba olmadığı kimse yoktur. 

Buna göre bu âyet, onların merhamet duygularını harekete 
geçirip, zulümlerinden emin olma ve onlardan bir tür barış 
istemek içindir. Daha önce nakledilenlerden biliyoruz ki; bu 
âyetin Resûlullah ( söJULhu cıleijhı vesellem) akrabalarıyla ilgili olması 
ağırlıklı olan görüştür. Her halükârda; Ali, Fâtıma, Haşan ve 
Hüseyin buna dâhildir. İster âyet, sırf onlarla alakalıdır diyelim, 
ister Abdulmuttalib oğullarının müminleriyle alakalıdır diyelim, 
istersek Hâşim oğullarının mümin olanlarıyla alakalıdır diyelim, 
değişen bir şey olmaz. 

FASIL 

İbn Ebî Hâtim, İbn Abbâs'm, “Kim bir iyilik işlerse onun 
sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, şükrün 
karşılığını verendir" (Şûrâ Sur. 23) âyetiyle ilgili şöyle dediğini 
nakleder: “Sevgi, Âl-i Muhammed ( s<sJI<5illeıhu tfleijhı vesellem ) içindir.” 

Yine İbn Abbâs, Hz. Peygamber’in scalLILhu öileıjhı vese Hem) şöyle 
buyurduğunu nakleder: "Size verdiği nimetler için 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


149 


Allah'ı sevin, Allah sevgisiyle beni sevin, benim 
sevgimle Ehl-i Beyt^imi sevin .” 1 

İbn Mes'ûd'un rivayetine göre: "Âl-i Muhammed'i (sJoJLk 
oleıjhı vesellem ) bir gün sevmek, bir sene ibadet etmekten 
daha hayırlıdır .” 2 

Ebû Hureyre, Hz. Peygamber’in ( s <3 II <3 II ( 3 hu tfleıjhı vesellem) şöyle 

buyurduğunu rivayet eder: "Sizin en hayırlınız, benden 
sonra aileme karşı hayırlı olandır .” 3 

Taberânî ve başka âlimler, Resûlullah'm ( salla ahu aleql vesellem) 
şöyle buyurduğunu naklederler: "Bir kul beni kendi 

nefsinden daha fazla sevmedikçe, benim yakınlarımı 
kendi yakınlarından daha fazla sevmedikçe, ailemi 
kendi ailesinden daha fazla sevmedikçe ve benim canımı 
kendi canından fazla sevmedikçe mümin olmuş 
sayılmaz .” 4 

Peygamberimiz S( 3 İI< 5 illöihu ( 3 İeıjhı vesellem) şöyle buyuruyor: "Havz 
başına, Ehl-i Beyt J im ve ümmetimden onları sevenler, 
bu iki parmak gibi gelirler .” 5 

Yine rivayete göre Resûlullah sAUıu caleijhı vese Hem) şöyle 
buyuruyor: “Bizi, (yani) Ehl-i Beyt J i sevin ; çünkü kim. 
Yüce Allah'ın huzuruna bizi severek çıkarsa, 
şefaatimizle Cennete girer. Nefsim elinde olan Allah'a 
yemin ederim ki, bizim değerimizi bilmeyen kula, ameli 
hiçbir fayda etmez .” 6 

Yine Resûlullah scalIcJUhu oleıjhı vesellem) şöyle buyuruyor: “Kim 
şefaatimi isterse ve Kıyamet gününde ona şefaat etmem 
için bende bir şeyi olmasını isterse, Ehl-i Beyt J imle 


1 Tirmizî (5/664) 

2 Deylemî, Firdevs (2/142) 

3 Deylemî, Firdevs ( 2/172 ) 

4 Beyhakı, Şu' ab (2/ 1 89) ve Deylemî, Firdevs (2/ 1 72) 

3 İbn Ebî Asım, Sürme de buna yakın bir hadis rivâyet eder. 

6 Taberânî, M. el-Evsat (2/ 360) 



150 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


bağlantısını kesmesin ve onları mutlu etsin." 1 Bu 

hadisi Deylemî tahrîc etmiştir. 

Hz. Ali şöyle diyor: Resûlullah'm ( sallallcafıu <alei(hı vesellem) bana 
haber verdiğine göre; Cennete ilk girecek olanlar, ben, Fâtıma, 
Haşan ve Hüseyin'dir. Dedim ki: “Yâ Resûlallah! Ya bizi 
sevenler?” Buyurdu ki: “Onlar sizin arkanızdan 

(girecekler) ." 2 

İmam Ahmed'in rivayetine göre; Resûlullah fjJJAu Je}' 
vesellem ), Haşan ile Hüseyin’in ellerinden tutup şöyle buyurdu: 

“Kim beni severse, bu ikisini, annelerini ve 
babalarını severse. Kıyamet gününde benimle aynı 
derecede olur." 3 

Buradaki beraberlikten maksat müşahadedir, mertebe 
değildir. (Yani Hz. Peygamber’in salLı cılu aleijlı vesellem) 

gördüklerini görür, yoksa onun mertebesine yükselmez.) 

Başka bir hadiste Resûlullah scalLILI'iu tfleLjlıı vese Hem) şöyle 
buyuruyor: “Kim, Abdulmuttalib' in çocuklarından birine 
bir iş yapar da dünyada ücretini alamazsa, yarın 
Kıyamet gününde beni bulduğunda mükâfatı bana 

aittir." 4 Bu hadisi Taberânî nakletmiştir. 

Başka bir hadiste şöyle buyuruyor: “Kıyamet gününde dört 
kişiye şefaatçiyim: Zürriyetime ikramda bulunan, 

onların meselelerini çözen, zor durumda kalıp ona 
geldiklerinde meselelerini çözmeye çalışan ve onları 
kalbiyle ve diliyle seven." 5 

İbnu'n-Neccâr, Tarih' inde, Haşan b. Ali'den Resûlullah’m 
(şvllvl üîŞı eJeqlı vesellem ) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: “Her şeyin 


1 Bu hadisin kaynağı bulunamamıştır. 

2 Hâkim, Müstedrek (3/ 1 64) 

3 Alımed b. Hanbel, Müstıed (1/77) 

4 Taberânî, M. el-Evsat (2/ 1 20) 

5 İbn Hacer, Lisânul-Mîzân (2/417) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 151 

bir kuralı vardır, İslam'ın kuralı da; Resûlullah ' ın 

(salIcJLlıu ıaleL)kı vesellem) ashâbını ve Ehl-i Beyt J ini 
sevmektir." 1 

Taberânî, İbn Abbâs'dan nakleder: Resûlullah (sal ULU ale 4 k 
vesellem) şöyle buyurdu: 

"Dört şeyden hesaba çekilmedikçe, (Kıyamet gününde) 
kulun ayakları yerinden kıpırdamaz: Ömrünü nerede 
geçirdiği, vücudunu nerede kullandığı, malını nerede 
kazanıp nereye harcadığı ve bizi, Ehl-i Beyt J i sevip 
sevmediği." 2 

Deylemî, Hz. Ali'den şu hadisi nakleder: “Sıratta en 
sağlam olanınız (en rahat geçeniniz), Ehl-i Beyt^imi 
ve ashabımı en fazla seveninizdir ." 3 

Sahîh' te geçtiğine göre Abbâs, Kureyşlilerin surat asmalarını 
ve akrabalarıyla karşılaştıklarında konuşmamalarını, 
Resûlullah'a stfllcalltfhu dletjlnı vese Hem) şikâyet etmişti. Hz. Peygamber 
(solLILiıu cJeı^hı vese Hem) öyle kızdı ki, yüzü kıpkırmızı oldu, alnından 
ter akmaya başladı ve şöyle buyurdu: "Bazılarına ne oluyor 
da, sohbet ederken Ehl-i Beyt J imden birini 
gördüklerinde konuşmalarını kesiyorlar. Vallahi, benim 
akrabalarım oldukları için onları sevmeyenin kalbine 
iman giremez." 4 

Başka bir rivayette "Nefsim elinde olan Allah'a yemin 
ederim ki; sizleri Allah ve Resûlü için sevmedikçe, 
hiçbir kimsenin kalbine iman giremez." 5 

Resûlullah scalLILhu <aleqln vese Hem) şöyle buyuruyor: "Beş şey 
vardır ki, kim bunlara sahip olursa, âhiret için 
çalışmaması mazur görülmez: Salih bir eş, hayırlı 


1 Aclûnî, Keşfu 1-Hafâ (2/191) 

2 Taberânî, M. el-Kebîr (11/102) 

3 İbn Adiy, Kâmil (2/302) 

4 İbnMâce (1/ 50) 

5 Tirmizî (5/652) 



152 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


evlatlar, insanlarla güzel ilişki, memleketinde 
yaşamak ve Âl-i Muhammed'i ( stfllcıllöihu aleyhi vesellem) sevmek .” 1 

Taberânî, M. el-Evsat'ta, İbn Ömer'in şöyle dediğini nakleder: 
Resûlullah'm (mIULL Je 4 k vesellem) son söylediği şuydu: “Benden 
sonra, Ehl-i Beyt* ime iyi bakın .” 2 

Hz. Ali şöyle diyor: “Çocuklarınıza üç hasleti öğretiniz: 
Peygamberinizi sevmelerini, Ehl-i Beyt’ini sevmelerini ve 
Kur'ân-ı Kerim okumalarını (öğretiniz).” 3 

Resûlullah seılLILhu «aletjl'iı vesellem) şöyle buyuruyor: “Allah'ın 
saygı gösterilmesi gereken kutsal saydığı üç konu 
vardır. Kim onları muhafaza ederse, Allah da onun 
dinini ve dünyasını muhafaza eder. Kim bunları 
kaybederse, Allah onun hiçbir şeyini muhafaza etmez.” 
Dediler ki: “Bunlar nedir, ey Allah'ın Resûlü?” Buyurdu ki: 
“İslam'a hürmet, bana hürmet ve çocuklarıma hürmet .” 4 
Selef ve halefin büyükleri, onların mükemmel sevgisiyle 
yaşamışlardır. En başta olanları da Ebû Bekr es-Sıddîk olmuştur. 
Onun şöyle dediği tesbit edilmiştir: “Resûlullah'm (sJU Au Al 
vesellem ) akrabalarıyla ilgilenmeyi, kendi akrabalarımla 
ilgilenmektan daha fazla severim.” 

Buhârî de onun şu sözünü bildiriyor: “Ehl-i Beyt’ine bakarak 
Muhammed'i ( scJLILhu cJeijhı vesellem) gözetin.” 5 

İbn Allân, Riyâzu's-Salihîn şerhinde şöyle der: “Musannif, 
yani imam Nevevî der ki: Gözetin; dikkat edin, hürmet gösterin, 
saygı gösterin demektir.” 

Münâvî naklediyor: Hâfız Zerandî şöyle diyor: Müctehid 
âlimlerin ve mühtedi imamların her biri, Ehl-i Beyt’le dostluk 


1 Deylemî, Firdevs (2/192) 

2 Bu hadisin kaynağı bulunamamıştır. 

3 Aclûnî, Keşfu'l-Hafâ (1/76) 

4 Taberânî, M. el-Kelnr (3/1 26) 

5 Buhârî (3/ 1370) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


153 


bakımından büyük şansa ve güzel bir gurura sahip olmuştur. 
Tıpkı Yüce Allah'ın emrettiği gibi: 

"Deki: «Ben buna karşılık sizden akrabalık sevgisinden 
başka bir ücret istemiyorum.» Kim bir iyilik işlerse onun 
sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, şükrün 
karşılığını verendir." (Şûrâ Sur. 23) 

Biz de deriz ki: Hâfız'ın bunu, müctehid âlimler ve mühtedî 
imamlarla sınırlandırmasının sebebi; onların ümmetin örnek 
insanları olmalarındandır. Eğer bu özelliği taşıyorlarsa, bir 
müminin onlara aykırı düşmesi söz konusu değildir. İman sıfatı, 
Ehl-i Beyt’i sevmeyi vacib kılmaya kâfidir. İman ne kadar güçlü 
olursa, sevgi de o kadar güçlü olur. İşte bu yüzden, müctehid 
âlimler ve mühtedî imamların dostluklarında büyük bir talih ve 
haklı bir gurur vardır. 

İşte İmam-ı A’zam, Ebû Hanife en-Numân, Hz. Peygamber’in 
fa IU a iıÇ üeijlı vese Hem) torunu Hasan'm çocuklarından, İbrâhîm b. 
Abdillah el-Muhıd b. Haşan el-Müsennâ b. el-Hasan es-Sıbt'ın 
(Allah hepsinden razı olsun) dostuydu. İnsanlara, onun ve 
kardeşi Muhammed'in yanlarında olmaları yönünde fetvalar 
vermiştir. İmam-ı A’zam'ın görünüşte, kadılık yapmayı 
reddettiği için hapse atıldığı söylense de, asıl sebebin bu olduğu 
söylenir. 

İşte Hicret Şehri'nin İmamı Mâlik b. Enes, İbrâhîm b. Zeyd b. 
Ali Zeynelâbidin b. Hüseyin'in (Allah hepsinden razı olsun) 
dostuydu. O da insanların onun yanında yer almaları gerektiği 
yönünde fetva verdi. Bu yüzden birkaç yıl ortadan kayboldu. 
İmam Mâlik'in yakın dostu olanın, Ebû Hanife'nin dostu 
İbrâhîm b. Abdillah el-Muhıdd'm kardeşi Muhammed olduğu da 
söylenir. 

Büyük İmam Ahmed b. Hanbel ile ilgili, bu konuda bildiğim 
tek şey, verâ sahibi ve çok özenli olduğudur. Yezîd b. 
Muaviye'nin kâfir olduğunu ve lanetlenebileceğin! söylemiştir. 



154 


Ebedi Soylular: Ehbi Beyt 


Bu şekilde düşünmesinin tek sebebi Âl-i Mustafâ'ya (YUUıu oL 
vesellem ) olan sevgisi ve bu konuda kesin bilgilere sahib olmasıdır. 

Kureyşli İmam, Peygamberin amcası oğlu Muhammed b. 
İdrîs eş-Şâfiî ise, Resûlullah'm sallöJlahu ^leıjlnı vese Hem) yakınlarına 
olan şiddetli bağlılıktan dolayı, Bağdat'a kadar kaim iplerle 
bağlanarak götürülmüştür. Bundan dolayı başına anlatılması 
uzun meseleler gelmiştir. Onlara olan bu aşırı sevgisinden 
dolayı, sapık dalâlet fırkaları onu Rafizilikle suçlamışlardır. 
Hâlbuki o, öyle şeylerden münezzehtir. 

İbnu's-Subkî, Tabakât'vada, Şâfiî'nin talebesi Rabî' b. 
Süleymân el-Murâdî’den nakletmiştir: Minâ'ya gitmek için 
Şâfiî'yle beraber Mekke'den yola çıktık. Her vadiye inişte ve yol 
ayrımında şu şiiri söylüyordu: 


Ey a th, M inanın ta§lı yollarında dur , 

Yollarında oturana yürüyene selam ver. 

Seli er vakti hacılar Mina ya aktıklarında, 

Fırat'ın azgın dalgaları gibi çoştuklarında. 

Âl-i Beyt ? e muha bhet isyan görülse bile, 

Şahit olsun sekaleyn asiyim bile bile. 

Şu sözleriyle de onları sevmenin gerekliliğini ortaya 
koymuştur: 


Ey Peygamber yakınları sizi sevmek, 

Kur ’ân'da olan bir vaciptir, onsuz olmaz 
Size yeter tek ba§ma bu yücelik, 

Size salavât getirmeyenin namazı caiz olmaz. 

Sabbân der ki: Yani namazı ne tamam olur, ne de geçerli 
olur. Şâfiî'nin tercih edilen görüşü böyledir. “Kur’ân'da olan bir 
vacibdir” sözü de şu âyete dayanmaktadır: 

"Deki: «Ben buna karşılık sizden akrabalık sevgisinden 
başka bir ücret istemiyorum.» Kim bir iyilik işlerse onun 
sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, şükrün 
karşılığını verendir." (Şûrâ Sur. 23) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


155 


Allah hepimize bu konuda yardımcı olsun. Bu ümmetin yol 
göstericisi olan imamların yaptıklarına bakıp, Ehl-i Beyt 
sevgisinde onları örnek almalıyız. Müslüman ve Sünnî olan 
herkesin, bu dört bayraktar imamdan birine mukalbd olması 
kaçınılmazdır. Birçok meselede farklı görüşler ileri sürmelerine 
rağmen, bu konuda görüldüğü gibi aynı şekilde 
düşünmektedirler. Eğer bu kitabın okuyucuları arasında, Yezîd 
veya İbn Ziyâd taraftarı varsa, ardından gittiği bu alçakların, 
Cehennem yolcusu olduklarını görür. Tarihlerini incelediğinde, 
utanç verici olduğunu anlar. Aklı başında olan, onların büyük 
bir dalâlet ve rezil bir cehalet içinde olduklarını rahatlıkla anlar. 
Onlar gibi düşünmeyip, muttakilerin mekânı olan Cennete girer. 
Allah'ın nimet verdiği peygamberler, salihler ve sıddıklarla 
birlikte haşrolur. Yok, eğer reddederse o zaman selefleriyle 
beraber Cehennemde olur. Ne kötü bir sondur. Onların yolunda 
giden, onlar gibi sapıklığın son sınırına ilk safta varır. Onların 
başına geldiği gibi o da helak olup vebal almış olur. Onlar gibi 
Cehenneme zincir ve boyunduruklarla sürüklenerek götürülür. 
Bu iki sonun dışında kaçacağı bir yer yoktur. Bunlardan 
istediğini seçer. Cennet ve Cehennem dışında gidilecek yer 
yoktur. 

Efendim Abdulvahhab eş-Şa'rânî, el-Minen isimli eserinde 
şöyle demektedir: Yüce Allah'ın bana verdiği en büyük nimet, 
insanlar neseplerini tenkid etse bile, Ehl-i Beyt’e aşırı derecede 
saygı göstermemdir. Bu saygıyı bende olan bir hakları olarak 
görüyorum. Âlimlerin ve velilerin çocuklarına da saygı ve 
tazimde bulunmak aynı şekilde şer’i bir görevdir. İstikamet 
yolunda olmasalar bile. Ehl-i Bey’tten olanlara gösterdiğim saygı 
ve ihtiram en azından bir naibe; yani şehir valisi veya askeri 
kadıya gösterdiğim saygı seviyesindedir. 

Bu cümleden olarak, Ehl-i Beyt’ten olanlara karşı saygılı 
olmalıyız. Mesela: Bir mekânda minder, eşik veya sıfatla ondan 



156 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


yukarıda bir şekilde oturmamalıyız. Ona öncelik vermeliyiz. 
Boşadıkları eşleriyle veya onlardan ölenlerin eşleriyle 
evlenmemeliyiz. Aynı şekilde, hakkını verme ve memnun etme 
konusunda emin olmayanların, Ehl-i Beyt’ten bir kadınla 
evlenmemesi gerekir. Mesela; onun üzerine evlenmemesi 
gerekir. Gece yalnız bırakıp evden çıkmaması gerekir. Yeme 
içme konusunda, “Deden Resûlullah ;( scıltaltahu aleıjhı vesellem) böyle 
yapardı” diyerek gücümüz yettiği ölçüde, ona cimrilik 
yapmamamız gerekir. Yine istediğinde helal olan şehevi 
duygulardan onu mahrum etmememiz gerekir. Ayağa 
kalktığında veya lazım olduğunda ayakkabısını getirmemiz, 
geldiğinde ayağa kalkmamız gerekir. Çünkü o, Resûlullah 'tan 
(sdlhllöly 1 ^leı^lıı vese Hem) bir parçadır. Hukuken bizi 
görevlendirmediği müddetçe, alışveriş maksadıyla da olsa onun 
vücuduna bakmamamız gerekir. Ayakkabı satıcısı isek 
ayaklarına bakmamamız gerekir. Örtülü de olsa yanımızdan 
geçerken ona uzun uzun bakmamamız gerekir. Böyle yapmamız, 
dedesi Resûlullah 'm ; soltaltahu aleyhi vese Hem) hoşuna gitmez. 

(Yine Şa’rânî) el-Bahru'l-Mevrûd fi'l-Mevasîk ve'l-Uhûd isimli 
eserinde şöyle diyor: 

Ehl-i Beyt’ten bir kadınla, kendimizi onun hizmetçisi kabul 
etmedikçe evlenmemeye bizden söz alınmıştır. Çünkü o, 
Resûlullah'm ( scıltaltahu <3İei)hı vesellem ) bir parçasıdır. Kim böyle bir 
kadına karşı nazik olacağını ve onun emrinden çıktığı anda asi 
ve günahkâr olacağını düşünüyorsa evlensin. Yapamayacak olan 
evlenmesin. Şeref için onunla evlenmek isteyene, zarar 
görmemek kârdan evladır, denir. Özellikle onun üzerine 
evlenirse, gece yalnız bırakırsa veya cimriliği ve aç gözlülüğü 
yüzünden ona eza ederse. Bir mümin, onunla evlenmeden ona 
iyilik yaparak da aynı şerefe nail olabilir. 

Özetle söylemek gerekirse, nefsini öldürmeyen kişinin, Ehl-i 
Beyt’ten bir kadının hakkını eda edip gerekli saygıyı 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 157 

gösterebilmesi mümkün görünmemektedir. Bunun için ancak 
dünyada zühd makamına ulaşmış, kalbi imanla dolmuş, 
Resûlullah'm ( scJLILhu oleıjhı vese Hem) çocuklarını kendi ailesinden, 
çocuklarından ve malından daha fazla sevmiş ve Ehl-i Beyt’i 
üzen her şeyin Resûlullah’ı saUüıu tfleıjhı vese Hem) üzeceğini kabul 
etmiş olması gerekir. 

Ayrıca Efendim Şa’rânî, özellikle, Ehl-i Beyt’ten olan bir 
kadına, tesettürlü, başörtülü ve ayakkabılı da olsa bakmayı 
yasaklardı. Bakan kişiye de şöyle derdi: “Birinin senin örtülü 
kızına uzun uzun baktığını gördüğünde rahatsız olmaz mısın? 
İşte Resûlullah ( sallcallcahu caleıjhı vesellem ) de aynı şekildedir.” 

Ben de diyorum ki: Mütedeyyin birinin, Ehl-i Beyt’ten bir 
kadına bir şey satarken, kan alırken veya onu tedavi ederken, 
Resûlullah'tan ( sallallahu eJeıjhı vesellem) utanarak işini yapmalıdır. 
Özellikle ayakkabı satıcıları. Kardeşim! İşinizi yaparken şer’i 
kurallara çok dikkat ediyorsanız ve kesinlikle (ayağını) görmeniz 
gerekiyorsa, kalbinizle şer'in sahibinden izin alın öyle bakın. 
Resûlullah'm ( scJLILhu tfleijhı vese Hem) çocuklarım gereği gibi 
seviyorsanız, sizden satın almak istediklerini onlara hediye edin. 

Şa'rânî şöyle devam eder: Bizden şunun için de söz alındı: 
Eğer zengin çeyizli bir kızımız veya kızkardeşimiz varsa, onu 
Ehl-i Beyt’ten, fakir ve mehrinin dışında bir günlük yemeğinden 
başka bir şeyi olmayan birisi isterse, evlendirip reddetmemeliyiz. 

Çünkü fakirlik ayıp değildir, onun için evlilik reddedilmez, 
aksine şereftir. Resûlullah solLILhu öJeıjhı vesellem) Yüce Rabbinden, 
fakirler ve miskinler zümresinde haşretmesini dilemiş ve şöyle 
dua etmişti: "Allahım! Âl-i Muhammed'in rızkını yetecek 
kadar kıl .” 1 

Yani öğünlerden sonra yiyeceğinden bir şey artmasın. Bu, 
Resûlullah'm sallallahu <alei|hı vesellem), kendi zürriyeti ve Ehl-i Beyt’i 


1 Müslim (2/730) ve Tirmizî (4/ 580) 



158 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


için istediği gayet şerefli bir şeydi. Kızıyla evlenmek isteyen, 
fakir bir şerifin talebini reddedenin, sevimsiz bir duruma 
düşmesinden endişe edilir. Allah, Gani ve Hamîd'dir. 

Yine bizden şu söz alınmıştır: Ehl-i Beyt’ten, yol kenarında 
dilenen bir erkek veya kadın gördüğümüzde, onlara gücümüzün 
yettiği miktarda para, yiyecek ve giyecek vermeliyiz. Yahut 
yapabilirsek, dini görevimizi yerine getirebilmemiz için 
evimizde misafir olmalarını teklif etmeliyiz. Resûlullah'ı (sJoJLk 
<sJeql'iı vesellem ) sevdiğini iddia edip, yol kenarlarında dilenen 
çocuklarına bir şey vermemek çirkin kabul edilir. Allah Gafur ve 
Rahim'dir. Şa'râni'nin sözleri burada bitti. 

Molla, Sîret' inde, Resûlullah'm sc3 1 1 (5i 1 1 (5i hu ı3İei)hı vesellem ) şöyle 
buyurduğunu nakleder: 

"Ehl-i Beyt J im hakkında birbirinize iyilik 

tavsiyesinde bulunun. (Yoksa) onlardan dolayı, yarın 
hasmınız olurum. Hasım olduğum kişiye Allah da hasım 
olur. Allah, hasım olduğu kişiyi Cehenneme atar .” 1 

Sahîh'âe nakledildiğine göre de Ebû Leheb'in kızı, Medine'ye 
hicret ettiğinde, ona “Senin hicret etmenin sana bir faydası 
olmaz, çünkü sen Cehennem odununun kızısın” dediler. Bunu 
Resûlullah'a ( sdlltflltfhu «sJeıjln vesellem) anlattı. RGstılullah (s^lUlUlnu ^leıjlnı 

vesellem ) çok kızdı, minbere çıkıp şöyle buyurdu: "Bazılarına ne 
oluyor da, nesebim ve yakınlarımla ilgili bana eza 
ediyorlar. İyi biliniz ki, kim nesebime ve 
akrabalarıma eziyet ederse, bana eziyet eder, bana 
eziyet eden Allah'a eziyet etmiş sayılır .” 2 Sünen 
sahipleri tarafından bu hadis rivayet edilmiştir. 

Taberâni ve Hâkim, İbn Abbâs'm şöyle dediğini naklederler: 
Resûlullah ( s 1 \o I Ic^hu dleijl'iı vesellem ) buyurdu ki: "Ey Abdulmuttalib 
oğulları! Sizin için Allah'tan üç şey istedim; ayakta 


1 Kaynağı bulunamamıştır. 

2 İbn Adiy, Kâmil (7/362) 


Ehl-i Beyt'i Sevmenin Hükmü 


159 


duranınızı sabit kılmasını, cahilinize ilim vermesini 
ve dalalete düşeninizi hidayete erdirmesini. Eğer bir 
adam. Rükün ile Makam (Kâbe J nin köşesiyle Makam-ı 
İbrahim) arasına geçerek namaz kılsa, oruç tutsa sonra 
da, Muhammed'in Ehl-i BeytMne buğzederek ölürse 

Cehenneme girer .” 1 

Taberânî, İbn Abbâs'tan şunu nakleder: “Hâşim oğulları'nı ve 
Ensâr'ı sevmemek küfür, Arapları sevmemek nifaktır .” 2 

İbn Adiy ve Beyhakî, Şuabu'l-îmân'&a, Hz. Ali'den 
Resûlullah’m ( salULhu cJeL)hı vese Hem) şöyle buyurduğunu bildiriyor: 

"Yakınlarımı ve Ensâr'ı tanımayan üç kişiden biridir: 
Ya münafıktır, ya zina mahsulüdür ya da temiz 
değildir .” 3 

Yani annesi ona, temiz olmadığı bir zaman hamile kalmıştır. 

Taberânî, M. el-Evsat' ta, Câbir b. Abdillah'm şöyle dediğini 
nakleder: Resûlullah scJLILhu tfleLjhı vesellem) bize hutbe vermişti. 
Onu şöyle derken işittim: “Ey insanlar! Biz Ehl-i Beyt^e 
buğzedeni Allah, Yahudi olarak haşreder .” 4 

Ebû Saîd el-Hudrî diyor ki: Resûlullah sallallalıu çilelin vesellem) 
şöyle buyurdu: "Biz, Ehl-i Beyt J e buğzeden herkesi Allah 
Cehenneme atar .” 5 

Bu hadisi Hâkim rivayet edip, Buhârî ile Müslim’in şartlarına 
göre sahîh kabul etmiştir. 

Hz. Ali'nin, Muâviye'ye şöyle dediği rivayet edilir: Bize 
buğzetmekten sakın, çünkü Resûlullah scJİ£2İI<al"iu cJeıjhı vesellem) şöyle 
buyurmuştur: "Bize buğzeden veya hased eden kişi. 


1 Taberânî, M. el-Kebîr (1 1/ 172) 

2 Taberânî, M.el-Kebîr( 11/ 145) 

3 Deylemî, Firdevs (3/ 626) ve İbn Adiy, Kâmil (3/23) 

4 T aberânî, M. el-Evsat (4/212) 

5 İbn Hibbân, Sahih (15/435) ve Hâkim, Miistedrek (3/162) 



160 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


Kıyamet gününde, ateşten kırbaçlarla, Havz'dan 
uzaklaştırılır .” 1 Bunu Taberânî rivayet etmiştir. 

İmam Ahmed de şu hadisi rivayet etmiştir: “Ehl-i Beyt 3 e 
buğzeden, münafıktır .” 2 

Resûlullah ( 1 \c>i I Idhu dJeijhı vesellem ) şöyle buyuruyor: “Ehl-i 
Beyt J ime zulmeden ve itretimle bana eza edene Cennet 
haram kılınmıştır .” 3 

Yine Resûlullah saULJıu tfleLjlnı vesellem)^ “Yedi kişiyi 
lanetledim ve her peygamberin duası makbuldür ” 4 
(dedikten sonra, bunları saymış ve bunların içinde) yakınlarına 
yapılması haram olan şeyleri yapanı saymıştır. 


1 Taberânî, M. el-Evsat (3/ 39) 

2 Taberî, Riyâdu'n-Nadra (1/362) 

3 Kurtûbî, Tefsir (13/ 1 14 

4 Taberânî, M. el-Kelnr (17/43) 


SELEF-İ SÂLİHÎN VE DİĞER İNSANLARIN, 
EHL-İ BEYTE GÖSTERDİKLERİ SAYGIYLA İLGİLİ 
OLAY VE HİKÂYELER 

Hâfız İbn Hacer el-Askalânî'nin, I s âb e isimli eserinde Ubeyd 
b. Huneyn'in kanalıyla nakledilir: Hüseyin b. Ali bana şöyle 
anlattı: Hz. Ömer'e gittim, minberde hutbe veriyordu, yanma 
çıktım ve dedim ki: “Babamın minberinden in, babanın 
minberine git!” Ömer, “Babamın minberi yok” dedi ve beni alıp 
yanma oturttu. Ben onun önünde çakıllarla oynuyordum. 
Minberden inince beni evine götürdükten sonra bana, “Sık sık 
bize gel!” dedi. 

Hüseyin şöyle devam ediyor: Bir gün onlara gittim, kendisi 
Muâviye ile yalnız (bir şey konuşuyor)du, (oğlu) İbn Ömer de 
kapıdaydı. İbn Ömer çıktı, ben de onunla birlikte çıktım. Daha 
sonra Ömer beni gördü ve bana: “Seni (uzun süredir) 

görmüyorum?” deyince ben: “Ey Müminlerin emiri! (Geçen gün) 
geldim, sen Muâviye ile beraberdin. Ben de İbn Ömer’le birlikte 
geri döndüm” dedim. Şu karşılığı verdi: “Sen, (oğlum) İbn 
Ömer'den önceliklisin. Başımızda görüldüğü gibi, en bereketli 
Allah var, sonra siz varsınız.” 

Hafız İbn Hacer, “Bu hadisin senedi sahihtir” der. 

Ebu'l-Ferec el-İsfehânî, Ubeydullah b. Ömer el-Kavârîrî 
kanalıyla şöyle nakleder: Bana Yahyâ b. Saîd, Saîd b. Ebân el- 
Kuraşî'nin şöyle dediğini rivayet eder: Abdullah b. Haşan 
küçükken, Ömer b. Abdilazîz'in yanma girdi. Toplantısı vardı, 
meclisini dağıttı, onu karşıladı ve isteklerini yerine getirdi. 
Gidince, Ömer b. Abdilazîz'i oradakiler tenkid ettiler ve “Sen 
bütün bunları küçük bir çocuk için mi yaptın?” dediler. Bunun 
üzerine şu karşılığı verdi: Güvenilir râviler bana öyle bir hadis 
naklettiler ki sanki Resûlullah'm ( sal Icıl lak u aleıjhı vese Hem) şu sözlerini 



162 


Ebedi Soylular: Ehlü Beyt 


duyuyor gibiyim: "Fâtıma benden bir parçadır, onu mutlu 
eden, beni de mutlu eder .” 1 Ben de biliyorum ki hayatta 
olsaydı oğluna yaptığımdan dolayı mutlu olurdu.” Dediler ki: 
“Senin kasdettiğinin içyüzü ve demek istediğin nedir?” Şu 
karşılığı verdi: “Benû Haşim'den olan herkesin şefaat etmesi söz 
konusudur. Ben de bu çocuğun şefaatine girmek istedim.” 

(Bahsettiğimiz) aynı Abdullah'ın şöyle dediği rivayet edilir: 
Ömer b. Abdilazîz'in kapısına bir iş için vardım. Bana dedi ki: 
“Eğer bir ihtiyacın olursa bana haber gönder veya yaz. Ben seni 
kapımda görürsem Allah'tan utanırım.” 

Rivâyet edildiğine göre Câfer b. Süleyman, İmâm Mâlik'i 
dövüp yapacağını yaptığında baygın bir şekilde eve getirildi. 
İnsanlar onu görmeye geldiler, kendine geldiğinde şöyle dedi: 
Şahit olun, beni dövene hakkımı helal ettim. Daha sonra 
kendisine (neden böyle dediği) sorulduğunda dedi ki: “Ölüp 
Resûlullah'm saltaltahu tfleLjhı vesellem) huzuruna çıkmaktan korktum. 
Benim yüzümden onun yakınlarından birinin Cehenneme 
girmesinden utanırım.” 

Derler ki: Mansur, Câfer'le ilgili şikâyeti olup olmadığını 
sorunca, ona dedi ki: “Maazallah, vücuduma inen her kırbacı, 
onun Resûlullah'a ( scıltaltahu tfleıjhı vesellem) olan yakınlığından dolayı 
helal ettim.” 

Büyük Şeyh Efendim Muhyiddin İbnu’l-Arabî, Musâmerât el- 
Alıyâr isimli eserinde Abdullah b. el-Mübârek'ten naklediyor: 
İleri gelenlerden biri hacca gitmek istiyordu. Şöyle anlattı: 
Yıllardan birinde hacıların Bağdat'a uğradıklarını duydum. 
Onlarla birlikte hacca gitmeye karar verdim. Yanıma beşyüz 
dinar aldım ve hac malzemelerini satın almak için çarşıya gittim. 
Yolda karşıma bir kadın çıktı ve “Allah merhamet etsin, ben 
şerife (Ehl-i Beyt’ten) bir kadınım. Üryan kızlarım var ve dört 


1 Daha önce buna yakın bir hadisin kaynağı belirtilmiştir. 



Ehl-i Beyt'e Gösterilen Sevgi ve Saygı 163 

gündür bir şey yemedik” dedi. (Adam diyor ki:) Ben onun 
dediklerinden çok etkilendim. Beşyüz dinarı elbisesinin 
kenarına attım ve dedim ki: “Evine dön, bu paralar bir süre 
senin ihtiyacını görür.” Sonra Allah'a şükrettim ve döndüm. 
Yüce Allah, o sene hacca gitme isteğimi kalbimden çıkardı. 
İnsanlar gittiler, haccedip döndüler. Arkadaşları karşılayıp hoş 
geldiniz demeye gideyim, dedim. Yola çıktım, görüp selam verip 
“Haccın hayırlı olsun, sa'ym meşkûr olsun” dediğim her 
arkadaşım bana, “Senin de haccm makbul olsun” dedi. Bu beni 
rahatsız etti. Gece olunca yattım. Rüyamda Peygamberimizi 
(setli al la hu aleıjhı vese Hem) gördüm. Bana şöyle diyordu: “İnsanların hac 
konusunda seni tebrik etmelerine şaşma. Bitkin birine yardım 
ettin, zayıf birini zengin ettin. Yüce Allah'a dua ettim, senin 
suretinde bir melek yarattı, her sene senin yerine haccedecek. 
Sen istersen hacca git, istersen gitme.” 

Şeyh Zeynuddîn Abdurrahman el-Hallâl el-Bağdâdî'den 
nakledildiğine göre Timurleng'in vezirlerinden birisi şunu 
anlatmış; (Timur) ölüm hastalığına düştüğünde, bir gün çok 
şiddetli ızdırap çekmiş. Yüzü kararmış ve rengi değişmiş. Sonra 
kendine geldiğinde bunu kendisine söylemişler. O, azap 
meleklerinin kendisine geldiklerini, o sırada Resûlullah'm 
(sallalLTu aletli vesellem ) geldiğini ve onlara “Onu bırakın, o benim 
zürriyetimi sever ve onlara iyilik ederdi” dediğini ve kendisini 
bıraktıklarını söylemiş. 

Şemsuddîn Muhammed b. Haşan el-Hâlidî'nin şöyle dediği 
nakledilir: Dostlarımızdan birisi rüyasında Resûlullah'ı (sJJak* 
aleqhı vesellem ) gördü. Yanında da Timurleng'i görmüş. (Rüyayı 
gören) ona: “Buraya da mı ulaştın ey Allah’ın düşmanı!?” diye 
çıkışınca Resûlullah seıllallahu aleıjhı vesellem } ona: “Sakin ol ey 
Muhammed! O benim zürriyetimi severdi” demiş. 

Allâme İbn Hacer el-Heytemî, Takiyyüdîn el-Fârisî'den şu 
hikâyeyi nakleder: İmamlardan birisi, şerif olan kimselere aşırı 



164 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


derecede saygı gösterirdi. Bu aşırılığın sebebini sordular. Şöyle 
anlattı: Mutayr adında oyun ve eğlenceyi çok seven bir Şerif 
vardı. Öldüğünde bu imam onun cenaze namazını kılmaktan 
kaçındı. Rüyasında Hz. Peygamber’i ( scalULhu aleıjln vese Hem) gördü, 
yanında da Fâtımatu'z-Zehrâ vardı. Kendisine sırtını döndü. 
Ona yalvardı, fakat kendisine dönüp sitem etti ve dedi ki: 
“Mutayr'la ilgili bizim hiç hatırımız yok mudur?” 

Makrîzî der ki: Kadılar kadısı, İzzuddîn Abdulazîz b. 
Abdilazîz el-Bekrî el-Bağdâdî el-Hanbelî bana anlattı: Rüyamda 
kendimi Mescid-i Nebevî'de gördüm. Mukaddes Kabir açıldı, 
Resûlullah ( so 1 1 et 1 1 (5i hu cJeLjhı vesellem | çıktı ve oturdu. Üzerinde 
kefenleri duruyordu. Mübarek eliyle gel diye işaret etti. Kalkıp 
yanma kadar vardım. Bana dedi ki: “Müeyyid'e söyle Aclân'ı 
serbest bıraksın.” Uyandım ve Sultan Müeyyid'in meclisine 
koştum. Aclân'ı hayatımda görmediğime ve onu tanımadığıma, 
imanım üzerine yemin ederek başladım. Sonra rüyamı anlattım. 
Sustu ve meclis dağılıncaya kadar oturduk. Kalktı, meclisinden 
çıktı, kalenin zindanlarına indi. Ok atışı yapanları teftiş etti, 
sonra Hüseyin'in çocuklarından Medine valisi Şerif Aclân'ı 
hapisten çıkarıp serbest bıraktı. 

Yine anlatıyor: Bilindiği gibi Hz. Hasan'm çocuklarından, 
şerif Serdâh b. Mukbil'in, Yenbu' valisi olan babası Mukbil, hicri 
825 senesinde tutuklanmış ve yerine Yenbu' valiliğine, yeğeni 
Akıl tayin edilmişti. Kendisi de tutuklu olarak İskenderiye'de 
hapse atılmış ve hapiste vefat etmişti. Adı geçen Serdâh'ın da 
gözlerine mil çekilmiş, gözbebekleri erimişti. Bu yüzden beyni 
şişip kokmuştu. Bir süre âmâ olarak Kahire'nin dışında yaşadı. 
Sonra Medine'ye geldi. Mustafâ'nın Ş#ILILhu tfleLjhı vese Hem) kabri 
başında durdu, başına gelenleri şikâyet edip ağladı ve Allah'a 
dua etti. Sonra oradan ayrıldı. O gece yattığında, rüyasında 
Resûlullah'ı scılLIlcJihu aleyhi vesellem ) gördü. Mübarek elleriyle 
gözlerini meshetti. Uyandığında, Yüce Allah ona görme 



Ehl-i Beyt'e Gösterilen Sevgi ve Saygı 165 

kabiliyetini geri vermişti. Bu olay Medine halkı tarafından 
duyuldu. Bir müddet yanlarında kaldıktan sonra Kahire 'ye 
döndü. Sultan Eşref Barsbay, onun döndüğünü ve gözlerinin 
gördüğünü, duyar duymaz onu tutukladı. Gözlerine mil çeken 
cellâtları çağırdı ve iyi bir dayak attırdı. Şahitler getirildi, 
millerin ateşte kızartıldığını, Serdâh'm gözlerine çekildiğini ve 
gözbebeklerinin eridiğini gördüklerini söyleyip ikna ettiler. 
Cellâtları bıraktı. Aynı şekilde, Medine ahalisi de Serdâh'm 
gözbebeklerini erimiş olarak gördüklerini, sonra oradayken 
gözlerinin açıldığını ve kendilerine rüyasını anlattığını 
söylediler. Bunun üzerine onu serbest bıraktı. Bu zat, hicri 833 
yılında veba salgınından vefat etti. 

Şeyh el-Adevî, Me§ârık el-Envâr isimli eserinde, İbnu'l- 
Cevzî'nin Multakat adlı kitabından şu olayı alıntı yapmıştır: 
Belh şehrinde oranın Alevilerinden bir adam yaşıyordu. Eşi ve 
kızları vardı. Adam öldüğünde karısı şöyle anlattı: Düşmanların 
rahatsız etmesinden korktuğum için kızlarla birlikte 
Semerkend'a gittim. Oraya vardığımda hava çok soğuktu. Kızları 
bir camiye soktum ve yiyecek meselesine bir çare bulmak için 
yola koyuldum. Bir yaşlı kimsenin başında toplanmış insanlar 
gördüm, adamın kim olduğunu sordum. Bu şehrin şeyhi (valisi) 
dediler. Yanma yaklaştım ve ona durumumu anlattım. “Alevi 
olduğunu bana isbat et” dedi; fakat benimle ilgilenmedi. Camiye 
geri döndüm. Yolda, yıkık taşların üzerine oturmuş bir ihtiyar 
gördüm. Etrafında birkaç kişi vardı. Dedim ki: “Kim bu?” “Bu 
şehrin başına felaket gelmiş bir Mecusî’sidir” dediler. Belki 
derdime çare olur diyerek yanma yaklaştım, hikâyemi anlattım. 
Valiyle olan olayı, kızlarımın camide olduğunu ve yiyecek bir 
şeylerinin olmadığını da anlattım. Bir hizmetçisini çağırdı. 
Hizmetçi gelince ona dedi ki: “Hanımına söyle elbiselerini 
giysin.” Hizmetçi eve girdi. Biraz sonra kadın çıktı, yanında da 
cariyeleri vardı. Ona dedi ki: “Bu kadınla falan camiye git, 



166 


Ebedi Soylular: Ehl-1 Beyt 


kızlarını alarak eve getir.” Kadın benimle beraber geldi, kızları 
eve getirdi, evinde ayrı bir bölüm verdi, banyoya soktu, güzel 
elbiseler giydirdi ve bol bol değişik yemekler ikram etti. Gece 
yarısı olunca, şehrin valisi rüyasında kıyametin koptuğunu 
görmüş. Sancak Muhammed salLILhu aleyhi vese Hem) başının 
üzerindeymiş. Resûlullah ( s<5il lalla hu aleıjhı vesellem) ona ilgi 
göstermeyip demiş ki: “Alevî kadına söylediklerini unuttun mu? 
Şu gördüğün köşk, şu anda onu evinde ağırlayan ihtiyara aittir.” 
Adam ağlayıp dövünerek uyandı. Hizmetçilerini şehre gönderdi. 
Kendisi bizzat Alevî kadını aramaya çıktı. Mecusî'nin evinde 
olduğunu öğrenince, yanma gelerek: “Alevî kadın nerede?” diye 
sordu. Adam, “Yanmadadır” deyince; “Onu istiyorum” dedi. 
Mecusî, “Bu mümkün değil” karşılığını verdi. Adam: “Al sana 
bin dinar, onu bana ver” dedi. “Vallahi yüzbin dinar da versen 
olmaz” karşılığını verdi. Israr edince adama dedi ki: “Senin 
gördüğün rüyayı ben de gördüm. Bana tahsis edilen köşkü de 
gördüm. Sen Müslümanlığınla bana üstünlük taslıyorsun, 
Vallahi o bizim evimize girdiğinde, onun sayesinde biz hepimiz 
Müslüman olduk ve evimize bereket geldi. Ondan sonra 
(rüyamda) Resûlullah'ı sallallahu aleijhı vese Hem) gördüm, bana dedi ki: 
Bu köşk Alevî kadına yaptıklarından dolayı, sana ve ailene aittir, 
siz Cennet ahalisindensiniz.” 

Efendim Abdülvehhâb eş-Şa'rânî anlatıyor: es-Seyyid eş- 
Şerif, -Allah ona rahmet etsin- Hattâb’m zaviyesinde şunu anlattı: 
Buheyra Kâşifi, bir şerifi dövdürdü. O gece rüyasında 
Resûlullah'ı ( sallallahu aleıjhı vese Hem) gördü. Kendisine iltifat 
etmiyordu. Dedi ki: “Yâ Resûlallah suçum nedir?” Hz. 
Peygamber sallallahu c5i leıjhı ı vesellem)! “Kıyamet gününde ben sana 
şefaat edecek iken, sen bana vuruyorsun ha?” diye azarlayınca o: 
“Yâ Resûlallah! Ben sana vurduğumu hatırlamıyorum” 
karşılığını verdi. Resûlullah ( sallallahu aleijhı vesellem)! “Sen benim 
evladıma vurmadın mı?” diye sorunca “Evet” dedi. Resûlullah 



Ehl-i Beyt'e Gösterilen Sevgi ve Saygı 167 

(söillollohu aleyhi vese Hem), “Senin vurduğun her darbe omuzuma isabet 
etti” diyerek omzunu açtı. Omuzu arı ısırığı gibi şişmişti. 
Allah’tan sağlık dileriz. 

Makrîzî der ki: Reis Şemsuddin Muhammed b. Abdillah el- 
Umerî bana şöyle anlattı: Bir gün Kahire defterdarı Kadı 
Cemaluddîn Mahmûd el-Acemî'nin emrinde (çalışıyordum). 
Evinden çıktık, müezzin Şerif Abdurrahman et-Tabâtabî'nin 
evine vardık. Yanımızda da yardımcıları ve hizmetçileri vardı. 
Seslenip izin istedi. Dışarı çıktı, defterdarın evine gelmesi 
zoruna gitmişti. Eve buyur etti; içeri girdik ve bağdaş kurup 
oturduk. Herkes oturunca şerife: “Efendim hakkını helal et!” 
dedi. “Neden dolayı hakkımı helal edeyim efendim?” deyince şu 
karşılığı verdi: Dün kaleye çıkıp Efendimiz Sultan Berkuk'un 
huzurunda oturduğumda, sen geldin ve mecliste benden üstün 
bir yerde oturdun. Kendi kendime dedim ki: “Nasıl olur da bu 
adam Sultanın huzurunda, benden üstün bir mevkide oturur.” 
Sonra kalktık ve gittik. Gece olup uyuduğumda, rüyamda 
Resûlullah'ı söiILILIiu dleijlnı vese Hem) gördüm, bana dedi ki: “Ey 
Mahmud! Benim çocuğumdan düşük bir yerde oturmaktan 
utanıyor musun?” 

Şerif Abdurrahman, o zaman ağlamaya başladı ve dedi ki: 
“Efendim, ben kimim ki Resûlullah ( silici II <3 hu aleyhi vesellem) benim 
adımı anıyor.” Herkes ağlamaya başladı, hayır duasını istediler 
ve çıktık gittik. 

Efendim Muhammed el-Fârisî anlatıyor: Ben, Medine 

şeriflerini, Hüseyin'in çocuklarını sevmezdim. Çünkü sünnete 
aykırı davrandıklarını düşünüyordum. Peygamber (salULU a le 4 k 
vesellem) rüyada bana ismimle hitab ederek: “Ey falan! Neden 
evlatlarımı sevmediğini görüyorum?” diye sordu. “Hâşâ onlardan 
nefret etmiyorum yâ Resûlallah. Sadece yaptıklarından 
hoşlanmadım” karşılığını verdim. Bana: “Bu, fıkhi bir meseledir, 
ebeveynine bağlı bir çocuk nesebine dayanmaz mı?” diye 



168 


Ebedi Soylular: EhUı Beyt 


sorunca: “Evet yâ Resûlallah” dedim. Buyurdu ki: “Bu da 
ebeveynine bağlı bir çocuktur.” Uyandıktan sonra, onlara 
herkesten fazla aşırı derecede saygı göstermeye başladım. 

Bu hikâye Ehl-i Beyt’in özellikleri bölümünde geçmişti. 

İbn Hacer el-Heytemî der ki: Yüce Allah, Peygamberine 
(salLILlıu aleqlı vese Hem) aşiretiyle ilgili " Şayet sana karşı gelirlerse 
de ki: Ben sizin yaptıklarınızdan muhakkak ki uzağım" (Şuarâ 
Sur. 216) buyurmuştur. Akrabalık hakkını gözetmek ve nesebi 
himaye için, doğrudan “ben sizden uzağım” dememiştir. 

Değerli birisi bana nakletti: Irak valilerinden birisi vardı. 
Şerifleri aşırı derecede sever, onlara son derece saygı ve tazimde 
bulunurdu. Onlardan birisi meclisine gelirse, kesinlikle yanında 
oturmasını sağlardı. Ondan daha zengin ve dünyada daha fazla 
nam salmış başka biri olsa bile... Bir defasında, meclisinde 
mevki sahibi bir âlim varken huzuruna bir şerif girdi. Şerif 
valiye yakın bir yerde oturmak istedi, çünkü onun hakkıydı ve 
vali böyle isterdi. Alimin yüzünde hoşnutsuzluk belirdi ve 
gereksiz bir şeyler söyledi. Vali onunla konuşmaktan vazgeçip, 
başka bir konuya geçti. 

Sonra (araya başka konular girip) bu mesele unutulunca, vali, 
âlime ilim tahsil eden çocuğunu sordu. O da metinler üzerinde 
çalıştığını, dersleri okuduğunu, neler okuduğunu, neler 
okuttuğunu, sabah bir ders verdiğini, daha sonra bir ders 
verdiğini söyleyip onun hakkında ayrıntılı bilgi vermeye başladı. 
Vah ona dedi ki: “Ona bir soy şeceresi planlayıp daha sonra 
Peygamber’in ( scJLILI'iu aleyhi vese Hem) soyundan olabilmesi için şerif 
olmayı öğretmedin mi?” Alim olan, az önce yaptığını unutup 
dedi ki: “Bu plan ve öğretimle olacak bir şey değil ki. Geçmişten 
gelen bir meziyettir, çalışarak elde edilecek bir özellik değildir.” 
Vah bu sefer ona bağırarak; “Pis herif! Madem bunu biliyorsun, 
neden şerifin senden üstün bir yerde oturmasından rahatsız 



oldun?! Vallahi bundan sonra kesinlikle meclisime ayak 
basamazsın” dedi. Ardından kovulmasını emretti ve kovuldu. 


SON BÖLÜM 
SAHABENİN FAZİLETİ 

ve RESÛLULLAH'IN (JUUu a le 4 l ı verilen-) ASHÂBINI 
SEVMEDEN EHL-İ BEYT'İ SEVMENİN FAYDA 
VERMEMESİ 

Sahâbe, Resûlullah'a ( scı Halici hu dleıjhı vesellem ) bollukta ve sıkıntıda 
arkadaşlık etmişlerdir. Şiddete maruz kaldığında ve rahat 
olduğunda onu yalnız bırakmadılar. Onun için canlarını ve 
mallarını feda ettiler. Onun önünde kılıçlarla ve oklarla 
savaştılar. Onun dostuyla dost, dümanıyla düşman oldular. 
Bunlar, öz babaları, çocukları, kardeşleri ve aileleri de olsa... 
Onlar, kendi akrabalarından fazla Resûlullah'm (sJJAu aieÇi 
vesellem) akrabaları için iyilik isterlerdi. 

İşte önderleri Ebû Bekr es-Sıddîk; babası Fetih günü 
Müslüman olunca ve Resûlullah salULhu dleijhı vese Hem) bunun için 
onu tebrik edince dedi ki: “Vallahi, Ebû Tâlib'in Müslüman 
olmasına, onun Müslüman olmasından daha fazla sevinirdim. 
Bunun tek sebebi de senin buna daha fazla sevinmendir, ey 
Allah'ın Resûlü.” 

İşte Ömer b. el-Hattâb; Peygamberin ( salblLhu 4ıleqk vesellem) 
amcası Abbâs Müslüman olunca dedi ki: “Vallahi onun 
Müslüman olması beni, (babam) Elattâb'm Müslüman 
olmasından daha fazla sevindirmiştir. Çünkü buna Resûlullah 

(sal lal İdin u alei)l"iı vese Hem) çok sevinmiştir.” 



170 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Sahabenin muhâcirleri İslam'ın ilk yıllarında, Kureyş'in 
düşmanlığına, eza ve işkencelerine öyle maruz kaldılar ki; 
yeryüzüne çakılmış dağlar bile dayanmazdı. Onlar bütün 
bunlara rağmen, Allah'ın dininden vazgeçmeyi düşünmediler ve 
Resûlullah sallallahu aletjhı vese Hem) sevgisinden bir şey 
kaybetmediler. 

Ensâr'ı unutmayalım. Allah, Ensâr'a, Ensâr'm çocuklarına, 
Ensâr'm torunlarına rahmet etsin. Resûlullah'ı (saLLL Je 4 hî 
vesellem ) ve Muhâcirler'i mallarıyla desteklediler ve canlarını feda 
ettiler. Böylece Allah'ın dini yayılmış oldu. 

Allah için, Ensâr'm lideri Sa'd b. Muâz'm, Bedir savaşından 
hemen önce, Resûlullah'm ( salla II cahıı aletjhı vesellem) “Ne 
düşünüyorsunuz?” sorusuna verdiği cevabına bakın. 
Muhâcirlerden, Ebû Bekr, Ömer ve Mikdâd çok güzel cevaplar 
verdiler; ama Resûlullah sallallahu aletjhı vesellem) onların verdikleri 
cevaplarla ikna olmadı. “Ne düşünüyorsunuz?” sorusunu üç 
defa tekrar etti. Sa'd: “Vallahi sanki bizi kasdediyorsun, bizi mi 
kasdediyorsun yâ Resûlallah?” diye sorunca: “Evet” buyurdu. 
Sa'd şu karşılığı verdi: “Biz sana iman ettik ve tasdik ettik. 
Getirdiğinin doğru olduğuna şahidlik ettik. Bunun için, senin 
sözünü dinleyip emrine itaat edeceğimize dair sana sözler ve 
teminatlar verdik. Nasıl arzu ediyorsan öyle yap, ey Allah'ın 
Resûlü. İstediğinin iplerini bağla, istediğinin iplerini kes. 
İstediğinle barış, istediğinle savaş. Mallarımızdan istediğini al, 
istediğini bize bırak. Bize göre, aldığın bıraktığından daha 
hayırlıdır. Bize bir şey emredersen bize düşen onu yerine 
getirmektir. Seni hak peygamber olarak gönderene yemin olsun 
ki, bize şu denizi gösterip dalsan, biz de seninle dalarız, birimiz 
bile tereddüt etmez. Düşmanımızla karşılaşmaktan çekinmeyiz, 
savaşa dayanıklıyız, karşı karşıya gelince de üzerimize düşeni 
yaparız. Allah'tan dileğim, bize senin hoşuna gidecek işler 
yapmamızı nasib etsin. Allah'ın bereketiyle bizi yönet. Senin 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Gerekliliği 


171 


sağında ve solunda varız, önünde ve arkanda da varız. Biz 
Musâ'ya "Sen Rabbinle beraber gidip savaşın, biz burada 
Oturuyoruz" (Mâide Sur. 24) diyenler gibi olmayacağız. Aksine Sen, 
Rabbinle beraber gidip savaşın, biz de sizinle beraber 
(savaşacağ)ız .” 1 

İşte gerçekte sahâbenin, hem Ensâr, hem de Muhâcirlerin 
özellikleri genellikle böyleydi. Allah hepsinden razı olsun. 

HATIRLATMA 

Fahreddîn Râzî der ki: Yüce Allah'ın "Akrabalık sevgisinden 
başka" (Şûra Sur. 23) âyetinde, sahabiler için büyük bir makam 
mevcuttur. Çünkü Yüce Allah; (Hayırda) önde olanlar, (ecirde 
de) öndedirler. İşte onlar Allah'a en yakın olanlardır." (Vâkıa 
Sur. 10,11) buyurmuştur. 

Allah'a itaat eden herkes, Yüce Allah'a yakın olur ve: "işte 
Allah'ın, iman eden ve iyi işler yapan kullarına müjdelediği 
nimet budur. De ki: «Ben buna karşılık sizden akrabalık 
sevgisinden başka bir ücret istemiyorum.» Kim bir iyilik işlerse 
onun sevabını fazlasıyla veririz. Şüphesiz Allah bağışlayan, 
şükrün karşılığını verendir. (Şûra Sur. 23) âyetinin şümûlüne girer. 

Sonuç olarak bu âyet, Resûlullah'm ( JÜUu vesellem) 

yakınlarını ve ashabını sevmenin vücubiyetine delalet eder. Bu 
makam ancak, itret ve sahabe sevgisini bir kabul eden, Ehl-i 
Sünnet vel-cemaatten olan dostlarımızın söyledikleri gibi 
olabilir. 

Resûlullah ( s <5i II 6i II <3 hu öiletjhı vese Hem) şöyle buyuruyor: "Ehl-i 
Beyt J im, Nûh'un gemisi gibidir. Kim ona binerse 
kurtulur ." 2 


1 İbn Ebî Şeybe, Musatınef de buna yakın bir şekilde rivâyet etmiştir: (7/353) 

2 Taberânî, M. el-Kebîr (3/45) 



172 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Yine Resûlullah ( sa I la I lahu aleLjhı vese Hem) şöyle buyuruyor: 

"Ashabım yıldızlar gibidir. Hangisine tâbi olursanız 
hidayete erersiniz." 1 

Biz şu anda teklif denizindeyiz. Şüphe ve şehvet dalgaları 
bize çarpıp duruyor. 

Deniz yolcusu iki şeye muhtaçtır: 

Birincisi: Deliği, gediği ve eksiği olmayan bir gemi, 

İkincisi: Açıkça görünen ve parlayan yıldızlar. Böyle bir 
gemiye binip yıldızları gözetleyen, büyük bir ihtimalle selamete 
ulaşır. Bu yüzden Ehl-i sünnet dostlarımız, Âl-i Muhammed 
(sallalltflıu ideali vese Hem) sevgisinin gemisine bindiler, gözlerini de 
Sahabenin yıldızlarına diktiler. Ondan sonra, dünyada ve 
âhirette, selamete ve mutluluğa kavuşmayı Allah'tan dilediler. 

Genel olarak sahabenin faziletiyle ilgili Hz. Peygamber’in 
(sallallAu aleijk vese Hem) şu hadisini zikredebiliriz: "Ashabım ve 
evlilik akrabalarım konusunda bana değer verin. Kim 
onlarla (aracılığıyla) bana değer verirse, dünya ve 
âhirette Allah, ona değer verir. Kim bana onlar 
(aracılığıyla) değer vermezse, Allah onu yalnız 
bırakır. Allah kimi yalnız bırakırsa ele alması 
(Cehenneme atması) muhtemeldir." 2 

Başka bir hadisinde sal la llahu aleLjhı vesellem ) şöyle buyuruyor: 
"Asahabıma (izzet-i) ikramda bulunun, onlar sizin 
seçkinlerinizdir ." 3 

Müslim, (Sahîh’inde) Resûlullah'm ( sallallahu aleıjhı vesellem ) ŞU 

hadisini nakleder: “Ashâbımdan hiç kimseye hakaret 

etmeyiniz. Nefsim kudret elinde olan Allah’a yemin 
ederim ki, sizden birisi Uhud (dağı) kadar altın 


1 Münâvı, Feyzu'l-Kadîr (6/297) 

2 Taberânî, M. el-Kebîr (Y7 / 369) 

3 Abdb. Humeyd, Müsned (1/ 37) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Gerekliliği 


173 


dağıtsa, onların biri kadar, hatta yarısı kadar 
olamaz 

Özel not: Hâfız Suyûtî, İmam Subkî'den, buradaki hitabın, 
(Mekke) Fethinden sonra Müslüman olanlara ait olduğunu 
nakleder. “Ashâbım” dediği de fetihten önce Müslüman 
olanlardır. 

Ekliyor: Buna delalet eden de “sizden birisi dağıtsa" 
ibaresiyle şu âyettir: “ Elbette içinizden, fetihten önce harcayan 
ve savaşanlar, daha sonra harcayıp savaşanlarla eşit değildir. 
Onların derecesi, sonradan infak eden ve savaşanlardan daha 
yüksektir." (Hadid Sur. 10) 

Buna göre hadis, fetihten önce Müslüman olanlarla ilgilidir. 
Fetihten sonra Müslüman olanlar, onlardan sonra gelenler için 
öncekilerin hükmüne girer. Öncekilerin kendilerine göre 
hükmü neyse, kendileri de sonra gelenler için aynı 
hükümdedirler. 

Subkî şöyle diyor: Hocamız Şeyh Tâcuddin İbn Atâullah'ı bir 
meclisinde vaaz sırasında farklı bir yorum yaparken 
duymuştum. Diyordu ki: Hz. Peygamber’ in sal lal lalı u aleyhi vesellem) 
kendisinden sonra olacakları fark ettiği kabiliyetleri vardır. Bu 
gibi durumlarda, hitab ettiği kimseler kendisinden sonra 
gelenler olur. O halde bu ifadeler de fetihten önce ve sonraki 
sahabeler hakkında söylenmiştir. 

Resûlullah ( stflltflltfhu caleijl'iı vese Hem) şöyle buyuruyor: “Allah beni 
seçti, benim için de ashâbımı seçti, onlardan 

bazılarını yardımcı, destekçi ve evlilikten dolayı 
akrabam yaptı. Kim onlara hakaret ederse, Allah'ın, 
meleklerin ve tüm insanların laneti üzerinde olur. 
Allah ondan ne farzını, ne de nafilesini kabul eder ." 1 2 
Hadisi Taberânî rivayet etti. 


1 Buhârî (3/1343) veEbûDâvûd (4/214) 

2 Taberânî, M.el-Kebîr( 17/ 140) 



174 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


İbn Ömer der ki: “Muhammed'in ashâbma hakaret etmeyin, 
çünkü onlardan birinin bir saat namaz kılması, sizin hayatınız 
boyunca yapacağınız ibadetlerden daha üstündür.” 

Resûlullah s <3 1 1 (5i 1 1 et hu cJeıjhı vesellem ) şöyle buyuruyor: "Aman ha, 
ashâbım konusunda Allah'tan sakının. Benden sonra 
onları menfaatinize âlet etmeyin. Onlara buğzeden bana 
buğzetmiş olur. Onlara eziyet eden bana eziyet etmiş 
olur. Bana eziyet eden Allah'a eziyet eder. Allah, 
kendisine eziyet edeni büyük bir ihtimalle ele alır 
(Cehenneme atar).” 1 

Câbir diyor ki: Resûlullah'ı s<3İI<3İI<3hu <3İei)hı vesellem | şöyle 

buyururken işittim: "İnsanlar çoğalıyor, ashabım ise 
azalıyor. Onlara hakaret etmeyin. Allah, onlara 
hakaret edeni lanetler.” 2 

İbn Abbâs bildiriyor: Resûlullah ( scJUlcıhu <3İeqhı vese Hem) buyurdu 

ki: "Kıyamet gününde en şiddetli azabı görecek olanlar; 
peygamberler, ashabım hakkında ve Müslümanlar hakkında 
nahoş sözler sarfedenlerdir .” 3 

Resûlullah ( S< 5 JI< 3 II <3 hu <3İei}hı vesellem ) şöyle buyuruyor: "Allah 
ümmetimden bir adam hakkında hayır murad ederse, 
kalbine ashâbımın sevgisini yerleştirir.” 4 

Resûlullah scJLILhu <3İeqhıı vesellem) şöyle buyuruyor: "Ashabıma 
hakaret edenleri görürseniz, «Allah yaptığınız 
kötülüğe lanet etsin» deyin.” 5 

Resûlullah s<3 1 Ic5i I l<3İn u <3İei)hı vesellem) şöyle buyuruyor: "Ümmetimin 
en kötüleri, ashâbıma karşı en cesur olanlarıdır.” 6 


1 Tirmizî (5/696) ve Ahrnedb. Hanbel (5/45) 

2 Deylemî, Firdevs (4/ 30 1 ) 

3 Ebû Nuaym, Hilye (4/ 96) 

4 Kaynağı bulunamamıştır. 

5 Tirmizî (5/697) 

6 Ebû Nuaym, Hilye (2/183) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Gerekliliği 


175 


Resûlullah s II <3 II <5i hu <3İei)hı vese i e m) şöyle buyuruyor: “Rabbime, 
ashâbımın benden sonra hangi konuda ihtilafa 
düşeceklerini sordum. Bana şöyle vahyetti: Ey 

Muhammedi Senin ashâbın benim yanımda gökteki 

yıldızlar gibidir. Bazıları bazılarından daha 

parlaktır. Kim onların yaptıklarından bir şey alırsa, 
o bana göre hidâyet üzeredir." 1 

Resûlullah seılLILhu <5ileqhı vese Hem) şöyle buyuruyor: "Şefaatim 
(herkese) mubahtır, ashâbıma hakaret edenler hariç." 2 

Resûlullah ( solltflltfhu dleijhı vese llem) şöyle buyuruyor: “Ashabımdan 
birisi bir bölgede vefat ederse. Kıyamet gününde orada 
yaşayanlar için bir lider ve nur olarak haşredilir ." 3 

Resûlullah ( s<3İI<5ill<5ihu <5ilei}hı vesellem ) şöyle buyuruyor: “Ashabımdan 
söz edilince dikkatli olun." 4 

Alkamî der ki: Bu, nübüvvetin önemli noktalarından 
birisidir. Peygamberimiz scalLILhu cıleijhı vese Hem) öğretiyor ve sahabe 
arasında meydana gelen olaylar konusunda susmamızı 
emrediyor. Yani susmak vacibtir. Aralarında meydana gelen ve 
bundan dolayı çoğunun öldürüldüğü savaşlar ve çekişmeler... O 
kanlardan Allah ellerimizi temiz kıldı. Dillerimizi 

kirletmemeliyiz. Hepsinin (fiilerinden ve görüşlerinden) ecir 
alacağını düşünmeliyiz. Çünkü her şeyi ictihadlarına dayanarak 
yaptılar. Müctehid de yoruma dayalı konularda hata etse de 
ecrini alır. 

Münâvî “Aman ha, ashâbım konusunda Allah'tan 
sakının. Benden sonra onları menfaatinize âlet 

etmeyin..." 5 sözleriyle ilgili der ki: Resûlullah (çJJAu a le 4 k 


1 Deylemî, Firdevs (2/310) 

2 Deylemî, Firdevs (2/ 352) 

3 Tirmizî (5/697) 

4 Taberânî, M. el-Kelnr (2/96) 

5 Kaynağı daha önce belirtildi. 



176 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


vesellem) , tehdidi “benden sonra” ibaresiyle tahsis etmiştir. Çünkü 
kendisinden sonra, bidatlerin çıkacağını ve birbirlerini 
sevdiklerini iddia ederken, birbirlerine eza edeceklerini fark 
etmiştir. Fark etmesi mucizelerine bir örnektir. Buna karışılık 
hayattayken onları korumaya ve şefkat göstermeye çok dikkat 
ederdi. 

Beyhakî, İbn Mes'ûd'un şöyle dediğini nakleder: Resûlullah 
(salL/IAu aletli vesellem) karşımıza çıktı ve şöyle buyurdu: "Dikkat 
edin, ashabımdan hiç kimse başkasının (yaptığı) bir 
şeyi bana söylemesin. Ben onların (ashabın) karşısına, 
huzurlu bir kalple çıkmak isterim ." 1 

Diyor ki: Bir mülhid onlara sataşırsa, Allah'ın onlara vermiş 
olduğu nimeti inkâr ederse bu, onun cahilliği, mahrumiyeti, 
kötü anlayışı ve iman kıtlığından kaynaklanır. Onlara bir 
eksiklik ilhak edilirse, İslam’ın sağlam bir tek direği kalmaz. 
Çünkü İslam’ı bize nakleden onlardır. Eğer nakledenler tenkid 
edilirse, âyet ve hadislere tenkid gelir. Böylece yeryüzünde ne 
varsa yok olur, İslam harab olur. Çünkü Mustafâ'dan (sJJatıü 
«aleıjhı vesellem ) sonra vahiy yoktur ve tebliğ edilenin sıhhati, tebliğ 
edenin adaletine bağlıdır. Münâvî'nin yorumu böyledir. 

Allâme İbn Hacer el-Heytemî, Esnel-Metâlib fî Sılati'l-Ekârib 
isimli kitabında şöyle diyor: Müslümanın kendini, Resûlullah'm 
(scılLIlalıu aletli vese Hem) ashâbıyla birlikte eğitmesi gerekir. Aile 
efradının da, onlarla barışık ve iç içe olması, onların faziletlerini 
ve değerini bilmesi gerekir. Sahabe arasında meydana gelen 
olaylar konusunda yorum yapmaması ve her sahabiyi, haram 
kabul edilen bir işi yapmaktan münezzeh kabul etmesi gerekir. 
Onların her biri bir müetehiddir, hatta onlar ictihadlarından 
dolayı sevap alan müctehidlerdir. (Hareketinde doğruya) isabet 
eden on kat ecrini alır, hata eden bir ecir alır. Ceza, tenkid ve 


1 Ebû Dâvûd (2/ 1 05) ve Tirmizî (5/710) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Gerekliliği 


177 


eksiklik onların hepsinden kaldırılmıştır. Bu konuda uyanık 
olalım; yoksa ayağımız tökezler, helak ve pişmanlığı hak ederiz. 

Allame el-Lekânî, Büyük Cevhere Şerhi’ nde der ki: O 
savaşların sebebi, fitnelerin (kargaşaların) anlaşılması ve 
çözülmesinin zor olmasına dayanır. Kargaşalar çok karışık 
olduğundan (sahabenin) ictihadları farklı olmuştur ve üç kısma 
ayrılmışlardır: 

Bir kısmı, kendi taraflarının haklı olduğuna dair ictihad 
beyan etmiş, buna muhalif olanın da asi olacağını söylemişlerdir. 
İsyan edene karşı savaşmak itikadlarına göre vacib olmuştu. 
Bunu yaptılar. Bu sıfatı taşıyan birinin inancına göre, adil 
yöneticinin isyan edenlere karşı savaş izni verdikten sonra, geri 
durması doğru olmazdı. 

Bir kısmı bunun tam aksini düşünmüşlerdi. 

Üçüncü bir kısım da, fitneler (kargaşalar) konusunda 
tereddüt ettiler, ne yapacaklarını bilemediler. İki taraftan 
herhangi birine destek vermenin yanlış olacağını düşündüler ve 
iki taraftan uzaklaştılar. Kendileri için doğru olan buydu. Çünkü 
bir Müslüman'ın başka bir Müslüman'a, haklı sebepler dışında 
savaş açması doğru olmazdı. 

Hulasa; Hepsinin mazereti vardır ve ecrini almıştır. Bu 
yüzden, hak ehli ve icma ettiği kabul edilenler, (sahabenin) 
şahitliklerinin, rivayetlerinin ve adil olduklarının kabul edilmesi 
konusunda ittifak etmişlerdir. 

Allame Sa'd der ki: Hak ehlinin itifak ettiği başka bir konu 
da, bütün bu olaylarda, isabetli karar verenin Hz. Ali olduğudur. 
Gerçek olan da hepsinin o savaşlarda adaleti elden bırakmamış 
olmalarıdır. Bunun dışındaki düşmanlık ve tartışmalar, hiç 
birinin adil olmayan bir iş yapmasına sebebiyet vermemiştir. 
Çünkü onlar müctehiddir. 



178 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


HATIRLATMA 

Hâfız Suyûtî'nin, ilkâmu'l-Hacer limen Zekke Sâbb en Ek 
Bekr ve Ömer (Ebû Bekr ve Ömer'e hakaret edeni temize 
çıkaranın ağzına taş tıkamak) diye isimlendirdiği bir risalesini 
okumuştum. Bu risalesinde, sahabeye hakaret edenin, bunu 
helal saymaması şartıyla fasık olduğu konusunda ittifak 
olduğunu nakleder. Sövmenin haram olmadığını düşünürse kâfir 
olur. Çünkü bunu yapmak en azından fısk veya haramdır. Dinin 
kaçınılması zorunlu haramlarından olduğu bilinen bir haramı 
helal kabul etmek küfürdür. Sahabeye hakaret etmek te böyle 
bir haramdır. 

Ayrıca, kebair (büyük günahlar)dan olduğunu söylüyor. 
Çünkü büyük günah, yakın geçmiş âlimlerin de ifade ettiği gibi; 
işleyenin dini duygularının zayıflamasına, dini bağlarının 
incelmesine sebep olan suçtur. Bunu ifade edenlerden biri de 
İbnu's-Sübkî'dir, Cem’ul-Cevâmi isimli eserinde bunu ifade 
etmiştir. Sahabeye hakaret de böyledir. Bunu yapan kişi, Allah'a 
ve Resûlüne karşı ne kadar cesur, dinine karşı ne kadar da 
lakayttır. Allah'ın lanet ettiği bu pislik, onlar gibi insanların 
hakareti haketiğini, kendisinin de tertemiz olduğunu ve 
övülmeyi haketiğini mi düşünüyor? Asla vallahi, ağzına taş 
tıkanır. Eğer onların hakareti haketiğini düşünüyorsa, biz de 
onun cehennemi ve daha fazlasını haketiğine inanıyoruz. 
Hatırlatma bu kadardı. 

Münâvî, Resûlullah'm ( sdJltflIcahu <sJei|İ7i vesellem ) "Kim, ashâbıma 
hakaret ederse, Allah'ın, meleklerin ve tüm insanların 
laneti üzerinde olur " 1 sözünü şerhederken şöyle der: 

“Bu ifade, savaş çıkaranlar için geçerlidir. Yoksa onlar, sadece 
içtihadları sonucunda o savaşlara katılmışlardır. Onlara hakaret 


1 Taberânî, M. el-Kebîr (12/ 142) 



Ehl-i Beyt'i Sevmenin Gerekliliği 


179 


etmek büyük günahlardandır. Onları dalâlet ve küfürle itham 
etmek küfürdür.” 

Kadı İyaz, Şifâ isimli eserinde der ki: “Sahabeye hakaret 
etmek ve onları tenkid etmek haramdır, bunu yapan lanetlenir.” 

Ayrıca, Mâlik'in şu sözünü nakleder: “Onlardan herhangi 
birinin dalalette olduğunu söyleyen öldürülür. Bunun dışında, 
onları tenkid edene, başkasına örnek olması açısından iyi bir 
ceza verilir.” Sahabeye dil uzatanlarla ilgili diyeceklerimiz 
bunlardır. 

İki lider; Ebû Bekr ve Ömer veya iki damat; Osman ve Ali’ye 
hakaret konusuna gelirsek; bunun hükmü, Suyûtî'nin mezkûr 
risalesinde, İmam Subkî'den naklettiği gibi bilinmektedir. Orada 
şöyle diyordu: Şeyh Takiyyuddin es-Subkî bir kitap yazıp adını 
Hiyretu'I-Imân el-Celî li-Ebî Bekr ve-Omer ve-Osman ve -Ali" (“Ebû 
Bekr, Ömer, Osman ve Ali'nin İman Yüceliği”) verdiğini 
görmüştüm. Bunu yazmasının sebebi; bir Rafizi’nin, bir grubun 
önünde kalkıp Ebû Bekr, Ömer, Osman ve bazı sahabeye 
hakaret etmesidir. Tövbe etmesini söylediler, etmedi. İmam 
Mâlik öldürülmesine hükmetti, Sübkî de bu kararını doğru 
buldu. Onun isabetli karar verdiğini anlatan bu kitabı telif etti. 
İçinde, sevdiğimiz yazar Kadı Hüseyin'den iki görüş nakleder: 

Birincisi; Dört Halife 'ye hakaret eden, bunun haram 
olduğunu kabul etse de kâfir olur. Çünkü dördünün imameti ile 
ilgili icma-i ümmet vardır. İkincisi: Fasık da kabul edilebilir, 
kâfir de. Sonra bunlarla ilgili Hanefi âlimlerden birçok nakil 
yapar. Bunların bazıları tekfir edilmesi, bazıları dalaletle 
suçlanması yönündedir. Subkî bunun ardından, naklettiği 
kaynaklara dayanarak tekfir görüşünü tercih eder. Mâliki ve 
Hanbelî kaynaklardan da buna benzer görüşler nakleder. 
Şimdilik bu söylediklerimizle yetinelim. 

Dört Hulefâ-i Râşidîn'in faziletlerinden bahsedelim. Allah 
hepsinden razı olsun. Kronolojik sıraya göre sunacağız. 



180 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


EBÛ BEKR es-SIDDÎK 

Yüce Allah şöyle buyuruyor: “Eğer siz ona (Resûlullah'a) 
yardım etmezseniz (bu önemli değil); ona Allah yardım 
etmiştir. Hani , kâfirler onu , iki kişiden biri olarak (Ebıı Bekir 
ile birlikte Mekke'den) çıkarmışlardı; hani onlar mağaradaydı; 
o, arkadaşına: « Üzülme , çünkü Allah bizimle beraberdir» 
diyordu. Bunun üzerine Allah ona (sükûnet sağlayan) 
emniyetini indirdi." (Tevbe Sur. 40) 

Müfessirler der ki: Buradaki arkadaş, Ebû Bekr'dir. Kendisine 
sükûnet indirilen odur. Çünkü Resûlullah sallcdltflıu aleyhi vesellem) 
zaten sâkindi. 

Hasan(-ı Basrî) der ki: Yüce Allah, Ebû Bekr hariç 
yeryüzündekilerin hepsine sitem etmiştir. Onun için şöyle 
demiştir: “Eğer siz ona yardım etmezseniz; ona Allah yardım 
etmiştir. " (Tevbe Sur. 40) 

Başka bir yerde Yüce Allah şöyle buyuruyor: “En çok 
korunan ise ondan (ateşten) uzak tutulur. O ki, Allah yolunda 
malını verip temizlenir. Onun nezdinde hiçbir kimseye ait 
şükranla karşılanacak bir nimet yoktur. O ancak Yüce 
Rabbiııin rızasını aramak için verir ve o (buna kavuşarak) 
hoşnut Olacaktır. " (Leyi Sur. 17-21) 

Leyi suresindeki bu âyetleri, tefsir kitaplarında da açıklandığı 
gibi Ebû Bekr ile ilgili nâzil olmuştur. 

Rivayete göre Ebû Bekr şöyle anlatmıştır: Mağaradayken 
Resûlullah'a ( s <3 II üi II < 3 hu aleyhi vesellem)l “(Bizi takip edenlerden) birisi 
eğilip baksa bizi görürdü” dedim. Şöyle buyrudu: "Ey Ebû 
Bekr! Sen üçüncüleri Allah olan iki kişiyi ne 
sanıyorsun ! ?"’ Bu hadisi Buhârî ve Müslim nakletmiştir. 

Yine Buhârî ve Müslim, Amr b. el-As'm şöyle dediğini 
naklederler: Resûlullah'a ( scJlcalItfhu ( 3 İeql"iı vese Hem) dedim ki: “Yâ 


1 Buhârî (3/1337) ve Müslim (4/1854) 



Hz. Ebû Bekir 


181 


Resûlallah, en fazla kimi seversin? “Âişe” dedi. 
“Erkeklerlerden?” dedim. "Babası” dedi. Amr diyor ki: “Sonra 
kim?” dedim. Şöyle buyurdu: “Ömer b. el-Hattâb. Yüce 
Allah semânın üzerinde, Ebû Bekr es-Sıddîk'in 
yeryüzünde hata yapmasını istemez .” 1 

Müminlerin annesi Hz. Âişe'nin şöyle dediği nakledilir: 
Resûlullah ( scJLILhu <sJeqln vesellem) hastalandığı zaman şöyle 
buyurdu: “Bana babanı (Ebû Bekir J i) ve kardeşini çağır 
da bir yazı yazayım. Çünkü ben, bir isteklinin temenni 
etmesinden veya birinin, «Ben daha layıkım» demesinden 
endişe ediyorum. Allah ve müminler bunu kabul etmez; 
ama Ebû Bekr eder .” 2 Hadisi Müslim rivayet etmiştir. 

Buhârî ve Müslim’in rivayetlerine göre Ebû Mûsâ el-Eş'arî 
bildiriyor: Peygamber ( salleJlcahu cJeıjhı vesellem ) hastalanmıştı. 

Hastalığı ağırlaşınca şöyle buyurdu: “Ebû Bekr' e söyleyin, 
insanlara namaz kıldırsın.” Hz. Âişe dedi ki: “Yâ 

Resûlallah! Ebû Bekr hassas kalpli biridir, senin yerine geçerse 
(üzüntüden) insanlara namaz kıldıramaz.” Resûlullah Çs/IULL 
c/eqh vesellem): “Ebû Bekr' e söyle, insanlara namaz 

kıldırsın” buyurdu. Âişe (aynı cümleyi) tekrar etti. Resûlullah 
(sallalleılıu aleı|lıı vesellem) buyurdu ki: “Ebû Bekr' e söyle, 

insanlara namaz kıldırsın, siz (kadınlar) Yûsuf'u 
(tuzağa düşüren) kadınlarsınız.” Biri ona haber verdi, 
Resûlullah ( scJULhu öJeL)hı vese Hem) hayattayken insanlara namaz 
kıldırdı . 3 

Ammâr b. Yâsir anlatıyor: Resûlullah ( seJLILıhu aleışk vesellem) 
şöyle buyurdu: “Az önce bana Cibril geldi. Dedim ki: «Ey 
Cibril! Bana Ömer b. el-Hattâb'ın faziletlerinden 
bahset.» Şu karşılığı verdi: «Ey Muhammedi Nûh'un 


1 Buhârî (3/ 1 339) ve Müslim (4/ 1 856) 

2 Müslim (4/1857) 

3 Buhârî ( 1 /340) ve Müslim (1/316) 



182 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


halkı içinde dokuzyüz elli yıl yaşadığı zamandan 
şimdiye kadar Ömerlin faziletlerinden bahsetseydim, 
Ömer'in faziletleri bitmezdi. (Fakat buna karşılık) 
Ömer, Ebû Bekr'in hasenelerinden bir hasenedir . » M1 

Ebû Hureyre diyor ki: Resûlullah ( s et II a II <2 hu cJetjhı vese Hem) şöyle 
buyurdu: "Ey Ebû Bekr! Ümmetimin içinde Cennete ilk 
girecek olan sensin ." 1 2 

Ömer b. el- Hattâb'm şöyle dediği rivayet edilir: “Ebû Bekr 
bizim efendimiz, en üstün olanımız ve Resûlullah U«IULıU işledi: 
vesellem) tarafından en fazla sevilen kişidir .” 3 Bu sözü Tirmizî 
rivayet edip sahih olduğunu ifade etmiştir. 

Yine rivayet edildiğine göre Hz. Ömer şöyle diyor: 
Resûlullah salleJlahu eJeıjhı vese llem) şöyle buyurdu: "Bizde hakkı 
olan herkese hakkını ödedik. Ebû Bekr hariç, onun 
bizde hakkı vardır, bu hakkını Kıyamet gününde Allah 
ödeyecektir. Ayrıca hiç kimsenin malı, bana Ebû 
Bekr'in malı kadar fayda sağlamadı ." 4 

Resûlullah ( salIdJlcahu tfleLjhı vesellem) şöyle buyuruyor: "Allah beni 
size gönderdiğinde, siz bana «yalan söylüyorsun» 
dediniz, Ebû Bekr ise «doğru söylüyorsun» dedi, 
kişiliğiyle va malıyla beni destekledi ." 5 

Hz. Ali'nin şöyle dediği nakledilir: “Ey insanlar! Bana 
söyleyin, insanların en cesuru kimdir?” “Şensin” dediler. “Teke 
tek savaş yaptığım herkesi yendim, ama insanların en cesurunu 
söyleyin?” diye sorunca: “Bilmiyoruz, kimdir?” dediler. Şu 
karşılığı verdi: “Ebû Bekr'dir. Bedir günü geldiğinde, 

Resûlullah'm söJLILInu aleijhı vese llem) etrafında toplanmıştık. Dedik 


1 Deylemî, Firdevs (5/383) 

2 Taberı, Riyâdu'n-Nadra ( 2/72 ) 

3 Tirmizî (5/606) 

4 Tirmizî (5/609) 

5 Buhârî (3/1339) 



Hz. Ebû Bekir 


183 


ki: “Resûlullah'm { salla II ahu aleıjhı vese Hem) yanında kim kalsın ki, 
müşriklerden herhangi birisi ona saldırmaya cesaret edemesin.” 
Vallahi Ebû Bekr'in dışında kimse öne çıkmadı. Kılıcı havada 
Resûlullah'm sallallahu aleıjhı vese Hem) başında duruyordu. (Savaş 
sırasında) Resûlullah'a ( sallallahu aleıjhı vese llem) kim yöneldiyse ona 
saldırıyordu. Bu yüzden insanların en cesuru oydu.” Bu hadisi 
Suyûtî bahsettiğimiz risâlede zikreder. 

Söz konusu risâlede ve İbn Hacer el-Mekkî'nin Esne'l-Metâlib 
kitabında, Bezzâr ve Fadâilu’s-Sahâbe kitabında Ebû Nuaym, Hz. 
Ali'nin şöyle dediğini naklederler: “Ey insanlar! Bana insanların 
en cesurunun kim olduğunu söyleyin?” Dediler ki: “Bilmiyoruz, 
kimdir?” Şu karşılığı verdi: Ebû Bekr'dir. Resûlullah'ı ( S J JU u 
aleıjhı vesellem ) gördüm, Kureyş onu eline almış, biri vuruyor, biri 
yere düşürüyor ve şöyle diyorlardı: “Bizim ilahlarımızı bir ilah 
yapan sensin.” Vallahi, içimizden Ebû Bekr'in dışında hiç kimse 
yaklaşamadı. (Tek başına aralarına daldı) birine vuruyor, ötekine 
çarpıyor, diğerini yere yuvarlıyor ve şöyle diyordu: “Yazıklar 
olsun size, «Rabbim Allah'tır» diyen bir adamı mı 
dövüyorsunuz!?” 

Sonra (Ali,) üzerindeki cüppesini topladı ve sakalı ıslanmcaya 
kadar ağladı. Ardından şöyle dedi: “Size soruyorum, Firavun 
halkından birinin mümini mi, yoksa Ebû Bekr mi daha 
üstündür?” Herkes sustu. Dedi ki: “Bana cevap vermeyecek 
misiniz? Vallahi, Ebû Bekr'in bir saati, Firavun halkından bir 
mümininkinden daha üstündür. O adam imanını gizlerdi, oysa 
bu adam imanını ilan etmiştir.” 

Bezzâr, Useyd b. Safvân'm şöyle dediğini nakleder: Ebû Bekr 
vefat ettiğinde, bir gömlekle sarıldı, Medine ağlama sesleriyle 
sallandı. İnsanlar Resûlullah'm ( sallallahu aleıjhı vese llem) vefat ettiği 
gün gibi dehşete kapıldı. Hz. Ali, koşarak ve endişeli bir şekilde 
geldi. Şöyle diyordu: “Bugün peygamberliğin hilafeti kesildi.” 



184 Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 

Ebû Bekr'in bulunduğu odanın kapısına gelince durdu ve şöyle 
dedi: 

“Allah sana rahmet etsin ey Ebû Bekr. Sen, İslam'ı kabul 
etmede kavmin birincisiydin. En samimi imana ve en güçlü 
yakine sahiptin. Allah'tan en fazla korkan şendin. En fazla emeği 
sen sarfettin. Resûlullah'ı ( so II <3 II <3 hu tfleLjhı vesellem ) en iyi sen korudun. 
Onların içinde İslam'a en fazla dikkat eden şendin. Sahabe 
içinde en güvenilen şendin, en iyi arkadaştın. En üstün geçmişi 
olan şendin, birinciliklerin hepsinden fazladır, hepsinden 
üstünsün. Resûlullah'a salLILhu oleijhı vese Hem) en fazla yakın olan 
şendin. Davranış, ahlâk ve şekil bakımından O'na en fazla 
benzeyen şendin, O'nun yanında en güvenilir ve en üstün 
şendin. Resûlullah'a | sdlIcJltflıu oleijhı vesellem) hepsinden fazla saygı 
gösterirdin. Allah sana, İslam için, Resûlullah ( s JJaL ale 4 k 
vesellem ) için ve Müslümanlar için hayırlar ihsan etsin.” 



Hz. ÖMERel-FÂRÛK 

Tirmizî, Ukbe b. Âmir'in şöyle dediğini rivayet ediyor: 
Resûlullah ( scılleJlcalıu oleijhı vese Hem) şöyle buyurdu: "Benden sonra 
peygamber (gelecek) olsaydı bu, Ömer b. el-Hattâb 
olurdu .” 1 

İbn Ömer'den, Resûlullah'm S(3İI(3İI<3İ"iu aleyhi vese Hem) şöyle dediği 
nakledilir: "Allah, doğrulan Ömer'in diline ve kalbine 
yerleştirmiştir .” 2 

İbn Ömer der ki: “Ne zaman insanlar bir meseleyle 
karşılaştılarsa ve Ömer'e sorup fikrini aldılarsa, Kur’ân, Ömer'in 
dediği şekilde nâzil olmuştur.” 

İbn Abbâs'tan nakledildiğine göre Hz. Ömer, Müslüman 
olduğunda, Cibril geldi ve şöyle dedi: "Ey Muhammedi 
Semâdakiler, Ömer'in Müslüman olma müjdesini 
aldılar .” 3 Hadisi İbn Mâce nakletmiştir. 

Yine onun dediğine göre Hz. Ömer, Müslüman olduğunda 
müşrikler şöyle demiştir: “Bu topluluk (Müslümanlar) bugün 
bizden üstün oldular.” Sonra şu âyet nazil oldu: “Ey Peygamber! 
Sana ve sana uyarı müminlere Allah yeter." (Enfâl Sur. 64) 

İbn Ömer'in şöyle dediği nakledilir: Resûlullah (saLLL Je.)' 
vesellem) eliyle Hz. Ömer'i işaret ederek şöyle buyurdu: “Bu, 
fitnenin kapalı kapısıdır. Aranızda yaşadığı müddetçe, 
fitneyle aranızda sıkı kapanmış bir kapı olarak 
kalacaktır .” 4 Hadisi Bezzâr rivayet etmiştir. 


1 Tirmizî (5/619) 

2 Tirmizî (5/618) 

3 İbn Mâce (1/ 38) 

4 Taberânî,Me/-Kebîr(9/ 38) 



186 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Resûlullah salIcalLhu öleLjlnı vesellem) şöyle buyurdu: “Ömer 

Müslüman olduğundan beri, şeytan Ömer'le ne zaman 
karşılaşsa, yüzüstü yere kapanır ." 1 

Resûlullah söilldJlcahu caleıjhı vesellem) şöyle buyurdu: “Şeytan 

senden uzak kalmaktadır, ey Ömer ." 2 

Resûlullah ( sol 1 6i II hu 6ileıjhı vese em) şöyle buyurdu: “Ömer b. el- 
Hattâb, Cennet ahalisinin ışığıdır ." 3 

Resûlullah ( seılLILhu öJeıjhı vese Hem) şöyle buyurdu: “Cibril bana 
dedi ki: İslam, Ömer'in ölümüne ağlayacaktır ." 4 

Tirmizî, Câbir b. Abdillah'tan şunu nakleder: Hz. Ömer, Ebû 
Bekr'e: “Ey Resûlullah 'tan ( s6ilİ6ilİ6ihu 6ilei(hı vesellem) sonra insanların 
en değerli olanı!” dedi. Ebû Bekr şu karşılığı verdi: “Sen böyle 
diyorsun, ama ben, Resûlullah'm { söillcJltfhu 6ileijhı vese Hem) şöyle 
dediğini işitmiştim: “Güneş, Ömer'den daha üstün bir 
kişinin üzerine doğmamıştır ." 5 

Resûlullah ( sdJlcalIcahu 6ileLjhı vesellem) şöyle buyuruyor: “Semâda 
Ömer'e değer vermeyen bir melek yoktur ." 6 

Hz. Ali'nin şöyle dediği rivayet edilir: “Biz, Muhammed'in 
(sallalImHıU vesellem) ashâbı, rahmetin Ömer'in diliyle 

konuştuğundan şüphe etmezdik.” Bu hadisi birden çok kişi 
rivayet etmiştir. 

Esmâ binti Umeys'in şöyle dediği rivayet edilir: 
Muhâcirlerden bir kişi Ebû Bekr'in yanma girdi, Ebû Bekr 
(yatağında) hastalığından ızdırap çekiyordu. Adam dedi ki: “Sen 
Ömer'i bize halife olarak tavsiye ediyorsun, ama yetkisi olmadığı 


1 Deylemî, Firdevs (2/ 380) 

2 Ahmed b. Hanbel (3/353) 

3 Deylemî, Firdevs (3/ 55) 

4 Taberânî, M. el-Kelnr (1/67) 

5 Tirmizî (5/618) 

6 Deylemî, Firdevs (4/105) 



Hz. Ömer 


187 


halde bize yeterince şiddet gösteriyor. Halife olursa daha da 
hiddetli olacaktır. Allah'ın huzuruna çıkınca ne diyeceksin?” 
Ebû Bekr: “Beni doğrultun” dedi. Oturttuklarında şöyle dedi: 
“Bana Allah'ı mı öğreteceksiniz? Onun huzuruna çıkınca; 
«Halkını onların en hayırlısına emanet ettim» diyeceğim.” 

Muâviye, Sa'sa’a b. Savhân'a, “Bana Ömer b. Hattâb'ı anlat!” 
dedi. Sa'sa’a dedi ki: “Tebasım yönetmeyi iyi bilirdi, adalet 
sahibiydi, alçak gönüllüydü, özür dileyenin özrünü kabul ederdi, 
kendisine hizmet edenlere karşı iyi davranırdı, kapısı (herkese) 
açıktı, doğru kararı araştırırdı, kötülük yapmaktan uzaktı, zayıfa 
karşı merhametliydi, bağırıp çağırmazdı, çok sessizdi, boş 
işlerden uzak dururdu.” 

İbnu's-Subkî'nin Tabakât'mda, Ebû Bekre'nin şöyle dediği 
nakledilir: Bir bedevi, Müminlerin emiri Ömer b. el-Hattâb'm 
karşısına geçip şöyle dedi: 

Ey Ömer! Ebayır yapıp sen cennete girersin, 

E§imle kızlarıma bir kıyafet verirsen 
Allak 'a yemin olsun sen bu i§i yaparsın. 

Ömer: “Yapmazsam ne olur?” diye sorunca bedevi dedi ki: 

“Ey Ebû ELafs! Çek ip de gitmeme se beb olursun. ” 

Ömer: “Çeker gidersen ne olur?” diye sorunca adam dedi ki: 
Vallahi sen onlardan hesaba çekilirsin, 

Ödül verildiği gün elin boşta kalırsın. 

Arada bekleyerek hesap verecek, bilsin, 

Ya ateşe gidecek ya Cennete, görürsün. 

Bunun üzerine Ömer, sakalı ıslanmcaya kadar ağladı. 
Ardından hizmetçisine dedi ki: “Al gömleğimi, o gün için ver, 
şiiri için değil.” Sonra da: “Vallahi bundan başka gömleğim yok” 
diye ekledi. 

Ebû Bekr el-Harâitî şöyle diyor: Allah, Hz. Ömer'e rahmet 
etsin, Allah için, Allah'ın nuruyla, olaylara ne kadar isabetli ve 
ferasetli bakardı. Vallahi şairin dediği gibiydi: 



188 


Ebedi Soylular: Ehl-i Beyt 


Olayların sonunu zekâsıyla görürdü. 

Sanki öbür güne bakan bir gözü vardı. 

Ebû Bekr ve Ömer'le ilgili Resûlullah sallallAy ale^lıı vesellem) 
şöyle buyurmuştur: "Kıyamet günü olduğunda bir münadi 
şöyle seslenir: Bu ümmetten, hiç kimse (amel) 

kitabını, Ebû Bekr ve Ömer'den önce kaldırmasın .” 1 
Ayrıca şöyle buyurmuştur: "Yüce Allah, beni dört 
vezirle destekledi: İkisi semâ ehlindendir; Cibril ve 
Mikâilj ikisi de yeryüzü ehlinden Ebû Bekr ve Ömer .” 2 
Resûlullah sdlLILI'iu cJeLjhı vesellem) şöyle buyurmuştur: "Her 
peygamberin, arkadaşlarından özel olanları vardır. 
Benim ashabım içinde özel arkadaşlarım, Ebû Bekr ve 
Ömer'dir .” 3 

Resûlullah ( salLILhu oleinini vese Hem) şöyle buyurmuştur: 

"Ümmetimin en üstün (kişi)leri Ebû Bekr ve Ömer'dir .” 4 
Resûlullah ( stJLILhu tfleLjlıı vesellem) şöyle buyurmuştur: 

"Müminlerin salihleri Ebû Bekr ve Ömer'dir .” 5 

Resûlullah S(3İI<3İI<3İ"iu tfleıjhı vesellem) şöyle buyurmuştur: "Ebû bekr 
ve Ömer'i ben üstün tutmadım, Allah üstün tuttu .” 6 

Resûlullah ( solLIltflnu cJeıjln vesellem)l "Ben, Ebû bekr ve Ömer 
böyle haşrediliriz” diyerek, şehadet, orta ve yüzük 
parmaklarını göstermiştir . 7 


1 Bu hadisin kaynağı bulunamamıştır. 

2 T aberânî, M. el-Kebîr (11/ 189) 

3 T aberânî, M. el-Kebîr (10/ 77) 

4 Kaynağı bulunamamıştır. 

5 Taberânî,M.e/-Kefcîr(lO/ 605) 

6 Taberî, Riyâdu'n-Nadra (1/ 348) 

7 ebHakîm et-Tirmizî, Nevâdir (1/225) 



OSMÂN Zİ'N-NUREYN 

Resûlullah salLIlcahu alenili vesellem) şöyle buyurmuştur: “Osmân b. 
Affân, hem dünyada dostum, hem de âhirette 
dostumdur ." 1 

Resûlullah ( scJLILhu tfleLjhı vese Hem) şöyle buyurmuştur: "Osmân, 
öyle bir utanma duygusuna sahiptir ki, ondan melekler 
bile hayâ ederler ." 2 

Resûlullah ( salLILhu <3İeijl"iı vese Hem) şöyle buyurmuştur: "Osmân, 
ümmetimin en çok hayâ sahibi ve en cömert insanıdır ." 3 

Resûlullah so II <3 II <3 hu ı3İei)hı vesellem) şöyle buyurmuştur: "Her 
peygamberin Cennette bir arkadaşı vardır, benim de 
oradaki arkadaşım Osmân' dır .” 4 

Resûlullah ( solIcJl^hu aleyhi vese Hem) şöyle buyurmuştur: "Hepsi 
ateşe girmeyi hak etmiş yetmiş bin kişi Osmân' ın 
şefaatiyle hesaba çekilmeden Cennete gireceklerdir .” 5 

Resûlullah ( scalLILhu oleijhı vesellem) şöyle buyurmuştur: 

"Ümmetimden bir adamın şefaatiyle, Benû Temîm'den daha 
fazla insan Cennete girecektir ." 6 

Münâvî der ki: Bu kişinin Hz. Osmân olduğu söylenir. 

Resûlullah stflltflltfhu ı3İei)hı vesellem) şöyle buyurmuştur: "Her 
peygamberin ümmeti içinde yakın bir dostu vardır, 
benim yakın dostum da Osmân b. Affân'dır .” 7 


1 Deylemî, Firdevs (5/313) 

2 T aberâni, M. el-Evsat (8/ 269) 

3 Ebû Nuaym, Hilye ( 1 / 56) 

4 İbnMâce (1/40) 

5 Deylemî, Firdevs (4/ 360) 

6 Tirmizî (4/626) 

7 Deylemî, Firdevs (3/335) 




190 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


Resûlullah JUUıu cJeıjhı vese Hem) şöyle buyurmuştur: "Allahım! 
Osmân'dan razı ol, ben ondan razıyım .” 1 

İbn İshâk der ki: Osmân, zor savaşın (Tebuk) ordusuna, öyle 
çok yardım etti ki, hiç kimse bu kadar yardım etmemiştir. 

Katâde'nin şöyle dediği rivayet edilir: Hz. Osmân, Tebuk 
savaşında, (ordu donanımı için) bin deve ve yetmiş at 
yüklemiştir. 

Huzeyfe b. el-Yemân'a göre Hz. Osmân, o gün on bin dinarla 
gelmiş ve bunu Resûlullah'm ( scJltflItf hu cJeıjhı vese Hem) önüne dökmüş, 
Resûlullah ( sdllallahu cJeıjhı vesellem) de elleriyle karıştırırken şöyle 
buyurmuştur: "Allah senin gizleyip açıkladığın ve 
Kıyamet gününe kadar olacak olan bütün günahlarını 
affetsin. Bundan sonra Osmân, (dünyada) hiçbir şeyi 
umursamaz .” 2 

Beyhakî, Abdurrahman b. Habbâb'm şöyle dediğini nakleder: 
Resûlullah scJLILhu tfleijhı vesellem) hutbe vererek insanları, Tebuk 
savaşma yardım etmeleri için teşvik etti. Hz. Osmân dedi ki: 
“Donanım ve kuşamıyla yüz deve bana aittir.” Sonra Resûlullah 
(sallallalıy aleyhi vese Hem) minberden bir süreliğine indi. İnsanları 
teşvik etti. Osmân yine dedi ki: “Donanım ve kuşamıyla yüz 
deve daha bana aittir.” Bir daha dinlenmek için indi. İnsanları 
teşvik etti. Osmân bir kez daha dedi ki: “Donanım ve kuşamıyla 
yüz deve daha bana aittir.” 

Bunun üzerine Resûlullah ( sallcallcahu cJeıjhı vesellem) elini havada 
şaşıran biri gibi sallayarak şöyle buyurdu: “Bu günden sonra 
hiç kimse Osmân'dan daha yükseğe çıkamaz .” 3 


1 İbn Hişâm, Sîre (5/197) 

2 İbn Adiy, Kâmil ( 1 / 340) 

3 Tirmizî (5/625) 



Hz. Osman 


191 


Üçü hakkında Resûlullah'm salleJLhu aletli veselle 
buyurduğu rivayet edilir: “Ben ölürsem, Ebû Bekr, 
Osmân (ölürlerse, artık) sen de ölebilirsen öl 


im) şöyle 

Ömer ve 

» ı 


1 Deylemî, Firdevs (1/318) 


HZ. ALİ el-MURTAZA 

Resûlullah solltfll <3 hu caleıjhı vesellem) şöyle buyurmuştur: “Ben 
kimin dostuysam, Ali de onun dostudur .” 1 

Resûlullah scallcalltfhu oleıjhı vesellem) şöyle buyurmuştur: “Ben 
ilmin şehriyim, Ali de onun kapısıdır. İlim isteyen 
kapıya gitsin .” 2 

Resûlullah scılUlLhu tfleijhı vesellem) şöyle buyurmuştur: “Ben 
hikmetin eviyim, Ali de onun kapısıdır .” 3 

Resûlullah ( scJLILhu tfleijhı vesellem) şöyle buyurmuştur: 

“Kardeşlerimin en hayırlısı Ali'dir, amcalarımın en 
hayırlısı Hamza'dır .” 4 

Resûlullah ( s (5i I \o I Idhu tfleijhı vesellem ) şöyle buyurmuştur: “Ali hem 
dünyada, hem âhirette kardeşimdir .” 5 

Resûlullah ( scJltflUhu (5ilei)hı vese Hem) şöyle buyurmuştur: “Ali'ye 
eza eden, bana eza etmiş olur .” 6 

Resûlullah S(5ill(5ill(5ihıu cJeıjhı vesellem) şöyle buyurmuştur: “Kim 
Ali'ye hakaret ederse, bana hakaret etmiş sayılır. 
Bana hakaret eden Allah'a hakaret etmiş sayılır .” 7 

Resûlullah ( scJLILhu tfleıjhı vese Hem) Tebuk gazvesi sırasında onu 
Medine'de (kendi yerine) vekil bıraktığında, münafıklar 
Resûlullah'm scalLILhu cıleıjhı vese Hem) onu istemediği için Medine'de 
bıraktığını ileri sürmüşler, bunun üzerine silahını alıp 
Resûlullah'm söJLILhu eJeıjhı vesellem ) yanma koşmuş söylentileri ona 


1 Tirmizî (5/633) 

2 el- Hâkim, Müstedrek (3/ 137) 

3 Tirmizî (5/637) 

4 İbn Hacer, îsâbe (3/ 566) 

5 Kaynağı daha önce belirtildi. 

6 Ahmedb. Hanbel (3/483) 

7 Deylemî, Firdevs (3/ 542) 



Hz. Ali 


193 


haber vermişti. Bunun üzerine Resûlullah «*IUUu caleı/n vesellem) 
şöyle buyurmuştur: 

"Onlar yalan söylüyorlar, aksine ben arkada 
kalanlar için seni burada bırakıyorum. Ailem ve ailen 
için geriye dön. Ey Ali! Sen bana, Hârun'un Mûsa'ya 
(yardımcı) olduğu gibi olmaya razı değil misin? Tek 
farkımız benden sonra peygamber gelmeyecek 
olmasıdır ." 1 

Hz. Ali dedi ki: “Razıyım, razıyım, razıyım.” 

Seyyid Ahmed Dahlân S/Vef'inde der ki: Ehl-i Sünnet derler 
ki: Hz. Hârun, Hz. Musâ hayattayken, mikata (Allah'la 
görüşmeye) gittiğinde geride onun halifesi olmuştu. Bu da 
gösteriyor ki, Hz. Ali'nin hilafeti, Resûlullah 'm A UAıu ki 
vesellem ) Tebuk gazvesi süresince Medine'den uzakta kaldığı 
süreyle ve ailesiyle sınırlıdır. Aynı Musâ'nın, Hârun'u mikat 
süresi için kavmine halife tayin etmesi gibi. Resûlullah (ssiLLfe 
c5i leı_)l~ı ı vesellem), Hz. Ali'nin dışında da birçok sahabiyi bu şekilde 
kendi yokluğunda halife tayin etmiştir. Bu, onların halifeliği hak 
ettikleri mânâsına mı gelir? Hz. Ali'ye halifeliği sırasında şu soru 
soruldu: “Resûlullah salULlıu tfleıjl'iı vese Hem) sana hilafeti vasiyet etti 
mi?” Şu karşılığı verdi: “Hayır, eğer bana vasiyet etseydi, 
yanımda sadece kılıcım ve hırkam kalsa bile, onun için 
savaşırdım.” Eğer Resûlullah ( scılltflltfl'uj dleLjhı vesellem) ona vasiyet 
etseydi, Ebû Bekr, Ömer ve Osman'a biat etmezdi. Allah 
hepsinden razı olsun. 

Rafiziler, bunun içinde gizlediği bir takiyye olduğunu ileri 
sürerler. Bu, yalan ve iftiradır. Kendisi güçlü ve cesurdu, ailesi 
Benû Hâşim’dir. Üstelik bu aile güçlü, kuvvetli ve muteber bir 
aileydi. Rafiziler ona korkaklık ve zillet ile suçluyorlar. O, bu 
sıfatlardan münezzehtir. 


1 Taberi, Riyâdu'n-Nadra (2/191) 



194 


Ebedi Soylular: Ehlü Beyt 


Hâfız Muhibuddin İbnü’n-Neccâr, Tarih Bağdâd isimli 
eserinde, İbnu'l-Mu’temir Müslim b. Evs ve Hârise b. Kudâme 
es-Sa’dî'den, Hz. Ali b. Ebî Tâlib'in hutbe verirken şöyle 
dediğini naklederler: “Beni kaybetmeden önce (ne soracaksanız) 
bana sorun. Arş dışında ne sorulursa sorulsun, hakkında bilgim 
vardır.” 

Ebû Nuaym, Hilye' de Hz. Ali'nin şu sözünü bildiriyor: 
“Vallahi nazil olan her âyetin, ne için nazil olduğunu, nerede 
nazil olduğunu bilirim. Allah bana, çok akıllı bir kalp ve çok 
soran bir dil vermiştir.” 

Sahih -i Müslim'de onun şu sözü geçmektedir: 

“Taneyi çatlatıp (filiz verdiren ve) esintiyi yönlendirene 
yemin olsun ki; Resûlullah'm sallallahu aleyhi vesellem) bana verdiği bir 
söz vardır; “Beni seven mümindir, bana buğzeden münafıktır .” 1 
İbn Ebî Şeybe ve Ebû Nuaym, Hz. Ali’nin minberinde şöyle 
dediğini naklederler: “Ben, fitnenin gözünü patlattım. Allah'a 
yemin olsun ki ben, tevekkül edip ameli terk etmeyecek 
olsaydınız, meydana gelen her şeyi Peygamberinizin (-sJJafıtt 
aleyhi vesellem ) diliyle size anlatırdım. Sonra şöyle dedi: “Bana sorun, 
sizinle Kıyamet arasında olacaklardan ne sorarsanız sorun size 
anlatırım .” 2 

İbn Ebî Şeybe, Zeyd b. Rabi'den bildiriyor: Hz. Ali, bazı 
insanların kendi hakkında konuştuklarını duydu. Minbere çıktı 
ve şöyle dedi: Hz. Peygamber'den ( salla II cahıı aleyhi vesellem ) bir şey 
işitip (söylemek için) kalkmayanı Allah'a havale ediyorum. Bir 
grup kalktı ve Resûlullah'm ( sallallahu aleyhi vese Hem) şöyle dediğine 
şahidiz dediler: 


1 Müslim (1/86) 

2 İbn Ebî Şeybe, Musannef (7/528) 



Hz. Ali 


195 


"Ben kimin dostuysam, Ali de onun dostudur. 

Allahım! Onunla dost olana dost ol, ona düşman olana 
düşman ol .” 1 

Resûlullah seallcallahu (aleyhi vesellem) şöyle buyuruyor: "İçinizde 
en güzel hüküm veren Ali'dir .” 2 

Hâkim sahih olduğunu söyleyerek Hz. Ali'nin şu sözünü 
nakleder: Resûlullah salLILhu cilei|hı vesellem ) beni Yemen’e gönderdi. 
Dedim ki: “Yâ Resûlallah! Sen beni gönderiyorsun; ama ben 
gencim, aralarında hüküm vereceğim, fakat hüküm vermenin ne 
olduğunu bilmiyorum.” Resûlullah ( s<3 \\a \ loh u cıleıjhı vesellem) göğsüme 
vurdu ve şöyle buyurdu: "Allahım! Onun kalbine yol 
göster, dilini sağlamlaştır.” Taneyi çatlatan Allah'a 
yemin olsun ki, hüküm verirken, iki karar arasında bile tereddüt 
etmedim . 3 

Rivâyet edildiğine göre Resûlullah'm : sçJbllAu aleyhi vesellem) 
"İçinizde en güzel hüküm veren Ali'dir” demesinin 
sebebi şuydu: Hz. Peygamber ( s<all<3İI(3İ"iu caleıjln vesellem ) sahabeden bir 
cemaatle oturuyordu. İki hasım geldi, biri dedi ki: “Yâ 
Resûlallah! Benim bir eşeğim, bunun da bir ineği var. Onun 
ineği benim eşeği öldürdü. (Bu konuda bize hüküm ver)” 
Oradakilerden biri dedi ki: “Hayvanlara tazminat olmaz.” 
Resûlullah söJLILI~)U <aleqhı vesellem)l "Ey Ali! Aralarında hüküm 
ver” buyurdu. 

Hz. Ali onlara: “Serbest miydiler, bağlı mıydılar? Yoksa biri 
bağlı, diğeri serbest miydi?” diye sorunca adam: “Eşek bağlı, inek 
serbest idi, ayrıca sahibi de yanındaydı” karşılığını verdi. Hz. Ali 


1 Nesâı (5/132) 

2 Aclûn i, Keşfu'l-Hafâ (1/ 184) 

3 Bezzâr, Müsııed (3/126) 



196 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


dedi ki: “İneğin sahibi, eşeğin tazminatını öder.” Resûlullah 
(sdllalltflıu aleyhi vese Hem) tasdik etti ve onun hükmünü imzaladı . 1 

Resûlullah sJXL «aletlini vese lem) sinirlendiğinde, Hz. Ali'nin 
dışında kimse onunla konuşmaya cesaret edemezdi. 

İbn Mes'ûd, Hz. Peygamber'in) sJöMu <5ileL)lıı vese Hem) şöyle 
buyurduğunu rivayet eder: "Ali 1 ye bakmak ibadettir . " 2 


Dördüyle ilgili varid olan hadisler de şöyledir: 

Resûlullah sXUıu aleyhi vese Hem) şöyle buyuruyor: "Ümmetimin 
içinde, ümmetime karşı en merhametlisi Ebû Bekrj 
Allah'ın dinine en bağlı olanı Ömer; en samimi hayâ 
sahibi olanı Osman; en iyi hüküm vereni ise Ali'dir ." 3 

Resûlullah ( scallcallcalıu <3İeql"iı vese Hem) şöyle buyuruyor: "Allah, 

Ebû Bekr'e merhamet etsin, bana kızını verdi, hicret 
şehrine götürdü, Bilâl' i malıyla azad etti. Ebû 
Bekr'in malının İslam konusunda bana sağladığı faydayı 
kimsenin malı sağlamamıştır. Allah, Ömer'e merhamet 
etsin, acı da olsa doğruyu söyler, hakikat onu terk 
etti ve dostu da yoktur. Allah, Osman'a merhamet 
etsin, ondan melekler bile utanır. Zor Savaşın (Tebük) 
ordusunu donattı, mescidimizi genişletti de rahatlıkla 
oraya sığar olduk. Allah, Ali'ye merhamet etsin. 
Allahım! Nereye dönerse hakkı ona doğru çevir .” 4 

Her birinin faziletiyle ilgili varid olan, Kitab, Sünnet ve 
müctehid imamların sözleri, tarih ve siyer kitaplarında, 
tefsirlerde ve onların güzel sözlerini, fiillerini, ahlâkını ve 
hallerini anlatan kitaplarda derlenmiştir. Bunlar o kadar çoktur 
ki, saymak istesem ciltler dolar ve sayamadıklarım 
saydıklarımdan fazla olurdu. 


1 Kaynağı bulunamamıştır. 

2 Hâkim, Müstedrek (3/ 1 52) 

3 İbnMâce (1/ 55) 

4 Tirmizî (5/233) 



Sahabenin En Üstünü 

HATIRLATMA 

Lekkânî, Hidâyetu'l-Miirîd li-Cevheri't-Tevlıîd (“İsteyeni 
Tevhidin Özüne Yönlendirme”) isimli eserinde der ki: 
Sahabenin en faziletlileri Hudeybiye (biatm)'da bulunanlar. 
Hudeybiye'de bulunanların en faziletlileri Uhud'da bulunanlar. 
Uhud'da bulunanların en faziletlileri Bedir'de bulunanlar. 
Bedir'de bulunanların en faziletlileri Aşere-i Mübeşşere. Aşere-i 
Mübeşşere'nin en faziletlileri dört halife ve Dört Halifenin en 
faziletlileri Ebû Bekr'dir. Buradaki faziletten maksad, sevap 
çokluğudur. 

Kabul edilmesi gereken şudur: Sahabenin (Allah hepsinden 
razı olsun) en üstün olanları, Resûlullah'tan ( s <3 II <3 II a hu aleıjhı vesellem) 
sonra hilafeti üstlenenlerdir. Resûlullah ( o - o e un vesellem) 

“Benden sonra hilafet otuz senedir, ondan sonra ısıran 
bir krallık olacak " 1 diyerek, hilafetin süresini de 
belirlemiştir. 

Resûlullahin ( scJltflItfhu cJeijhı vesellem) bütün sözlerinden; Dört 
İmam (halife)nin, sahabenin en faziletlileri olduğu 
anlaşılmaktadır. Çünkü bu süre, onların halifelik dönemleridir. 
Üstünlükteki sıralamaları, halifelikteki sıralamalarına göredir. 
Önce gelen diğerinden üstündür. Sonra ondan sonra halife olan 
gelir. Bu görüş Ehl-i sünnete göredir. (Sünnet ehlinin) imamları, 
Ebu’l-Hasan el-Eş'arî ve Ebû Mansûr el-Maturidî'dir. Buna göre 
en üstün olan Ebû Bekr, sonra Ömer, sonra Osman, sonra 
Ali’dir. 

İmam Gazâlî ise der ki: Gerçek fazilet Allah katında olandır, 
bunu da Resûlullah'tan stflUlItfhu öJeıjhı vesellem ) başka kimse bilemez. 
Onları öven birçok hadis varid olmuştur. Bu hadislerdeki fazilet 
ve sıralama inceliklerini, ancak vahyi ve Kur'ân-ı Kerim'in nazil 
olmasını izleyenler, o andaki belirtilerle anlayabilir. Eğer öyle 


1 İbn Hibbân, Sahih (15/ 392) 



198 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


anlamasalardı, hilafeti bu şekilde sıralamazlardı. Çünkü onlar 
Allah için, kimsenin söylediğini umursamaz, kınayanların 
kınamasına aldırmaz, kimse onları haktan ayıramazdı. Sa’d'm 
dediği gibi: “Biz, selefi ve halefi böyle bulduk.” 

Açık olan bir şey vardır ki, eğer buna dair delilleri olmasaydı 
bu şekilde karar vermezlerdi. Şerhu'I-Makâstd'daki sözleri 
şöyledir: Genel olarak, İslam büyükleri ve âlimlerinin çoğu, bu 
konuda mutabık olmuşlardır. İyi niyetle yaklaşıldığında, 
delillerle ve emarelerle öyle olduğunu inanmasalardı, bu konuda 
mutabık olamayacakları sonucuna varılır. Lekkânî'nin sözleri 
özetle böyledir. 

Şunu ekleyelim: İslam büyüklerinin çoğunun ifade ettiğine 
göre, Sa’d icmayı kasdetmemiştir. Mesela Osman ve Ali 
arasındaki sıralama böyledir. Ehl-i sünnet büyüklerinin bazıları, 
Hz. Ali'nin Osman'dan önce geldiği görüşünü ileri sürmüşlerdir. 
Süfyân es-Sevrî bunlardan biridir. İmâm Mâlik başta böyle bir 
görüş beyan etmiş, daha sonra bu görüşünden vazgeçmiş ve 
sıralamada Osman'ı Ali'den önceye almıştır. 

Nevevî der ki: “Doğru olan budur.” Lekkânî der ki: “Bu, daha 
doğrudur.” 

Fakat Ebû Bekrin üçünden, Ömer'in ikisinden üstün olduğu, 
İbn Hacer'in Fetâva sının hâtimesinde de söylediği gibi üzerinde 
icma olan bir konudur. İbaresi de şöyledir: 

Hz. Ali'nin bizzat kendisinden, sahih olarak şu 
nakledilmiştir: “Hz. Peygamber'den ( salleJlcahu tfleLjhı vesellem) sonra 
insanların en hayırlısı; Ebû Bekr'dir, sonra Ömer, sonra başka 
biridir.” Oğlu Muhammed (b. el-Hanefiyye) ona: “Sonra sen 
misin babacığım?” diye sorunca şu karşılığı verdi: “Baban sadece 
Müslümanlardan biridir.” 

Bunlara dayanarak, sahabe, tâbiûn ve onlardan sonraki Ehl-i 
sünnet, sahabenin en üstün olanının, Ebû Bekr, ondan sonra 
Ömer olduğunda kesin olarak icma etmişlerdir. Başka bir yerde 



Sahabenin En Üstünü 199 

İbn Hacer’e şöyle bir soru sorulur: “Dört Halife arasındaki 
üstünlük konusu kati mi, ictihadi mi? Çünkü aklın aralarındaki 
üstünlüğü kesin olarak tesbit edecek ölçüsü yoktur. 
Faziletleriyle ilgili varid olan hadisler de muhteliftir.” İbn Hacer, 
şu karşılığı verdi: “Ehl-i sünnete göre, Ebû Bekrin üçüne üstün 
olduğu, Ömer'in de ikisine üstün olduğu, üzerinde icma edilen 
bir görüştür. Bu konuda aralarında ihtilaf yoktur. İcma kesinliği 
ifade eder. Fakat Osman’ın Ali'ye olan üstünlüğü zannidir. 
Çünkü Ehl-i sünnet büyüklerinden bazıları, Hz. Ali'yi üçüncü 
sıraya almıştır; Süfyân es-Sevrî gibi. Ehl-i sünnet âlimlerinin 
ihtilafa düştüğü konular zannidir. 

Bununla ilgili hadisler gerçekten farklıdır. Nitekim Hz. 
Ali'nin faziletini ifade eden hadisler, diğer üçünün toplamından 
fazla varid olmuştur. Bazı imamlar bunu sebebini şöyle açıklar: 
Hz. Ali, fitneler dönemine kadar yaşadı. Düşmanları çoğalmıştı 
kinleri, intikam alma duyguları, onunla ilgili yanılgılara 
düşmeleri de artmıştı. Sahabenin hafızları, Allah hepsinden razı 
olsun, araya girdiler, bu utanmaz fasıklara, bozguncu Haricilere 
cevap vermek üzere Hz. Ali'nin faziletleriyle ilgili bildikleri 
hadisleri rivayet etmeye başladılar. İnsanlar diğer üç halifeyle 
ilgili böyle iddialarda bulunmadıkları için, onlarla ilgili bu kadar 
hadis rivayet edilmemiştir.” İbn Hacer'in cevabı böyle. 

İmam Şa'rânî (Letâifuî-)Minen isimli eserinde bildiriyor: Ebû 
Bekr b. Ayyâş der ki: “Ebû Bekr, Ömer ve Ali bana gelip bir şey 
isteselerdi, Resûlullah'a seıllalLhu tfleLjhı vesellem ) yakınlığından dolayı 
ilk önce Ali'nin isteğinden başlardım. Buna karşılık gökten yere 
düşmeyi, onu diğer ikisine tercih etmeye yeğlerim.” 

Lekkânî der ki: “İlim, cesaret, isabetli bakış açısı, Resûlullah'a 
(salUleıku aleyhi vesellem ) yakınlık, diğer sahabeye olan sevgisi ve 
sahabenin ona olan sevgisi gibi başka özelliklerinden dolayı, 
üstünlük kapsamının sıhhati gözden uzak tutulmamalıdır.” 



200 


Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 


BİR İNCELİK 

İbnü’s-Subkî'nin Tabakât'mda., Hâris b. Sureyc'in hayatını 
anlattığı bölümde, Dâvud b. Ali el-Isfehânî'nin sözünü 
okumuştum. Diyordu ki: Hâris b. Sureyc'i şöyle derken işittim: 
İbrâhîm b. Abdillah el-Hacebî'yi Şâfiî'ye şöyle derken işittim: 
“Senden başka, Ebû Bekr'i ve Ömer'i, Ali'den üstün tutan hiçbir 
Hâşimî görmedim.” Şâfiî dedi ki: “Hz. Ali, hem amcamın oğlu, 
hem de teyzemin oğludur. Ben, Abd-i Menâf oğullarmdamm. 
Sen de Abduddar oğullarmdansın. Eğer bu, üstünlük olsaydı 
senden önce benim hakkımdı, fakat mesele hesaplandığı gibi 
değildir. 

Yine ondan (Şâfiî) rivayet edildiğine göre şöyle diyor: 
“Resûlullah'tan scalULhu oleıjhı vesellem) sonra insanlar çaresiz 
kaldılar. Gökyüzünün altında Ebû Bekr'den daha hayırlısını 
bulamadılar. Bu yüzden onu halife olarak seçtiler.” 

HATIRLATMA 

Aciz zihnime hoş bir mânâ ve sahabe sevgisiyle Ehl-i Beyt 
sevgisini bir kabul eden Ehl-i sünnet mezhebini teyid eden, 
güçlü bir delil belirdi. Bu delil, Rafızî ve sapıklık ahalisinin 
görüşlerini de çürütecektir. Sahabenin, Allah hepsinden razı 
olsun, faziletiyle ilgili sabit olan bütün rivayetler, aslında aynı 
zamanda Ehl-i Beyt’in faziletiyle de alakalıdır. Bu fazilet, Risalet 
Sahibine olan mensubiyetlerine eklenen bir fazilettir. Çünkü 
onlar aynı zamanda, Yüce Cedlerinin salLILıhu Yeıjlı vesellem) 
ashâbıdır, başka bir peygamberin değil. Onlar bizzat, üstün, 
seçkin, her türlü güzel vasfı haiz olsalar da, başka 
Müslümanlardan üstün olmaları, bu şerefli sahabe olma sıfatını 
başarılı bir şekilde ifa etmelerinden kaynaklanmaktadır. Sahabe 
olmak, âmilin ameliyle, müctehidin içtihadıyla değil, üstünlük 
nûrlarmı ve sırlarını kaparak, Resûlullah'm : so İÜ II <3 hu tfleıjhı vesellem) 
yolunda feda etmekle olur. Onlar, canlarını, mallarını, 



Sahabenin En Üstünü 


201 


çocuklarını ve babalarını güçlerini zorlayarak ortaya koymuşlar, 
birçoğu savaşlarda Resûlullah'm ( scılLILhu oleijhı vesellem) önünde 
savaş meydanlarına dalmışlar, zorluklara düşmüşler ve böylece 
Allah'ın dini dünyaya yayılmıştır. Bu şekilde İslam'ın dünyaya 
yön vermesi sağlanmıştır. Yoksa onlardan sonra gelen tâbiûn 
içinde, daha âlim, daha fazla ibadet eden, daha fazla zühd ve 
vera sahibi insanlar bulabiliriz. Peygamberimizle (mLLL ale 4 k 
vesellem ) olan sahabelik dönemleri kısa olan, bulundukları 
yerlerden gelip muzaffer olduğu savaşlarına katılamayan bazı 
sahabelerden daha fazla savaşıp cihad eden, vuran ve yaralayan 
da var. Buna rağmen, en az fazilet sahibi olan bir sahabi, tabiûn 
ve sonra gelenlerin kıyamete kadar, en faziletlisinden daha 
üstündür. 

Açık bir şekilde ortaya çıkan sonuç şudur: Sahabenin 
üstünlüğünün kaynaklandığı asıl kişi Resûlullah (sJJAu a le 4 k 
vesellem )’dir. Aynı şekilde, Ehl-i Beyt’in faziletiyle ilgili sabit olan 
haberler, Resûlullah'a sXLhu oleıjhı vese Hem) sahabilik etme 
üstünlüğü ve gururuna ek olarak, Sahabe-i Kirâmın faziletinden 
addedilir. Onlar, kendilerini şirkten kurtarıp tevhid aydınlığının 
içine atan peygamberlerinin soyundan gelmektedirler. Onun 
sayesinde dünya efendiliğini, saadet-i ebediyyeyi ve 
Resûlullah'm s <sJ l<sı II <51 hu aleyhi vese Hem) zürriyeti ve bir parçası olmayı 
elde edebildikleri kadar elde ettiler. 

Yine ortaya çıkan sonuç; hepsinden daha üstün olanın 
Peygamber ( solldlltfhu cJeıjhı vese Hem) olduğudur. Kendisinden 
kaynaklanan ashâbmm faziletini, yücelten O 'dur. Onun parçası 
olan Zürriyet-i Tahira da öyledir. Onların fazileti, Resûlullah'm 
(scallallcıhu cJeıjhı vesellem ) faziletinden kaynaklanmaktadır. 

İki faziletin; zürriyetin ve sahabenin üstünlüğünün ana 
kaynağının Resûlullah s< 3 İI< 5 ill< 5 ihu öJeqhı vesellem) olduğunu 
biliyorsunuz. İkisi de aynı kaynaktan gelmektedir. Birine 



202 Ebedi Soylular: Ehl-ı Beyt 

yapılan övgü veya yerginin diğerini de etkileyeceği 
muhakkaktır. 

Birine dost, diğerine düşman olarak, ikisini birbirinden 
ayırana Allah lanet etsin. Çünkü birine düşman olana, diğerinin 
dostluğu fayda etmez. Ayrıca Allah'ın, Resûlü'nün ve dost kabul 
ettiği tarafın da düşmanı olur. 

Efendimiz Zeyd b. Ali Zeynelâbidîn'e bakın. Hişâm b. 
Abdilmelik'e başkaldırdığında, Küfe halkından birçok kişi ona 
biat etti. Ebû Bekr ve Ömer'i reddetmesini istediler. Bunun 
karşılığında onu(n halifeliğini) destekleyeceklerini söylediler. 
Bunun üzerine o dedi ki: “Asla! Aksine onların tarafından 
olurum.” Dediler ki: “Öyleyse biz de seni reddederiz.” O da 
bunun üzerine şöyle dedi: “Gidin siz râfıza (reddeden)siniz.” 
Ondan sonra Râfıza (veya Rafiziler) olarak anıldılar. 

Bir grup gelerek dediler ki: “Biz, onların (Ebû Bekr ve Ömer) 
taraftarıyız. Onları reddedeni reddederiz.” Zeyd onları kabul 
etti. Onunla birlikte savaştılar. Bunlara Zeydiyye denildi. Fakat 
onlardan sonra gelenler, Zeyd'in mezhebinden çıktılar, sadece 
isimleri kaldı. Saadet-i dâreyn (iki dünya saadeti) isteyen, iki 
tarafı da sevmelidir. Selefin ve halefin sünnetinden ayrılmadan, 
bu şer’î yolu takip etmelidir. Bu yol Ehl-i sünnet mezhebi ve 
Elanif dinin yoludur. Allah ruhumuzu, bu yoldan sapmadan, 
değiştirmeden, aldanmadan ve altatmadan kabzetsin. 

İbnu's-Subkî Tabakât' ta derdi ki: İmam Abdullah b. el- 
Mübârek şöyle diyor: 

Dini küçümseyene ben yumuşak değilim , 

İslam'ı da tenkid eden biri değilim. 

Ne Eh û Bekr e hakaret ederim, ne Ömer'e , 

Ne de hâşâ Osman'a hakaret ederim. 

Ne de Resûl'ün havarisi Zübeyr'e 

Doğru yapsa da, yapmasa da Talha'yı severim. 

Ali için bulutlardadır demem, zira 



Sahabenin En Üstünü 


203 


Vallahi buna zulüm ve düşmanlıktır elerim. 

Bu aslında uzun bir kasidedir. Bir de şu beyitleri vardır: 

Allah verir dinimizi destekleyen emire 
Razı olarak kendi rahmetinden ol Kerim, 
imamların varlığı güven verir yollara, 

Yok sa zayıf, güçlünün yağması olur derim. 

Anlatıldığına göre Hârun er-Reşîd bu şiiri çok beğenmiş. 
Abdullah b. el-Mübârek vefat ettiğinde, (halife) ilan edip 
insanların onu bu şiirle taziye etmelerini istedi. Ardından şöyle 
dedi: ‘Allah verir dinimizi destekleyen emire ” beyitlerini söyleyen 
o değil miydi? 

Eğer şöyle derseniz: Bu iki grubun, yani Ehl-i Beyt ve 
Sahabenin faziletini bir kaynağa, Resûlullah'a (saLLU Je 4 li 
vesellem) bahsedilen özellikten dolayı bağlamak, Ehl-i Beyt’in 
Sahabe-i Kiramdan üstün olduğuna hissettirmektedir. 

Ben de derim ki: Evet öyledir. Fakat bu üstünlük 

Resûlullah'm sallallahu aleıjhı vesellem ) zürriyeti olma açısındandır, 
her açıdan değildir. Bu da aklı başında olan herkesin şüphe 
etmeyeceği bir durumdur. Bu açıdan Zürriyet-i Tâhira, 
kesinlikle herkesten üstündür. Çünkü bu kabul, Resûlullah'm 
(sallallAu o sır vese Hem) üstünlüğünü kabul etmeye götürmektedir. 
Zaten hiçbir mümin, O'nun bütün insanlardan daha üstün 
olduğu konusunda şüphe etmez. Bunu kabul etmek şu sözü 
söylemekle aynıdır: “Onların Ceddi ( sallallahu aleıjhı vesellem), bütün 
atalardan ve dedelerden daha üstündür.” Bir mümin bundan 
şüphe eder mi hiç? 

Buradan yola çıkarak İmam Sübkî ve diğer âlimler, Fâtıma 
hakkında şöyle derler: “Resûlullah'm ( sal lalI ahu aleıjhı vesellem) bir 
parçasına hiç kimseyi üstün tutamayız.” Gördüğünüz gibi, 
Fâtıma'yı, annesi Hatice'den, Meryem'den ve Aişe'den üstün 
kabul edilmesi gereken ve Resûlullah'm ( sallallahu aleijhı vesellem) 
parçası olarak nitelemektedirler. Hz. Ali'nin hanımı, 



204 


Ebedi Soylular: Ehbi Beyt 


Haseneyn'in annesi veya diğer üstün özelliklerinden biriyle 
nitelemiyorlar. Aynı mânâ Resûlullah'ın ( seJLILhu aleıÇ vesellem) 
diğer çocukları ve kızları için de geçerlidir. Onlar da bu açıdan 
bütün insanlardan üstündür. Şemsüddîn el-Alkamî, Fâtıma'nm, 
Ebû Bekr ve Ömer hariç, bütün sahabeden üstün olduğunu 
beyan etmiştir. 

Münâvî bu üstünlüğü, sadece Resûlullah'ın 4'. 

vesellem ) bir parçası olma yönüyle sınırlar ve şöyle der: “Ebû Bekr 
ve Ömer, hatta Dört Halife, kabiliyet, ilim ve İslam'ın yayılması 
için çalışma konusunda Fâtıma'dan daha üstündürler.” 

Bu yüzden Allâme Lekkânî, Cevhere Şerhi' nde, dört halifenin 
başkalarına üstünlüğünden bahsettikten sonra, şu sözleriyle 
uyarıda bulunur: Bahsedilen bu hüküm, Zürriyet-i Şerife’yi 
etkilemez. Çünkü bu, Resûlullah'ın seıllcallcahu olefini vesellem) parçası 
olma açısından değildir. Yani; Resûlullah’ın salltfllolnu alemini vesellem) 
parçası açısından bakıldığında Zürriyet daha üstündür. 

Bunu bilelim ve Ehl-i Beyt’in konumunu öğrenelim. Allah'ın 
onlara hediye ettiği vehbi üstünlüğü ve sadece onlara verdiği 
akrabalık şerefini anlayalım. 

Öyle insanlardır ki, onları içten seven, 

Ah ir dünyasında sağlam ipi tutandır. 

Güzellikleri ile çanları nakledilir. 

Menkibeleri ile en üstün olmuşlardır. 

Dostları olmak vacib, sevmek ise hidâyet, 
itaat etmek sevgi, sevmek ise takvadır. 

Is’âf da denir ki: Muteber ve takdire şayan sevginin, onların 
sünnetine severek ittiba etmek olduğunu bilmek gerekir. Çünkü 
onların sünnetine ittiba etmeden, Şia ve Rafizilerin yaptığı gibi, 
onların sünnetine uymaktan kaçıp sırf onları sevdiğini iddia 
etmek, bunu iddia eden kişiye bir fayda temin etmez. Bilakis 
hem dünyada, hem âhirette ona azab ve vebal getirir. 



Sahabenin En Üstünü 


205 


Çünkü bu, gerçek bir muhabbet değildir. Gerçek muhabbet, 
kendini sevilen kişiye vermekle, onun sevdiği ve istediği şeyleri 
kendi nefsinin isteklerinden üstün tutmakla ve onun ahlâkını 
örnek almakla olur. 

Bu mânâda Hz. Ali şöyle diyor: “Benim sevgimle Ebû Bekr ve 
Ömer'e duyulan nefret bir arada bulunamaz.” Yani, bunlar 
birbirinin zıddıdır, bir arada bulanamazlar. 

Dârakutnî şu hadisi rivayet ediyor: "Ey Ebu'l-Hasan 

(Ali'yi kasdediyor) sen ve taraftarların 

Cennettesiniz. Bir kavim gelecek, seni sevdiklerini 
iddia edecekler, fakat İslam'ı küçük düşürecekler. 
Ondan söz edecekler] ama okun hedefi delip geçtiği 
gibi İslamadan çıkacaklar. Onların Râfıza lakablı bir 
grupları vardır. Karşılaşırsan onlarla savaş, çünkü 
onlar müşriktirler ." 1 

Dârakutnî der ki: Bu hadisin bizde birçok farklı kanalları 
mevcuttur. 

Şia ve Rafıza derken, Şia'nın kollarını kasdetmiştir. Rafızîler, 
eşanlamlı olarak veya açıklama maksadıyla onlara atfedilmiş 
olabilir. Fakat Ehl-i Beyt’in taraftarları, onların sünnetinden 
ayrılmazsa, Sahabeyi severse, hepsinin üstün makamını bilirse, o 
zaman hayırlı insanlar olurlar ve her türlü eksiklikten uzak 
olurlar. O zaman Resûlullah'm ( solldlltfhu tfleLjhı vesellem) "Ey Ebu'l- 
Hasan! Sen ve taraftarların Cennettesiniz" buyururken 
kasdettiği insanlar olurlar. 

Musa b. Ali b. el-Hüseyin b. Ali, ki babası ve dedesi 
tarafından şerif idi, şöyle diyor: “Bizim taraftarımız; Allah'a itaat 
eden, bizim yaptığımızı yapandır. Ali'nin hilafeti boyunca onun 
taraftarları ve ona yardım eden herkes gibi davranan, Cemel, 
Sıffin ve Nahravân gibi girdiği bütün savaşlarda ve vakalarda 
onunla birlikte savaşandır. Çünkü O (Hz. Ali) hepsinde haklıydı, 


1 İbnAdiy, Kâmil (3/82) 




206 


Ebedi Soylular: Ehlü Beyt 


diğerleri de haksızdı. Her birinin, içtihada dayanan ve doğruyu 
amaçlayan bir yolu vardı. Ancak Nehrevan halkının da tabi 
olduğu Havaric (Hariciler) bunun dışındadır. Onlar kâfir ve 
günahkârdır. Çünkü Tahkim (Hakem) olayına dayanarak O’nun, 
birçok sahabinin ve tahkimi kabul eden Müslümanların hâşâ 
kâfir olduklarına inanmaktadırlar.” 

Şia'da bir grup daha vardır, onlara Mufaddila deniliyor. Hz. 
Ali'nin diğer sahabelerden üstün olduğuna inanıyorlar. Fakat 
diğerlerinin de üstün ve adil olduğuna inanıyorlar. Ayrıca 
Allah'ın onlara verdiği makam üstünlüğünü ve şerefi kabul 
ediyorlar. Bu grup, Ebû Bekr ve Ömer'in Ali'den üstünlüğü ile 
ilgili üzerinde icma olan görüşe muhalif olsalar da, bidatleri hafif 
olduğundan İslam'a etkisi yoktur. Hâfız Suyûtî onlardan 
bahsetmiş, ama tenkid etmemiştir. 

Hâfız Zehebî ve diğer âlimlerden, onların âdil ve güvenilir 
oldukları, rivayetlerinin makbul olduğu ve şahitliklerinin 
bilinmediği nakledilir. Bu özellik, Zehebî'nin hadis ricâlini 
(hadis rivayet edenleri) araştırırken, bu gruptan olan ve 
başkalarının güvenilir kabul ettiği bazı râvileri tenkid etmesine 
sebep olmuştur. 

Nitekim o demiş ki: “Bu gruptan olan birçok selef ve halef 
(eski ve yeni) kimseler mevcuttur.” 

Ravi kitaplarında Şia kelimesi kullanıldığında, aşırılığa bağlı 
olmayan bu grup kasdedilir. Eğer aşırı gidenler varsa bu durum 
belirtilir ve örneğin “Şia'nın aşırıya gidenlerinden” denir. 

Rafizîler ise, kâfirle fasık arasındadır. Çünkü birçok sahabinin 
hilafetini kabul etmediler. Kâfir ise Müminlerin Annesi Hz. Aişe 
hakkında ileri geri konuşan ve babasının (Ebû Bekr’in) 
sahabiliğini inkâr edendir. 

Size, Arif eş-Şa'rânî'nin sözlerinden aktaracağım bölüm 
yukarıdakinden farklıdır. Onun Râfizilerden kasdı, ifadesinden 
de anlaşılacağı gibi, Şia'nın Mufaddile koludur. Şöyle diyor: 



Sahabenin En Üstünü 207 

Bizden; sevgide Ali'yi, Ebû Bekr ve Ömer'e hakaret etmeden, 
üstün tutan Rafizilere hakaret etmememiz için de söz alındı. 
Özellikle bunlar, Fâtıma'nm çocukları olan Eşraftan veya 
Kur'ân-ı Kerim ehlinden olurlarsa. 

Kardeşlerim sakın, falan Rafizi köpektir, gibi sözler 
sarfetmeyelim. Buna gerek yoktur. Bizim inancımıza göre de, 
Ali'yi, Hasan'ı, Hüseyin'i ve onların çocuklarını aşırı sevmek 
Kur an âyetiyle istenmektedir. Yüce Allah şöyle emrediyor: 

"De ki: Ben buna karşılık sizden akrabalık sevgisinden 
başka bir ücret istemiyorum." (Şûrâ Sur. 23) 

Burada kasdedilen sevgi (meveddet) kalbe yerleşen ve 
devamlı kalan sevgidir. Naslara aykırı düşmedikçe, ceddini 
diğerlerinden fazla sevenlere hakaret edeceğimize susalım. 
Çünkü insanın kendisine şeref bırakan atalarına aşırı bağlılığı, 
birçok âlime göre normal bir meseledir. Bu pek çok şerefli 
insanın bir faziletidir. Bu yüzden derler ki: “Sünni bir şerifin, 
Ebû Bekr ve Ömer'i dedesi Ali'ye üstün tuttuğu nadirdir.” 

İmam Şâfii şöyle derdi: 

Her Ehl-i Beyt i seven Rafızî addedilse, 

Şahit olsun insü cin ben Râfıziyim i§te. 

Kardeşlerim! İslam'ın ana konularına açıkça zarar vermeyen, 
yani Ebû Bekr'in sahabiliğini inkâr etmeyen veya Aişe'nin 
beraatine inanan, şüpheli konumdaki insanları mazur görün. 
Rafızîlerin durumunu Allah'a bırakın, Kıyamet gününde onların 
hesabını görecektir. 

Evet, bu sözler büyük bir ârifin ve insaflı bir âlimin (Şa'rânî) 
sözleriydi. İnşallah bize de faydası olur. 

Yukarıda geçen “Sünni bir şerifin, Ebû Bekr ve Ömer'i dedesi 
Ali'ye üstün tuttuğu nadirdir” ibaresinde kasdettiği Sünni, 
gerçek mânâda, Rafızî'nin mukabili değildir, Mufaddıla'dan olan 
Şii'nin mukabilidir. Bu yüzden bu ibareden sonra; Ebû Bekr ve 
Ömer'i dedesi Ali'den üstün tutar, demiştir. Rafızî olan, Ebû 



208 


Ebedi Soylular: Ehlü Beyt 


Bekr ve Ömer'in faziletinden, ne başta, ne de sonda söz eder. 
Aksine onları gereksiz sıfatlarla niteler. Nesebi gerçekten 
Resûlullah'a ( s <3 II <3 lltf hu tfleLjhı vesellem) dayanan birinin böyle bir şey 
söylemesi mümkün değildir. 

Bu ibarenin özeti şudur: Ebû Bekr ve Ömer'i, dedesi Ali'ye 
üstün tuttuğu bilinen Sünni şerif çok azdır. Ekserisi Sünnidir, 
Ebû Bekr, Ömer ve bütün sahabeyi sevmelerine, üstünlüklerini 
itiraf etmelerine rağmen, (onları Ali'den) üstün tuttuklarını 
söylemezler. Bu da dinlerine herhangi bir zarar vermez. 
Özellikle bu öncelik, üstünlükte değil sevgide olursa. İbareden 
anlaşılması gereken budur. Biz de öyle anlamalıyız. Allah en 
doğrusunu bilir. 

Bu kitabı derleyen der ki: Allah'ın, bu aciz kulunun 
vasıtasıyla göstermek istediği budur. 

Kitabın dizgi ve baskısı, onbir sene müsvedde olarak 
bekledikten sonra, hicri 1309 yılı Şevvâl ayında Beyrut'ta 
tamamlandı. Yüce Allah'tan, bu kitabı benden kabul etmesini ve 
onun sayesinde benden razı olmasını diliyorum. 

Efendimiz Muhammed'e, bütün peygamberlere, onların 
yakınlarının ve ashabının hepsine, yaratılanlar sayısınca, razı 
olacağı kadar, Arş’ı güzelliğince, kelimelerinin mânâsı 
genişliğince, zakirler onu zikrettikçe, gafiller onu unuttukça 
salât ve selam etsin. Hamd Alemlerin Rabbi'ne mahsustur.