Üç Kuzular

Zamanın büyük evliyalarından olan Üç Kuzular‘ın hikayeleri aşağıdaki gibidir.

Emir Sultan Hazretleri Medine’ye vardıklarında, Seyyitler için ayrılan odalardan birine yerleşir.Az bir  zaman sonra bu odanın sahipleri gelir ve aralarında kısa bir münakaşadan sonra anlaşırlar.Emir Sultan Hazretleri Beytullah’a selam verir ve cevap alarak Seyyitliğini ispat etmiştir.Odada kalanlar da selam verirler ama cevap alamazlar, bunun üzerine Emir Sultan Hazretlerinden özür dileyerek odada kalırlar.Emir Sultan Hazretleri bu odada kalırken gördüğü bir rüya üzerine Peygamber Efendimizin (sav) emri üzere Bursa’ya hareket eder.Bu olay gece olduğu için kendilerinin Seyyit olduklarını söyleyen bu üç kardeşler sabah yatağında Emir Sultan Hazretleri göremezler ve bunun üzerine onu aramaya koyulurlar.

Aradan 2 ay geçer ve birisi, aradığınız zat’ı Kudüs yolunda gördüm diyerek, Üç Kardeşler, Kudüse giderler ve ordan Bursa’ya kadar gelirler.Bursa’da Emir Sultan Hazretlerini bularak ellerine yüz sürerler.Emir Sultan Hazretlerine aylardan beri onu aradıklarını beyan ederler, Emir Sultan Hazretleride sakalını sıvazlayarak, Haydi ben Emr-i Peygamber ile geldim, siz Medine’de kalaydınız, ordan neden ayrıldınız A Kuzularım der ve bundan sonra bu Üç Kardeşin ismi Üç Kuzular olarak kalır.

Herkes bu Üç Kardeşi, Üç Kuzular olarak çağırır.Bu Üç Kuzular ömürlerini Bursa’da tamamlarlar veÜç Kuzular Mahallesi adıyla anılan yerde Üç Kuzular Türbesi ve Üç Kuzular Cami olarak yatmaktadırlar.

Üç Kuzular Türbesi, fotoğraflarda görüleceği üzere mermer bir kabristandır, Üç Kuzuların bulunduğu yerde Yediler adıyla bir Türbe daha vardır ve burada Üç Kuzular‘ın soyundan gelenler yatmaktadır.Halk arasında Üç Kuzular Türbesi yada Üç Kozlar Türbesi ve Yediler Türbesi diye geçmektedir.

Şehabeddin Sivasi Türbesi – ( Selçuk )

Şehabeddin Sivasi Türbesi – ( Selçuk )


Selçuk ilçe merkezindeki türbe, Zeyniyye tarikatı şeyhlerinden Şehabeddin Sivasi daha çok Uyunu’t-Tefasir isimli eseriyle tanınır. Gençlik yıllarını Sivas’ta geçirdiğinden Sivasi nisbesiyle anılır. Daha sonra İzmir’in Ayasuluk ilçesinde yaşadığı için Ayasulugi diye de bilinir. Küçük yaşlarda köle olarak Sivas’a getirildiği, tahsile burada başladığı, Zeyniyye tarikatının kurucusu Zeynüddin el Hafi’nin (v.1434) halifesi Ayasuluklu Şeyh Mehmed Efendi vasıtasıyla tasavvufa yöneldiği ve onunla birlikte Aydınoğullarına bağlı bir merkez olan Ayasuluk’a giderek hayatının sonuna kadar burada yaşadığı bilinmektedir. Sîvâsî’nin Ayasuluğ’daki hayatı, tamamen tedris ve irşatla geçmiş ve böylece şöhreti çevreye yayılmıştır. Aydın Sancak Beyi olan Halil Yahşi Bey’den gördüğü yakın ilgi
Ayasuluğ’a yerleşmiş ve burada Zeyniye tarikatının gelişmesi için çaba sarf etmiş olan Şehabeddin Sivasi, 1456 yılında vefat etmiştir. Tabibzade, Şeyh Mehmed Efendi’nin yegane halifesi olarak Şehabeddin Sivasi’yi gösterir. Silsilesi devam etmediğine göre Sivasi’nin bir mürşid sıfatıyla faaliyet göstermediği veya etkili olamadığı söylenebilir.
Şehabeddin Sivasi, genelde Zemahşeri ve Beyzavi tefsirlerinin özetlendiği, bunların üzerine talik, şerh, haşiye yazıldığı bir dönemde Kuran’ı Kerim’in tamamını tefsir eden nadir müfessirlerden biridir.
Şemseddin Sivasi tefsir, hadis ve tasavvuf alanlarında müstakil eserler vermiştir. Tefsiri dışında Sure-i Kehf Tefsiri, Risaletü’n Necat min şerr’i-sıfat, Cezzabü’l kulüb ila tarikı’l-mahbub, Riyazü’l ezhar fi cila’il ebsar, Şerh ale’l feraizi’s-Siraciyye, Şerhu’l Misbah isimli eserleri vardır. Halen medfun olduğu Selçuk ilçesinde halk arasında, “Şihâbuddîn Dede” diye anılmaktadır.
Moloz taş ve tuğla malzemenin karışık düzende kullanımıyla inşa edilmiş bir yapı olan Şehabeddin Dede türbesi, iki bölümden ibarettir. Türbe, dışarıdan yüksek bir kasnak olarak görülen basık bir kubbe ile örtülmüş asıl mekan ve daha sonra eklenmiş olduğu izlenimi veren, girişin sağlandığı daha alçak, düz örtülü bir mekandan meydana gelmiştir. Günümüz seviyesinden daha alçakta bulunan türbede, girişin solunda yenilenmiş mermer mezar, sağda ise mihrap nişi de bulunan kubbeli mekan yer alır. Ana mekan örtüsü, dört sütunun tuğla örgü kemerlerle birbirine bağlanmasıyla ve üç tarafı perde duvarla örülen gövde üzerine oturmuş, köşeler pahlanarak sekizgen bir kasnak görünümü verilmiştir. İki mekanın arasındaki yükseklik farkının oluştuğu yerde ise kemer içi boş bırakılarak yapılan pencere, diğer pencerelerle beraber mekanın daha da aydınlatılmasını sağlamıştır.

Tufan Dede Türbesi - Yukarı Kızılca - ( Kemalpaşa )

Tufan Dede Türbesi - Yukarı Kızılca - ( Kemalpaşa )

İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Yukarı Kızılca dağ eteğindedir. Geniş bir alana yayılı olan Türbe , yoğun ve eski ağaçların olduğu ayrıca mesire yeridir. Aşevi ve Kurban kesim yeri, misafirhanesi ile geniş bir alanda ağaçların altında oturacak yerleri ile çok güzel bir mekandır.

Türbeye giriş merdivenlerden olmaktadır. Türbe dörtgen profilli çatı kısmı sivri konik olup yalıtım malzemesi ile kaplanmışdır.Giriş kapısı üzerine uzunca bir saçak yapılmıştır.Giriş kitabesinde ayet vardır. Yapım yılı ile ilgili bir bilgi yoktur.Tufan Dede Bektaşi erenlerindendir Hakkında kapsamlı bilgi edinemedik. Geleneksel Bektaşi türbelerinde olduğu gibi. Türbe içi Tufan Dedenin kabrinden başka Hazreti Ali ve diğer Şii imamların resimleri ile her Bektaşi türbesinde olduğu gibi Atatürk ün resimleri vardır. Türbe girişindeki adak ağacı ve yanındaki mumluk alanda antik taşların bulunması da dikkat çekicidir.

Türbe etrafında ve yakınında yine Bektaşi Dedelerin ileri gelenlerinin mezarları bulunmaktadır

Hamza Baba Türbesi - ( Kemalpaşa )

Hamza Baba Türbesi - ( Kemalpaşa )


Hamza baba Türbesi, İzmir’in Kemalpaşa ilçesine 30 km. uzaklıktaki Eski Hamza baba köyünde bulunmaktadır. Köy 25 haneli ve 250 nüfuslu küçük bir orman köyüdür. 

Türbenin bakımını Hamza baba soyundan geldiği söylenilen, bu konuda elinde Hilafet Fermanı bulunan Postnişin yürütür.Çevre halkının anlattıklarına ve Postnişin Ali İhsan Özerin elindeki ferman ve diğer vesikalardan anlaşıldığına göre, Hamza baba 1530 yıllarında 90.000. askeri ile Horasanın Balkayıp bölgesinden Anadoluya gelmiştir. Ahmet Yesevi dervişlerinden olduğu rivayet edilmektedir. Şu anda türbenin bulunduğu yerleri fetheder ve yerleşir. 

Hamza Baba ile Şehzade II. Murat arasındaki ilişki bir süre sonra dostluğa dönüşür. Bu dostluk ve muhabbetin altında her ikisinin de Hacı Bektaş Veli’ye karşı olan sevgi ve saygılarından kaynaklandığı söylenir. Hamza Baba, Manisa’ya yaptığı ziyaretlerden birisinde ölür. Manisalılar Hamza Baba’ya sahip çıkarak onu Manisa’da yapılacak bir türbeye gömmeyi isterler. Hamza Baba’nın erleri ise onu Hamza baba köyüne götürmek isterler. Sonuçta Hamza Baba şu an türbesi olan yere gömülür

SİVAS’TA YATIRLAR Doğan KAYA

SİVAS’TA YATIRLAR

Doğan KAYA

Manevî üstünlüklere sahip bu kişilere ait yatırlar Anadolu'nun dört bir tarafına

yayılmış durumdadır. Sivas da yatırların fazla olduğu yörelerimizden biridir. Yüzölçümü

itibariyle Türkiye’nin ikinci büyük ili olan Sivas’ın ilçe ve köylerinde araştırılmayı

bekleyen onlarca türbe ve makam bulunmaktadır. doğudan batıya, kuzeyden güneye

uzanan istikametlerin güzergâhında bulunmasından, buna bağlı olarak, üzerinde tarih

boyu birçok hadise ve faaliyetlerin yer almasından dolayı bu sonucu tabii karşılamamız

gerekir.

Bugünkü tespitlerimize göre, sadece Sivas merkez ilçedeki yatır sayısı 35’tir.

Bunlardan bazıları hakkında bildiklerimiz efsane şeklindedir. Bazılarını ise tarihi

bilgilerle ortaya koyabiliyoruz.

İnsanlar, yatırları yalnız hacet ve dileklerinin Allah tarafından kabul edilmesi için

değil, aynı zamanda çeşitli hastalıklardan kurtulmak maksadıyla da ziyaret ederler.

Türbede yatan zatın özelliğini kerametleri, yaşayışı, yaşadığı devir, tarikati

belirtmekle beraber halkın ziyaret amacı da onun diğer ulu kişilerden farklı yönünü

ortaya koyar. Biz de Sivas’taki yatırları bu çerçevede gruplandırmaya çalışacağız.

Tespit ettiğimiz yatırların başlıcaları şunlardır:

1. Abdülvahhab Gazi

Kimliği : VIII. yüzyılda yaşamıştır. Asıl adı Abdülvehhab bin Buht-üs-Sünevî

olan Arap’tır. Peygamberimizin sancaktarı ve Battal Gazi’nin silah arkadaşıdır. Ahmet

Turan Gazi ile birlikte şehit olduğu, akarsuyun cesetini şimdiki mevkie getirdiği, bir rüya

sonrası yerinin tespit edildiği anlatılır. Türbesi Yukarıtekke mevkiindedir. Sivas’tan

başka İznik, Elazığ’ın Kale köyü, Bayburt, Akşehir gibi beldelerde kabir veya makamları

vardır.

Kerametleri : 1939 Erzincan depreminde türbesinden çıkıp gökyüzündeki kırmızı

bulutları eliyle uzaklaştırarak, Sivas’ı zelzeleden korur.

93 Harbinde (1877/1878) diğer erenlerle birlikte uzun cübbesi ve yeşil sarığıyla,

Anadolu’nun içlerine doğru ilerleyen Rusların karşısına çıkarak onları durdurur.

Cami imamının rüyasına girerek, camiden eşya çalan hırsızı ihbar eder ve

yakalanmasını sağlar.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Her türlü dileği olanlar, ev sahibi olmak

isteyenler, sünnet olacak çocuklar.

2. Ahi Emir Ahmet

Kimliği : XIII. yüzyılın ikinci yarısı ile XIV. yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır.

Ailesi, Horasan’dan gelip Bayburt’a yerleşmiştir. Sivas’ta Ahi teşkilatının en önemli

temsilcilerindendir. Mevlevî’dir. Türbesi Paşabey Mahallesindedir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : İşlerinin iyi gitmesini isteyen esnaf, çeşitli

dileği olanlar, hasta ve huysuz çocuğunu yedi tekke dolaştıranlar.

2

3. Ahmet Turan Gazi

Kimliği : Asıl adı Ahmeri Terran’dır. Kabri, Soğuk Çermik’in tepesindedir. Bir

çarpışma sırasında bu mevkide şehit olduğu için, buraya defnedilmiştir. Battal Gazi’ye

yenilince, Müslüman olmuş ve onun silah arkadaşlığını yapmıştır.

Kerametleri: Çarpışma sırasında atı, karşıki tepeden yaklaşık 350-400 metrelik

mesafeye sıçrar ve nal izleri hâlâ durmaktadır.

Şehit düşerken kayalardan sular fışkırır ve bugünkü ılıca suyu ortaya çıkar. Ilıca

suyunun şifalı oluşunun sebebi bundandır.

Yukarıdaki tepeden aşağıdaki çermiğe (ılıcaya) kolunu uzatarak abdest alır.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Çocuğu olmayanlar veya olup da

yaşamayanlar (Çocuk olursa adı Ahmet Turan / Ahmet Duran konulur.), ev sahibi olmak

isteyenler.

4. Akarcullah Baba

Kimliği : Ne zaman yaşadığı ve hayatı hakkında kesin bilgi yoktur. Mezarı

Sabahattin Öztürk Spor Salonunun kuzey batısında idi. Şimdi arazi düzenlemesi

sebebiyle ortadan kaldırılmıştır.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Akarcası (sulu yarası) veya kapanmayan

yarası olan hastalar.

5. Ali Baba

Kimliği : XVI. yüzyılda yaşamıştır. Mezarı, Ali Baba Mahallesindeki kendi

adıyla bilinen camidedir. Soyca, Horasan erenlerinden olduğu söylenir. Ali Baba-i Kebir

olarak bilinir.

Kerametleri : Padişahın “Dünyanın en iyi üç nesnesi nedir ?” sorusuna Ali Baba;

“Yemek, içmek, yellenmek” der. Öfkelenen padişah önce onu hapse attırır ancak ilerleyen

birkaç gün içinde ona haklı bulur ve birkaç köyü kendisine bağışlar.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Başı ağrıyanlar, ağzı çarpılanlar, korkanlar,

yedi tekke dolaşanlar.

6. Arap Evliyası /Uyku Evliyası

Kimliği : Türbesi Ece mahallesindedir. Hayatı hakkında bilgi yoktur. Bağdatlı

olduğu, Abdülkadir Geylanî’nin soyundan olduğu söylenir.

Kerametleri : Cesetinin toprak altında kaldığı yer, zamanla çöplük olarak

kullanılmış, mahalleli bir miralayın rüyasına girerek kendisini oradan çıkarttırmıştır.

Türbesinden çıkarak zaman zaman mahalle sakinlerinin gözüne görünüp hayır dualar

etmiştir.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Uyuyamayanlar, ağlaması durmayan

çocuklar, yedi tekke gezenler,

7. Arap Evliyası

Kimliği : Hakkında bilinenler azdır. Bir savaş sırasında şehit düştüğü, Sivas’taki

diğer Arap Evliyası ile akraba olduğu söylenir. Türbesi, Gürsel Paşa Caddesindedir.

Kerametleri : Dilek dilemeye gelenler, mezarın yanında yeni pişmiş ekmek bulur.

3

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Çeşitli dileği olanlar.

8. Arap Şeyhi

Kimliği : Mezarı Paşabey Mahallesindedir. Asıl adı Şeyh Abdullah el-Haşimî el-

Mekkî’dir. Hz. Muhammed soyundan olup rifaî şeyhidir. Sivas Kongresine katılmıştır.

1922’de öldüğünde 100 yaşından fazladır.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Aile geçimsizliği olanlar, felçliler, diğer

hastalar ve yedi tekke gezenler.

9. Aziz Baba

Kimliği : Geçemini çubukçulukla sürdürdüğü için çevrede; “Çubukçu Aziz

Baba” olarak tanınmıştır. Evlenmemiştir. 1944’te ölmüştür. Mezarı Halifelik

Mezarlığındadır.

Kerametleri : Hazine bulunduğu yere gidenler, orada Aziz Baba’nın bastonunun

ucuyla altınları tek tek çıkarttığını görür.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri :-

10. Bun Baba

Kimliği : Türbesi Sosyal Sigortalar Kurumu Hastanesinin bahçesindedir. Mezarın

baş ve ayak kısmında XIII-XIV. yüzyıla ait iki şahide bulunmaktadır. Kim olduğu

hakkında bilgimiz yoktur. Halk, Bun Baba söyleyişinin yanında Mum Baba, Bum Baba

Bön Baba ve Dön Baba da demektedir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Sıkıntısı ve dilekleri olanlar.

11. Çeltek Baba’nın Kardeşi

Kimliği : Türbesi Eski Paşa Hamamının yanındadır. Halkın ifadesine göre Çeltek

köyündeki Çeltek babanın ağabeyidir. Burada şehit düşmüştür.

Kerametleri : Komşuların rüyasına girerek, türbenin temiz tutulmasını istemiştir.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Felç ve sara hasatları, başı ağrıyanlar.

12. Fettah Dede

Kimliği : Akdeğirmen Mahallesinde yatmaktadır. Yanında dört mezar daha vardır

ve bunlara “Fettahlar” denilmektedir. Nakşibendî tarikatinin önde gelenlerindendir.

1863’te vefat etmiştir. Sabırlı ve sakin yaradılışlıdır. Silsilename adlı bir manzum eseri

vardır.

Kerametleri : Şeyh İsmail Hakkı Toprak’ın rüyasına girerek, oldukça hor

kullanılan türbesini mezbelelikten kurtarmasını istemiştir.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri :Sivas’tan Hacc’a gidenler.

13. Göz Evliyası

Kimliği : Hakkında bilgi yoktur. Mezarı, Küçükminare Mahallesindeyken ev

yapımı sırasında kaldırılmıştır. Şimdi yeri belli değildir.

Kerametleri : -

4

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Göz hastaları.

14. Güdük Minare

Kimliği : Türbe Küçükminare Mahallesindedir. İçinde, genç yaşta ölen Eratna

Devletinin kurucusu Alaaddin Eratna’nın oğlu Hasan Bey yatmaktadır (XIV. yüzyıl).

Hasan Bey zeki ve yakışıklı biridir. Sivas Valiliği yapmıştır. Mardin Artuklu beyi Melik

salih Şemseddin’in kızı ile evleneceği sıra Dabaz (Ürtiker / kaşıntı) hastalığından

ölmüştür.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Vücudunda ürtiker / kaşıntı / dabaz olan

kimseler.

15. İhramcızade İsmail Hakkı Toprak

Kimliği : Nakşibendi şeyhidir. 1881-1969 yıllarında yaşamıştır. Mezarı Ulucami

avlusundadır. Yare Yadıgâr adlı bir mevlit kitabı vardır.

Kerametleri : Sivas’ta iken Tokat-Amasya yolunda olan trafik kazasını bilmiştir.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri :-

16. İncili Hanım

Kimliği : Türbesi Atatürk Sağlık Meslek Lisesi içindedir. XVII.-XVIII. yüzyılda

yaşadığı tahmin edilmektedir. söylentiye göre Sokullu Mehmet Paşa’nın kızıdır. Sivas’a

Sarıhatipler (Sarısözen)’e gelin gelirken, cehizinde inci ile işlenmiş yorgan da getirdiği

için İncili Hanım olarak anılmıştır.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Dilek sahipleri.

17. I. İzzettin Keykavus

Kimliği : Sultan I. Gıyaseddin Keyhusrev’in büyük oğludur. 1219’da akciğer

vereminden vefat etmiştir. Türbesi Sivas Darüşşifası içindedir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Dilek sahipleri.

18. Kadı Burhaneddin

Kimliği : Kadı burhaneddin devletinin kurucusudur. 1345-1398 yıllarında

yaşamıştır. On iki yaşındayken sarf, nahiv, lügat, mantık, hesap, aruz ve hat dersleri

almış, bu alanlarda önemli mesafeler katetmiştir. Bunların dışında ok atma, kılıç

kullanma ve ata binmede hünerini sergilemiştir. On dokuz yaşında Hacc’a gitmiş, yirmi

bir yaşında kadı olmuştur.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Hastalar, dilek sahipleri, geçimsiz eşler

19. Karakaş Baba

Kimliği : Gülyurt Mahallesindedir. Yanında dört mezar daha bulunmaktadır.

Hakkında bilgi yoktur. “Uyku Tekkesi” veya “Çat Baba” adıyla da bilinir.

Kerametleri : -

5

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Sinir hastaları, dilek sahipleri, korkan

çocuklar.

20. Kılavuz Baba

Kimliği : Mezarı Kılavuz Camii girişinde soldadır. Yanında birkaç mezar daha

vardır. Abdülvahhabi Gazi’nin yanında yer aldığı, birliklere kılavuzluk ettiği, yapılan

savaşta şehit düştüğü söylenir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Dilek sahipleri.

21. Kırkkızlar

Kimliği : Türbe, Abdülvahhabi Gazi türbesinin güney batısındadır. XVIII.

yüzyılda inşa edilmiştir. Türbede yatanın kim olduğu hakkında bilgi yoktur.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Evde kalmış kızlar, çeşitli dilekleri olanlar

22. Kırklar

Kimliği : Eskiden Çayırağzı Mahallesinde olduğu söylenir. İnanca göre, “kırk

papaz”ın burada bataklığa gömülüp ölmüş yahut “kırk kız”ın burada taş kesilmiştir.

Kırklar adı da buradan gelmektedir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Başında yedi cin dolaşan gelinler.

23. Mur Ali Baba

Kimliği : 1805-1882 yılları arasında yaşamıştır. Asıl Adı Mehmet’tir ve

Kerkük’te doğmuştur. Kadirî şeyhlerinden Şeyh Halis’in yanında yetişmiştir.

Çalışkanlığından dolayı “Mur” (karınca) lakabıyla anılmıştır. Bu söz halk arasında

“Mor” olarak telaffuz edilir. Şeyhinin emri üzerine Sivas’a gelmiş ve buraya yerleşmiştir,

burada vefat etmiştir. Türbesi Kızılırmak Sağlık Ocağının karşısındadır. Tenbihü’s-

Salikin adlı bir eseri olan Mur Ali Baba aynı zamanda şairdir.

Kerametleri : Hastalığına şifa bulamayan Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa’ya

mektup gönderir ve mektup eline geçince iyileşeğini yazar ve dediği gerçekleşir.

Türbedeki ona ait tesbihi çalanın eli-kolu tutulmuş, tesbih kendiliğinden tekrar

tekkede görülmüş.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Dilek sahipleri.

24. Numan Sabit

Kimliği : 1692’de Sivas’ta doğmuş, 1764 yılında yine burada vefat etmiştir.

Uluanak Mahallesindeki aile kabrinde yatmaktadır. Şeyh Ahmet Efendi’nin oğludur.

Müderrislik yapan Numan Sabit aynı zamanda âlim ve şairdir. Bir divanı vardır.. Buraya

“Yılancık Evliyası” da denir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Yılancık hastalığına tutulanlar.

25. Nur Baba

6

Kimliği : Mezarı Selçuk İlköğretim Okulu bahçesindedir. Divane derviş

olduğu,pişmiş ekmeğe rağbet etmeyip karnını fırınlardan aldığı hamurlarla doyurduğu

söylenir. Hakkın bilgi bulunmamaktadır.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Dilek sahipleri.

26. Sarılık Tekkesi (Emir Arif)

Kimliği : Pulur mahallesindedir. Türbede Ahi Emir Arif yatmaktadır. Bir savaş

sırasında sarılık hastalığına yakalanan Emir Arif ölürken; “Sarılık olanlar mezarımı

ziyaret etsin.” diye vasiyette bulunmuştur. Söylentiye göre Emir Ahmed’in kardeşiymiş.

Kerametleri : Eskiden evin yanında bulunan evdeki tandırdan her sabah sıcak

ekmek çıkarmış ve bu ekmek gelenlere verilirmiş. Birgün hizmetçinin, ekmeklerin o

evden çıktığını söylemesi üzerine, tandır artık ekmek vermez olmuştur.

Tekkeyi ortadan kaldırmak isteyen kişi hemen oracıkta ölmüştür.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Sarılık hastaları.

27. Sıtma Tekkesi

Kimliği : Tekke, Çayyurt Mahallesindedir. Halk burada yatanı Şahap Dede olarak

bilir. Mevlevî şeyhi olduğu söylenir. Ne zaman yaşadığı bilinmemektedir. Mezarının

yerini kendisi tayin etmiştir.

Kerametleri : Beddua etmesi üzerine Pepe Ahmet adındaki bir çocuğu sıtma

tutmuştur, fakat Şahap Dede’nin okuması üzerine çocuk tekrar sağlığına kavuşmuştur.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Sıtma hastaları.

28. Süt Evliyası

Kimliği : Demircilerardı Mahallesindedir. Türbede toplam dört sanduka vardır.

Velinin kimliği hakkında bilgimiz yoktur.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Doğum sonrası göğsüne süt gelmeyen

hanımlar.

29. Şah Hüseyin

Kimliği : Mezar, Atatürk İlköğretim Okulunun bahçesindeyken yol yapımı

dolayısıyla ortadan kaldırılmıştır. Aslında evin sahibi olan kişi, ölünce evinin bahçesine

defnedilmek istemiş. Zamanla halk orada yatan kişiyi erenlerden biri olarak nitelemiş,

mezar yatır haline gelmiştir.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Hastalar ve dilek sahipleri.

30. Şehitler

Kimliği : Şehitler Camiinin karşısında beş mezar olarak bulunmaktadırlar.

Eskiden on mezar olduğu söylenir. Bir rivayete göre, Timur zamanında burada şehit

düşmüşlerdir.

7

Kerametleri : Kabirlerin bulunduğu yere dükkân yapmak isteyen adam, rüyasında

kendisine defalarca ikaz edilmesine rağmen isteğinden vazgeçmeyince, çalışırken düşüp

ölmüştür.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Dilek sahipleri.

31. Şemseddin Sivasî

Kimliği : 1520’de Zile’de doğmuş, 1597’de Sivas’ta vefat etmiştir. Asıl adı

Ebü’s-Sena Şeyh Şemseddin Ahmed Es-Sivasî’dir. Sivas’ta “Karaşems” olarak bilinir.

Babası Ebulbereket Mehmet Efendi, Halvetî tarikatindendir. Kendisi de Halvetiye

tarikatinin Şemsiye kolunu kurmuştur. Sivasî, Amasya, Tokat ve İstanbul’da ilim ve

tarikat yolunda mesafeler almış, müderrisliğe kadar yükselmiştir. Manzum ve mensur 30

eseri vardır.Meydan Camii avlusundaki bugünkü türbe 1600’de yapılmıştır. Türbede

diğer aile fertlerine ait yirmi sanduka bulunmaktadır. Sivas’ta yakın zamana kadar,

Hacc’a gidenler Şemseddin Sivasî’nin türbesi önünden uğurlanırdı.

Kerametleri : -

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Hasta çocuklar, dilek sahipleri.

32. Şeyh Akbaş Baba

Kimliği : Türbesi Demircilerardı Mahallesindedir. Türbenin XVIII. yüzyılda

yapıldığı tahmin edilmektedir. Hakkında bilgi yok denecek kadar azdır. Halkın inancına

göre Akbaş Baba , Peygamberimizin sancaktarıdır. Sivas’ta şehit olunca sancağı elinden

Abdülvahhabi Gazi almıştır. Akbaş Baba’ya “Küt Evliyası” da denilir. Türbede

kendisinin haricinde Akbaş Baba’nın yakınlarına ait olduğu tahmin edilen dört mezar

daha vardır.

Kerametleri : Türbenin yanındaki çeşmeden abdest alıp tekrar türbeye girermiş.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Üç-dört yaşına geldiği halde yürüyemeyen

çocuklar.

33. Şeyh Çoban

Kimliği : Türbesi Şeyh Çoban Mahallesindedir. Türbede Şeyh Çoban’ın

sandukasının haricinde bir sanduka daha vardır. XII. yüzyılda yaşadığı sanılan Şeyh

Çoban’ın asıl adı Şeyh Hüseyin Raî’dir. Babasının çok sayıdaki sığırını güttüğü için raî

“çoban” olarak tanınmıştır. Büyük mutasavvıf Ebü’l-Vefa’nın yedinci halifesidir. İslâmı

yaymak ve gönüller fethetmek için Horasan’dan Sivas’a gelen bir Alperen olduğu

söylenir.

Kerametleri : Mezarının başında bulunan tokmak, bir savaş çıktığından ortadan

kayboluyormuş. Bu tokmak Gökmedrese’ye götürülmüş daha sonra tamamen

kaybolmuştur.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Hastalar, çocuğu olmayanlar, felçliler,

işinde bereket umanlar.

34. Şeyh Erzurumî

Kimliği : Sivas Otogarının doğusunda bulunan türbenin XIII. yüzyılın sonlarında

inşa edildiği sanılmaktadır. Erzurumî, halkın ifadesine göre, din uğruna çarpışan cengaver

bir yiğittir. Türbenin yanında bulunan kuyu, bugün kapanmıştır.

8

Kerametleri : Erzurumî’nin 40-50 adamı muhtelif zamanlarda türbenin etrafına

çadır kurar ve onu yalnız bırakmazlarmış.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Gözü şaşı çocuklar, dilek sahipleri.

35. Yüğrük Şah

Kimliği : Türbe şimdiki PTT Başmüdürlüğünün bulunduğu yerde iken bugün

yoktur. Hakkında bilgi yoktur.

Kerametleri : Birgün hanımına helva yaptırıp bir anda, o sırada Hac’da bulunan

efendisine ulaştırır.

Ziyaret edenler ve ziyaret sebepleri : Yürümesi geciken çocuklar.

Bu zatların halkın gönlüne taht kurmalarında, onların hayattayken gösterdikleri

birtakım olağanüstülüklerin yani kerametlerin rolü büyüktür. Ne var ki hepsinin keramet

sahibi olduğunu söylememiz mümkün değildir. Nitekim yukarıda işaret ettiğimiz gibi,

Sivas’ta yatmakta olan zatlar sadece bir din adamı, bir mutasavvıf değil bunların dışında

bey, paşa, kadı, âlim, şair yahut sıradan insanlar da olabilmektedir. VII. yüzyıldan XX.

yüzyıla kadar muhtelif yüzyılllarda yaşamış olan bu kişilerin şöhreti, insani yaşayışı veya

talihsiz hayatı onların sevilmelerinde önemli rol oynamıştır. Bir kısmı hakkında bilgi

bulunmamakla beraber halk onun yattığı yeri kutsal, içinde yatanı aziz ve mübarek

bilmiş, hakkında menkabeler vücuda getirmiştir.

Tekkelerin ziyaret edilmeleri, onların vasıtasıyla Allah’tan şifa ummaları geleneği

Anadolu’da yüzylıllardır sürdürülen bir gelenektir. Ancak önceki yüzyıllara oranlar

günümüzde, tekkelerde yapılan bu ameliyeler pek azalmıştır. Buna rağmen yatırların

toplum üzerindeki etkileri hâlâ sürmektedir. Halk, gerek şehir merkezinde gerekse -

pekçok beldede olduğu gibi- yüksekçe bir tepede mekan tutmuş olan mübarek şahısların

o beldenin koruyucuları olduğuna, inancı tamdır.

Uzun Ali Dede

İzmir – Urla’da Üçdeğirmenler mevkiinde , eski süt pınarının hemen yanında bir duvar dibindedir.

İzmir’in Urla ilçesinde Üçdeğirmenler mevkiinde , eski süt pınarının hemen yanında bir duvar dibindedir.
Uzunali Dede kimliği hakkında bilgi yoktur. Bazı insanların Süt dede diye de andığı dedenin dilekleri yerine getirdiği inancıyla kabir başına mum dikip, adak adadığı görülmektedir.

Alihan Baba Türbesi ; İzmir – Tire

Alihan Baba Türbesi ; İzmir – Tire İlçesinde Yeni camiinin güneyinde Alihan sokak’da

Aydınoğulları ile Horasandan gelen Alihan Babaya aittir. Evliya Çelebiye göre Alihan Baba Tire ve çevresinde bazı yapılar ile vakıflar yapmıştır.
Alihan Zaviyesi, her ne kadar vakıf kayıtlarında ve sicillerde Beylik Döneminin erken isimlerinden olan Alihan Baba Sultan üzerine kayıtlı ise de büyük olasılıkla daha önceye uzanmaktadır. Zira, Alihan’ın babası Ahi Mehmet’in de bir zaviyesi vardır. Ve bu zaviye oğlu Alihan’a kalmıştır. Bu zaviye, Beylikler Devrinden günümüze ulaşmış en önemli ve en eski zaviyedir. İki katlı bir yapı olup Alihan Sokak’ta bulunan zaviyenin alt katı türbedir. Zaviye girişi güney cephedendir. Alt kat güney batı köşesine yerleştirilen beş basamaklı merdiven oldukça dardır. Merdivenden sonra ana mekan öncesi tonoz yapılı bir girişe ulaşılmaktadır. Girişin kuzey yönünde mihrabi görüntülü bir ocaklık vardır. Batı duvarında önceleri pencere olma olasılığı bulunan bir niş yer almaktadır. Giriş bölümünün doğusunda bir kemer vardır. Kemerin kuzey ve güney cephelerinde derinlikli, oldukça uzun ve dar birer ışıklık bulunmaktadır. Zaviye kare plana yakın bir şemaya sahiptir. Kuzey ve doğu cephesi evlerle çevrili olan zaviyenin batı ve güneyinden yol geçmektedir. Türbede Alihan’ın oğlu Hoca Hasan yatmakta, ancak halk bu türbeye Alihan Türbesi demektedir. Türbe kare planlı olmakla birlikte zaviyenin batıdan sokulmasıyla planı dikdörtgensel bir görüntüye dönüşmektedir. Türbe kapısı doğu yönündendir. Güney ve doğuda mazgal tipi birer pencere yer almaktadır. Bina, dış cepheden farkedilemeyen konut tipi bir görüntü içermektedir. Türbede 1330 yılında ölen Hoca Hasan’ın dışında kitabesiz bir mezar daha vardır ki, muhtemelen Hoca Hasan’ın eşine aittir. Alihan’ın Tire halkı içinde hala yaşayan inançlara kaynaklık ettiği söylenebilir. Mesela, eşyalarını kaybedenler,
“Ali Dede, veli dede
Üç kulhüvallahi bir elham adağım olsun Kayıbımı buluver Alhan Dede.”
diyerek, Alihan Dede’den yardım isterlerdi. Hatta, Tireliler, 1916 yangınının tüm Tire’yi yok etmesini onun önlediğine inanırlar.
Alihan’ın Tire’deki merkez zaviyesi dışında, Orta Medrese ile Kırtepe ve Yeğenli zaviyeleri de vardır. Şehri ikiye ayıran Tabakhane Deresinin önemli sayıdaki köprüleri Alihan adına 1334 tarihini taşımaktadır. Evliya Çelebiye göre Aydınoğulları ile Horasan’dan gelen Alihan Baba Sultan Tire ve Aydın’da birçok eser yaptırır. Aydın’daki külliye Alihan Camii, Alihan Medresesi ve oğlu İsmail için inşa ettirdiği türbeden oluşur. Aydın’da da Tire’de olduğu gibi Alihan Türbesi olarak bilinen yapıda diğer oğlu Şeyh İsmail yatmaktadır. 1391 tarihli kitabeye sahip olan bu türbe Alihan sokakta yer almaktadır.

Yalınayak Dede – Çandarlı- ( Dikili )

Yalınayak Dede – Çandarlı- ( Dikili )
İzmir ilinin Dikili ilçesinin Çandarlı–Dikili asfaltından doğu istikametinde yaklaşık 4 km. sinde Yalınayak Dede Türbesi tabelasını görürsünüz . Tabeladan bir km. içeride toprak yoldan türbeye ulaşırsınız.. Dede hakkında somut bilgi bulamadık. Yalınayak Dede türbesi geçirdiği yangından sonra Çandarlı belediyesi tarafından onarılmıştır. Asırlık ağaçlar dikkat çekmektedir.