Ahmet Turan Gazi..sivas

Ahmet Turan Gazi..sivas

Sivas’taki en önemli adak yerlerinden birisi de Soğuk Ilıca kayalıklarındaki Ahmet Turan Gazi yatırıdır. Abdülvehhab Gazi’nin ve Battal Gazi’nin silah arkadaşıdır.

 Ahmet Turan Gazi’nin mezarı yakın yıllarda onarılmıştır. Yine bu civarda  Ahmet Turan Gazi ile birlikte savaşa girip şehit düşen  iki yatır daha vardır. Bunlardan biri Kızılcaköy girişindeki Çevgan Dede, diğeri köy karşısındaki Çavuş Dede’dir.

Asıl adı Ahmer Tarran olan Ahmet Turan Gazi bir  Rum asılzadesidir. Battal Gazi’nin gücü karşısında Müslümanlığı kabul etmiş ve Battal Gazi’nin en yakın silah arkadaşlarından biri olmuştur .

Efsane:  Sivas halkı, onun Soğuk Ilıca yakınlarındaki bir savaş sırasında  şehit düştüğüne inanmaktadır. Bu savaşta Abdülvehhab Gazi de bulunmaktadır. Her ikisi de  diğer gazilerle birlikte akşama kadar savaşırlar. Rum kuvvetleri üstün geldiği için arkadaşlarını teker teker yitirirler. Sonra kendileri de şehit düşerler. Savaştan sonra şiddetli bir yağmur başlar. Ahmet Turan Gazi’nin cesedini bulup tanırlar. Bugünkü yerine defnederler.  Abdülvehhab Gazi’nin vücudunu sel suları sürükleyip götürdüğü için bulamazlar.

Efsane: Ahmet Turan Gazi, Beypınar köyü yakınlarında yaralanır. Kelle koltuğunda, atıyla beraber, Soğuk Ilıca kayalıklarına atlar. Atının ayakları kayalıklara gömülür. Mezarının ilerisinde  ayak izlerine benzeyen çukurlar vardır. Bunlar inanışa göre Ahmet Turan’ın atının ayak izleridir. Aynı izler, karşı kayalıklarda da bulunmaktadır. Çukurbelen Köyü  kayalıklarındaki izler iki tanedir.  At şaha kalktığı sırada oluşmuştur.

Efsane: (...) O yüce yiğit koca Bizans ordusuyla vuruşmaya başlamıştır. Döğüşe döğüşe ; vuruşa vuruşa  bugünkü Soğuk Çermik mevkiine varmıştır. Yanındaki askerleri hep şehit düştüğünden, atını  tek başına Kelime-i Şehadet getirerek Bizans ordusunun üstüne sürmüştür. O anda Allah, onun atını kanatlandırıp bir tepeden öbürüne uçurmuştur. Bizans askerleri şaşırmış, korkudan onu takip edememişlerdir. Müslüman olmak için Ahmet Turan Gazi’ye yaklaşanlar, atın ön ayaklarının yere saplanmış olduğunu görmüşlerdir. Yerdeki kan izlerini takip etmişler ve izlerin bittiği yerde Ahmet Turan’ı bulamamışlardır. Bu gördüklerini Sivas kalesine gelip, Bizans komutanına anlatmışlardır.

Halk inanışı: İnanışa göre Ahmet Turan Gazi, sabahleyin erken saatlerde Çermik havuzunda abdest alırmış. Abdest alırken ya kolu veya bütün vücudu görünürmüş. Ahmet Turan Gazi’nin abdest aldığını  gören kişi, daha sonraki zamanlarda bir günah işlerse veya olmayacak bir şey yaparsa, Ahmet Turan Gazi tarafından ikaz edilirmiş.

Ahmet Turan Gazi yatırı daha çocuk sahibi olmak isteyen kadınlar tarafından ziyaret edilir. Doğan çocuğa yatırın ismi verilir.

Tanyu, Soğuk Çermik kaplıcasında bir tepenin üstünde bulunan Ahmed Turan Gazi’nin ziyaretgahının rağbet gördüğünden söz eder . Sivas yakınlarında Soğuk Çermik civarında çok şiddetli bir savaş olur. Bu savaşta Hz. Cafer, Ahmed isimli bir kafirle cenge tutuşur ve onu yener. Hz. Cafer'in yiğitliği ve mertliği karşısında Ahmed şehadet kelimesini getirerek müslüman olur. Bunun üzerine Ahmed, Hz. Cafer'e ‘Battal’ ismini verir. Hz. Cafer bundan sonra Battal Gazi ismiyle şöhret bulur. Battal Gazi de, Müslüman olan Ahmed'e Turan ismini verir. Ahmet Turan müslüman olduktan sonra Battal Gazi ve Abdulvehhab Gazinin yanında, müslümanların safında savaşa girer. Savaş şiddetlenir. Gazilerin çoğu şehit düşer. Bu arada Ahmet Turan da şehit olur. Ahmet Turan'ın mübarek cesedini bulurlar ve Soğuk Çermik’teki yüksek yere, kayanın üstüne defnederler
Bir çarpışma sırasında atı, karşıki tepeden yaklaşık 350-400 metrelik mesafeye sıçrar ve nal izleri hâlâ durmaktadır, denilir. Şehit düşerken kayalardan sular fışkırır ve bugünkü ılıca suyu ortaya çıkar. Ilıca suyunun şifalı oluşunun sebebi bundandır. Yukarıdaki tepeden aşağıdaki çermiğe (ılıcaya) kolunu uzatarak abdest aldığı anlatılır. Burası özellikle çocuk sahibi olmak isteyen ve her türlü dileği olanlar tarafından ziyaret edilir. Çocuk dileği olan kadınlar, ufak ölçüde" "ılmeak = salıncak" yapıyorlar ve bu salıncağa taş koyarak sallıyorlar. Çocuk olursa adanan kurban bu ziyaretgahta kesilir, adı Ahmet Turan / Ahmet Duran konulur. Bu şekilde çocuklarına Ahmet Turan ismini koyan aileler bir hayli çok olup Sivas ve havalisinde çok sayıda Ahmet Turan ismi vardır.
Danimendname’de sözü edilen Abdülvehhap Gazi ve aynı tarihte şehit düştükleri nakledilen Ahmet Turan’ın da Hakkı Önkal’ın düşüncesine göre, 1080’de vefat etmiş olduğu ileri sürülebilir.